장음표시 사용
241쪽
INsTITUTIONE IN bus multis loquentem significat Qq Oft.baec oratio, quῶλproloqui, si umbigua interdum significans de multis dicente prolaqui, quod uera
interda est,quod falsum tacente proloqui sim aut tres potissimam modi,quibu3 omnis homon in id Criumphibolia continetur. Vn sest,quando aut oratio, ut uocabulum, proprie ac per se multa significat. Alter squalo ex usu loquedi una logice transfertur Tertius cum uerba coniunacta multis modis accipi possunt separata, implice habentsignificatione: ut in oratione, scire literas, euenit, nam es utrumq; uocabulum fit segniscatione simplex Attamen in horum coniunctione nascitur ambiguiatas:uut enim haec oratio segnificati pis literas scientiae capaces esse, ut a nobis ipsis percipi Atque itast, ut locus tertiuis dicatur,a coniunctio. ne,vel diuis one. Increbuit autem Uis in scholis Theologorum, II edicoaram,C Philosophorum, ut appelletur sensus componens in enunciationiabus modo definitis.uel diuidensqui ab Aristi nominaturio iuncta uel dia
visa orationissententia. Exempli gratia, fedentem ambulare posscsenotentia coniuncta, fessum est: diuisa, uerum. Exprimitur autem in scholassensus diuidens hae ratione isse,inquam, qui sedetferi potest ut ambulet: sensus coponens declaratur sub bacforma eri inquam potest ut hae ensis clarios uera sidens ambulat. Et par est habendum iudicium in reliquis
huiu modi Admonemur igitur hoc loco. ut accuratcseu usios obserueismus, ne quid nos praeterea in fallaciarum reprehenseone. I tuque huius
loci monitu istu fallaces e subdola esse censebimus, quemcumque puliabile est ambulare feri potest quod ambulet ut sedentem pGibile est amubulares ergo feri potest quod sedens ambulet. iquide tu antecedente agiatur de senio diuidente, in conclusione uero de componente. Praeter modovirum enunciationes in reliquis pronunciatis propter uariam coniunctioana id est, connexioniunius dictionis cum ij quae antecedent uel quae subssequuntur simili causa loco a coniunctionefallacia deprehenditur in hac:
Quicra scit literas nunc didiscit eas quae autem sei litera quas didiscit m ascit iterus:ergo,qui scit literas quas didisti prius nuc didiscit eas.
Percipitur autem fallacia hoc nomine.quod verbum, nunc, in antecedena
te uerbis quae praecedunt, in consequent ij quae subsequuntur,coniungastur. Nec dilpur est ratio in hucquae a diuisone traducit ad coniuncti nem argumntu: Qui potest unam dolii in cre potest Gunam, Gunu.απ
242쪽
LOGIcAM ARIsTOTELIs xoc Crunumferre: sed qui potest,unum C unum. rvnumferre, plura potest ferre igitur, qui potest unum dolium ferre,potest plura simul ferre. Vbi
notamus copulam,c , cum reliqust dictionibus coparari coniunctim nuci
ne seiunctim. Num in antecedente diuisum sententium praebet, in conseisquente coniunctam. Similiter in hac quaecuq sunt duo, emtria, sunt paria C imparia: sed quingsunt duoer tria ergo quinq; sunt paria,C imparia. Vbi coniuctio, CI, in consequente sumitur divisim, Cr in antecedente colunctim. Simile uitium deprehenditur in istu. Maius dicitur,quod tunatum est, quantum alterum C aliquid amplius ergo quod maius est tunatum erit quantu alterum quod igitur maius est,est aequale. Nam illa paroticula, o aliquid amplitu, in antecedente coniungebatur eum aliis oration uerbis,m consequente uero, de industria diuiditur. Accentussallaucia deprehenditur ex accentu, uel liratione, vel modo pronunciundi, nune ferendo, nunc percontundo: seu ex uariata punctorum uel interaci ponti oratrum ratione. Referuntur enim Cribae ad accentum. Exaca
centusqvidem mutatione reprehensio ducitur bur omne malum est fuagiendumded omne pomum et malum ergo pomum est fugiendum Num in proposivione prima ozaba dictionis,malum, breuis est, quo acce tu idesonat quod prauumrat in assumptione idem sonat is poma accentu acacuto co igitur autem horum accentuum disma ιο ex duobis virgili
Aursa mala decem migi,cras altera mittam. Fuma malum,quo non aliud uelocius ulluia. Variatur igitur hie eiusdem ollaba quantitas ratione strationst est purulogismus. Omnis ara studiosi reconditur in templo sed porcoarum tabulum est hara ergo porcorumstabulum studiosi est recondituram templo item, Quandocus abeo,ub aliquo loco recedo:utqui cilmali, quid pQdeo,habeo ergo cum aliquidiosideo, ex aliquo loco recedo. In uaria oration partium distinctιone reprehensionem ducimus sub hac uerboruserie. Si quid Deus fecit inuite, id fecit coactὰ. at uero Deus uinufecit in vite Deus igitur uinumfecit coacte. Similiter: Omnis terra,qua et in uia pedibus conterituri sed ea quaesubsidet in stagno est in uia ergo terra quae subsidet in stagno pedibIseonteritur. Item,Quisquis dicit,memo longa pereunte noctes odia dormis, dicit se timere esumator nisDd is hil mea
243쪽
INITI TITIONE IN hil metuens hoc inquit ergo amator minimἰ metuens dicit se timere. De prehenditur enim fallacia in D ab me-tuosi enim ex his uti coaliscat dictio dem fgnificat atq; metuo.cti uero duae longe secus est,ut in versu liquet. Eodem etiam pertinet uarius pronunciaridi modus,nunc serius, uehironicim uti interdum asserens interdum interrogans. Primi exemplum
est huiusmodi: i dicit aliquid egregium esseoilud commendat sed irridens Virgilius inquit, Egregiam uero laudem Cristolia ampla refertur quod irridet. igitur Virgilius commendat. Exemplum alterius: Qui dixit christo: Tu es christu filius Dei uiui,de orthodoxa fide fuit bene meriatus at Caiphas in Iudaeorum aduersus christum cor iratione dixit, Tu es christus filius Dei uiuis Ergo tum fili cuiphas de orthodoxa fide benemeritus. Et haec quantum ad accentas Dduciam attinet. Que a diis
S, ctionis forma seu figura ducitur Deucia, quadruplex est. Ducitur atιtem omnis ex eo quod alterim uerbi specie falli viij eandem esse risistionem interpretemur in quibus non et eadem ut si Grammaticu ita connecteret,dolus emolus eodem modo terminantur: atqui dolus est generis masculini e secundae declinationis ergo emolum. Idem Dialecticus viale connecteret simili uitio se purulogiet indo. Perinde dicitur aliquid corporeum a corpore,ut candidum a candore, sed candor ob id est quais litas ergo e corpus Pariter inepta esset argumentatio Facere oceare,calfacere, cum terminentur ollabaaesignificant actionem ergo doleare uestionem significabit. Item deprehenderetur propter I milemJeciem dictionstfallacia ni hac argumentatione. Omne animal est substantia πnullum animal est substantia, uni contrariae, igitur: hae: Omne animal fuit in arca Noe, σomne animal non fuit in arca Noe: nam ct couenisset inter nos,quod signum, omne, usurpetur pro generibus singulorum ut in sacro eloquio percipimus consequerentur duae contrariae stimul uerae. Diximus hactenvi de fallacij dictionis, nunc reliquum est, ut ad eas quaerenuntur in rebus gradum faciamus. Reperiuntur aute hae in oratione Crproinde deprebenduntur in uerabis: sed no ratione uerborum affectionis, quin potivis pctius rei causa dies
scernuntur. Qiso nomine discriminantur a praecedentibM. Fallaces uiatur conclusiones,quae in rebus continentur,septem genera sibi uendicant.
Primu quidem est,ex accidente. Has Arist. Dilace quidem ex accide, te conclusiones appellat, quando rei subiccta eadem omnia attributitur
244쪽
Michalus musicu .ergo NIicbulus cras corrumpetur. conuenit enim Miacha o musico accidentis ration corrumpi, non autem rationesubiecti. Q 'ost ut uitium huiu fallaciae in hoc cernatur quod corrumpi ab acacidente transferatur ad sub tantium. Ei autem genuina haec accidentis
fassaciae declaratio sed in scholis increbuit, us, ut eiusdem fusiacis no amine reliquas omnes quae delinquunt uitio formae complectamur. Neque
enim si commode referri posunt, ad accidentis ea tionem: cuius farinae sunt, quae quuntur. Vbi delinquimus maioris extremi vitio ut mane animal substantia non est sed omns homo est animal ergo nullus honmo est substantia. Est autem uitium quia mature extremum in propositio. ne disinite, uniuerseuero in conclusione usurpatur. Deinde delinquimus causa minoris extremi ut nullum dextrum est nistrum. π cuiusliboth minis ocula est sinisteri ergo nulluvi hominu oeulus est dexter. Quia mi nus extremum in Caesare non sub citur uniuersesed inmite: beusi mauis
quod in antecedente infinite in consequente vero uniuerse deprehen . datur Delinquimus in medi eum extremis comparatione ut, cuiuslibεt contradictionis altera pars est uera ut homo est asinum est contradictio. ni altera pars ergo hae enunciatio, homo inquam est onus, est vera.
Quandoquidem medium in prima figura debet subje uniuerse quod hudesideratur. Eode referuntur conclusiones peccantes quantitateuci qua αtitate ut se ducatur argumentum ex gemina negante,vel ex utras in parte velis secunda guraseu prima colligamus directe ducentes argumentum a propositione, quae sit in parte e caetera istiu modi uitia. Eiusdem etiam sunt ordinis in quibis mutatur institutio ut animal est genus homo est animal, ergo homo est genvi. Siquidem animal in propositione est seucunda institutio, in assumptione vero prima. Eὀdemspectat hic homo est bonitio est musicus ergo est bonus mulio em. Eliae hae dicitur accidentis fallacia, quod ego um tu non es:atqui ego sum animal ergo tu non es animal. Omnes igitur huiu modi ad faulaciam decidentst in scholis referuntur etiam etsi Ari'. multo peculido rivi strictius e proprius hae nomectatura usus fuerit. Fallaciae in rebra .apositae alterugentu est argumentatio quae quidem, exed qu)d impliciteradiquid dicitur uel ex adiectione dicto. duciturgumentu ut est homo pia
245쪽
INITITUTIONE IN essu seu est bono mortuus ergo est homo uel ex aduer o,est homo ergae st homo mari ius Liquet enim utri furacia una uero proficiscitur as simpliciter dicto altera ab eo quoi cu adiectione dictu ebi. Tertia est, ex ignoratione reprehensionis captio timi tat aut tam subdole compelliamur ad gerenda duo contradicentia simul ut si aliqumface seret nobis
negotium bo nom. ne. 4. dixisti dupliad. a. eunde dicis non dupla esse ad
igitur. mpli. Quis non duplu uel christus quantum ad diuinitate attinet non est filius Maria: sed christus quanta ad humanitatem attinet est sim NI iris igitur christus Mari, Bim Crest, emino ii. Quarta fal laea ducitur a con equete,que facilis est captu,scilicet cum perinde at sex antecedente concluditur cosequens ita uice uersa origis: ira con eoquente antecedes idis alendo ut cum pluuia con equens sit madefieri erorum, Haeretur ex aduersum qui si inniteretur: madida terra est ergo
pluisse cosequitur. Hoc enim minime necesse est mo genere racia dea
liquit Mila bus u Arist. docet. 2. Cr. cap. i. pisi coram. QS intum gem est quod cernitur in petitione principi . uel quia item per idem ostenaditur, uel quod notum ebl per obscurius, uel quia aeque obscuru per aequὀobscurunt. Exempla af sunt obuia Reprehenditur autem haec numetsi saepius uerum ex ueris ato id necessaria conclusione concludat, attaammisque densa,vel densitori calum tenebras offundit. Sextu ex eo quod ' pro causa ponitur quod minime causa est, Deprehenditur autem haecfaulaeia in bllogi mis ducentibus ad in comodum, in quibus exfalsitate conis
sequentis colligimus aliquid in antecedentefulsum ess hoc nomine, quod causa sit, ob quam consequens sit falsum. Exemplum s probare uelis quod
idem non ut uiti anima er hac tu ratione utar sis aduersatur omniano orim interitui. cuidam interitui aduersabitur quidam ortus est autem mors quae uitae est contraria interitus quidum erit igitur uita ortus quidam e uiuere gigni de oriri quodfer omnino no potest:quare uerum idusnon fuit, uitum Cranimam idem esse. Hac tu profectd ratione non fecisti quod uolebas nam etiam etsi nemo dicat inter anima me uia tam nihil inter Anihilominus idem illud in comodumsequitur. Septimu7 ex eo ducitur, quod quae multa sunt interrogationes pro una accipiatur: ut si comonstratis duobu hominibu . quorum alter uidet alter caecu/ est.
sciscitetur quistia an set uidentes an potius noctii uidentes tus simplici ress Onctione satisfacias, dicens, esse quide non uidentes. inuolicisse,igiis
246쪽
tvr neque bicines de uides est, cavillandiansam praebuisti citra distinctio
nim inplici ruponsione. Est autefallacia dicta multu ruinterrogationupro una quide acceptaru. Ais haec de omnibus f cia rugeneribM sau
His itur Logicae iuuentutis institutioni quam Deus optime vertui
finem imponemM. reliquum est, ut qui ex ks non parum acceperι emollia menti, precibus a Deo inpetrare conetur, ut multo praestantiora quotidie praestare ualearum primum quidem ad cultum Dei,postremam ad inue tutis utilitatem confercnda.