장음표시 사용
231쪽
trcrijs ab se quae eum astero eonferuntur, emetiam seclusa priuatione, quae non potest disiniri nisi per habitum. Alter loclis nob Largumenta Abia. Dppeditabit quando in definitione aliquid adhibetur,quod idim ualet, 'ς fres,qVaed finittir ut molem, astrum die pes icuum,definiant dies enim est tempus, quo folfertur super terrum finiendo igitur solem per iem,idem per idem expliedre niteri r nes enim dies neglecto sole pera ςipi potest. Eidemst errori obnoxius,qui diiberentium mingeneris diu 34. ab eius identem per alteram bie regione positam definierit. ut se qui impare de diuiose. Πο crvmfiniat qui parem unitate uincitissent eatissimul ordine natu nu repugarae,ea in quae simul distribuitur genus. Idem uitium committitur supe nante differiora inferioribus definiendo aperiantur finit enim quod pri est na rentia. tμr per posterim ut si par numeria definiatur esse, qui bifariam diui is Ab inoa itur:n π bifariam a duobM ductum est, binarius autem posterior feriori. est, tura pari. Proximus Iocus est,quando gem desideratur in flnitio. 'ς gζομ enim quid sit res deelarat, primum eorum, que in definitio, si s i '' dic*ηtkr,est collocandu ut si usi omis definiatu quod habet ιγ ' 'S 'ἐimefisionis reprehendendMest. Idemset saliquid praeterget deside 'rctgrnit figuli Grammaticam definiat artem scribendi id quod dictuis T. A mutitμrσprofertur deest enim e legendi.Ηι autem est obseruandu , meis mitionedicinam recte finiri scientiam salubrium etiam etsi non addamus insula Diu quia per se refertur ad unitatem, per accidens ad aegritudincri.
Atq, itaseri debet iudicium in similibus. Quodsi aliquid huiusimodisiuniatur,quod ad duo referri postit quorum alterum praclantius est,alteorum deteriMst neglecto praestantior es quae finitur ad id quod est deo
terivi accommodetur, magis adhuc erit in uuio omnis enim ars, uiQomn gratia boni 'fuefit a natara nobis insita siue humano ingenio comparata. Illud etiam obseruandum est,an res finiendo collocatastis 3 A presproximo genere. nam semper vel moximum gent indefinitione usurpa ximo gωἀum est aut interiem differentia qua inter superis genvi π propose nere. tamlpeciem intercidat nulla intermisa sunt adhibendae. Itas percontist iacti nomo restondendum est,ammul rationis composue dices esse Iubstantiam corporeum, vitae, bensus, π rationis participem. Rurs mήirerenti, eodem modo uidendυm est. an generis differentia definienis δ' ς μή explicaru:numssinitio proprii s. ei accommodatis non utatur,e quod
232쪽
dii A M. autem duid non it. Illia etiam videndum diffrenita dixerit. 1uod faeiunt'. ii eonvicium,contumeliam cum ims1Α non reas istidietur pro differentis. Iam illud etiam, angen pro
utitur correctione,docena donum differentia esse una 'fra ori Da Aq- hoe dixit ex aliouori sententia qui quidem perstasi essem, bonum φύη pista si ui tuti,g m oui, ita bonum definirent ut dudum dixi . videndμm
233쪽
LOGIcAM ARISTOTELI s. Io IItas eos, tui animal in terrenum C agratile partiuntur, reprehedini propterea quod terrenum CT aquatile in aliquo esse declarant, es hoe subdubio relinquat Aristot. Sed tamen boee pesicuum differentiam rei perficientem nunquam ab aliqua loci differentia duci. Praeterea ui 3 P Ab μdendum est an affectionem in differetia numerarit: omn=t enim affectio diρος-
uebementer adaucta a naturali statu natura dimouere videtur. Ex quo genere non est differentia huivi enim nium est rem constituere, perfacere,construar nona naturali ordine dimouere. Iam si quis desilienio
ali id eorum quae cum aliquo conferatur, non onstituerit differenti q*ae ad aliud aliquid refertur errabit. Eorum enim, quae ad aliquid sunt disserentia oportet ad aliquid quippiam referri, quod in arte pers. iμρ ρ pici potest: cum differentiae sunt, ut unus eognition R. altera actionis tμr tertia affectionis. laud etiam considerandum est,an in θι.quae sunt ad a.
Iiquid sinitio assignetur,referens etiam ad id, ad quod eorum quod amplum es suapte natura conferrunos reseratur ad id, cui ex accidenti comparatur lium deprehenditur in finitione. ut si quis prudent aestfntat.hominis aut animi uirtutem non eius partis animi,quae rationis est particeps quando prudentia qua uirim eo ipso modo quo ad aliud, fertur dico uerbo tenvi primam er per se uirtM est, eivi partis animi, quae ratione utitur: hominis vero eranimi uirtus dicitur per accidens, utpote ratione mentis. Praeterea si non est hoc rei. quae desinitur subie.ctum, cuiusfinitiosonat habitum esse uel affectionem, uitiosi definiuit: omnis enim affectio. Omnis dit' ostio,vel habit vi ad id referendum in quo est, tanquam accidens in subiecto quemadmodum ars in intellecta practico, cuivi habitus est,uel di ositiosita est.Vise quis dolore.discorodium partium natara coherentium uehementiori motu excitatam, sameritaetrebedenim est. Dolerent enim res inanime,siquidem dolor nos a vi ut, ctio, sed partium quaru libet admuicem continuatarum. Iam si intem omnium temporum babenda ratio est,sicubi discrepent. uis quis immo hora tale anima quod nunc non terit,definiat. Finitio enim perpetuo conuenire si illo debet,non solum aliquo tempore definito. At etia illud ut M. Aba dendum est , id ne quod definitum sit alia oratione, de ea qua dilata est, tiori expliqi explicetur: ut si iustitia definitur , potestas sum cuis tribuendi catις .ce iustus
234쪽
INsTITUTIONES IN iustu est enim potius qui suam cui uult tribuere, quam qui id potest.
3 s. Ab deis eiram uitio=m est definiendi gentis,cam res accestonem recipit de fione eu Ricina sod oratione explicaturi, non recιpit, e ut contra Semper erum intentione. tri m lit neutrAm capere debet. Vitiosum etiann crudae eit, cam s. Abde uir. VI acccsionem quidem recipi sed non sim ut si umor cupiduMee io dis cosέμmbenti, definiatur: ctimam mus qui vehementiare amat non magusimilitudi is conc bit m appetati ut no recipiat similiter utrums accisione quod
ne quidem deberent, quidem idem ualerenti Quod idem set si propositu 3 . Abad duobus ies inagissmium dicitur de eo dicatur minas donitio. Nam uerbiis tua si itio G pnitum aeque de quavis re sibi subiecta dicatur, nῖ magmuia asto mi alterum uero minus. vitiosum etiam est desiniendi genus,eandem ob eis huj sams duobin propobius finitio.ue finitum utris aeque conuenit, altera non aeque,sed alter,neta M. Par enim in quibusvis cernantur finitio σή, 33. Aquasi nilum aere subiecta fieri debet attributio. Item cam duo sunt is res geminatas quae desinitur accommodari potests utrums ad definiendam sic a Gepe nitione. rit,ut quuji ponat duas demitιones uitandum est stιusmodi errori con. sequutitur enim duo dili arata uis pulchrum a uiatur id es broquo, et oculos,vel aures demulceat consequetur enim idem C piachrum esse σ39- Asa r non pulchrum quod e t absurdum Iam ueros oratιones pro nominibus te nitio summus, generum indifferentiarum; eorum omniumqμα definis ni discrea tio complectatur, aliquid eorum discrepet uidendum est. Quod si respou quae donitur in i istis a cum altero conferuntur,vel perse uel rutιoingo, lagi ne generis, considerandum erit an in definitione expresum nost,id cum tima e quo uel ipsa per se, uel generu communione oferatur: ut siquis scientiἀquod ual opinionem immutabilem definiat vel uoluntatem cupiditatem dicat ab tero confer aegritudine vacuam nec scientiam refert ad scibile, nec uoluntatem ad ιμ ςς 4 appetibile. Est igitur improbanda donitio. illud etiam videndum est,anrήtio lieuiis eorum,quae cum altero conberuntur non adfinem directa sitae. 4 festio Ima autem unicuis est quod optimum eji,aut quo caetera omnia referunturAnij enim quorum relatio ad proprium ne dejlinatur peracat sitiendo, qui non exprimi huiusmod Anem. ut cupiditatem non rei
qiue uoluptatem fert, sed ipsi uoluptatu nitione declarandum est 6 quippe eam; gratia etia id quod eam ejicit,expetam s. te in quis
235쪽
LOGIcAM SAR TOTELIS. Ioaambitio um quis definiat eum esse.qui gloriasu appetens:nam quoniam
omnes gloria ducutur qua ratione, ut alιquasa ambitiosus id eueniat, clariu explicandum fuisset in definitionibM autem eius generis fine. I. conis scio quomodo ut tis qui rema mendo aperit plura uno definiat, qui iugatis, Crenim scientiam iesinit quodammodo etiam defini ignorationem items contrariis, quod doctum emindoctu est scire e ignorare. mapropter in hisi quid nec non radiscrepet ex is locu quos in contrari saer coniugatu exposuimus,arguis latis. menta ducemus. Ais in relatst uel descendendo ut ad indiuiduora reis lationem ut si res multiplex adsubmultiplicem refertur, etiam quaedum multiplex ad quandum C certam submultiplicem referetur δε enim non
ita explicata res est quadret profecto refelletur definitio. Atqui oppo tuorum oppositiae sum sinitiones, quo fit, ut obseruandum 4 Ab opsu an contrari explicata exposelassi defuitio contrarii ut fine sub positi desi. dupli defuitio contraria dupli donitioni, alioqui nulla Ut definitio nitione.
In priuantibM uero habitM per priuationem finiri non potest fide enim finiretur per idem at uero priuatio per habitum definitur necessario.
Per ieienda igitur haec sunt,ut si quid dissentiat.statim referitur. Iam illud uidendum est,an similibus nominis ea bus similes definition2 ea vi S A Uursondeant uis id prodest quod efficiens, ualitudinuatiliter ueco, M.
modate ad ualetudinem sciendum dicetur, quod utiliter sit ad eandem praestandum metiam id quod profuit ualetudinem effecit. Expectadum est et i ex idea, fu ne veraer propria quae data est definitio quando, 6 εβquidem in quibusdam non reperiri cernitur, quemadmodum Plutous Uca nit, adiungens animantium definitionibM,mortale. Si enim idea est, certe non est mortalia. Deseruiet autem locus hic aduersus Platonicos Viti sum etiam genia defatendi, 'somnium eorum queamb gue dicantur, T Ab hoc munis una defuttio Ila luatur. voiiuuiosium in uitae definitione re motimido peritur,quam DionUM tradidit Est inquit motra uniuerso eorum qu fissiliunt, gignuntur generi natura insinus Eli itim vita homdnγmon ad uitam fu
236쪽
er ad infirmandum laevi decomodetur. Est autem uariis buta praeceptivm,qμ uix in praeceptum redigi potest sed ut res moneat capiendii a consilium Vitiosum etiam est rationem coneretionis non exponere, non 'ρη enim satis est ad aperiendum declarandums aliquod totιm d ex iis uelor ti*liuia costiare dicere fiesboe uel illo modo ex tis.ue illa effici id quod antis ψtiρος- maduerti licetis domo qua igitur ratione eonstet ex illis explicandu est C quo minus id fiat eo magis reprehensione digna est definitio. Quodsi
hac reddenda ratione una pars diratur esse eum altera consulere debeo muε diuisonem eorum, in quibin unum est eum alio, C quo idorum mos dora dixerit aduersar hoe esse eum illo. er pro uaria eius explicatio. ne vario ingenio utendum est eum iudicio utς delectu . Est autem hoc in il ut iustitia est eum animo uel eam in eodem loco utrumq; vel quiam eodem tempore,e alijs pleri': modis quoru singuli fingula consilia postulant. Praeterea si pari ratione alleui conuenire natura solent coos III pari traria σ altero rem definiendo perureit aliquis, certe non proba erit ratione codefinitio.Insecus plures eiusdem rei definitiones erunt ex quo genere est rarioru. illa animi desinitio, tura puxscientiae Pari etiam ratione definiret. dicens quod sit ignorationis capax, quo feret gemma animae definitio. Quod si ui ad totam definitionem euertendum milum suppetat argu 33. Aparmentumus ad partem aliquam omnem argumentationem dirigere debeis te fustis is bit: euersa enim parte. πιota euertetur definitio. Ac de definitionum vis. quidem locis hactenus.
De Sophi arum autem reprehensionitus, ueo , quae deciem habent reprehensionum: reuera tamenfallaces, te vitiose conclusiim sunt, nunc di
Est autem reprehensio, ratiocinatio se quam
237쪽
Sophisticae simulata est. non erasapientia. Sub sui dicitur qui ex ea, quam praest heri, nou vera se simulata sequentia, quaesium facit.
Disseruimus de oest Dialecticis, quantum ratio breuis institutionis uii Ari i lectionem amplecti potuit. Nouiginta pars Logicis ab Ari L De subie in Elonchorum codice trudituri cuim, ut quam subiectum e Vi ,,χλcta id est, reprehensio Latinὸ finitur ab Arist.sub forma in textu praediacta hi, inquit, Elenchm ratiocinatio, qua concludimus di paratum triis buta conclusion κ. Esi autem duplex Eum M unus quidem.lierum conacludens redarguendo, refutando contradicentes' conclusionis prius concessam Alter Il Sophisticus, cuius fit non sol me ι reprehendere.
sed circumuenire qui ut simpliciter non est orogi in s. sed Hilogismia sopbit levi, ita nee est omnino SlenchMsed cum adiecto id est. Elechia Sophilticvi. Appedaturq; Sophi licM, quia speciem ueri prae se ferticum falso nitatur. Idem nominatur Dilacia, quia fassa subdola crsta umenta Titulus est lari totelis de reprehensiionibus sophi tarum: qui Cr autoris nomen, σfuta qualitatem prae se fert. Est enim autor
Arist ut liquet ex eius dictιone, uel ei qui minimum sit meo versatus. Fiantes non quidem ignota sudaciarum, ut e Is abutamur ad gloriam, alterius incommodo, captaiam,vel ad quaelium cum ulterivi iniuria fuisciendum. Quid enim esse probo artifice indignim maxime cum Dialeactica sit parens omnium artium otinus ars, ut autore t Arist. primo. capit Ethicorum semper ad bonum, tanquam adfinem destinatur. Sed
saue seopus noster est has dignosceresallacias, eo ut uel sophistaru statides minimo negoti dissoluamM, uel quia contra cretionis licet creti. et are, ut ualeam iij tantilper uti, ad eorum pertinaciam expugnanda. Praecipuus tamen ii quem titiam prie se fert, id est reprehendere seu vistitu redarguere.seu eos in fraude capere. Utilitas ab Arist. primo eapit. r. lenehorti traditur rit,inquit.utilis ad Philosophiam sophisticarureis
prehenβonum cognitio,maxime propter duo primum quidem it aptiosa sophistarum argumentationes, nos in errorem reducere cci tes elisis latuere Crpe undare ualeamM:Secundo lac ut halia cognitionis bene.
238쪽
scis in fraudefallacium argumentorum discernenda diu exerciti,tutius in uenanda ueritate progrediamur et ne latu quidem unguem argonenotorum peciesulsi a recta ration norma discedamM. Ordo vim scrvat fio est naturae ut ipse monet mamine primι libra Iub his uerbu In quo, inriquit, ego naturam imitatus, abiis potifimam exordiar, quae sunt bullud J.ι utionis prima ueluti et menta.
Sunt igitur ad is eredum quatuor omnino argumentorum generae numeE eorum , quae pro- frie ad docendum seunt accommodatae Alterum eorum quae Dialectica vocantur Tertiogenere coimen tra ea quae adprelandumis examinandum alterum ridentur. In quartogenere sunt Τυα contentio a Veliantur.
Tria superius Arist. primo cap. i. Topicorum Praescripsit argumiatorum genera nunc uer quartum addit, quod quidem sub tiliore uera continetur, nunc u uno, nuc sub altero. Addits hic propter magnam, quum habet affinitatem eum sophistico Hilogi mo, ex quia sep est inubu sopbistae, ad calumniandum σad applausum popularem conciliana dum Sunt itas ad disserendum quatuor omnino argumentorum geneava. Unum est demonstratio ad rite docendum accommodata: Alterum est. Dialectica ratiocinatio, de quibκι dictum est satis in superiori trauctatι α Tertio genere continentur ea, quae ad examinandum C tentain dum alterum apta dicunturi. quae ex iis modo uim habent, quae ei probanatur, quocum di utamus: musmodi sunt bona parte principia cuiusuuarti Cr scientistae facultat ad deprimendum alteri .arrogantiam. o genere scribed usu est uiuator noster in invidos Scribas e Phauriscos ait. s. postquam enim percolatu esset, cuius essi filius chriss M ac si respondissent quod esset filius David, sic molitus est argument .momodo ergo David inhpiritu uocat eum dominus dicens, Dixit dominus domino meo. Si ergo Dauid eum dominum uocat quomodo faι- rim si Apud istos igitur qui ummum sibi legis peritium uindicaa
239쪽
bant argumentum ducit ab ij qua in scientia legis maxime comunia unt. In quarto genere sunt,quae contentiosa nuncupantur. Litigiosa aute sunt argumenta,quae exij quae probabilia uidentur, nee sunt, aut concludunt ad speciem, necessario sed reuera minime. Ac de ij quide quae ad doaeendum Craemon irandum ualent, dictum est, Anablicis, de Dira lecticis autem, αθs quae ad exammandum alterum adbibentur, dixit in Topicis Aristoteles nunc de contentiosis disseramm. Est autem intelli gendum mitio, quin s contentio orum argumentorum scopos esse, sunt autem huiusmodi Reprehenso,Falsum, incredibila,Solaeci mus,Creue re propugnantem ad nugationem,uel ad ineptamsi mauis,eiusdem uerbi repetitionem. Id in litutum est Sophistae,uel ut reuera uel ut altera ad Deciem assequatur.
Aristo loca ad reprehendendum GPaces arguamentorum astus accommodatissima,sunt in dupliei
Ab homonymo. Ab amphibologia. , A coniunctione.
Altera emuntur in ueri uiui oncibis,quae quide sex nobisi Ab accentu. industris Eleneborum' Aforma dictionicsubministrant, quae nimirum argumenta ducat. Ex accidente.
Ex eo quod simpliciter aliquid dieitur. Me non simpliciter, sed cu aliqua ad l lectione, uel partis, uel loci uel tema Altera m rebus posita poris,aut affectionis ad alterum. sunt, quorum septe sunt Ex ignoratione reprehensionis. grnera quae depromunci Ex consequenti. Uur. Ex eo quod sumitur illudinum quod iam inde a principio in quaestione positu ex Ex eo quod pro caUa ponitur, quod nitanime et causa. Ex eo quod qua muta sunt interrogau
240쪽
Primu/locra nos docet qι pacto reprebensio ducatur ex nominis p iri j multiplici sigilificatione, seu sit mauis, ex homonymia, id est, ex ambigua bouia.
Guaria eiusdem nomin ratione,ut Ari .exemptu est huiusmodi Q niis euntiatque memoriter ab alio recitantur, accipiunt, avia. D, id est, addiscunt atqui docti Grammatici, que memoriter ab alio recitantur. accipiunt ergo, docti Grammatici μαιε et aio id est, discant Est enim μαι su , homon inu. interdu enim idem ualet, quod intelligererem alia
quam interdum significat ilem, quod discere. Similiter falsum exueris concludimus ex nomin multiplicitate sub hac forma. Od queris Dacere oportet,id bonum est. epe autem usu uenit,ut nos mala subire oporateat malum igitur liquod bonum est. Est enim error reprehedendus uiatio dictionis, oportet, quae nimirum ambigua est: si quidem in propositi ne quod oscio consentaneum est, hoc uerbo inteiligitur, in assumptione vero, quod necessarium est. Alter locus nos instruit amphibologiae ad a. miniculo Est autem amphibologia seu amphibolia, orationis ambiguiatas Itas multiplicitas in simplici uerbo dicitur homovinia, eadem in oratione nuncupatur amphibologia. Hec igitur nos monet fraudulenatum esse istam argumetationem. Ucutis uellem capere me,uelle qu)dine caperent se hostes me apere eae ergo,me uellem ab hostibus capi.
Quandoquidem propositio emassumptio, orationis ambiguitate fallunt: nam,vestem me hostes capere,geminum ensum refert, unum quidem,quὀIvellem,ut me caperent hostes, quifalsus est alterum,quod uellem quidem, ut ego ea perem bostes, qui quidem est uerus Pariter: haec reprehenaditur contentiosa eodectio: Quod qui dicognoscit, illud ipsum cognoo scit . uxu quis cognosciti. ergo σβxum ipsum, cognoscit. Siquidem proopolinio uti ad cognoscentem uel ad rem cognitam referri potest. Item Ha: Od quis uidet,iaud ipsum uidet columnam autem uidet qui iam
Item illa quod se dicis, tu illud ipsum, dicti Saxum autem esse,diacis tu igitur si ι ipsum scilicet saxum dicis. Postremo si a quoque dea
prehenditur, eiusdem se farinae. Quem de rebuimultis uiderum loqui, uere dicimus proloqui: At Πγῶ ἐα, id est, de multis dicente audimus erago euenit, σιγῶ ἐα, hoc est, filetem,proloqui. Hoc autem exemplum quain rut Graece, no Latini . nam uerbum, naei tacentem nun de ea