장음표시 사용
171쪽
regni fines, sub poena mortis. Hac de
causa nemo suo ruria subditorum navigat, nec cum legato externi Principis loqui potest, nec uti opera externi medici, in suis morbis, nisi cum venia. Utitur apparatu in aestimabili in vestitu, addens ornatum Pontificium cum majestate Regis: fert capite mitram, margaritis icgemmis preciosissJmis nitentem: si eam capite non gerit, habet eam coram se in suo throno, mutatque eam ad oste tan lam amplitudinem multis vicibus: in sinistra manu tenet pastorale ditissimum, indutus veste , aut tunica longa,
illi non absimili quam Papa gerit ingrediens sacrarium : digitos annulis aureis refertos habet: imago Christi ad dexteram , Sc sanctissimae matris virginis super cathedram, in qua sedet, est. Regia dc proregia camera est plena viris, vellibus auro depictis usque ad talos indutis. Inceremoniis ad religionem spectantibus utitur exquisita sagacitate solertiaque.
Cum assidet naen se , quoties mutantur
patinae, aut vult bibere. multa signa erucis edit. In jejuniis exhibet singulare venerationem , dc in templo prae devotione fronte terra percutit , sicut Jc alii.
Ne alius plus ipso scire possit, nullae ibi scholae , praeterquam in quibus docetur
172쪽
i o DE sc RIPTIO vangelia, & aliquam historiam,aut d scriptionem vitarum sanctorum , aut homiliam S. Iohannis Chrysostomi, aut alterius; haberetque eum suspectum,qui demonstrationem faceret, se velle in literis majorem progressum facere ; nec impune ferret: id facit, ne aliquis plus ipso, aut quantum ipse sapiat: indeq; accidit ut scribae, nec ipsim et anti scribae, ordinarie no scribant nec respondeanc Legatis Principum externorum , nisi inquantum Magnus Dux eis dictat. Cum negotiantur, nunquam Magnus Dux nominatur, quin omnes assurgant ita pedes, cum magna veneratione: idem
etiam ad mensam fit quando ipse ad bibendum invitat, aut participem facit suae patinae aliquem. fit id quoq; in mille aliis similibus occasionibus. Docentur a pueris Mosci credere & loqui de ipso. rum Prineipe sicut de Deo: Deus solus dicunt) & magnus Dominus scit hoc: Magnus noster Dominus scit omnes res: Omne qqidquid habemus, sanitatis& commodi, procedit a magno Domino. Accidie inde, ut sui subditi, videntes tantam amplitudinem majestatemque in suo principe, nec aliarum quam ejus
reium notitiam habentes, revereantur
ipsum,obediantque ei non sicut subditi, sed tanquam mancipia , babeantq; eum Froinari da transit ad late tantid
'tare ullo loco istalium . ita quoi Vti sys, et ivitis. ipsi adeo ab
173쪽
M o s C O V I AE pro Deo potius , quam pro Prineipe. Non habet sub se dominos titulis inlignes,sicut internos sunt Duces Barones. Si ipse alicui pagum aut praedium concedit, non transit ad haeredes, nisi id ipse confirmet. Et si ipse aliis ea concesserit, villici tamen persolvunt ei portionem fructuum, debentque ei operas: id in causa est, ut unusquisque a nutu
gni Ducis dependeat, & quanto aliquis
ditior sit, tanto ei plus debeat. viet seditionibus, transfert integras familias ex uno loco in alium, in praesidia ouos vult, longe a domo itanquam in exilium.
F X iis, quae dicta sunt, fieri potest judi-
cium de ejus divitiis, opibusque. Cum itaque ipse adeo absolute omnium re rum dominus sit, utitur opera subdito. rum pro libita, de tali parte ipsorum bonorum, sicut ipsi placet. Arrogat sibi ex serarum exuviis talem portionem ac vult,& ex piscibus omnis generis quan- tum vult: pellicea vendit aut dat dono, prout libet: pisces vento siccati servan- tur pro munitione. In foro nemo sua vendere potest, nisi Principis primum vendita sunt. Minaeras auri & argenti nullas habet. Civitates mercimoniis celebrioxes . unde ipse redituum partem
174쪽
i et D EscRIPTIO partem percipit. sunt As rachan ad mare Caspium, quo deseruntur merces Perinsae S: Armeniae, & fanum Nicolai ad sinum Graduicum , quo appellunt naves Anglorum de Hollando tum oneratae aere,aliisque mercibus, quae inde Volosedam ducuntur. Ubi sui legati domum sunt reversi, ausert eis lautia, quae a Principibus acceperunt, dando aliqui dio illorum vicem, Zc aliquando nihil. Vt finem faciam. sibi metit capitque quidquid in sua ditione aut boni aut preciosi est. Putatur ipsum aliqdem thesaurum habere, in arcibus Mos quae , laron aviae,& lacus Albi. quod veri singile est. M gnus enim Dux Iohanites spoliavit cali. cibus. reliquiis, crucibus. & argento r tam sere Livoniam, nec concedi r aurum& argentum sua ditione est et ri, nisi in redemptionem bello captivorum, alio. rumq; qui in captivitatem abducti sunt. Verum quidem est . quodam lisione Livoniae, quam an . millesimo quingentesimo octogesimo secundo cessiit Steph o Regi Poloniae privatus suit ea regni parte,quae erat ditissima, propter commercium maris Balthici, & meliori ditione quam liabebat, in qua erant 3 arces.
Munimentum regionis consistit &ia pluralitate paludum fluminum-
175쪽
l que, SC in densitate nemorum. In usul habent Mosei, loca hostibus proxima depopulari, ut denis sylvae ibi crescant:
quod de fit ob terrae humiditatem. sunt. i que eae civitatibus non secus ac sepes aci valla pro munitione. Multum laboris id Polonis attulit. Vt enim sibi itinera ad oppida hostium pararent,. necesse eis fuit exscindere sylvas & magni temporis jacturam facere. Habet Magnus Dux munitiones, quae partim ex lapidibus,
i partim ex lateribus, Italico more, con-l structae sunt, sed absque lateribus & arte
aedificatoria: tales sunt arces Mosquae, Novoguardiae, Plesco viae, Porco viae, Si liciae, Stobodae, Alexandri: partim ex gleba viminibus contexta, & probe cal. cata, qualis est smo lenaeo. Sed ordinarie exstruuntur muri locorum fortium t ex magnis trabibus , inter quas constipant terram, relinquendo ad defensio- nem foramina pro pyrobolariis. Talis aedificatio commoda est defensioni, contra tormenta bellica, sed non resistit
igni. Subditi Magni Ducis inserviunt suo Principi in bello , sicut ante de suoi regimine agentes diximus, sed se potius timere poenam sisse non strenue pede.rint in quam promptitudinem alacrit remque monstrant: Capitaneis ad nu-ium sunt,patiuntur omnem incommo- ditarern
176쪽
x 4 DEsCRIPTIO ditatem, non curant frigus nec pluvias, patiunturque incredibiliter inediam, nismemque; suntque parvo contenti.IEstimantur itaque aptiores defendendis castris, quam Iraeliis campestribus. Illie enim multum valet patientia & tolerantia, hic autem requiritur audacia Gnimusque. Poloni sunt meliores conflictibus campestribus, quam propugnandis arcibus. Magnus Mosco viae Dux Iohannes, experientia edoctus de suorum in velitationibus & proeliis Ignavia, de de Polonorum audacia animisque,dicebat suos opus habere calcaribus, quibus impellerentur, Polonos freno, quo retiis nerentur. Vires praecipuae hujus Princiapis consistunt in equitatu, sed quem eis quorum numerum educere possit, dissi-elle dictu est. Nec tamen credo ipsum trecenta millia armis instruere posse; sicut aliqui dicunt.) Habet enim ditio. nem vastam, ec pro majori parte incultam. Ab Casiano enim oraclianum uiaque vix invenitur pagus, quamvis interea oppida aliquot dierum iter sit. Bello duod ei intulit stephantis Rex Poloniae qui tamen non ultra LX millia tum
uoltum tum peditum habebasipse tan-
177쪽
M O s c o v I AE. r7smationibus Polotiae, Vilicolues, alio- rumque locorum, nec aut ab obsidione Plescoviete. Anno millesimo quingentesimo septuagesimo penetravit Princeps
Tartarorum Praecopitarum cum Ochuaginta equorum millisus, usque in vilc
ra sitit Imperii, tradiditq; flammis ipsam Moscuam urbem regalem. sed ii qui di
cunt Magnum Ducem cc c & Regem Poloniae cc equorum millia educere posse, potius numerant capita equoru, quam equitum. Et si enim tot equorum millia sint, non tamen omnis equus bello bonus est, nec unicuique equitandi ars, aut se armandi facultas est: uni deest animus,alteri opes non suppetunt, alteri vires corporis , alteri animi fortutudo alacritasque desunt. Quamvis in Mostovia tot equorum hominumque millia essent, quot illi dicunt, admodum dissicile tamen esset imo vix possi- . bile eos in unum locum cogere, nec Principi in hoc suppeterent pecunia
nec commeatus sussicerent. Ducenti enim equi praeliatores requirerent in Moscovia ter centum clitellarios , ac alios totidem ministros,quibus omnibus oporteret lassicere commeatus; sicut Sc 'annonariis, mercatoribus, artificibus.
famulis,qui in bello requiruntur. Neceia se itaque esset totam Mosco viam in
178쪽
i ς DE sc Rr P Trounum cogi; ac tum verendum , ne In tanto itinere ab una parte regni in regione im directo contrariam, & hominum & iumentorum vires labascerent.
QIamvis etiam possibile esset, tantum numerum sicut dictum est j equorum colligere, id tamen statui non expediret. Necessό enim esset denudare confinia praesidiis , provincias nervis, civitates magistratibus, campos agricolis. Inde clare apparet, Principem , cujus status centum do quinquaginta millia equitum cogere posset, abunde praestare, si
tertiam eorum partem in exercitum regalem educat: de bellis. non excursionibus loquor. scribunt aliqui, qui in assirmando magis moderati sunt. Mostum cogere poli e centum de quinquaginta equorum millia, si necessitas se defeta.dendi id requireret, & quod Iohannes III eduxit in expeditionem Astracti nensem centum viginti e tu tum, & viginti peditum millia. Idem adortus est Livoniam , tempore Regis Alexandri, magnis exercitibus , retinuitque adhuc alium ad regni sui fines. Equitatui addudit Magnus Dux Iohannes aliquot iniblia pyrobolariorum, quos ipse instituit, inter quos erant multi externi milites, qui ipsi praestiterunt egregiam Operam
in defensione suarum urbium. Quoquo secundo
179쪽
M O s c o v I AE, ITI secundo aut tertio anno describit pec regiones bello aptos. In commentarios referuntur filii nobilium, dc numerus famulorum , equorumque equites. Ditiores praecipue utuntur thoracibus arisne is , galeis, dc laminis subtilibus δc tenuibus, quae ex Persia adseruntur,& lanisceis. Alii gestant thoraces , gossypio quam optime farcitos, qui sagittis resistunt. Hi utuntur arcu, multi eorum scio peto, omnes ense M pugione. Et inis
servitiat quoque Germani in bellis & itu sortificandis locis. Principes sinitimi. Agno Moseorum Duci junguntur
Φ PraecNus , princeps Tartarorum, . Tauricae Chersonesi circam , quinque montium; inhabitant hi regionem, quς se ad dierum iter extendit, reguntur que a septem Ducibus , Helvetiorum modo ) Tartarus Nogay, Reges Sueci u dc Poloniae. A Praeco po recipit multum. damni, nec ei spes est de sumenda vindicta, quod cum Turca confoederatus. est Praetypus , instruiturque a Turca scio petis, tormentisq; bellicis , habetque in sua ditione loca fortia, cum praesidio Turcico: itaque eum invadere dissicile factu arduumque esset. Concitaret enim in se potentiam illius. Praecopo commo
dum est sicut & pluries fecitὶ subiram
180쪽
x o D E s c O p T noexcursionem facere in provincias Magni Ducis, sicut & potest facere in provincias Regis Poloniae, diripereque o via. Si magnus Dux subjugavit Tartaros Cassenenses & Astrachanenses, accidit id beneficio tormentorum bellicorum, quibus illi carebant. Duxit hic inter alia contra Cassanenses aliquas hujusmodi machinas. Temoni plaustrorum assige-hat tabulam latam de crassam , cum multo foramine, trajiciendo scio peto &mosqueto inventum. Cum itaque ipsi graviter ferirent hos es, qui sagittis tan-rum utebantur, quibus Mosci laedi non poterant) non fuit dissicile eos vincere, subjugareque. sed Pr copus V abet usum scio petorum, &, quod amplius est, amicitiam & protectionem Turcae, qui, ut sibi iter aperiret in Moscoviam, aut in mare Caspium, tentavit annis jam elapsis dueere fossam a Tanai ad Volgam;
hoc olimen altioris erat animi,quam Turcae plerumque faciunt: sed ejus milites fugati fuere a Moscis, in hoc adjutia Tartaris, qui verebantur, ne plane a Turcis pessundarentur, si illud opus ei
successisset. Nec solum ruperunt classem Turcicam, ceperuntque eius partem; sed di exitio dederunt exercitu terres irem, In quo numerabantur So Tartarortam,