장음표시 사용
21쪽
natura, CAPUT PRIMUM. CH Y M I A est ars ab Altissimo creata
& in natura insti Luta, quae corpora nam turalia mutat, in ea, ex quibus constant, ie-
soluere docet. Resoluendo vero obteruatio, nes de experimen a suppeditat: per quae causae , & affectiones corporis naturalis inuestigantur: resolutisque tandem illis , dc debi te praeparatis ( potestate & vitali robole
uniuersos corporis languores auferre satagit. Fundaturque eius naturae facultas in lemine At balsamo vegetabilium, animalium, &mineralium et adeoque manifestum est egitimam eius na(usae cognitionem , praeparati omnern,& administrationem , ChytLicam coi1 stituere artem, A profestites eius Chymiatros recte appellati. N omen habet a re H8, vel , vel ammu ps y, quod scilicet metalla dura , he eterrae visceribus effossia, fundere prim b det quare docuerit. Dicitur quoque addito articulo Arabico . et Alchymia. Dicitur etiana
22쪽
s pagyrica, ut j , quod est diuellere, dea Dis p congregare. Dicitur dc ars destillatoria. Dicitus Pyrotechnia, quoniam absconditam rerum naturam , ignis adminiculo , mainfestat, Emp:rica etiam quia absque obseruationibus , aut cognitione causarum ab Empiri,
cis destillatoribus suit primo dete ista. Perse A i magister, , quia absque huius cognitione , quae tota in resolutione corporum naturalium consistit ; nullus unquam ad veram causarum cognitionem peruenire potest,
licet pro absolutissimo Philosopho dc Medico sese iactitet. Et ars separatoria , segregatoria. Duplex est. Universalis, & particularis.
v niuersalis, quae uno eodemque medio impuritatum morbosarum resolutiones, corrOhorationes, consumptiones , mitigationes,
praeparationes balsami absoluit: hoc est lapide de tinctura Philosophali. Particularis vero , quae vires, actiones, Conditionesque omnes uniuersalis Chymia (quoad fieri potest, imitatur : versaturque vel in metallorum praeparatione , & di claue, aut-: vel in Medicina facienda, & tunc necessitatem praeparatio- Dum & compositionum prosequi ur: quibus cruditates maturantur , impura separantur, corpora soluuntur, colorei, sapore S, Odores,
sintdes qualitatq;. humane mimicet
23쪽
x, corriguntur, mitigantur de tolluntur, illaesis viribus, imotborum curabricibusidiciturque Chymiatria. Qui de eius praestanria& antiq uitate, deque praecipuis Galenicorum de Chymicorum differentiis plenitis erudiri cupit, turn Libauium legat, tum compendiario modo Danies em Sennertam, libro cuius titulus est, De clamorum cum Aristotelicis em Galemcis conferas , di dissessu: apud quem haec & alia
multa inueniet ad hanc rem attinentia, Nobis vero satis erit differentiam Chymicorum & Galenicorum remediorum leuiter proponere, ne ab aliis commemorata frustra repetere videamur.
remediorem, , doctrina cum Chymicis colla
tione. C A P v T II. REM EDIORVM differentiae ex
diuersis morborum naturis essentiisque, quas Gra ci vocant curandi ra
24쪽
gionibus desumuntur. Sunt alia diaetetica .
ouae& alimentaria vocantur , quia proprietates alimentorum imitantur, morbosque solum alimentarios curant. Alia medicinalia altiora,&inferiora, ex quibus potentior res e cacioresque proprietates educuntur. autem sola & sim cera periculose assumuntur, & symptomata grauia inducunt , quia vires spirituum mechanicorum Luperant,nisii praeparatione innoxia reddantur. Qua ratione jucius Salenus Commentarbs
in lib. 1. de tactus ratione in acutis, ait: Medicamentorum purgantium facultatem corpo cum nostrorum naturae contrariam & delete
riam esse. Paracelsius quoque labem & malignam istorum remediorum qualitatem , ob peccatum, poenae loco,i Deo suisse inflictam,
re naturam in calamitosiam sortem transplan- Tatam non amplius puras essentias: sed rudes, mobiles, & venenatas producere: quae effectus producunt suae naturae similes, Ut plurimum excedentes, saepe morborum & mortis
Alia sunt prorsus venenata, ut Antimo nium, Mercurius, sulphur vivum, Vitriolum, minor alia sere omnia, Helleborus , Tithymalus, Colocynthis, Scammonium, Opium,
Cicuta ; quorum usus in aliquibus morbis grauissimis necessarius est; di tamen sit ne pr*paratione nullo modo exhiberi possunt.
rx enim lacte & cr doniis nutriuntur. Frutica
25쪽
odoratis de cordialibus purgantia medica . menta naturae amica redduntur. Impuritates enim, quae firmiorei radiceS egerunt, non alimentariis remediis, imo nec purgantibus cedunt : quapropter venenata nece stario aduocanda sunt. Sed quoniam ab usu remediorum venenatorum vix abstinere possumus, Set venenata omnia balsamum habent naturae consentaneum : impij utique e essemus & officii nostri desertores , nisi separationi stre-
n Uam Operam nauaremus, ut ablato veneno,
puris & salutaribus balsamis amicas naturae: curationea tuto aggredi possimus. Quis ergo pitularum omnium compositionem , quam venenata illa simplicia ingre diuntur , unquam lain axe Sotest, ut & Co locynthidem, Helleborurn, Turbith , Hermo dactylos, succos Tithy adorum, Elaterium, Scammonium, Euphol bium, quae tam manifesta venena , cruda & impura continent, sepe dissentaneis rebus ad mixtionem non tenuentibus, ut Resinis, Cum malis, S rapino, Ammoniaco, Galbano permixta, quit nisi exigua mole excusarentur, eorum exhibitiques iamdudum ab agris repudiatae obsolescerent. Sacchari & Mellis praesentia saepe noxia est. Si spiritum Mellis acutissimum & venenatum, si Sacchari abominabiles taculentias conspexiisent Arabes , par ciores sorte & prodentiores procul dubia
fuissent in prolixa & nimis M' Pla
26쪽
Electuaria purgantia, ut Dia phoen. turbith, Dia cydonium, de succo rosarum, Dia prunum, Dia psylliun i , confestio Hamech, Indum maius & minus, milli 3 nomi- Uibus accusautur, quod crudis radicibus, cor ei cibus , fructibus de foliis nataram fatigent, 'non iam impuritatam non sunt factae separagiones, quod dissentanearum rerum mixtioine contaminantur, tardarum actionum ac-eeelerationes , flatuum discussiones, amaritudinum ,erosionum, S acrimoniae mitigatio-xies aliter emendari possunt, quam ad unaetio-oe Cassiae, Tamatindorum, Mannet, Anisi, Foeniculi, Cymini, Cinnamomi, Caryophyl-Iorum, nucis Moschatae , Dactylorum dec. quia tales mixtiones ec composiationes non cunt naturae legibus consentaneae, testante i Galerio lib. 3 composit.simpl. V e c. cap. I S. Is enim malignas qualitates non tolli aliorum
Edmixtione , sed solum gustum falli existi
Sie meluti pueris absinthia tetra n edextercum dare conantur, rius oras pocula circtimc ontingunt mellis dulci, uoque liquore , Ut uerorum erus improuida lud certi rLabrorum tenus: interea perpotet amarum
in nibi tilicem, deceptaque non capiatur. qn tuta,Chymiae beneficio,coquere iubet,
27쪽
eludat naturare, impura separare, amaritudines iis dulcedines transmutare, erosionum, colorum, saporum,coagulat num taedia mitigare. In aliis vero remediis , in quibus manites evenena non delitescunt, adsunt ut plurimum coagulationes, sapores , odores, caliditates frigiditates, & proprie:ates narcoticae, dia phoreticae , diu reticae, deiectoriae, vomitiuae, te solutoriae: quarum violentos impetus impressionesque humana natura, sine graui clade . ferre non po est. Periectissimarum deinde rerum balsami & expetitae proprietatestam densis corporum carceribus continentur, ut sauorem de beneuolentiam , quam naturae debent, patefacere non possint. Itaque Corallorum, Periarum, Gemmarum, Auri & Argenti, reliquorumque metalloruria vires , dolem se frustra in mundanam prouinciam venisse, S: mortalium scelestam temeritatem continenter accusant, quod tantarum praedestinationum immemores, ad quas nam turae prouidentia determinabantur, in peregrinos & infames usus tantarum rerum maiestatem commutarim.
At Chymiatria vires m*dicamentorum rectius cognoscere docet. Sunt enim plurima simplicia medicamenta, quae propter diuersas partes, diuersas vires possiden L; purgant,ae astringunt, ut Rhab. Inficiunt veneno, taleaeno resistunt , ut Scorpius & Vipera.
28쪽
lalaciunt, Set refrigeraut, ut Acetum. Vnde tu stiones hactenus non satis explicatas soluit. Verbi gratia, Opium frigidum hactenus
est cre illum, quia narcoticum. Atqui amarum est: amara vero calida. in nodum facith soluit Chymicus, demonstrando vim narcoticam , non tam a frigiditate, quam a sulphure tenui, de sale volatili dependere, eandemque esse amaram in Opio. Dcinde citd, tuto, de iucunde Chymia me, detur. Cito , quia eius medicamenta vim penetrandi habent , nec in ventriculo diu morantur vi sed suam vim actutum exerunt, Bd morbos radicitus tollunt: quia nempe materia crassa ( quae operationem impediebat seu parata est, viribus mixti exaltatis. Tuto, quia eius beneficio alienae de noxi si qualitates tolluntur, purae solum de expetitae conseruantur, exaltantur & augentur. Imo, arte Chymica, ex venenis tuta medicamenta fieri po sunt. Notissimanen spe est Mercuris de Arsenici venenositas. Vtrumque tamen ita parari potest , ut sine periculo intra corpus assumi possit. Denique iucundd, quia sublatis impu- 1itatibus cuncta grata reddit. Potri, solida & dura, qualia sunt mineralia. metalla dc lapides , quae integra a calore u stro in actum reduci nequeunt; hac arte naturae familiaria Be utilia redduntur: ade' ut
soluta de Chymice praeparata essicacia sinr, ut in lingua ipsa suas vires exerant. Et si hoc
29쪽
vix persuaderi & Aquae aciduriae euidens argumentum suppeditant, q*arum vis in morbis grauissimis mairma, cola ex metallis, & mineralibus dimanat. Uerum & antiqui Mil dici ista non solui dextra, sed intra CHrpus exhibebant. Chaly bem scilicet i Sandaracham , sulphurseris squamam, aes ustum & similia: sicut patet ex Dioscori . lib. Io. cap. i T. & libi. cap. I. 33. s . & Ga leno , deliinplicium medicamen s-
ruxa' compositione lib. 2. Op. 36.
ra. QMs Medicorum hodie sui si sorsan qui eum nunquam vidi spiritum vitrioli non usurpat 3 Item, spiritum& flores Sulphuris, spiritum quoque Salis Quis nescit quantum
medicanaenia e Chalybe praeparath ad viscerum obstr*ctiones, cach extam de alios morbos tollendos a pluribus Dogmaticis commendxnturi Nitrum praeparatum quod salprunellae vocant ,& vulgo crystallum minerale hodie in malignis febribus, ita ardgn-tibus tollendis , scelicissime usurpari pauci
ignorant. Antimonium S: Mercurium, etsi fortiora lint medicamenta, parciusque,quam caetera usus panda, recte tamen praeparata, rein morbis conuenienter exhibita , ea essicere quae aliis medicamentis vix praestari possvnt, qxperientia ipsa testatur. Et Mercurius sirect c praeparetur, ac cum iudicio ea hibeatur,
iii hydrope quid possit , quantum que aliiS
30쪽
ium faciat,Q infinitos sapientesque artifice S, qui illum experti sunt consulat: dc tuto, cum- quo maxima hrdropicit exhiberi posse resciet. t Ieg tamen censuram subterfugient se mosa illa remedia, quae nunc per uniuersam Galliam, Aptiusque paene Europae regiones laudantu p ab his: sulpantur ab aliis. Inter quae
Antamonij vitrum producemus, cum accusationscia mereator , quia puri ab impuro separationem non recipit et quod resolutionem
debitam de digestionern non sustineat: quod
fusionem vittificatoriam admisit, in omns remediorum praeparatione fugiendam et lasores enim spirituales reqnitamus, non corporeas. v Frustra quoque purgationes alui pex
Antimonium obstinate instituuntur. Altio'ribus muneribus destinatum id fuit. Sulphuris flores sublimati de reiterati innoxii sunt. Impulitates enim pleuriticas, pestilentes, peripneumonicas tuti, de subito auferre valent: eusses antiquas &asthmaticos affectus egregie subleuare , ponderum ptoportionibus commensuratis , ignis & instrumentorum idoneorum exhibitiones in hac operatione sata regunt. Crocus Martis innocuum plane est medicamentum in pluribus affectibus:
hic ignis temperamentum, sornacis commoda constructio primas tenent. De aquis diu reticis , corrosiuis: tincturis corallorum, rem