장음표시 사용
421쪽
isti in militum et quidem non vulgarem Cultum subornati 2 quo, inquam, te isti esseri in t 3 ad ostium alicuius ostiarii, ad hortos alicuius ne ordinarium quidem habentis officium. Et deinde negas tibi beneficium a servo tuo posse dari, cui osculum alieni servi beneficium est. Quae est tanta animi discordia 2 eodem , tempore servos despicis, et colis. Imperiosus intra limen atque impotens, humilis foris: et tam contem Pius, quani contemnens. Neque enim ulli mugis abiiciunt animos, quum qui improbe tollunt: nullique ud calcandos alios paratiores, quam qui contumelias sacere accipiendo didicerunt. XXIX. Dicenda haec fuerunt. ad contutidendam insolentiam hominum ex sortuna pendentium, vindicandumque ius beneficii dandi a servis, ut a filiis quoque vindicaretur. Quaeritur enim, an aliquando liberi maiora beneficia dare parentibus suis possint, quam acceperint 7 Illud conceditur, multos filios ma
iores potentioresque extitisse, quam parentes suos et
mini poteritu aut Plaeentis domum
hortosque. ubi vili ser O. Ouιam , utit vicario servi alterius adulatis ad mollecti Mecipiendum aditum. Ordiu urius servus erat, qui certuis ali in
quod ministeriuua tu familia exercebat : hi tuterdum vicatios servos hia-bὰbaut CL ΕΡ. CL . . XXIX. Asta. A domuio et hero ad Patres et filios irati sit, et eopiosissimedias reus naui iis iue ad libri fiuem
extenditur oratio et decem ea PP. De-
eupathquaerit an possit pater a filio neficium accipere , immo an vinei beneficiis postulat; quod usirmat. Sed hoe serius. In hoe eap. eompara tionem instituit inter initia rei in a. gnae et exitus. Quae initia quum la-
nuissima sint saepe , exitus vero ma
gnus; patet multa initita suis maiora stare. Sie patre interdum maior filii sunt, ii et sine putre nou Potu 'runt in hane magnitudinem sese evehere nominum exfrinna Pendentiam. Divitas assuentium, et iis nolummodo ae suaque metientium.
422쪽
DE BENEFICli Sa aeque et illud, meliores fissse. Quod si constat, potest sieri ut meliora tribuerint, quum et sortuna illis malo Pesset, et melior voluntas. α Quidquid, inquit, est,
quod dat patri filius, utique minus est, quia hanc ipsam dandi facultatem patri debet. Ita nunquam
beneficio eius vincitur, cuius beneficium est ipsum . quod vincitur. D Primum, quaedam initium ab aliis trahunt, et tamen initiis suis maiora sunt. Nec ideo aliquid non est maius eo quo coepit, quia non ΡΟ-luisset in tantum procedere, nisi coepisset. Nulla 3 non res principia sua magno gradu trausit. Semina
Omnium rerum Causa sunt: et tamen minimae partes
sunt eorum quae gignunt. Adspice Rhenum, adspice Euphratem , omnes denique inclytos amnes : quid
sunt, si illos illic unde emuunt, aestimes 2 Quidquid
est quo timentur, quo nominantur, in Processu Pa
raverunt. Tolle radicem , nemora non si argent; nec
. tanti montes vestientur. Adspice trabes , Sive Proceritatem aestimes, altissimas; sive Crassitudinem spatiumque ramorum, latissime susus: quantulum est his
tis benestatim. . . Mincitur. Vinei neficio a patre manavit . quia ipse
qui vineit, id est filius, a patre
Quid id est... Pa Merunt , materiam incutiendi timorem et famam,ibi aequirendi nondum habuere Euphrates in monti hus Armeniae. Rhenusque in montibus Helvetiae: tio- minasse videtur hos nuvios, quia tune temporis imperii rom. termiui erant. Trales i. magnas arborea: quae significatione praesertim poetia haec vox tu ususvit: quamobrem Nonius Marcell. c. 2, 845 fragmentum varronis attulit. Vsitatior vox fuit de lignis compactis, de columnis, etc. Caeterum quam in crassitudinem inisterdunt excrescatit arbores incredit,ile est. In Aetna arbor quaedam est. quam sciunt omnes. nee de hoc hodie dubitare licet, centum et quinquaginta pedes in circuitu habete. Et ita Americae Africaeque memoribus mul
tas trabes erassiores esse fama est,
eius inprimis arboris quae Mobab vulgo dicitur. Latia sime fusas. Cic. de orat. I .
423쪽
comparatum illud, clia od radix tenui si bra complectitur 3 Innituntur fundamentis suis templa, et illa urbis moenia : tamen quae in firmamentum totius operis iacta sunt, latent. idem in caeteris evenit: principia sua Semper sequens magnitudo obruit. Non potuissem squidquam consequi, nisi parentum beneficium antecessisset: sed non ideo quidquid consequutus sum .
minias est eo . sine quo consecratus non essem. Nisim nutrix aluisset insantem, nihil eorum . quae Consilio ac manu gero, sacere potuissem, nec in hanc emergere nominis claritatem, quam civili ac militari industria merui: numquid tamen ideo maximis operibus praeseres nutricis ossicium 7 At quid inierest. quum aeque sine patris beneficio, quam sine nutricisso mento . non potuerim ad ulteriora procedere 7
XXX. Quod si initio meo quidquid iam possum
debeo, cogita non esse initium mei patrem , ne avum quidem. Semper enim erit ulterius aliquid, ex quo originis proximae origo descendat. Atqui nemo dicet
exprimit, Platonem X p. 286 hip. imitans; platanus... patulis est di D
O .eium I. ministerium. CL supra
vilis fuere eonditionis et apud Grae- eos et ap. Bom. raim sine nutricis Ismenι . Vltima vox, quae tu Erasmiea et antiq. edd. comparet, desideratur in Pine. Gret. eodd. ideoque a Pine. et G t. eleeta est. Sed nexus senten. tiae eam Poscit, et licet benefeio etiam hue trahas, tamen maneum quid ratio sonat. non e more Seneeaer fomentum de riutrimen o apud no- trum quoque oecurrit, Epist. Ioa, as et ex maternorum viseerum calido mollique lamento. Nat Qu. IV, ε 3 med. Omnino de sinaennqtie re dolores mitigante in usu erat. e. e. Horat. Epp. I, 2, 52 ubi eave eum Buherici fomenta ρodagram naules m e mento. quamquam Waheiieldus temere intextum receperit. XXX. Allo. Si insta paterni muneris aestimationem laeet quidquid nunerum patri filius pius inserit, debet plus etiam si lius avo, nia . atavo quam Patri ἱ nam ni n patrestitas. sic ab avo pater. ele. Debet etiam plus quam unquam reddet medieo, qui vitam patri . nondum p tri, ervaverit. Τtam Iron esso ndbene vivendum statis ipsius vitae dΔ-num; non igitur patrem qui filici vitam duntaxat dederit, eansam vero extitisse eue bene vixerit. Ad lioe .
424쪽
me plus debere ignotis, et ultra memoriam positis maioribus, quam patri: plus autem debeo. si hoc ipsum a quod genuit me pater meus, maioribus debet. Quid quid praestiti patri, etiamsi magnum est, infra aestimationem paterni muneris est, quia non essem, si non genuisset' Isto modo, etiamsi quis patrem meum aegrum ac moriturum sanaverit, nihil praestare ei potero, quod non beneficio eius minus sit; non enim genuisset me pater, ni sanatus esset. Sed vide ne illud
verius sit aestimari, an id quod potui, et id quod seel.
3 meum sit, mearum virium, meae voluntatis. Illud quod natus sum, per se intuere quale sit: animadvertes exiguum et incertum, et boni malique communem
materiam, sine dubio primum ad omnia gradum ; sed non ideo maiorem Omnibus, quia primum. Servavi patrem, et ad summam provexi dignitatem, et principem urbis suae feci; Dec tantum rebus a me gestis nobilitavi, sed ipsi quoque gerendarum ingentem ac Lacilem. nec tutam minus quam gloriosam dedi ma- έ teriam. Honores, opes, quidquid humanos ad se animos rapit, congessi; et quum Supra omnes starem , infra illum steti. Dic nunc, Hoc ipsum . quod ista potuisti , patris munus est. Respondebo tibi, Est prorsus, si ad ista facienda nasci satis est; sed si ad bene vivendum minima portio est Vivere. et id tribuisti, quod eum seris mihi et animalibus quibusdam minimis, qui-νntiem voluptatis causa genuisse elitiscium : filium, si patris vitam herinvarit. et scire quid faciat . nee voluptatis cupidine duci. Quidquidρraestiti. etc. Sunt verba adversarii, quae Seneca ita ad bibet, quasi ab eo areepta in suam personam transferat. Siguo interrogandi distinxi. At isto modo medicum re
munerari satis nunquam Potero. Sed . rude na. Fortasse aequita rem aestimaveris, etc. Sed si ad bona υDendum. Nostae ED. LxxviI , t e .uomodo sabula. te Wiis: non quam diu. sed quum ne aeta sit. refert. Ep. cI. 5 : quum heue vivas reseere, non quis N dam.
Et id tribuitii. Scilicet uasci, vi-
425쪽
husdain etiam foedissimis commune est; noli tibi asserere , quod non ex tuis beneficiis, etiamsi non sine tuis, oritur. Puta me vitam pro vita reddidisse. Sic squoque munus tuum vici , quum ego dedorim sentienti; quum Sentiens me dare; quum vitam tibi non voluptatis meae causa , aut certe per voluptatem dederim ; quum tanto mutus Sit retinere spiritum , quam accipere, quanto levius mori ante mortis metum. XXXI. Ego vitam dedi statim illa usuro: tu nescituro an vivere L; ego vitam dedi mortem timenti: tu
vitam dedisti, ut mori possem; ego vitam tibi dedi
Consumma tam , persectum: tu me expertem rationis genuisti, onus alienum. Vis Scire , quam non sit magnum beneficium, vitam sic dare 2 exposuisses: nempe iniuria erat genuisse. Quo quidem colligo minimum a se beneficium, patris matrisque concubitum, nisi
iam sentiens ma dure. Suppl. dederim. Egregie contra Zineter ling. Promuls. e. 22, ainceritatem laetionia defetidit Gronovius. Repetitio Furticulae, ait, est rhetorica . Pueris nota. Eamdenique seripturain iam aut probaverat Gruterua.
tam. Mori ante mortis metuis duleeel gratum est, ceris nec in locutidum nee formidandum: ita nee virum non aecepisse. quam uou exoptabaut, mi-isi me dolendum est. Xx xl. Α-. intinuatio eiusdem materiue. Quain parvi siti pretii donum vitae per ne, nudae. An riseeret omnium eodd. leetio est. nou Hrerem. Ut mori mssem. Λcute enisnuat neficium patemum et suum auget. Sieut levius est mori, priusquum timeas mori , nempe in in tia aut eritia. Me in ius aestimandum retinere aliquem in vita , eisitis aensum habet, quam dare eam non seutienti. Lim. Onias atiemum. Matris quae in utero gestiavit. Exposuisses plerique eodd. dant. probaute Piac. et Gron. Antea erat . Si ev. Evomisses: ne e iniuria . etc. Lagrange interpretatur: mus Harie: via a me osor, et Mora omia ειέ una injure da m'u-ir etigerides. Liberos expoliendi mos iam a Romulo dieitur esse velitus , Dixi innotes monstrosi,
debiles aut iusigvea ad deformitatem essent iudieati. Cf. Diotiy. Halle. Il, p. 88 lips. M. auni isset Iol. Iu Legis. XlI tabh. etiam fuit. Cie. de Legs. III, 8. Sub imi eratoribus tamen nihil hae exm,itione fuit frequentius res Sueton. Oeta v. 65; tali g. b. Tacit. liati V . S. Vide quae ex Germanitia elatiss. et doet t. vir. Noode er ' - ---k seriptis hue da re retulit Mi .
426쪽
DE BENEFlCIIS accesserint alia quae prosequerentur hoc initium muneris , et aliis ossiciis ratum sacerent. Non est bonum vivere, sed bene vivere. At bene vivo: sed potui et male : ita hoc tantum est tuum , quod vivo. Si vitam imputas mihi per se, nudum, egentem consilii, et id ut magnum bonum iactas, cogita te mihi imputare muscarum ac vermium bonum. Deinde, ut nihil aliud dicam, quam bonis artibus ine studuisse ut cursum ad rectum iter vitae dirigerem : in ipso beneficio tuo, maius quam quod dederas, recepisti. Tu enim me
mihi rudem et imperitum dedisti: ego tibi sidium, qua-
Iem genuisse gauderes. XXXII. Aluit me pater. Si idem praesto, plus reddo: quia non tantum ali se, sed a filio ali gaudet, et maiorem ex animo meo, quam ex ipsa re, percipit voluptatem. Illius alimenta ad Corpus tantum meum pervenerunt. Quid, si quis in tantum Processit, ut aut eloquentia per gentes enotesceret, aut iustitia, aut bellicis rebus, et patri quoque ingentem circumfunderet famam, tenebrasque natalium suorum Clara luce discuteret, non inaestimabile in parentes suosa beneficium contulit 3 An quisquam Aristonem et Gryllum , nisi propter Xenophontem ac Platonem silios , nosset7 Sophroniscum SocrateS exspirare non patitur. Caeteros enumerare longum est, qui vivunt ob nullam causam aliam, quam quod illos liberorum eximia victus tradidit posteris. Virum maius bene siletum dedits, P. 137 . Parum humana itaque non solum antiquos legumlatores hae de re statuisse eou tat: fit dipse Ari,toteles Polit. VII, is vetat. De quidquam orbatum natura πε ρω--v aleretur. XXXu. Aas. Exempla virorum qui plus patri praestiterunt quam a P. tre ac Perunt, Xenophontis. Platonis, Socratis, M. Agrippae, tum ipsius
427쪽
M. Agrippae pater, ne post Agrippam quidem notus: an patri dedit Agrippa, navali corona insignis, uni Cum adeptus inter dona militaria decus 2 qui tot in
urbe maxima opera excitavit, quae et priorem magnifi- Centiam vincerent, et nulla postea vincerent My Vtrum 3
Octavius maius ullum beneficium dedit filio, an patri divus Augustus, quamvis illum umbra adoptivi patris abscondit 7 Quantam cepisset voluptatem , si illum, post debellaia arma civilia , vidisset securae paci prae
sidentem, non agnoscens bonum suum, neC Sati S CPedens, quoties respexisset ad se, potuisse illum virum in domo sua nasci 3 Quid nunc caeteros Persequar,' quos iam consumpsisset oblivio, nisi illos filiorum gloriae tenebris eruisset, et adhuc in luce retineret pDeinde quum quaeramus, non quis filius patri maioraboneficia reddiderit, quam a pabre acceperat, sed an possit aliquis maiora reddere; etiamsi quae retuli
exempla nondum satisfaciunt, nec beneficia parentum suorum super micant; capit tamen hoc natura , quod
Po/t.... notus. De hae ignobilitate Agrippae cf. Senem paler lib. II Controvers. IV cxl l p., Tom.
Oe Mitis. C. Octavius Octaviani Pater. Porum per se notus, etsi pr Plaetor tu Macedonia avno V. C. 694, iussos et Thracas vicerit, Imperatoriaque nomen obtinuerit. Umbra adoptiMi miris. lalii Caesaria, qui vertim, et legitimum pali in Ocωνιum oblivioni sere tradidit.
Nihilominus C. Oelavii patris Du
ilium magnum fuisset, ete. imago arboris , qua modo usus est. sorlasse
illo, Virgilii Georg. II. 8a, ver ut
satiseelebres: uratur e mmcia frondes et non sua poma, in memoriam revocavit. Deinde quum quaeramus , n n. quia omnes patvtiui. Et NaE. euiu Colou. Deinde. ... num qui , nori quaerimus debetur veteri eodiei Erasmi. μιnda non quaeramus num quia ante Gruterum vulg. Gronouiua servat veterem codd. lectionem. uixi quod num iu non mutat. et ita distinguit . ut verba: etiamai.... avermicona pro P renthesi habeat et coit tamen ad Da- inde quum referat. Secutus eum lum. Suermieant. omnium edd. antiq.leelio est; eodd. in primis Naa. tameia
428쪽
nondum ulla aetas tulit. Si .singula paternorum meritorum magnitudinem exsuperare non Possunt, Plura
XXXIII. Servavit in praelio patrem Scipio, et Praetextatus in hostes equum concitavit: parum est, quod ut perveniret ad patrem, tot pericula maximos duces quummaxime prementia contempsit, tot oppositas
dissicultates; quod ad primam pugnam exiturus tiro
Per veteranorum corpora Cucurrit; quod annos suosa transilivit : adiice, ut idem patrem reum defendat, et conspirationi inimicorum potentium eripiat; ut alie
servant susterinιicinni, uude, Salmasio ad Solinum auctore, Grouoviussu eriaciunt legendum suadet, tum
ad Liv. X. 3o et 38, 58, tum ad h. l.,
et υπε Quiv. Si vero uultu emendatione admissa coddi lectio honum sensum funderet, libenter sequerer ἔsed quum haec emendari prius de linat, quam illa uti possim, istam
tib edd. oblatam eamque bonum seu fium Praebentem praeseram, nec quidquam mutem.
XXXIlI. ARO. Etsi exempla utilla exstarent quae beneficia demoustrarent aliquando a filio patri duri, quaedam tamen licet fingere; saepe enim
quae nunquam evenere natura capit.
Fingamus ergo P. Scipionem Africa num , Patris sui servatorem, noumodo incolumem hune feeisse ab hosti hus, sed iuimicorum conspiratioui eripuisse, consulatus multos et opes adieeisse, denique omnia in eius caput congessisse quae nugi aut optari queunt, nonue ille patri heueficium luve dederit.
Set O. De P. Cornelio Semiona Africano maiore idem narcat Liv. XXI, 46, qui ait: Sersevii consulis P. CODιι. Mi onis Οιris Diatis filii celeserrimi
de s Coeli ιs ad senseum natione Ligurem delegat: matim equidem dasilio Merum esse, quod et ρliares tradidere auctores , et Iania obtinuit. Polyh. X, 3 memorat rem quoque ex ore Laelii intima eum Scipioue arui citia iuncti. Aetum hoc est a. v. C. 536 iii 'roelio equestri cum Λunibalaad Tiei num. Scipione annum doei
mum Septimum Neute, ideoquo et Praetextaso et tirone, etsi eum togam virilem iam assumpsisse verisimile
sit, quod anno XV aut XVI aetatis
Ad Wimam msu. exiturus. V t ad primos militu in ordiues erumPeret. Annos suos transiliau. Lagrunge :μιra dea eustoris auiaessus da son Ese. Auliae . ut idem , etc. Noli et edere. Scipioiaetu filium haec Oinnia Pro Patro revera gessisse. Nam historia elocet, Patrem cousulatu deposito ita Ηispauiam abiisse cum supplemento coinpiarum et ibi a. v. bii cum statrepetiisse : vid. Polyb. t II, 37 sq. X ,
et M. Liv. 25, 36. Animo , potius ait. fingas , eum omnia , quae Pietas in patrem eonferre posset, tu patrem
suum cumulavisse heueficia, et eompares tuue cum eo Patrem , etc.
429쪽
rum illi consulatu in , ac tertium, aliosque honores etiam consularibus concupiscendos coinerat; ut pauperi raptas belli iure opes tradat; et, quod est militaribus viris speciosissimum, divitem illum spoliis etiam hostilibus iaciat. Si adhuc parum est, adiice ut
provincias et extraordinaria imperia continuet; adiice ut dirutis maximis urbibus, Romani imperii sine ae- 3mulo ad ortus occasusque venturi defensor et conditor, maiorem nobilitatem nobili viro adiiciat. Dic Scipionis patrem: dubium est, quin generandi vulgare beneficium vicerit eximia pietas et virtus, ipsi
urbi nescio utrum maius praesidium asserens, an de Cus 2
XXXIV. Deinde, si hoc parum est, finge aliquem
tormenta patris discussisse; singe in se transtulisse. Licet tibi in quantum velis extendere beneficia filii, quum Paternum munus et simplex sit, et sacile; sed et danti voluptarium: quod necesse est ille multis
nonores etiam consularibus concu
msoendras. Quales erant consura quae consularibus tantum viris concedebatur. priuei Pis henatus apPellatio, etc. Extraordinaria myoria. H. e. dignitates quae nulla lege praefixae sunt et extra ordiaem reipuhlicae omnino sunt. Cicer. ad Attie. lib. XI, epist. xx: At enim Caesari imρerium extraordinarium mea sententia dedi. sed ille mihi praesidium extraordinarium dederat. Vbi praesidium extraordinarium est plures armati vitiquam vulgo et e lege allevi datur ad custodiendum latus. Diu Seseionis Patrem. H. e. nomina nunc patrem Scipiouem, aude Patris uomeu Proserret an alicui dubium erit, etc. Die Seipionis patrem: dubium est...de sp Sie optimi codd. Vulgatae te
nent: haud dMitim .... dectis. Recte GrOnov. codd. Secutus, accipe, ait,
an dubium est, dubiumne est y XXXIV. Αac. IIypotheses novax subiungit; aliisque aliisque bene multis muneribus Praestitia rogut uu noufilio pater sit obligatus. Vanum quod1upra allegatum erat, uempe pntri
beneficium et hoc esse, quod patristius quidquam praestare possit. idemisitur de iustitutore posse diei: quod
iidiculirm. Sed et danti Molutarium, q-d necesse est . ille multis dederit, etc. Quum vulgata nec dante Moliatiιarium. Qiata neeesse est mialtis ' haberet. eodd. autem darent. sed dante μοι tartam , et deinceps quod necessa est, illa mitis dederit etiam a Pinclauus egregie sensum Senecae perspieiena
430쪽
DE BENEFl is dederit, etiam quibus dedisse se nescit: in quo consortem habet, in quo spectavit legem patriam, praeminpatrum, domus ac familiae Perpetuitatem. Omnia po-a tius quam eum cui dabat. Quid si quis sapientiam
consecutus, hanc patri tradiderit, etiam nunc disputabimus, an mutus aliquid dederit, quam acceperat: quum vitam beatam patri reddiderit, acceperit tantum
vitam' Sed patris, inquit, beneficium est, quidquid cis, quidquid praestare illi potes. Et praecepto 1 Is
a mei, quod institutis liberalibus pro ei. Ipsos tamen. qui tradiderunt illa, transcendimus ; utique eos, qui prima clementa docuerunt. Et quamvis sine illis nemo quidquam assequi Posset. non tamen quantumcunque qui assecutus est, infra illos est; multum inter prima,
Messe est, etc. ennaque iure secutus
Gronovitis. qui praeclare locrem lititie interpretatus est. Virgulam linam Rubhops ante etiam Ponit, nos post hanc voe. transtulimus, per Pi-
Sed et danti voluptarium , quod ne cesse est, illa mutiis dederae . etiam quibus dedisse sa neseit. omnia haee eodem filo dueantur ad mimiendum henelleium paternum. Nihil impedit, inquit. quominus in immensum exaggeres beneficia, quae a filio potest nccipere pater: nullum est enim tanti momenti. tam late patens. quod ab homine in hominem manare possit, quod non etiam patri expensqm ferre queat filius , quum interim paternum illud genitvras sit unum, vulgare,ohvium paratumque, praeterea lusu et ioeo danti, tum eiusmodi, quod neeessario quotus enim qui que in rixore primum virum se experitur' intillia dederit, quos non agnoMit, et quod non solum dedit. sed partem in eo consors tori vindieat; de quo
it cogitaret, invitatus est noti commodo aut necessitate aerepturi. sed
poenis melibum lege irrogatis et praemiis patrum, et desiderio propagandae gentis, denique omnibus aliis P tius, quam respeetu elua cui dabat
Lex patria est lex Iulia de mari-landis ordinibus, quam pertulit λα-
gustus. Sueton. Aug. 8s. Praemia au. tem sunt lege Papia Poppaea Pro' missa, e. c. ius liberorum trium, quatuor et quinque , quod omnium munerum Personalium immunitatem haberet. CL Heineeeit Antiq. rotu. ad instit. l. lit. 25. Institutis. Lipsium in studiis em daturum repressit Gronovius initio noti. ad Ciceron. de Ostietis.
Osos lamen ... transcendimus. Su
perare solemus. Nam gratum in prae inceptores animum commendat laudatque quum plerumque illi qui prima
elementa docerent. γραμματοδιδάσκαλοι et γραμματισται parvi aestimarentur. Cf. Lucian. III, pag. 23hip. not.