장음표시 사용
351쪽
E dum quid, o ideo non potest ex his inferiri infinitumsimpliciter.
Atil. r. PRIMO sciedum , t totus p test capi dupliciter . Uno mocain porematiceratio inodo syncatheoorematace. the rematice duplici- Totiis tri ter.Vno modo ut idem est, quod alita ut '' quid non pars alterius, &sic omne illud ,quod non est pars alicuius,potest dici totum, Sc sic conced itur i sta: totum quod est in m udo, esti oculo meo, posito ksit sestuca. Alio modo capitur ut idem est, Pens habens partes, & sic omne ens , quod habet partes, dicitur totum. Alio modo capitur syncathegorematic δ: hoc dupliciter. Uno modo ut
idem est quod omne, & tuc ista pros positio: do tibi omne, quod habeo, exponitur sic, do tibi totum illudens,quud habeo. Alio modo accipitur, ut communiter utimur eo, &tunc idem est,sicut quaelibet pars,&tune ista propositio, totus sortes est minor sorte, tantum valet, sicut quelibet pars sortis quantitativa, est minor sorte & sic est vera, dc est uniuersali & tunc, totus,est signum includens terminum suae distributionis, scilicet pars quanta rativa, de totum subiectum illius propositionis est totum illud complexum, pars quantitativa sortis. Adhuc tertio modo accipitur partim cathcgOrematice,&partim syncathegorematice,& sic tatum valet, sicut aliquid, & nihil ii sus, quin ipsum, & sic conceditur ista: anima est tota in toto, & in qualibet eius parte, que sic exponitur, anima rationalis est in sorte, de ni-
hil ipsius est,quin sit in sorte. Ad- Guerte ulterius quod consequenter dicendum est de signis acci Gentiu .
Et primo de illo, qualelibet. IV de qualelibet potest capi in neutro
genere, Sc tunc includit Quin terminum, ,δc cum hoc inde qualibet qualitate,& sic tuc est distinguenda, quia vel ly ens precedit distributi nem,Sc sic talis est indefinita,vel f quitur, de scillaestvlis, 3e tunc lyens suppon it consusὸ tantu, ut qua-lelibet currit,pot habere duplice sensum, unus, est M utly ens praecedit distributionem,& tuc est sensus: ens habens de qualibet qualitate currit, de sic est indefinita, εt non habet contrariam,ali us sensus est, secundum stly ens sequitur distributionem,& Htunc sensus est de qualibet qualitate ens habens currit,& sic ipia potest dici uniuersalis,saltem secundum figuram distributionis, de potest habere contrariam . Alionao ponitur in
masculino vel in siminino gne, dc se distribuit ly qualitatem non sinpliciter, sed secundu quid, id est restricte secundum terminii cui additur, ut qualiscunq; est Plato, talis est sortes,& est sensus,de quacuq; qualitate habet Plato, de omni tali h bet sortes. η Et ad uine' proprie ista signa magis diir equivaletia alicui complexo, ' dicantur, signa, io ipsis pol addi aliud signit,ut quodlibet q ualelibet currit. Et similiter dicatur de illo signo. Quantiacunq- dumodo com utetur qualitas in qualitat ita ui sicut qualelibet est d istri eunque butivum qualitatis, ita quantumliabet est distributivum quantitatis.
352쪽
A Sh curano sciendum,quod coArtia. sequenter dicendum est de isto signo, Quotienscunque. Vnde, qu De signo tienscunque, distribuit terminum e stud pro Uporis in tet se serentibus actus '' interruptos. Et huiusmodi temporai portatur per haec adverbia,bis, ter, quatem,secundum quod determinat
verbum ratione temporis,connota
ti per ipsum; per illam enim propositionci, bis suisti homo, significatur quod aliquando suilli homo; & quido ue post non suisti homo; & iterusvini homo. Et per istam; una vice suisti homo, significatur quod sui ili homo,& post inodum non suisti homo. SEt si quis arguat, si hoc
esset verum, haec ellet salsa, bis, duosuerunt quatuor, quia ellet sensus aliquando duo fuerunt quatuor,&B post modum non fuerunt quatuor, & iterum fuerunt quatuor; hoc est falsum ipitur. Respondetur, Pista propositio;bis duo fuerunt quatuosi est multiplex eo ut illud adverbium bis, poteti determinare hoc verbu , suerunt,& sic eli sensus, duo suerut quatuori& se est salsa,& bene valet consequentia;vci potest determinare ly duo;& tunc est vera, & non valet consequentia: quia talis cons quentia non valet, nisi quando talia sophi G ad uerbia determinant verbum P ma. quin ne temporis. Et per hoc potest facili
fuisti' hi ter solui illud sophisma; quotienscurisii fui. que fuisti Parisiis,suisti homo. Quot sti homo. potest sic probari, in a suisti Pariliis, ct tunc suisti homo; in b suisti Parisiis & tune suisti homo; & sic de aliis partibus temporis, in quibus suisti Parius; ergo quotienscunque suisti Parisios, totiens suisti homo, sed bis Ciuilii Parisiis: ergo bis suisti homo:
conclusio est salla: ergo aliqua premissarum, non minor: ergo maior.
Etu, conclusio sit salsa, patet: quia bene sequitu bis suisti homo: ergo aliquando suisti homo, & postea nolatili homo, & iterum suisti homo: sed hoc est salsum: igitur. I Dico ediso ad sophisma quod est sessum.Ad
improbationem dico, ' non valet consequentia; sed committitur fallatia consequentis ab insufficienti e numeratione Unde ad hoc'valeat consequentia,oportet addere in antecedente interruptionem temporis
sic arguendo: ina fuisti Parisiis:& tuesuisti homo: & quandoque post nec suisti Ilarisiis, nec suisti homo:&it rum suisti Parisiis & suisti homo. &similiter de aliis: & tunc bene seque Dretur conclusio, sed sicut cosequens De signo est salsum, ita& antecedens. Sed re- ρμ'di' stat dicere de hoc signo. Quotlibet. V 'u ins num distributivum quantitatis discretae:& includit intra se istuterminum, specie, pro icrmino suae distributionis. ex quo patet, ut sesus huius propositionis, quotlibet entia
sunt fin i ta,est iste, de quat ibet spetienumeri entia numerata sunt finita: ital ly entia numerata supponit coisse tantum:& hoc totum, ipse numeri, supponit distributive: & sic distribuit pro speciebus indiuiduorii: aliquando etiam distribuit pro indiuiduis specierit: ut visu in superius.
terminus, infinitum, teit capi dupliciter. Vno modo cathegorematice; alio modo syncathegoremat;ce:
353쪽
Ε eathegorematice accipitur duplici- Infinitu ter. Vnomodo 'in per te ponitur sine duplici' substantivo, ut infinitum currit, ibi in sinitum capitur cathegorematice, saltem quo ad officium. Et talis propo potest dici indesinita & sic capit proprie dicendo, infinita sunt finita,
quia ly infinita capit cathegorem Dtice licet multi accipiant syncath sorematice voles tria. licui quaelibeti lurima, Sc tunc dico et est uniuersalia Aliomodo ut attribuit maenitudina seu numero, vel multitua ini,&tunc ina valet sicut extensa sine termino,seu sine sinci, & hoc quando attribuitur magnitudini, vel valet imscut multitudo, cuius non est dabilis ultima unitas ,& hoc quando attribuitur multitudini, uri ista .ppo,r linea est infinita,sic exponitur,linea est extensa sine sine,& ilia, multitudo est infinita,lic exponit, multitudo rerum non conumerataria, cuius
no est dabilis ultima unitas. Aliomo capitur syncathegorematice,&hoc dupliciter, unomodo ut attribuitur magnitudiui, allomodo ut attribuit multitudini . Magnitudini, & hoe dupliciter,unomodo ut tin valet, sicut hoc coplexu,aliquantum.& non , qn maius,& sic i ta Milo corpus est infinitia, sic exponit corpus est aliquantum,&non tria, quin maius,&m hoc conceditur ista infinitu pondus potest sortes portare, quae r in valet, licut ista pondus pol sorte, portare & n im quin maius. Aliomodo capitur. vit in valet sicut hoc complexum aliquantum & tantum libet maius; & sin hoc negaturi ia, infiniturodas sortes potia portare, quia sensus est . aliquantum pondus sortes Gpotest portare, & quantulibct maius sortes potest portare. Allomodo capitur syncam orematice, ut attribui tur multitudini,& hoe dupliciter. Vnomo ut tui valet sicut hoc coplexum duo tria,quatuor.& lic de aliis sine statu,& i to modo illa propo,infinitae partes sunt in continuo, exponitur sic, duae parte,tres parte qua' tuor partes,& sic de ali is sunt in continuo,& sic concedit illa propo. Alio modo capitur utina valet, sicut hoe complexum,aliquot & non tot quia plura, ct tunc illa propositio, inlinitae,partes sunt in continuo, exponitur sic, aliquot partes sunt in continuo, & non tot quin plures, & ist modo negatur illa propolitio. Et licpatet, it Omnis propositio, in qua po Gnitur ille terminus, infinitum,est di st in uenda,saltem si accipiatur cum stibuantivo, quia potest capi cath gurematice, vel syncathegorematice, dc utroque modo distinguedum est.Sed quaeret et aliquis, quo modo o supponit iste terminu , magnitudo, in ista propositione, infinita est magnitudo Dicitur quod si, infinita, Platur catllegorematice, tunc supponi idei erminate, sed capiat sincathe
tum, sed dicendo, infinitum pondus sortes potest portare, capiendo insinuum, ut tantum valet, sicut aliquantum,ct quarumlibet maius, tunc ille terminus, infinitum, distribuit pro speciebus contenti, sub lypondus de genere suantitatis , α proportionabiliter dicatur de alus. Et aduertria, a propositione de ini
354쪽
A nito in sensu diuiso medianteposibili affirmato ad aliam de sensu co-
posito,caeteris patri. bus,non valet cosequentia,ut ut non sequitur, in in- sinitas partes continuum possibile
est esse diuisum .ergo postibile eit in
infinitas partes continuum esse diuisum,dicunt tamen aliqui, trantecedens est salsum, sicut S conjequens.
Circa hoc quaeritur de hoc tophismate, quotlibet partes cotinui sunt sobriis. in continuo. Pro cuius declarationeia. supponitur, ν ly quotlibet in sophismate potest distribuere ly partes pro inditi id uis, se tunc sephisina est propositio cathegorica uniuersalis assi rnutiva & subiectu inestir partes,
ct praedicatum est, in continuo, vel - entia in continuo,& subicctum sup-
ponit distributive pro quibuscunque partibuς, & praedicatum cCn.- se tantum pro omni biis entibus, &conuertitur per accidoeti ergo entia in continuo i unt partes, de ea in materia contingenti, de contra lictoria
eius est illa , non quotlibet partes cotinui sunt in continuo. et ly quot- libet dii tribuit prospectcbus singulorum, do sic propolitio est catheg rica assii mali mixta quantitatis, ct tun c ly quotlibet est syncaste
rema mixtum,& vesci tantum,sicut
de qualibet specie numeri partes butin continuo,&subiectumest hoc,de C
specie numeri partes,& contradictoria est illa, se spe numeri nullae partes sunt in continuo, R in isto sensu est verum,& sic dicut multi,stillud signum omne,votest distribuere pro Deciebus singuiorvinia sic concedunt illam: Omne animal ivit in ar
A R G v r T v κ primo sic.Ista s-gna,quantumlibet, quale ibet aequi ualent orationi ,ergo non sunt ligna. Antecedes patet,quia qualelibet valet, . sicut de qualibet spe qualitatis ens habens. Secundo sic. Illi ligno , qualelibet, potest addi aliud sinu ,ergo non urq si lignum distri uti iiii. Tertio sco:Isteteriminus, infinitum,non facit pro ' nem uniuersalem, ereo no videtur u sit signum Ddiltributauum, & per consequens male dcterminatur ruc de eo. I Ad primum d icitur, ii talia signa magis debent dici a qui ualentia signas vel aliquibu, complexas, quam dicant signa, ideo potest addi aliud signum quia no sunt proprie ligna. ' Et per hoc soluitur secunda ratio. Ad tertium dicitur,2 si ly inlinitum capiatur syncatb Orematice potest iacere proponem uniuersalem , t patet in fine notabilis precedentis, de ista, infinitum pondus sorto porportare.
355쪽
Ropositio exponisA Ectionem, ut differt,aliud ab , lis, est apositio hin se de atiis.s duaedam vero i-bens obscurum sem portantspecialem modum diarisum expositione in butionis, ut totus, quilibet, is sic
tum homo est animalsortes inci bilem; quare de ipsis videndumpit esse albus, infinita est linea is est per ordinem Elprimo de emulit sa- sic de Hirs : Pro quo sciedum est, clusiuis. s Inde signa exclusi- ne excla 'μὰ p ' r ea quae faciunt propositionem ua sunt,que ex sua consignifica sivi tamiabi: exponi bιlem iunt in multiplici tione exclusionem important, Θ digerentiar uia quedam sunt a quιbus redditur propositio emexcluso, ut tantum ,δε- clusio : ut sunt i ID HEi nescimsignatums
uedam exceptiua, ut o lus, secus, tantum, tantumm
ter,ntse. Quaedam reduplicari G. taxat, e de Hir Houa, ut inquantum, secundum. autem signa qίει excludui gras Quaedam vero important m- tia alietatis, Θ qnque gratia plu
tum s Quadam importam exces te, aut sequente . Dei uis autem sum comparatim, ,superiariui Eatur tales reguls. s Prima HL graduris Quaedam vero disin' spropositis exclus sine nega
356쪽
A gas te, exponitur per unam co- nῆ exponitur per unam coprela putatiua amrmaritia, cuius pri- tiua afirmativam, cuius primam pars αι praeiacens exclusiue, pars est negativa praeiacens,alia 1ecnda pars eis negat tua, im HI Hormativa, in qua praedi mportas negationem Ins dicati de tu a Ormativa enunciat de quo Oibus alas a subiecto,dit iis homo libet alio, in tantum accides nocurrit, id est ho currit, is nihil ea bubsicitia,id est accides no est aliud ab homine, currit, vel subistaria, ct omne aliud ab accirm apostoli Dra sunt duodecim, dere 6t substaria. Et I hoc petet id est, pol isti Dei sunt duodea qualiter cotriadicito Gus6t emcim,ono sunt plures,quam duo pone ia, is qualiter valeat conj edecim. Secura regula est e pro quemla ιn exclusuis. po exclusi huius eneras infert Psti Mo sciendum,quod sequi copulativa compo ita ex duabus tur tractatus exponibilium, id est . pexponentibus, pue coponentibus, positionu habentium scntum obicuis qualibet earu seorsu-, o non ruit propter aliquod signum, in e Is contra, Ut tmho currit, ergo ho positum, cuiusmodi sunt latumdio Vrit nih:l aliud ab homine n currit inrit praeter sortem
gratia alietatis,is noecotra, ut let vocari exponabilis, Spropositiorm animal est homo, ergo omnis per quam veritas seu sensus talis homo est animal. s Quarta re- propositionis mandeilatur, dicitur gula ei Z, φ exclusit a contradi Llo propositio exponens, quῖ propolitioria prioris exponi, per distandii exponens vel est una copulativa, velua assiirmariua de partitus com una disiunctiva. 'Ex quo sequitur, tradicetibus prioras exclusiua, 'exponere propolitionem non est Wista, Non im ho currit, tu est , tWM; propositionis
homine curru, patet ex Vir Wς ζ imere s)u declarare, ut illac corradictionis,quia utrobiq; Jcr pulativa, homo currit, & nulla res, i oppositio contradicimn s. quae non ho currit, declarat illa, hoc etiam patet sit aliter ira eis tantu hocurrit. IEt aduerte 'mul valeat consequeutra uuinta tiplicia sunt signa,quaedam faciunt regula Hi,exclusiua,m qua poni ad varietate quantitatis propositi rur una negatiosequens exclusio nu,ut signa uniuersalia,ves particu- Petri tar. X Iaria,
357쪽
E laesa,&singularirantia, & et nega- negatio negans,vel infinitas, si ins- Glio negans, nam dicendo, non ho- tans est vera, & sensus est, quatuor inocurrit,si ly non, sit negatio ne- sunt praedicabilia,&aliqd, quod est pans, ipsa est uniuersalis, & nun- non plura,& tunc est una propo ca-quim talis negatio negans aduer- thegorica de praedicato copulato, sibialis est pars extremi, cui additur, sit negatio negas, tune est falsa,&ests altem si in principio propositionis sensus, quatuor sunt praedicabilia, ponatur, sed si sit negatio infinitans, dc no sunt plura et quatuor, Sc sic ethnon variat quantitatem propositi una copulativa. Similiter possunt nis, licet ipsa faciat terminu sequo fieri sophismata de ista negatione , tem supponere, immediate, consu- nullus, ut nullo hoiecurrente, tu esse,&diitributive. Unde sicut ista asinus. Et luit vera, patet,quia traest indefinita,ho currit,ita & ista, no dictoria eius est salsa. s. ista, aliquolio currit,capiendo ly non infinitan hole currente,tu es asinus,cu primater,& totale subiectu est totum hoc, sit uniuersalis negativa, & al ia parti non ho, 'dicitur terminus infini- eularis assirmativa.Rndetur ista, tui, qui terminus infinitus supponit nullo homine currente,tu es asinus, pro Oi illo, de quo non pol vetifica- est salsa .& est una hypothetica, ideos ri terminus finitus, ut non ho,sup- proprie non est quanta,&s militerponit pro Oi illo,quod non est homo ista, aliquo hole currente, tu es asi- Hebiblli & tunc ly n0n est pars sub lacti. iEx nus. IVnde ponitur talis regula,q-tium . quo sequit,l propo, in qua ponitur libet propositio de abGluto absolu- illa negatio,non, in principio est di- te tento, gratia consecutionis est hystinguen da,eolit elle negatione poletica coditionalis, causalis, vel sans, vel infinitas, S per tale distin- teporalis, itas, talis vocalis, nullo Sophi ctione lusitur multa sophi sinata. homine currente tu asinus, sole m -- Primo istud, non ho praedicatur de omni liomine, unde si ly no sit negatio negas,est vera,& est sensus, nullus horraedicatur deoi homine, sed si sit infinitans,luc est salsa,Sc est senluc te, dies est,subordinat uni conditionali causali, vel temporali, locotradictoria istius, nullo hoiccuserete, tu es asinus,est ista,no nullo homine currente, tu es asinus, & istud
sus, iste terminus,non ho, praedica- est veri, Et ad ratione in oppositutur de oi homine,& est salsa, qa ista dicitur, ui non est sua con tradict est salsa, Petrus est non lio. Et per ria, immo est ita assirmativa, sicut hoc etiam solet solui istud, quatuor sophisma, quia copula hypothetia sunt praedicabit is,&non plura, quia ea manet affirmata: Etiam signa,ra quatuor sunt pNdicabilia&virum, tione quorum propositiones, de qui sed unu non est plura, ergo quatuor bus hic tractandum est,sunt exponi sunt praedicabiliad: non plura. Sol biles,non variant 'uantitatem pro-uitur,na in ista, quatuor sunt praed i positionis, sicut ista, homo currit,cabilia,& non plura, ly non potesse est indefinita,ita etiam ista, tantum
358쪽
Tractatus tertis erimus. I 6 2
A homo currit,est indefinita, licet subiectum non supponat eodem in do, ut alias visum cst. Art. 2. SECvNDO sciendum est, in
Ppo cidit una difficultas. Utrum propori bii: ' sitiones exponi biles sint cathegorismoclis cx,vel hypotheticae. Etur ci sint hygorica, Potheticae,quia aequi ualent,& ex-
ςi hypo pontitur per hypotheticas, igit sunt ex ς-- hypotheticae. Pro solutione est aduertendum,quod ali liis propolitiones dicuntur squi ualere dupliciter. Vno modo in significando, alio modo in veritate & fallitate, seu in consequendo. Vnde illae propositiones dicunt aequi ualere in significando, quae sunt in sis non imas, suae sic se ha hen t,quod subordinatur uni propositioni mentali, vel pluribus sy non imis, &sic istae Tui ualent, Marcus V currit,& Tullius currit. Sed in veritate &salsitate propositiones dicuntur aequi ualere dupliciter.Vno modo materialiter, quae sese habent quod utraque est illativa alterius in consequentia materiali, sicut indesinita & uniuersalis in materia naturali. Alio modo formaliter, quia utraque est illativa alterius in consequentia sormali, & isto modo aequi
ualent propositiones aequi pollentes secundum repulas aequipollentiarum,& non aequi pollent primo modo, quia captis ii iis duabus propositionibus non quilibus homo non currit, & aliquis homo currit, illae
dux non subordinatur eidem mentati,nam prima subordinatur mentali, in qua ponuntur duae negati nes, & secunda subordinatur mentali, in qua non ponitur neῖatio.
Istis postis ponitur talis propositio, Cpropositiones exponi biles sunt cathegoricae, alias non haberemus aliquam exclusuam, vel exponi bilem
mentalem,etiam mentalis, quae correspondet propolitioni copulativae,
non exponeretur per mentalem re
spondentem exclusuae,quia esset eadem mentalis, S sic copulativa vocalis non exponeret exclusivam vocalem. nisi mentalis clarior exponat mentalem Et ad improbationem dicitur,quod aequi ualent in veritate,
vel in inserendo, sed non in signita Instatiaocando. Et siquis ulterius dicat, quod de aequi ualentibus idem est iudicium,dicitur, quod verum est quoad veritatem & fallitatem, sed non quo ad alias proprietates. Sed Drestatibi paruum dubium, usu uni Dubita uersalis aequi ualeat formaliter v nix hypotheticae. Pro responsione ponutur aliquae propositiones. Prima aliqua propositio uniuersalis formaliter aequi ualet uni hypothethicq, ut patet de uniuersali, in qua ponit turistasgna,vterque, neuter, unde illa uterque istorucurrit aequalet hypo
theticae,scilicet isti, iste currit,& iste currit. Secunda propo, non quaelibet uniuersalis aequi ualet sormaliter hypotheticae, ut patet de illis, inqbus ponit tale signia, omnibus nullus,quilibet& hoc qia ponunt cum rectis, ut dicendo, quilibet homo
currit.Et dicitur notanter,cum terminis rectis, quia in terminis obliquis pol bene formaliter aequius re,ut quilibet illorum currit. Ista Ppositio .pbatur, ruta propositio viriuersalis poteti ei e vera, cuius om-
359쪽
Ε nes singulares sinat false, ut ponendo casu ira, quod sint tantum tres , positiones, scilicet ista,omnis propositio singularis elisalsa,&istae duae singulares . scit icet haec singularis est salib, & haec lingularis est talia, demon lirando per ly haec ipsasmetip- politiones singulares, & hoc tenendo quod propositiones salsiic. antes seipsas,sunt cathegorici, de quibus
alius magis videbitur, tunc uniuersalix est vera & singulares false quia salsificat seipsas. Paret et propositio, Insta tra sta uniuersali pAtes e postibilis ubii.s '' ι' aliqv. xiinpulares erunt impossibi-vv --x st' te ponendo casum. q, aliqui homines currant,& aliqui alini curreant,
tunc ista est possibilis, omne curres est asinus, quia qualitercunque p. rs ipsam significatur esse, postibile est ita cile, &tia aliquae singularcs pias sunt impossibiles. I IEt siquis dicat ista uniuersalis, 'briubet iis currit, aequi ualet isti hypotheticae, aliquishocurrit Sc non est aliquis, qu: non currat. I sidetur, i, non aequi ualet
formaliter, quia propo hypothetica non dicitur formaliter ae uiualere cathegorier, nisi illa livpotnetica sit clarior,ucalegorica, modo ista hypothetica non est clarior, quam ista uniuersilis cathetorica.
T Tro sciendum, quod m- top5 e2 ter propositiones exponi biles pri- cluiiua movi dedum est de exclusi vis. l Vnquid . de propositio e clusia est propolitio exponibilis ratione signi exesusiui,
ut tantum homo currit. Signa exclusua sunt haec, tantuin, solus, unicus
dirMaxat,& similia, Unde haec di .ctio tantum, potest capi dupl: citer. Uno modo relative,ut dicedo, istud Glitnum est bipedale, R tantum est illud, di sic non est ad pr politum, sed quando capitur exclusive.Similiter solus. pol capi dupliciter. Uno seo. li. r. modo cathegorematice, ut tantu va disti. Π.ai.
positionem exponi bilem, sed dicit qliaest. negatione allocrationis, ut solus sortes currit, id est, sortes no associatus currit. Alio in O capitar sincatheg renaatice,& sic, tantu, vale sicut tantum s Aduertes, ista dictio, uniciiqsolum denotat ex lusione a spe, de qua est subiectum proponis, ut cum dicitur unicus hi currit, idest unus homo curritta non plures homines currunt. ' Ex ilio patet solutio hu- Hius sophi linatis, unicus homo cur- Sopitis rit posito casu,quod unus homo cur rat,& non plures, & cum hoc,multi equi currat Secudo sequitur, I)h. Vc est vera, umca Mnina est in paradiso,& tamen ista est tali a , sola mina est in paradiso. I Aduerte in diactio exclunita ali in determinat su- est tradi-biectum, & sic facit propositione de ta de ex- subiecto excluso, & aliquando prae- clusione, dicatum, & tune facit propositione de excluso praedicato, & aliquando totam propositionem, & tunc sa seo. in ticit propolitionem exclusiuam. IVn d 6. q. r.
de si determine subiectum, tunc denotat quod praedicatum dicitur de subiecto sumpto cii dictione exclusiua, ut tantum homo est animal, si lytantum detetminet solum subrectu, tunc sensus est, aliquid, quod est ratum homo,est animal, vel illud qa est homo, & non est non homo, est animal Et sic conceditur ista, tanta duo
360쪽
duo sunt pra dicabilia, id est aliqua ne sequitur,homo est albus,ergo ho C
quae sunt tantum duo, sunt pra dica moest tantum albus, & hoc capien-bilia, virmus,& specics, quae suiu do, talitu proprie, non tamen dico, tantum auo, sunt praedicabilia , & q, sit formalis,quia in diuinis sorsi-Sco. dicit,quod i gnum exclusuum tan no teneret,ut non sequit essentia diuina eis pater,ergo essentia diuina est tantii p. ter. Sed improprie pol teneri dup:iciter. uno modo quadditur verbo adiectivo vel termino con notativo, si verbo, tuc excluditor aliud verbia, importas actione vel N ilione a subiecto, ut sortes ta- tu currit, sensus est, sortes currit, &nultu altu actu sacit, si pra dicato conadaitia in iubi ecto, praccile excludit rcspectu praedicati omne illud, de quo vere non dicitur, neque per se, neque per accidens, ut solum album currit, ibi ly solum, non excludit sortem, vel musicum currere,de quibus dicitur per accidens, sed solum ni frum currere, de quo non dicitur album. Sed quando additur praedicato, totum excludit respectu subiecti, i id non formaliter
vel citentialiter dicitur de praedic is, nec econtra, de marinae eiusdem rationis, ut hoc est solum albu, d notatur 'l, nulla alia qualitas inhe-
notativo, tuc illa dictio excludit ra- tione alta talis,vel alteritatis,ut sor- '. ξφ' et tes eis tan tu albus, si excludat ratio solutio
ne alietatis, tuc sensus est, sortes est ne arg.
albus,& no est aliud ab albo, vel sortes est albus,& no est no albus,& tucreat illi, hoc modo accipitur indiui capitur proprie.Sed si excludat ronem qn illa negatur.Christus est so- alteritatis, tuc sensus est,sortes est at Dium homo, vel Christus est solum bus, Scito est aliter qualiscatus, &Deus,non q, aliquid aliud sit Chri- tuc capituram proprie. Ex quo sonus,quam Deus. Tamen ultra illa quit, τ qn dictio exclui tua additur e e lusi
verba Scoti nota, ut quando deter- verbo adiectivo, vel praedicato con- sminat praedicatum, tunc potest ca- notativo, tuc est distinguenda, quia Pi dupliciter. s. Sprie, ct improprie. ly tantu pol capi proprie ud impro-Proprie quando denotar, qudd prae prie, scd quando determinat totam dicatum dicitur de subiecto, di om- propone,aliquido capitur proprie, ne illud , a quo remouetur praedia ali in improprie. Proprie qn exesu catum remoueatura subiecio,vel φ dit pra dicatu ab omni illo;qd no est oppositii praedicati remoueat a subie subiectum,sive sit intrinsecum, suecto, ut homo est tantuanimal ligni fi extrinsecum . Et hoc modo pro sicatur ' homo est animal,& non est tio exclutiva de est secundo adia- aliud ab animali, ves signiscatur,u, cete, potesse ipossibilis sex modis. homo est animal,& non est non ani Primo drimpossibilis,quando admat. Ex istos equitur una regula, dit termino cocreto, importati se uia propositione cathegorica amr- mam distinctam a subiecto p quo inatiua Od propone de praedicato ex supponit talis terminus concretus. Eufo,inbolia consequentia, ut be- ut tantum album est, illa est im-