Jo. Gottl. Heineccii, jc. ... Elementa philosophiæ rationalis, et moralis ex principiis admodum evidentibus justo ordine adornata. Accessere Historia philosophica, & index locupletissimus

4쪽

HEI NEC CII, C.

RATIONALIS,

Ex a1Ncipiis ADMODUM EVIDENTIBUs justo ordine adornata. ACCESSERE

Inde locupletissimus.

Editio nova ct castigatio is D NA

Ex Typographia Balleoniana.

Superiorum Permissu, ac Privilegiis.

5쪽

. ..

6쪽

LECTORI CANDIDO

S. P. Uamvis E ab adolescentIa discisinis illis, quae partema minis praestantissimam perfi-

iunt, veramque rerum divinarum ac humanarum Notu

tiam ex ipsa recta ratione d rivant, magnopere me desectari meminerim, postea ita Deo visum fuerit , ut publicum earum tradendarum munus in illutari Fridericiana mihi longe clementissime smandaretur: non amen praesagi vi unquam animus, fores, ut post tot eximios philosophos aliquid hujus generis in lucem mitia

4ςrem, aut compendiorum, quorum ipsa fere copia inopes reddimur , numerum a me amplificandum existimarem. Cum aliae enim rationes, tum vel maxime ea de re cogitare me vetuit parti in juris docendi dicundia

rue perpetuus labor , qui extremis annis uin Halae vixi, me tibi totum vindicavit, partim munus Antecestaris , in illustri ra- nequerana ab illustrissimis Frisiae ordinibus mihi praeter omnem spem atque expectatio- nem

7쪽

PRAEFATIO. ne conditionibus satis splendidis liberaliter decretum , in quo de priscis illis amoribus meis , id est, de philosophia, paulo minus , quam antehac , sollicitus , tempus fere omne, quod a publicis privatisque Netionibus vacuum habui illustrandae uris Irudentiae , variisque libellis juridicis scriendis consecravi. Quin, ut fatear , quod res est , utiquam fortastis me ad pristinia illa philosophi et studia ita totum retusissem ut aliis viam, qua ad sapientiam itur , , cendo scribendoque monstrare constituerem, si meo res actae essent arbitrio . Noveram sane, quam periculosum hoc saeculo sit, vacare philosophiae is quid rectae rationi conveniat repugnetve, libero a praejudicatis opinionibus animo investigare. Non ignor, ham, quantis plerumque odiis , quot conviciis , quin, structis insidiis nonnunquam , res geratur , ubi quis ab alterius opinione suam sejungit sententiam. Denique ipsa me docuerat experientia, si in ullo di- Riplinarum genere, in philosephiae sane studio, ubi minime oportebat, quam maxime regnare auctoritatis humanae praejudicium .studiosam juventutem magis plerumque qua itur, quam, qua eundum est, ire H bent fere saecula singula certam philos phandi methodum, quae aliquandiu sola publici saporis esse solet , adolescentibusque tantisper ad palatum est , dum alius quidam philosophus non sine strepitu in sc nam prodeat. Fuit quando homines ursi re scholastico pascebantur, sibique videbantur in coelo versari , si de haecceitatibus quid-

8쪽

quidssitatibus , suturitionibus , individuati nibus,, mille nugis metaphysici, multa, nec sibi nec aliis intellecta, proferri, syblogismos in qualibet figurat modo torn

re, eosdem ad primam reduceres, regulas ex locorum dialecticorum armario deprom-Ptas, tanquam tela , vibrare, sophismatibus puerilibus etiam in re seria luderes, Iudenis tesque his crepundiis sermaliter in ruborem dare didicissent . Fuit quando vilescere haec sacra, sapientiae studiosi rebus aliis, puta , illis primi, secundi , tertii elementi particulis , illis coeli vorticibus , impressa illa mentibus mortalium entis perfectissimi idea, solibus denique in planetas degenerantibus, mechanicis rerum omnium cauia

sis unice delectari haec similiaque adeo pro Sibyllae soliis habere coeperunt, ut non philosophus , sed rerum omnium ignarus , videretur , qui mentem in glandula pineari delitescere, Cartesiumque sonu sapere, negare ausus esset Mirabatur tum orbis liti rarius , se ex Aristotelico tam cito factum esse artesianum sed multo magis aula post mirabatur , quum alibi philosephiam corpuscularem, atomisticam , alibi novum enus philosophandi ex Κabbatie sch lae Pythagoricae Platonismi principiis com flatum , valescere animadverteret . Quo obscuriori, magisque a sensu communici mota erat haec philosophia , quo plura, ea que horribilia mysteria promittere videbatur et eo magis aliquandiu placebat ingeniis

novaturientibus , donec alii occuparent Minedras , qui vel in nullius verba magistri

9쪽

iurantes gemis philosophandi ἐλλωπικαν eo mendarent, vel juvenes a pulvere, radio excitatos ad profundioren metaphysicam ω philosophiam mathematicam revocarent, pnon nisi sublimiores istas speculationes, quas Leibnitio, Nevvlono , aliisque magnis ingeniis debemus, philos hematum nomine digna arbitrarentur Ita semper evenit philosophiae, scientiarum pulcherrima , quod Iet formam vestimentorum, quae singillis non dicam saeculis, sed Justris immutatur Quemadmodum enim iam longiores tunica plaeent, jam breviores modo angustiores manicae , mox prolixiores oculis blandiuntur nihl ut nobis magis ridiculium videatur L

figie, hominem pro superioris saeculi genio, quam splendidissime vestituire ocul si nostris subjicientes ita, philosophiae alio tempore' aha ac palatum est, ud viro philosophorum:

recentissimorum imbuto principiis , non minus ridicuta videantur veterum. meditatio nes, quam nobis majorum, nostrorum habutus videtur . Et erit tamen , nisi fallim ud . tempus, quando horum luminibus officientali, non multo post μετα ποψης φαντωπας in hoc theatrum prodituri Rerum enim omnium, heus, quaedam vicissitud est, nec

ita profecto se habent stud mortalitari utu Ba eademque res diis admodum lacere possit. Quod adolescen ex praeceptore me audire meminu veteranis philosophis idem, plerumque seiunx incumbere , quod sartor,bus, novissimae vestimentorum sermae ignaris i id verum esse plerique cum taedio ac dolore experti sunL. Haec itaque omnia quo, saepiuS.

10쪽

sepius necum , adhibita in consiliam rati neci agitavi, LECTOR CANDIDE eo beatiores semper illos credidi , qui , alio honesto vitae genere deIecto, Deo reique publicae serviunt, naufrapia ista ex littor spectantes, sibi non aliis, philosephaim

tur. Ac proinde ex eo tempore , quo docere juris prudentiam , negotiosum istud de jure respondendi munus pro virili studui ornare, eam mihi ipse legem dixeram, ut

mihi philosopharer nec tam aliorum, quam meis usibus, meditationes meas destinarem, tantoque magis hoc instituto meo me dele-ciatum fateor, quanto jucundius erat, extra

horrida ista, ut Iosque triumphos habitura, philosophorum belI, ac veluti extra teli jactum posituiri, solida tamen, quae ex sapientiae studio percipitur, voIuptate quotidie perfrui. Enimvero phiIosophantem ita , .secum habitantem in cathedram philosophicam me

iterum retraxit rerum omnium arbiter, Deus

voluitque, ut quemadmodum olim Hata ita jam in hac ilIustri Viadrina esiaste disciplinas una cum jurisprudentia traderem & eas quidem potissimulas, quae intellectum ad investigandam dijudicandamque veritarem , voluntatem ad virtutem atque honestatem instituunt, qua omnium primas ac praecipua olim judicabat Socrates, dum disserendo homine ad comprehendendam veritatem perducere conabatur, philosophiam ipsam a monstris, ociosis speculationibus perpurgatam , devocabat e C

Io , collocabat in urbibus,, in domos etiam introducebat , jubebatque de bonis malis,