장음표시 사용
211쪽
divinast & practicas, quae experientia potissimum 'nItuntur: periti navium gubernatores, inquit, non eae Iove, saturno, venere, Marte aut Mercurio tempellates praevident: sed de nube, de vel tis, de omni aeris conditione. Atqui eorum haec solers disciplina . experimentis ubique confirmatis, de spiraculo tenuissimi flatus, de nubecula vix conspicua,tempestatem intelligit imminentem, cujus nullum praesagium, nullum signum adhuc patcbat oculis aliorum. Nec solum venturam intelligunt, sed qua parte futa. rum ut excitetur,quomodo declinari, quomodo superari possit: ad quae sapientia Astrologorum prorsus caligabit. Sic pastores, agricolae, &ipsum saepe vulgus ineruditum, statum acris praec gnoscunt,non a stellis, sed ab aeris ipsius dispositione, atque his, quae in sublimi impressionibus fiunt: quare raro fallunt, aer enu, scilicet ex aere,sicut Medici aegrum ex aegro, praejudicantes : liceest, ex propriis principiis, non ex principiis fictis remotisque Sie prudentis hominis esse dicimus, ex praesenti ac temporum cognitione, & ex rerum antecedentium causis, tam privatim,quam publice conversosses futuras conjicere,& praevidere.Id nimirum i tellexit Promethem apud AEsibilum,cum ait ἔ
- cuncta praenovi optim tura: nec futura calamitas mihi Inopina quaquam est.
Has practicas omnium certissimas arbitror, quamvis & ipse conjecturis tantum constent. Si Religionis cultus contemnatur, Acharitas sugere incipiat, Theologus Numinis divitii iram praevi. M t: ut Politicus, qui justitiae vincula infringi, Princlaisve lyra 'Lidem videt,vicinorum Principum potentiam, caeterosque Poliaticos gradus non L. rvari. Iuc ille.
13. Quod vero ad divinam i providentiam & potentiam attinetis , licet ea ratius sine causarum 'interjectione exserat consilia tamen illius sunt instautabist a. Sensum enim Domini quis cognovit Z Lom. H.N. 34. Calculum suum nobis apponitro . I in. l. b. q. c. 2. Lum. in. inculos: Quae divinis consilio.
212쪽
gerim tur, maxima parte abdita stat humanis cogitationibus', lahominum sensibus omnino retrusa: nisi Deus Opt. Max. vates quosdam eximiae integritatis ac sanctitatis singulari munere af faverit: ut veteres quondam Hebraeos, qui certissimis oraculis multarum civitatum & impectoruminconversiones ac interitus
prodiderunt. experientia ipsa comprobatos . . . . 2
sed de Prophetiis hic nobis non eli sermo.Prophetia enim L ificandum Cassis rum, ex Ino Fecundas cond. q. t i. art. J. est d, Vina inspiratio, rerum futura M. eventus immobili veritatὸ de nuncians. Deus olim per P ophetas populum suum docebat,ad- monebat objurgabat,&futurae selicitatis vel calamitatis certio- . Irem faciebat. Hac ratione videmus, Prophetam Naum, Ninives . eXcidium,per diluvium & incendium post Ionam praedixisse. Sub Rege Iudaeorum Nathane, idem Iudaeis quoque praedixit Urias Semeiae F. Cariathiarimensis: ut & Hieremias,aliique. Quarum Prophetiarum plena idni sacra Biblia. Hippol. d.l.
Caeteri m,ut monet Junilis Fara. i. quaesi Polit. c. i. solent interdum ostenta miraculosa Imberiorum conversionem vel PVersionem praenunciare. Nec non mi odot. lib. 6. Quoti es ait, i gentes sunt eventurae calamitates vel civitari,vel nationi,solent signis praenunciari. Signa dc omina importantia obitus Impp.passim in historiis Romanis occurrunt . Sie omen Iulio 1 Caesari mortem p 'rtendens, in huncm ig. dum refert Appianus Alexandrin. debell. civis tib i. ii victima e riam ingreduci mo erum e tb gistratibus Romanis curialuti trantibus,prius uti auruspicum opera) cor defuit. id o m aruspex lethale interpretaretur signitis: ridens ille, ait,in Hispania quoque cum Pompejo dimicaturo oblatum simile. Quumq; aruspex respondisset, tum quoque magnum eum adiisse dii rimen capitis, nupe vero majua etiam minari ; Caesar jussit aliam mactari victis Irram, &, cum ne tum quidem militaret,ueritus Senatum morari diutius inimicis amieorum specie urgentibus diatrogressus est contempto periculo: necesse enim eras evenire ei, quod evenit-Coni. Dei. in rit. c s. c. cubi alia prodigia mortem ejus Prας '
213쪽
. ARS PRIMA. q. Ante paucos, quam Domitianus t occideretiir, menses , ut est apud eundem Sudicis. in 'is. Domit. c. est cornix in Capitolio elocuta Erunt omnia bene. Nec defuit, qui ostentum sic interprctaretur:
per Tarpejo qua sedit culmine cornix,
ELI len P non potuit dicere, dixIt, erit.
Vide etiam in vila Augusi c. II. Caligulae c. 17. Zoniar. t m. r. annal. 1 in hiscr. T bcr. Paulo ante obitum Caroli l Magni, inquit Loonatus Acciolus in Tita Caroli, multa prodigia visa sunt, Nam dc porticum quae crat inter Basilicam ct Regiam Aquisgrani, co tui sie : & pontam in Rheno ad Mogunt iam a Carolo aedificatum, incendio conflagrasse: & Muream pilam, quae in culmine templi locata erat, i ulgure tactam & dejeciam tradunt. a I. At illae et Regis Hunnorum mortem quae prodigia praeces serunt, ita tradit Icn. Lonfv. decad. r. rer. tingar. lib. 7 fol. 13 q.
Nuptiali ejus die, equiis,qtio in praeliis, & optimo & sibi fidissimo. Irtebatur, nullo signo praecedentis morbi apparente, subito est mortuus. Mycoltha etiam sponsa ingressura cubiculum, tanta sortit ei pedc in dextrum limini impcgit, ut ex dolore nimio aliat quandiu des de re suetit coacta. Cometes ante ejuS mortem 2Ο. circiter noctibus adortum Solis vernum visus. Ad hoc, traditur quaedam mulicr fanatica, equo invecta , Attilae redeunti ex
Italia in Pannoniam, sub trajectum Lyci amnis, inter Rhetos Ic Vindel: cos defluentis, ter frementi voce aces amavisse: Zara testi. gr. Corrini. MatthiqRegis angar. filii mortem prodigia quoque mul a pyrtendere inprimis crinita stella in gradu quinto decimo, mense Iunio, N. circiter dies apparuit: in Sabinis Februa- aio mense vitulum bicipitani sui senatum: Romae sanguinem ad portam Veneris, carnes in Liguria plui sic: & in Piceno agro infantem cum sex dentibus editum, ac facie insolentis plane magnitudinis suis te memorant.yHaec signa fatum non modo Corvis
ni, sed multa quoque mala significarunt. idim Bono. Διώd. 7.
214쪽
qibs sol. si . plura exempla habet Iiva. d. l. Alexant ab Alex. I. 3.
geniat. dicr. c. th lib. s.c. u. ih ' i . Summa tamen in hisce cautione procedendum, nec te- mi mere aliquid ex horum interpretatione pronunciandum, ut monet Gerhard. d. l. Et in genere pulsus' quosdam civitates habere, et . docet in n. quas. ex quorum motu languidiore dira adesse fata dicere possumus: neque tamen ex quibuslibet adversis casibus statim de interitu judicandum: idque exemplo Carthaginis oc
Romae, post cladem Cannensena oppido conspicuum esse, ex L
RESPUBLICAS A CONVERSIONIBUS ET
On solum tussicit Medico, morbos inosi ,
eosqu; praevidere, sed opus etiam est, praeservati vas t ac remedia contra eosdem praescribere,& mera dicas manus adhibere. Malus siquidem ille erit Me- l di s qui groti conditionem & concurrentia syn, plomata exacte o quem noverit,a curatione vero sit alienissimuri quali; Apollonides Cous fuit, de quo istud singulare prodit Ctesde re li. Persis. quod in Carando morbo Amytis, uxoris Megabiri, legitimis medii. & remediis neglectis,obscoenum plane modum observaverit, per quem illicito deeumbentis foeminae amplexus rueretur, cui jam antua persuaserat fore, ut hac rationemOrbia
215쪽
cessaret,sed eventus voto minime respondit: illa enim tabe cor repta paulo post expiravit. Apollonides vero ab Artaxerxe binae O stri spatio multis cruciatibus affectus, tandem vivus sepultus e dignum reportans tam fideli opera praemium. 3 Qua se curatori idc gubernatori Reipublicae non satis quo- que erir, morbos dc corruptiones Rerum publicarum s olum cognitas habere: sed etiam, quantum fieri potest, corpus Politicum . ab iis praeservare, & legitimis medio curare convenit. Dico, quant sieri potest: Nam Rempublicam emendare, dissicile
eil, Ariuot. lib. . Potit. c. I. dc prohibere, ne convertatur, majota habetur vimis, qua in cana constituere, Laurentius Crini alitis in tr. limo ri tore, operosiorem hanc reddit medicinam , quod ' TF remedia propria i & specifica hoc iti casu plerunque spernuntur: dc non raro gaudio & tripudio pereunt. Regna, ut de Regno Hungarico quidam ex aulicis olim dixit, referente ex Herbe mimo I n. Γ old. civis a. d. Z.mtu P. tb. ij. Remedia' verosunt vel generalia, vel specialia.
Inter generalia coservande Resip. e media et μυλιακῖσι - est aequalis praemiorum ac pinnaram diitributio. Lirdiis de Repube. Inter specialial contra internas conversione x edia HSpecialia..in statu Moharchico, ponit auctoritatem. impe rantis. disyra .ro. tb. I. ia D I. Gerbi. d. mcent. qts s. Pola. de ad. lo. q. 3. ad Reipubl. si lutem pertinentia media haec praucribuntur: pietatis ac reli-
. . gionis studium, Magistrariis sapientia, legum observantia, ju stitia, concordia, innovationis fuga, Principum integritas ac vigilantia, fuga saetioni ina inter potentes& nobiles, conservatio i 'iarym &c Et talia cognoici possime ex causis contrarias, Remi ibli ea mutanti bus, de quibus cap. eced. 6. diximus. Contraium etaim uno cognito,cognoscitur & alterum,ea vulgata re ui Logicor Ira. Inter causas internas Rempublicam mutantes & eorrum
pentes, secundo loco sup . potuimus ambitinnes ila contentione; inter potentes, ex eisque seditiones oriri asteruimus, quibus qua uoue medendum jam discatur. Remet
216쪽
i A .i pr servam, P eservantia: a Thoboa . e Alrbus ponuntur in praecau- tia. tione&providentia, ne accidant seditiones. I . Incautione tuero lunt προγλακΤικα, uti est virtus & sa-U. pientia, moderatoris vigilantia, &α Sic Ardior. Lb. . Polit. e. 8.praecautionem contra factiones adfert: ut nobilium t conter ra.
riones & partes, quas dicunt, partialitates, legibus exple elatis prohibeantur. Nobilium t enim factiones facile in partes discinadunt populum. eod. lib. F.c. q.
Secundo praeeautionis Deo est, tollere omnes occasi I nes discordiarum ipsasque rixas,discordias, otium, contemptum, . . L i. i injurias alumnias,caritatem annonae, &c.
Tertium remedium est ut inviolabileς 'sint leges, quae ad Is. religionem pertinent,eosque Rectores observent,& diligenter
Ni subditis oble vari procurerit . Quarto,ad precautionem pertinet,&est utile Principibus, . M e pro quibuscut quen ex is, & parvi momenti rebus innova-λ6
tiones i. ciant neque enim ordo, aut modus omnium rerum tur
banatis est,inquit ex I ut. b.in Pol Tholo d.c.'. n. q. Sed aut pronede stariis 5 qua: di Mionem,sive perniciem pati non. Pollunt . aut pro rebus illis ii iistinis.
Principiis obsta sero medicina paratu 1'.
t pdultinianus in l. subfu. .in quib.ca in bite .restit. neces. no in Melius est in a jura Cervari,quam post causa ni vulnerata tarenaqdm qu rere Vel ut lini p. Valet.J heodos Arcad.ini liberanti I. Qquando lic. unic. ποῦ iud se τεχrda. Melius est occurrere in xcpOrς, qua post exitu vindicare. si quide nascen malu facilius quam ima α' meratum opprimitur. Tall. 3. Philip Et modi eis saepe remcdii Aa a tyri
217쪽
Paps paras a primi motus consedere. Tacit. 4 an nihilque in discorgiis c
vilibus festinatione tutius, ubi facto magis quam consulto opus est. Tacit. r. hist. Huc refero illud ost V . de re I. an oricua praebet latra arbor atianisbus umbras, suo possita est primum tempore, virga fuit. Tunc poterat manibus summa testure retelli: ne at in immensum viribus auctasuis.
rr. Et ex sestucat incensa, vel iguis cintilla neglecta, saepe tota urbs conflagrat: sietae domesticis odiis neglectis, publica per-
nicies saepe oritur. Alth . d. c. 27.fol. 3 o. edit. prior. Et si insedis za. tione prima t&tentata retum initia statim feliciter succedant . facile postea tota conjuratio elanguescet. idem ibid. Quod si vero py furor o plebis ad arma prorupit, ae civili sanguine seipiam resperserit,perarduum est perque dissicile,ad sanitatem revocari. Eodiri de Repub. lib. . c. 7 num. 48o. Aliud remegium & consilium datura Tholaqan. d. c. 9 n mer. n. Uti Princeps, maxime quo tempore suspectos habet subditos rebellionis, auxilio exploratorum seu delatorum utaturi, qui inc gniti se coetibus hominum clam immisceant,'&collecta, dicta, sali, aut intellecta, Principi referant. Quae fuit techna sapientissimi Dueis Chusai, amici Davidi , qui venit ad Absol ε Mem rebellantem,tanquam futurus socius ejus factionis, suoque consilio dissolvit consitum Achitophelis, & dedit occasionem Davidi fugiendi, & evitandi manus conjuratorum. 2. Samue
s. Expedit san Et Reipi sicae, pernitiosa illa & clanculari 26. eoli silia eimanare rideoque Deus t variis modis patefacere solet machinationes illas hostiliter subtiliterque fruelas, Schon hormet 7. Γλ. 7. I lit. c. i8. ubi scribit: quod facilius te rumpant, si pluresa . adhibeantur in consilium. Frustra i enim silentium & fidem incitot constiorum animis & corporibus speres. d Tacit. 1 1. Amnsit. J. N
218쪽
saepius etiam a mulierculis: conjKraxo m prcana ema- .ilare scribis.
ita Fulvia Catilinae conjuratos ad Ciceronem Gol. de tu
sic Philotas meretrici conjurationem adve mas Alexa drum Magnum detexit, a qua cum socii proditus fert . Arria'. s& eonrilia Prioris Campani,qui Gallorum triremes agςb x' qui que Venetiarum civitatem diripere proposuerat,a meretrice prc dita esse, refert Bodin. lib. q. de Republ. c. I. NMn. Ii . . Pre,aspes quoque per mulierem cQgnovit fraudes Magi, pto Cambysis fratre suppositi. Herod ib . . Tutius te medium dicitur: ut unus leX conluratis, ii sicci IN possit,prehendatur, &quaestionibus diligenter de sociis inquiratur, in eumque severa poena statuatur. Sic enim fore, ut alii sibi it mentes statim quiescant,dc vires amittant
Laborandia m quoque Principi dicunt, ut paries ' divellat, ἱr. tollat & disjungat seditiosos inpriinis vero potentiores: quo re' . 'medio tutissime colensus multitudinis tollitur. Tacit. quoidam, maxime praecipuos, de auctores seditionum, sibi adjungat, etiam Occultis praemii ς, beneficiis , favore & largitione: vel promin S ambiguis: nec non verbis demulceat & inducat, seducat, persu deat. Quidam enim per fallaciam demulcendi Lint, mittendi δῖ. ad eos,qui eadem se vellesimulent, qΠo plus auctoritatis consilii . inst. Tacit. r. bibl. non dicto factove aliquo ero e uerbet, Ra
blandi; verbis & ouinibus modis leniat & mici get animos sed tiosorum. Nec enim irrita udi eo tempore sunt potentiores, A. vel in i uriis provocandi,sed tempori cedendum :& instar prudentis naucleri seviς Reipublicae tempestatibus Obtemperandum, Is. ile summa rerum temere in discrimen adducatur, aut statim subvertatur: praesertim vero urgentei hoste externo, nequaquam rate me e certamini committenda ,sed conditionibus, quantum fieri potest, aequioribus, aut quae tolerari Ioterunt, nubes illae tempestatesque peri lacte sunt discutiendae;&cum hostibus pa
219쪽
uet. Adhoe remedium prudentiam ' regentis cum moderassi 3y. patientia reserunt. Si ut enim Musicus i chordas dissonantes
non statim abjicit aut incidit ed sensim j tendens aut remittens, ad concentum adducit : ita Princeps leniter debet emendare peccantes, non protinus tollere. TholqRan. xum. II. Adhibendam ηοῦ tamen&auctoritat cm l inflexibilem dicit nam. r . quae cum
6i ratione constanter de intrepide jubeat: exemplo Iulii l Caesaris. qui milites seditiosi,s sic comprimebat, ut celeriter ad os
PQ ficium redirent: nec tam indulgentia Ducis, quam auctoritate :non enim, inquit, unquam cessit tumultuantibus,atque etiam 67 semper obviam ivit. Ir enaque Augulti, i qui vultu & aspectu M M etiacas legiones eΣ terruit. Triis. lib. i. cinnas. Idem de Caligula notat Sueton. in ejus vit. c. q. quod millites in furorem usque prae- 44 .cipites, seliis haud dubie compectu suo flexerit. De Antonio t '
Pio refert Jul. Capitolin. in eius Nit. quod seditiones ubicunque saetas, non crudelitate, ted modestia dc gravitate compresserit . 4'. Tiberius j tamen allii magis dc dolo, ut strabit Sucron. in vit Traberi quam principali auctoritate Sejanum oppressit. Althi ILL . 7 h. ipsum: Magistratum tunc dehortari & deterrere Ieditiosos jubet, eosque s a auctori late compescere,Vel placare populu' b. si non sit acris seditio, eXemplo petito ex AcI. c. i9. ubi Scriba populum seditiosum mitigat. 7. Consultiun quoque, ut Magi istratus auctoritate j praeditos & facundia excellentes, at temque din' Hirili tenentes, mit-: 4r tat,qui moneant seditiosos,& suadeant utilia. Multumi enim ad
sbpiendam seditionem prodest viri cuiusdam insignis auctoritas,
reverentia atque eloquentia. Iholo an . n&m. I 2. Lupum, a jun m . auribus hon teneri, atropulum tatem auribus maxime o Portet dueei e Ilutarcho inquit Sihonboi n. d. c. I . 6c a fieri
exemplum Pyrrhi, qui ipsc fassus ivit, a Cynea Oratore ac Leg to 2 suo plures urbes oratione, quam a se armis expugnatas cile. ex eod. Plutarch. in Pyrrho. in promptu etiam sunt alia exempla μεῖ. Sic Menenius t Agrippa populum a patribus secedent em oratici ne sua flexit. Liv. lib. 2. Plui. de t. illa tr. c. i8. M. Pompil. Co Io suli Romanus. Jc lamen Carmentalis cum crificiuna faceret ,
220쪽
audita plebis contra patres excitata seditione, laeti; amictus in
. concionem venit, seditionemque clim auctoritate, tum oratio.
ne sedavit. Cicer. in Iruto .Paucis id exprimit Virgil. lib. a. aeneid.
. Mc veluti magno in populo cum saepe c.
Seditio en aviis animis ignobile vulgus, Jams faces S saxa volante furor armamiistrat: Tum pietate gravem ac meritis,si forte ub
Co 'exere, silent arrectisci auribus astante Ide regii dictis animos,oepe lora mulcet.
Praeterea secreta concilia, consultationes accolloqui . , θ', quae fiunt sub raetextu allectu ausae licitae, conventus & coetus nocturnos Magistratus impediet dc inhibebit. Omnia i enim rconvenucula, ne dum ii burna eoncursationes sivi pectae , ideo que prohibitae. c. 2.1de pace tenena inter bubdit. a pr. ubi Frideri us imp . ita orditur: conventicula quoque in civitatibus, omnesque coniurationes Sc extra etiam cccasione parentelae, M inter civitatem & civitatem , dc inter personam & personam, sive inter civitatem & personam . modis omnibus fieri prohibemus : dc in praeteritum factas calliamus , singulis conjuratorum poena unius librae auri puniendis. dc l. 2. P. de colleg. omnes cos
tiones illicitae maj eitatis crimenincurrunt. Cons. Mynsi . cerat. c. inserv. 1. crcbner. de Reptibi. is p. i . tb. l. Qui di ut maxime de sedet Princeps in frangendis viribus & animis rebellium: non υ tamen animus unquam ipsis deerit , dum copia est convenien