De Aristotelis didascaliis [microform]

21쪽

videt i iphebia si q-ita' in civium ordinem receptum poetam nec more nec consuetudine impeditum fuisse, ne ipse chorum teteret, ipse Aristophanes docet; nam quid habuisset eius consuetudo miri, cur irriderent eam collegae, mirarentur reliqui cives 3δὶ Itaquo cum miri aliquid cin Aristophanis consuetudine insuisse constet, nihil aliud conicere possum nisi docendi arti non satis parem ipsum sese habuisse, id quod celare sane eius intererat. Ac nescio an etiam de modorum faciendorum arte cogitandum sit, ita ut Sequatur poeta tragicos ea parte artis musicae quae ad modos faciendos spectat, altius quam comicos institui solitos esse. Praeterea de tragoediarum commissionibus id unum quamvis notum commemorare possum certamen tragicum inuodammodo nobilius fuisse et quasi publico Splendore exstructum, id quod intellegitur ex titulis velut IO II 1, 10 p. 397

saec. IV init. . . . rem Dac δἐ Ἀἰ τὀν και στεφανῶσαι χρυσοῖ στεφJάνω, di κ. τ ρυξ αναγορευσάτω ἐν τω θεάτρο/Jι, τ αJν ο ι τρα γέοιδοὶ εἶσιν Cum igitur saeculo quinto numquam factum sit, ut tragoedia ulla a vero poeta alii docenda mandaretur, ad cognoscendam didascaliarum naturam haec res non confert. Quarto autem saeculo cum illa res aliter se haberet, et in archontis tabulas et in Aristotelis didascalias nomina et magistri et poetae relata esse supra p. 22 vidimus. Alia est quaestio et ab illa quam modo instituimus seiungenda, quid tradiderint didascaliae, cum post veri auc-

3 va Leeu enit Mnemosque 16, 266 sqq. sententia Aristo

phanem peregrinum fuisse eaque de causa chorum impetrare non potuisse, non tam argumentis fulta videtur, ut data opera refutanda sit.

toris obitum fabula nondum data ab alio in scaenam coinmissa esset, id quod factum esse scimus post ratinaei Euripidis Sophoclis Paranomi' ignotique cuiusdam poetae imortem. De Sophocle testimonium arg. O C supra p. 13 attuli, do Euripido habemus imprimis hoc schol Ar Mn. 67

δεδιδαχέναι μωνυμον sic O; μωνυμως M. V. Ald. ἐναστε Ἱφιγένειαν την ἐν υλίδι Ἀλκμέωνα Βακχας Quo ex diserto scholio etiam didascalias admodum disertas fuisse colligendum videtur. Sed ne nimium auctoritatis tribuamus huius scholiastae verbis, aliis de Euripide minore testimoniis monemur Tradit enim Suidas I 2, 641, 13Bernh.)s. Ευριπεδης' τὴν ὁ μίαν νίκην σχε μετα τὴν τελευτὴν ἐπιδειξαμένουτ δραμα του αδελφιδο αυτου Eυριπίδου cf. 639, 9Mριπίδης τραγικος του προτέρου ἀδελφιδους et contra

Μνησαρχίδην καὶ υριστίδην, item nonymus de Vita M. p. 134, 26 West υἱους κατέλιπε τρεῖς, Μνησαρχίδην μἐν πρωτον εμπορον, δευτερο δἐ Μνησίλοχον, υποκριτην, νεωτερον δ' Ευριστίδην ος ἐδίδαξε του πατρος ενια δράματα. Quae discrepantia in didascaliis, utrum ipsius Euripidis an eius fratris filius sabulas Rias dederit non fiuisse traditum colligas. Idem sumamus de Sophocle minore, de cuius genere testimoniorum discrepantia non multo minor est Scriptores eum

filium Aristonis dicunt praeter Anon in necd. X. IV p. 315, 21, qui eum Antiphontis, et Diodorum ε), qui eum Sophoclis filium faciunt; ex titulis autem irchnerus β eum Iophon-

1 Aesch. Sept. m.

22쪽

tis filium fuisse assecutus est. Sed mirum est, quod et Sophoclis et Euripidis tragoediae postumae ab altero Sophocle et altero Euripido datas esse feruntur. Etenim Sophoclis sabulam potius ab Iophonte, qui ipse poeta tragicus erat

Suid. s. v. et patrem mortuum consecravit in Euripidis autem tragoedias fortasse potius a filio Mnesilocho, quem vita Eur histrionem fuisse tradit, in scaenam commiSSas esse exspectes. Itaque idem Suspicatus sum, quod Rosius i coniecit, in didascaliis nihil scriptum fuisso nisi ιριπίδης et φοκλῆς, quo n0mine poetae ipsi Significarentur EDριαι- δης Ιφιγενειαι , ΣοφοκMς ἰδίποδι Cum enim Euripidem et Sophoclem a. 405 mortuos fuisse ex Aristophanis Ranis notum esset, Sub Eυριπίδης et Σοφοκλῆς ii qui mortuorum fabulas docuissent, videntur esse intellecti. Et Sophocles minor aliundo notus erat Euripides autem minor fortasse totus ex didascalia illa male intellecta ortus est. Quomodo cum Euripide clarissimo cognatus fuerit, de hac re certi nimirum nihil proferri poterat. Ἐaec non nego coniectura tantum niti, quae certe non refutatur iis quae tradit Suidas II, 639, 9): Ge. τραγικος του προτερου i. e. eius Euripidis, qui poeta celeberrimo maior natu erat αδελφιδους Aιονισιος εἶ, τοι χρονικοις. 4raath δ' 'Oμη - ρου , δοσιν, εἰ μὴ ἄρα ερου στίν. aματα DTO TavLa'Oρέσcης ήδεια Πολι ξένη, eaque a nonnullis viris doctis ad Euripidem illum minorem relata sunt. Ipsa enim ita comparata Sint ut Suspicionem moveant, et Wilamowitetius. haec scribit vo dem jungsten, Euripides, isse Wi nureine ingetne at .... er a bald nach seines atomaodo sine interiassens Tetralogis esset ben au die Buhno ge-

brachi. Quodsi in didascaliis Aristoteleis nihil nisi Mφο-

1 vita Soph. p. 128, 43 est.2 Aristoteles seudepigraphus p. 57. 3 Εur Herc. I p. 7.

ὐῆς et υριπίδης δίδασκε traditum fuisse verisimile duobmus - neque enim ultra id quod verisimile est in hac quaestione progredi possumus -- in fastis non cum Capp-sto Σοφοκλῆς τεθνηώυς exstitisse censebimus. Legimus illud τεθνη, cu in titulis didascalicis δὶ, qui spectant ad tempora quae sunt post mutationem illam in archontis tabulis Aristotelisquo didascaliis factam, neque Scimus, fuerintne tabulas et didascalias uberiores quam didascalia lapidibus

incisae. Omnino autem cum non ita saepe fieret, ut fabulae p0stumae in Scaenam darentur, archontum consuetudo fortasse non certa neque sibi constans erat. Idem fortasso

docet Aesch. Sept. argumentum, quod ita intellegendum

esse puto, ut fabula IIαλαισταί postuma data sit. Hatinam Aristia patrem fuisse viri docti Alexandrini nisi ex Arist telis didascaliis scire non poterant ergo si hoc de Aristias patre testimonium verum est, archontis tabulae et Aristololis didascalia de ratinae fabula postuma plus tradiderunt quam do Euripidis ot Sophoclis fabulis postumis. Certa igitur de hac quaestione enucleari non OSS Videntur. Itaque ad aliam transeamus et quaeramus, quid Aristoteles de fabulis iteratis et retractatis tradiderit. Exstat in argument I ad r. an notum illud υτω δε θαυ

ανεδιδάχθη, υς φησι Λικαίαρχος Refert quae vis est, monio illi subiecta sit. Cum vero fabula in Piraei in vel alius pagi theatro iteratio nihil habuisso quod Aristophanis comoediam insignem redderet, Verbo illo crνaδιδaσκειν it ratio idis publicis facta significari putanda est. Cuius testimonii auctorem didascalias fuisse Wilamowitgius ε Ἀπα

3 cf. Aelian. v. h. I 13. Madvigius opusc. p. 437 adn.

23쪽

Et lim sano fuerunt qui Aristotelem non totam θεατρικὴν ἱστοριαν complexum esse censerent. Inter quos etiam ei-nehius in erat, qui cum Aristotelem omnem materiam complexum esse negaret, qualem Aristotelis rationem fuisso putare poterat nisi talem ut electum fecerit at quid potius omitteret quam fabularum iterationes 3 Sed illi sont0ntias quod refragetur testimonium non deesse arbitror, scholium dico ad Ar Ran. 1028. Nam cum in Aeschyli Persis, cuius una exstabat forma, de Darei morte nihil inveniretur, Eratosthenes in περὶ παίας υμωδίας . III fabula retractationem ab ipso Aeschylo factam, cuius nihil superesset, ab Aristophane significari coniecit Quam fabulam retractatam cur non Athenis sed Syracusis doctam esse putavit 3 Nullam aliam ob causam nisi eam quod in didascaliis Ρersarum fabula semel relata erat. Quodsi in didascaliis non omnes fabulae Dionysiis Magnis Lenaeisque commissae sive integrae Sive iteratae et retractatae enumeratae fuissent, nihil Eratosthenes habuisset cur Syracusis Persas iteratam isso putaret Iestimonium scilicet de illa re non exstabat. sed mera Eratosthenis coniectura erat, id quod noquo ipso Eratosthenes δοκουσι . . . neque equiores grammatici coniecturam illam tradentes celaverunt sc vita Aesch. p. 122 43

Πέρσας ἐν κελέαιὶ, recentiores pro certo tradunt assero etiam schol. r. Ρlut 385 εν μέντοι ταῖς διδασκαλέαις αρδτουτων ων χρονων Πάμφιλος ουδεὶς φέρεται τραγιμος, ubi Pamphilum tragicum poetam mon fuisse eo quod nomen eius in didascaliis non compareret demonstratur Omnes igitur et novarum et iteratarum fabularum commissiones

1 quaest scen. III p. 1sq. hist erit p. 5sq.

Dionysiis Lenaeisquo factas quin Aristotelis liber complexussit, dubitari nequit, item atque in Olympionicarum indicem

ad unum omnia Victorum nomina relata esse e papyro

Oxyrhynchi repertat colligimus. In Ranarum argumento autem quod Dicaearchus auctor laudatus est, non nimii momenti est. Hoc docet Sophoclis O argumentum quod inscribitur διὰ τι τυραννος ἐπιγέγραπται, ubi haec eXStant:

tum nihil habet quin ex didascaliis sumi potuerit, Dicaea

ehus auctor affertur. Cuius argumenti auctor utrum ex

Dicaearchi libro reoΘέσεις τοὐν υριπίδου καὶ Σοφοκλέους μυθωνδὶ an libro περὶ μουσικων ἀγωνων inScripto an ex alio, n0 minus quam cui libro Dicaearcheo argumenti illius r. Ranarum testimonium debeatur, nescimus. Id scimus Dicaearchi doctrina, ut fabulam ατραχοι inscriptam

bis in certamen commissam esse memoriae proderetur,

non fuisse opus fuit dumtaxat opus ei qui utramque fabulam unam fuisse Aristophaneam traderet. Quod per Se non constabat; nam, quod Βάτραχοι comoedia a. 406 5 commissa sub Philonidis nomine in didascaliis exstabat, iam nolo premere, altera fabula Βάτραχοι inscripta sive plane alia siV retractata esse poterat, qua de re in Aristotelis didascaliis nihil traditum fuisse ex Ar Pae arg. III discimus: πέρεται ἐν ταῖς διδασκαλίαις δεδι ὁπως Εἰρήνην μοίως

'Αριστοφάνης. δηλον υν, φησὶν Ἐρατοσθένης, ποτεροντην αυτην ἀνεδίδαξεν γ έραν καθῆκεν, et τις υ σωι εται. Grammatici igitur in eiusmodi causis in didascaliis adnotationes non reppererunt, inscriptiones autem didascalicas 1 vol. II p. 85sqq.

24쪽

Roma repertas I XIV 1097 1098. 1098a , quarum alia

ratio est non ex solis didascaliis fluxisse, sed Alexandrinorum Virorum studiis auctas esse vel ex additamentis

aυται μόναι - αι 1097, 9. NHιόδοις σεύω L 1098 7 apparet' Videmus igitur Aristotelem in cognominum fabularum titulis referendis, essentne fabulae iteratae an retractatae an aedem, nihil curasse, sed ea tantum quae in a

chontis tabulis invenerat tradidisse meque recte iudicare puto ilamowitzium' in Sophoclis Aiacis argumento

οδυσσεα, ο δησας ἐμαστίγωσεν, ὁθεν καὶ τῆ ἐπιγραφῆι προσκειται Μασειροφορος, βῆ στρος ἀντιδιαστολὴν του -- ον Λικαίαρχος ὁ μαντος θάνατον ἐπιγράφει Ἀνίλταις διδασκαλίαις φιλως μας ἀναγέγραπταes manes fabulam 4 Dicaearcho Iano θάνατον ex Aristotelis didascaliis . ab Aristophane Bygantio ἴαντα ex Atheniensium monumento

publico didascalico cuius fragmenta exstantes II 972 sqqappellari. Immo, in Aristotelis didascaliis tragoodia inscript

fuit Asaς, item ea quam nos Οἰδίπους τυραννος VOeamus υιδι τους, Id quod inde apparet quod varia cognomina fabulis illis data sunt: arg. Soph. α ὁ τύραννος Οἰδίπους ε G διακρίσει θατερου cf. Sallustii arg. Soph. O τὶ ἐν

τωι τέρωι Οἰδίποδι ἐπιγέγραπται χαριέντως di πύραμνον. απαντες αὐτον ἐπιγράφουσι ubi ἐξέχοντα Ἀτάσης τῆς 'κλεους ποιήσεως .... εἰσὶ δ καὶ οἱ Πρότεοον, δ τραννον, αὐτὸν ἐπιγράφοντες διὰ τους χρόνους τάν διδα-σκati υν in δια τὰ πρdγματα, quod nescio an non factum esset, si in Aristotelis didascaliis additamenta quibus distinguerentur inventa essent. Quodsi Οἰδίπox ἐστὶ Κολων δι

w, 40. sappsius Class. phil. 1, 218.2 es Wilamowitzius GG 1906, 16.3 l. l. p. 18.

et λα Aoκρος tragoedias, ortasse etiam 'Iφιγένεια η εν Afλίδι' in didascaliis additamentis illis instructae erant siquidem erant, id quod pro certo affirmare non ausim haud dubio ita εστ διακρίσει των τέρων apud archontem ab iis qui chorum petebant appellatae in tabula archontis relatae sunt. Fabulae autem ιας μαστιγοφορος et λα- τος θάνατος et Οἰδίπους τυρaννος et προτερος, quibuSadditamentis iis non magis quam Euripidis φακλεῖ μαινομένωιὶ opus erat, ab ipsis poetis, qui multis annis post eiusdem tituli fabulas se esse scripturos non praeSagiebant, procul dubio simpliciter ἰας et Οἰδίπους vocatae sunt. Aristoteles autem ut alias ita nunc ad ea quae in archontis actis invenerat nihil addidit, neque igitur, ut docet etiam Aristoph. Pac argumentum III, fabularum initia exhibuisso putandus est id quod propterea moneo quod, cum OSteriores grammaticos id secisse sciamus di nescio an quis Schol. Αr. V. 281 ita explicandum esse censeat, ut andionidis tetralogia initium ex Aristotelis didascallis in eodem scholio assatis sumptum sit in Nusquam rigitur quantum adhuc

1 cf. schol. r. an. 7. 2 os WilamoWilgius ur Hero Ia p. 166.3 Afferro liceat locos nonnullos uo facientes, quos in transitu collegi: arg. Aesch. Pors. cf. Wilamowitzius Herm. 32, 391,1ὶ.arg. Εur. Rhea schol. ur Med. 693. tb. XII 5M L Do Callimachi πίναξ. Ath. VI 244 a XIII 585b Harpocr. es. Usenerus achr. Gott. Ges. 1892 p. 192). Usitatissima nimirum haec ratio erat in lyricia carminibus asserendis of Pind. vita . Drachm. h. b. 37) scholi Pind. Ol. IX I. Ar Nub. 967. ac. 83b. Ath. III 85 s. l. egesandri πομνημιατ- prima verba asseruntur

apud Ath. XI 479 d.

4 Seholion illud difficultatem praebet, in quam animum meum advertit ridericus eo. Ad Aristophanis enim verba Αv. 281

25쪽

vidimus, ristotcles ultra in quas in archontis actis tradita erant progressus est. Si fabula quaedam sub alieno nomino stabat, Verum poetam non magis curabat quam archon curaverat neque de fabulis iteratis retractatisque quicquam de Suo addidit. Sed quomodo haec ratio consentit cum ea quam Aristotelem homines docti orbis scholiastas in M. v 1379 Ἀριστο-ης is ταῖς διδασκαλίαις δύο φησὶ γεγονέναι α νησιας testimonio usi in poetarum nominibus reserendissecutum esse contendunt Et inimi quidem s0ntentia qui illud Aristotelis, cum ad poetas comici locum asseratur comoediae explicandae gratia scriptum partemque libri his stelici in eo e tam fuisse quo scimus Ammon et Herodaci libros περὶ τῶν κηιωιMD3ώνων ibi sumpserunt,

nterpretationis viam ingressi sunt, vel potius unius grammatiei

re 4nis; Λι. 'ρ IRRN pM m grammatioi, siti, hi res flagitabat, haud ata raro fugerunt Unum ex iis exemplis quae in scholiis Aristophaneis haud pavea exstant, hoo pa praebet scholiasta qui seripsit I. 18 ηρ op nam num Epops tragoediae situlus fuerit. iura dubitat Naue , i Id vero ex utraque interpretatione cognoscitur Philoclis and 6 dsm te' atomam grammaticis veteribus non prasisto fuiss6 Und ziatur quis initium Pandionidis afferre potuit Auctorem quidem

unum allatum videmus, Aristotelem in didascaliis.1 M-εhius hist erit p. 6 229.

plano mira est nequo cuiquam hodio probabitur 'si Wil moWiuius l. l. p. 617sq. quoque scribit e ga aue Unte suehungsen uber dis Pomone dormichis i), ging also icher libor ino blosso Reproduhtion de Urkunde hi naus, et revera,

quamvis non dubium sit, quin Aristoteles comoediae expilacandas in didascaliis operam non navaverit, quaerendum est, sequies novi Hes eius uatione in opere conficiendo 'GDbit 4 scholio illo ossiciatur. Intorpretatio autem scholudubia est, nam talos do postis quaestiones ab Aristotele nipsis didascaliis propositas esse scholiastae Verbis mIme pro corio probatur Iuno vero omnino do quaestionibus cogitandum, diiudicare non possumus, priusquam quid ristoteles de hac re in archontis actis invenerit consideraverimus Cum autom apud archontem poeta demotico carere vix possent', Aristoteles poetarum momina demotic 'nstructa reppurisso putandus est Sed rettulitn domotica ndidascalias Quod quamquam propter scholion 1llud praefracto negandum esse non dixerim, nam exstantibus ndidascaliis inestarum nominibus variis demoticis structis Aristoteles duos fuisse inestas tradere dici poterat tamensacilius vorba illa explicari videntur, si in didascaliis poetas nomon additamento quale est στρεσβυτερος et νεωτερος Vel δευτεno instructum suisse Oxistimamus Ialia additamonis

otiam in titulis agonisticis legimus 974M 3. 4. 1 p. 45'. 975 10. ab post p. 68 neque iam dubitabimus ea ex Aristot0lis didascaliis ducere. Scholion igitur ad r. v. hih,hdiu, χὐ Aristarcho Aristophanis interprete.

26쪽

137 similem in modum intellegendum est ac Rhesi arzu

Mo αναγεγραπται undo non aequitur Aristotelam indidascaliis quaestiones de fabularum auctoritat instituisse sed id unum incitur Euripidem tragosidiam odisso cui no me esset Rhesus in 'equo igitur Aristotelo in didascaliis quaestiones do poetis proposuisso equo ad sa quas archontis acta praebebant ex ipsius doctrina quicquam addidisso ex scholi illo discimus, sed id unum videmus eum demotica omnino mittentem ὁμωνύμους quom ipse variis demoticis sistinctos invenisset additamentis qualia nunc in titulis e stant distinxisse. Quam ad rem quaestion quadam opus erat, seque vero ultra ea quas archontis tabulas contin0bant progrediendum erat. Ipse enim ordo inuo poetarum vel histrionum nomina in tabulis apparebant istendebat,

quis fuisset πρεσβυτερος et quis νεάτερος. Nunc accuratius in eam quaestionem incumbendum est

qui fuerit operis Aristotele ambitus. tquo ultra ea uuae legimus in didascaliis lapidibus incisis longo sxcessit, Ipsqua ne lyrica quidem certamina praetermiseri a dicat

libi excerpserit, ea quas ad certamina lyrica pertinebantomasisse, quaecumque autem de scaenicis certaminibus con-

Aristoteleas de Ipsis scaenicis certaminibus uberiores quam

didascalia lapidibus incisas aeuius qua6stionis xo i sumatur a schol. r. an. 404 supra Tto mo do Unchoren Aristotelis testimonium Rosius inter didascaliarum

Wilholmus ih si Wilamowilaius 3 Aristotelem choragorum mentionsem secisse nogant a legimus choregum in argumento ad Aeschyli Oresteam, neque in Alcestidis Euripideae argumento p. 215, 1 Schwarra quin olim choreo nomen traditum fuerit, dubium est Tεισίας Hoρπει coniecit'Il momiigius )ὶ Didascaliis quidem quaecumquo in fabularum argumentis leguntur non pom vindicari vel x additamontiso σωζεται sit οὐ σωιωνται ' apparet Sed quomodo grammatio Ἀloxandrini do sabularum thoregis Neritores feri poterant ioterant aliquo modo de victricium fabularum choreos ex fastis titissisquo choragicis, sed Euripidis re sarum Alcmeonis Telephi Alcestidis tetralogia secundas non primas tulit. omnino autem illos viros grammaticos in eo ut fabularum choregos indagarent, operam coll0UMS IIS probabiles est, neque quisquam minore iure rmare potest quam ii qui Aristotelem choragos praetermisisse ideo contendunt quod do choreos certiorsis in hominum JG terarum historias studiosorum nihil intersuisset irgo revera illud Aristotelis apud scholiastam in Ran. 404 ex didascalus sumptum esse puto, unde etiam Alexandrinis viris doctis choregorum nomina nota erant. Choragorum se histrionum. Nam histrionum quoque nomina ab Aristotele tradita fuisse, id quod supra dixi nunc forsitan iam minus improbabile viddatur at ii didascaliis thorogorum inistrionumque nomina in sabularum argumenta illata sunt Homines docti quidem ristophanem Byg. in argumentis histrionum regorumque mentionem fecisse negare solent, mihi autem verisimilius videtur mentiones illas, quae nunc admodum

1 p. 35. 2 l. l. p. 614. 3 in hosnissarum quoquo arg. p. 244 14 SchW. olim cho-

27쪽

paucae servatae sunt i, ab Aristophane actas a posterioriabus, quorum nihil intererat, fere omnes esse missas quam contra ab Aristophane omissas a posterioribus partim esse additas. Josteriores, qui ipsam didascalicam argumentorum partem haud raro pessumdederunt, histrionum chor Oruinque nomina fere non servasse mirum non est Ceterum si Verum est, quod praeeuntibus aliis Wilamowitgius 3 dixit et est an quam probabilissimum Latinarum fabularum didascalias, quarum imprimis erentianas novimus adeSemplum argumentorum Aristophane Graecis dabulis praemISSorum confectas esse, indo quod in didascaliis illis qui fabulam egerit traditur. Aristophanem πρωταγωνιστος mentionem fecisse fortasse iure colligas Sed cum res Romae aliae fuerint atque Athenis, inde argumentum ducere non audeo. Fur Aristophanes histrionum mentionem fecerit Hare quaeras, si esset Sane quam maximo mirum si suniuscuiusque fabulae protagonista peculiarem quaestionem instituere ei opus fuisset Sed veri est simile eum histrionum nomina eodem loco quo cetera quibus ei opus erat invenisse Qua d re iam constaret, I Rosii coniectura in larg. A

της certa esset inique egregiam eam esse et quam maxime probabilem nemo negare potest j quam si accipimus, habemus 'Templum quo Aristophanes praeteri ipsium fabulas

histrionis nomen qui ex histrionum certamin victor discesserat tradiderit. Quod cur fecerit, nullo modo intellegere possumus nisi ita ut Aristophanem eodem loco quo ipsam fabulas didascaliam histrionis victoris nomen invenisse putemus

Iam non futuros esso confido qui titulorum didascalicorum originem Aristoteleam propterea non admittant quod in iis histrionum nomina XStant in. Quod autem choregorum quoque nomina in didascaliis Aristoteleis tradita fuisse Vidimus, magni momenti est ad solvendam aliam quaestionem, eam scilicet, unde fasti originem ducant. Qua de re Vari sentiunt viri docti ηὶ int-

quo id quidem Mihi probaverunt fastos, qui titulorum

agonisticorum antiquissimi sunt, haustos esse ex libro quodam Aristotelis, Halium studiorum rauctoris δὶ Ium 'ero nobis quaerentibus, quae tandem fastis contineantur quinii Aristololii didascallis tradita fuerint, qui occurrit 3Αristoteles ut in scaenicis certaminibus referendis non solum poetas sed etiam histriones nominavit, sic in certaminibus lyricis non solum chori magistrorum Sed i agorum quoque certantium nomina rettulisse putandus est. Ergo cum fastinihil oxhibuant quod a didascaliis Aristoteleis alienum fuerit non solum titulos didascalicos 972 sqq. sed etiam fastos 971hi Aristololis didascaliis triginem Hucere affirmare ausim. Quae sententia. quod ad didascalias Aristoteleas attinet, confirmatur eo quod usquequaque inristotelem in

conficiendo opere eam rationem secutum SS Vidimus, ut nec plus nec minus traderet quam ea quae in archontis tabulis do musicis Atheniensium certaminibus Dionysiis Magnis Lenaeisque habitis tradita repperisset in ne quod ad fastos quidem attinet, iustum argumentum huic sententiae obstare puto. Neque enim inde quod Aristoteles tum cum

1 Id quod moneo propter Wilamowitzium G 1906, 17:

librigens is heine Spur avon rhalten, da Aristoteles sici stirdis Sehauspieler interessieri atte.

Koertius Class. phil. 1, 393. 3 cf. Reischius Zeitschr. f. st G. 1907, 314 sq.

28쪽

haec inscriptionum series lapidibus mandabatur non Athenis erat, argumentum quo refutetur senisntia isa colligi potest ij. 'am qui ex Aristotelis opere fastos excerpsit nec plans indoctus scriba misso putandus si ras reliquis annis testimonia sex inrchontis actis addere potorat Ceterum revera inter a. 346 0 342 fastos exarari comtos esse secundum ea quas dixit Reischius' non videtur constare. Imprimis autum haec nova do distis sententia eo commendatur quod solvit difficultatem qua viri docti adhuc tenebantur implar ipsam enim talis quais disti sunt operis naturam, quominus Aristotcleum id osse credorontaegre abstinere poterant, mirabantur autem, cur Aristotele opus consecisset quo viri docti littorarum historia studiosi de iis quae scire eorum potissimum interesset certiores non ferent sua de re non iam solliciti sumus Aristoteles enim hominum litteratorum studiis non melius consulere potuit quam quaecumque in archontis tabulis 40ppreerat tradendo integra, id quod revera eum lacisso intolleximus uu ex thesauro electus sacere quivis homo non plane rudis

poterat. tque asti quidem ad illustrandam Dionysi theatri

historiam' nec non benevolentiam munificentiamque a civibus dierum festorum glorificandorum gratia praestitam compositi sunt Quod si sumemus, quam non hominibus littor tis usui sint, non iam mirabimur. Quod ad didascaliarum Aristololearum sormam attinstauctor nihil habebat quod continua oration exponeret erindicem igitur dispositas fuisso vid0ntur, cui formas non s-

pugnant brevia additamenta, quali do Aminia 9744 131 A. oertius . . p. 393 hoe argumento usus fastos ab

Aristotele consecto esse negavit.

2 Zeitschr. f. est. G. I. I. p. 297 sq.

3 cf. Misehius I. l. p. 315 RE V 1, 399 50.

illis autem adnotationibus inuas in fastis legimus 971 d 6 p. 23 D παλαιον deas ια προῆτον παρεδίδαξαν οἱ τρα--δ6 6 971 p. 28 y παλαιον δραμα παρεδίδαξαν ἱ uos cuιδοἱ fortasse aliter iudicandum est an didascaliis doannis 387l6 340l39 nihil insigno nisi hoc primum traditum fuisso puto: σταλμῶ ὁ δεῖνα histrio . . . tragoedia 386, comoedia 339 το δεῖνος poetae , fastis autem ex didascaliis excerptis. quippω qui veterum fabularum commissionum

praeterea mentionem non facerent, pluribus Verbi opus erat.

Seholiastas ad Aristoph. Ran. 404 testimonium non aliter ac schol civ. 1379 intellegendum esse videtur, scit ita ut

Aristotelo duorum chorogorum nomina rettulisse putemus. Iam quaestio eo deducta est, ut summam rem paucis

vorbis complecti possimus. Inrelleximus Aristotolis librum omnia qua tituli agonistici continent exhibuiss0, id quod non rationes adhibita investigavimus quaecumque tituli irasib0nt didascaliis vindicaremus. sed 'a ut ueni,

versam antiquam de scaenicae Atticae poesis historia memoriam prescrutaremur et cum titulis agonisticis conferremus.

Qua rations adhibita Aristotelis librum multo uberiorem fuisse cognovimus quam ulla illorum titulorum series id quod moneo imprimis propter didascalias lapidibus incisas, quae fere ιιεταγρα pii eius Aristotelis libri partis quae ad

sca0nica certamina spectaverat Vulgo habentur uberiorem

quoque quam universi tituli agonistici, quippe qui mittant nomina chorogorum non victorum, item chori magistrorum ind0 ab a fero 380. In universum Aristotelem eam rationem 40cutum esse vidimus ut quaecumque archontis actis do musicis certaminibus Dionysiis Magnis Lenaeisque habitis reppererat integra traderet Quo iacto fundamento

29쪽

annexae quaestiones ad litterarum historiam spectantes utrum ab Aristotele ipso an a grammaticis Aloxandrinis vel o gamenis instituerentur, haud multum intererat; quin etiam melius faciliusque institui poterant quam ab illo ab his quibus tantae praesto erant bibliothecas, horumque do operibus didascalicis nunc disseram. Sed priusquam ad haec tem-p0ra posteriora descendam, de ipsius Aristotelis altero libro didascalico i- Λιονουσιακαὶ ἀστικαὶ - ναῖκα inscripto pauca dicenda sunt. Quo de per nusquam apud scriptores antiquos allato coniecturas proferre vix utile videtur, et confiteor neque Reischium in neque . oertium , quod ad hunc librum attinet plane mihi persuaSiSSB. Id enim ex iis quas do Aristotelis didascaliis investigavimus apparere videtur nullas victorias sive a poetis sive histrionibus sive choreos reportatas Aristotelis NHαις vindicari posse quas didascaliae non complexa ossent. Fortasse Igitur Niaci merum excerptum erant, neque Vero constat ea rater ea excerpta esse quorum fragmenta nos ante culos habemus, fastos dico et victorum catalogos. Sed alia patet via. Jam enim peris partem quae victorum nomina continebat historia ludorum scaenicorum antecessisse potest, sicut Pythicorum Iudorum historia Pythionicorum catalo' gum', Pro certo autem nihil amrmari potest. Quod ad reliqua antiquitatis opera didascalica attinet, tantum de argumentorum fabulis praemissorum parte didascalica accuratius edocti sumus. Sed ut pristinam harum

1 Zeitschr. f. st G. 1907, 314 sq. 2 Class. phil. 1, 391 sqq. 3 et Dittenbergerus Syll. insor Graeci 915 adn. 4. itelesius Herm. 36, 17 adn.

didascaliarum naturam cogn0Scamus, quaeSti0ne Opu St, nam magna ex parte misere corruptae Sunt Quam quaestionem supra p. 41 sq. institui, ubi istendere conatus sum has didascalias ab Aristophane Byzantio multo uberiores institutas esse quam nunc sunt Olim enim et histrionum et choregorum nomina continebant, nunc haud semel nopoetarum quidem certantium nomina integra ServaVerunt. Ut nim choregorum histrionumque nomina plerumque, ita poetarum nomina haud raro ex parte omisSa Sunt, atque imprimis eorum poetarum riui nomen eius Ioetae cuius fabulae argumentum praemissum erat Sequebantur. Quod satis erat ad cognoscendum, quo praemio ea sabula digna habita esset Neque enim equidem dubito, qui haec argumentorum condicio ex iniquitate temporum explicanda Sit, nequo probatur mihi Dieterichii sententia, secundum quam ipso Aristophanes Byzantius nomina eorum poetarum qUI fabula auctore inferiores ex certamine decesserunt praetermiserit sua sententia de argumentis Euripideis prolata non modo non ad Aeschylea et Aristophanea cf. m. Aesch. Sept. Ἀr. ch. q. Nub Vesp. Pac. V. an. lui.), Sed n ad Euripidea quidem quadrat argumenta, inter quae m. Hippolyti non solum Euripidem qui primas, sed etiam Iophontem donemque riui secundas tertiasque tulerunt, commemorat. Sed haec do harum didascaliarum ambitu. Nunc alia quaestio solvenda est, scit quae earum fuerit ratio 'uod ad τοιητήν et διδασκαλον attinet. Quam ad quaestionem instituendam unde proficiscamur, habemus gumentum Aristophanic Vesparum. Cuius de argumenti procul dubio haud leviter perturbati emendatione tanto opere certatum est inter homines doctos δὶ ut quaestionem denuo 1 R VI 1252.2 et mosekhii CI I p. 351. Meinerius quaest 'osn. II

30쪽

instituere 'ix audeam. Tamen mecessarium ist. cum sententiae hodie ut videtur receptas adstipulari non o sim Ant omni enim Προάγων fabula. ii Vesparum didascalia commemorata, fabula Philonidis fuisso creditur cf. Petersenus . l. p. 664 sq. Billerus Herm. 7, 404. Mib0uus M. H 78 Iirchnctus rosop. At II 14904. p. 389. Wilhelmus Uctunden p. 113 Philonides mi seinem ma-g Sed denuo rerum condicionem consideremus movimus Aristophanis sabulam Προάγωνα ), ignoramus Philonidis fabulam eoamin, scimus Philonidom fabulas Aristophanis docuisse. Prosecto, utrum Aristophani an Philonidiri ludium adscribenda sit, vix dubium videtur At fieri potuit, ut Philonides duas fabulas sodem dio esto doceret 8 Haec est difficultas, quas tamen vulgata illa sontonii non tollitur Jupra enim demonstrasso mihi videor illis temporibus archontem veros fabularum auctores non curasso

sed cum magistris tantum ei rem fuisse. Ium vero Philonidem et ad ipsius et ad Aristophanis fabulam ostendam ab archonte choros impetrasse non minus incredibile videtur quam ad duas ab ipso scriptas fabulas docendas Illud enim testimonium quod indo indoino assertur ad probandum licuisso poetis hiribus comoediis in coriamsen descendere titulum dico 972, 12. 14 p. 51 quomodo intellegendum sit supra p. 19 sq. ostendi. Quas cum ita sint, Philonidem et Aristophanis Vespas et ipsius Praeludium non facilius quam Aristophanis is Vespas et raehidium docuisSe credere possumus iraeterea neutra sententia aliam ob causam veritatis speciom habot mam si is miremur cui Aristophanes sabulam docendam Philonidi mandaverit1 Kock CA I 509 sqq. 2 de Aristophania fragmentis p. 8.

6 ipsi oodo dis esto ipsius comoedia in certamen descensuro id cur Aristophanos utramque sabulam Philonidi mandaro maluerit quam alteram per Philonidem, alteram aut ipso aut ps Callistratum committere taec omnia, quae pluribus fortasse verbis quam post limo uti an . Eurip. L 153 4 Opus erat exposui, me impediunt ne Philonidem et Vespas et Praeludium docuisse credam. Jam eo deducta est quaesti, ut id nobis diiudicandum sit utrum Vespasan Praesudium hilonides docuerit spem fert Anonym. v. uisu p. 8, 44 K τας μἐν οἶν στολιτι - τούτω Καλ

potest. cum nihil nimirum rus Aristophanis consuetudine traditum auerit clamen eius iretium μον est nullum, dummodo recte eo utamur meque enim quaestio Ita proponenda est. sitne hoc testimonium Verum an salsum, sed ita ut quaseratur quomodo ortum sit iniquo equidem ita id intollogondum osso conspo ut ad eas tantum comoedias resoratur quas Aristophanes non ipse sed per alium 1 ce tamen commiserit 3: in fabulis inter chorodidascalo distrisbusndis Aristophanes grammatico cuidam illam rationem Fcutus esse visus est, id quod vix factum esset, si Vespa a Philonido data esset mequitur Vespas non esse doctam a Philonido nequo Callistrato sed ab ipso Aristophane. Proagons aulam revera in Euripide aliisque poetis tragicis irridendis versatam osso Boroius ostendit apud Mein FUOI 2 ,17 1137'. Praetorec aliud xstare in Videtur . ui,si igitur ab ipso Aristophans doctas ab nonymo