장음표시 사용
181쪽
ter mille Ianizari. Circassi vivunt sicut diximus) more Helvetiorum: non niistuntur ut sibi aliquid acquirant, sed tanquam mercenarii milites militant Turiscis, Persis, Mosco ; a quo tam longer dissiti sunt, ut non habeant occasionera sibi timendi ab ejus viribus.Tartari Nais gai magis formidandi sunt, propter subitum impetum & excursione, qvii In propter iustam potentiam, quae eis fit ad suscipiendas expeditiones regias. Annis retro elapsis, cum se movissent, ut Mosco damnum inferrent, retrogressi
sunt placati donis quae eis missa fuere. Cum hi, sicut & Arabes, dediti sint latrociniis grassationibus, lacilius est ipsos avertere donis, quam . pugnando. od plus est, cum ipsi nec civitatem,
nec munitione habeant, qua expugnata. & in dominium hostis redacta, d primi, & tanquam freno cohiberi pon sint; bellum ipsis inferre, est expensas Discere sine lucto. Adversus hos tenet Magnus Dux magnum equitatus numeru,
i in Citrachan, Casan, & Viat ca: habeti quoque praesidium in Culugan contra, Tanam, ut resistant Praecopitis. Cumi Rege Suecyae iungit fines Moscus, praeci- pue ad partem Finlandiae, ubi Suecus scum quo diu bellum gessit) paucis re- suo annis ei eripuit munitiones Ser
182쪽
1 Is DE sc RIpYIonosco , pernaviam majorem & minois rem in Livonia, aliaque loca, cum Moscus impeteretur a Rege stephano. Tenet Suecus in extremitate sinus Finiandiae munitionem Viburgum , magno praesidio & expensa, ut resistat Russis,&Magno Duci .Habet quoque in illo mari& portubus vicinis suas naves bellicas, cum ut obvier omni tentamento Magni Ducis, tum ut impediat, ne ex Germania in Moscoviam vehantur arma & apparatus bellici: Nec aliae naves quam suae ad illas oras appellere possunt, nisi Pe missione, propria Regis manu signata. Moc praecommodum classis,& potentia navalis, fecit Regem Sueciae, iis locis ubi hanc vim Armorum explicare potest, Mosco superiorem , cepitque hac via ab hoste multa loca in ora Livoniae, locisque vicinis. Sed ubi equitatus Duci frequentiaque populi usui esse potest, nem-Pe in campis apertis, S in locis longe amari Balthico dissitis, videtur Magnum Ducem potiores quodammodo partes habuisset semper enim fere invasit Suecum. Non possimi tamen sibi invicem multum damni inferre , propter asperitatem montium, frigus. glaciem, nivesque. Superest Poloniae Rex, inter quem Magnum Ducem , est differentia,
quod Moscus plus regionum habet, sed Poloni
i ta ea meditiones, hia lare in
183쪽
Poloni elius inhabitatas civilioresque: illi plures subditi, obedientiore sim sunt:
huic autem audaciores & animosiores:
illi ad resistendum quam aggrediendum sunt aptiores, hi ad in udendum: illi ad defendendum munitiones, hi adaperto proelio pugnandum: illi magis juncti unitique sunt, hi magis deliberati ad fa.ctionem expeditionemque: illi timent minus inediam & incommoditates, liui mortem & ferrum. sed utrique tantum Valent, quantum eo num Princeps viris tute & fortitudine prisat. Magnus o. nim Dux Basilius cepit magnum Duc tum Smolen scensem & Poloscensem, Mamplissimam ditionem in Livonia. Econtrario Stephanus Poloniae Rex eripuit ultimo bello Iohanni Magno Duci, filio Basilii. Polosco, aliaque diversa magni momenti loca: obsedit civitatem Plescoviensem , coegitque tandem Moseum tota Livonia decedere. Inde idetur populum tantum valere, quantum ingenio animoque valet Rex. Hac, ex Ioanne Botero a Dιsto Reifebeuh expressa, hic addenda duximus, veLedior fru Da desideraretsuperiorum aM thorum de Moscorum republ. judicium.
184쪽
Excerpta exstet,sitis de morib
'nis Lltuant fragmemus Tartarorum. E fragmento primo. Ametsi Tartari, barbari & Inopes habeantur a nobis, gloriantur tamen continentia vitae & antiquitate gentis suae Scythicae, asseverantes eam semen esse Abrahae, de nemini servivisse unquam, licet vexatam interdum ab Alexandro, Dario, Cyro, Xerxe aliisque Regibus ocropulis potentioribus: & varias nunc divisam in Ordas , id eli, nationes : Siquidem ultra vicinos nobis Precopenses, complicesque eorum Bethorodenses, de Dobticenses Moldaviae finium accolas, Ordae sunt potentes, Precope libus infensae, oriantem versus. Alia Mahat, alia Chastoraliani , alia ultra amnem Tanaim, qui Vollia appellatur, Zavvolsca, Caesaris Bati Vngariae vast toris patria, Moscorum clim dc omnium Ruthenorum dominatrix , Nahalensibus nunc adhaerens, alia Κozanii,
185쪽
T A R T A R I AE. rδι& aliae dicuntur plures, XIi Impera toribus dispartitae, ut promiserat Dominus. progenitorem eoru Ismaelem Gen. 17.λXIi duces generaturum, & evecturum id magnam gentem. Ex omnium autem nationum Tartaris soli tenuiores.sed regionibus nostris citimi, Precopenses, in sesti sunt nobis, cum ignavia freti
nostra, turn vicinitate, locorumque Opportunitate receptaculi sui. Habent vero Precopenses receptaculum, suapta natura munitum. Lacus enim duό p lustres,quorum alter Maeotis dicitur, ex mari in continente ad circiter triginta
milliaria in longum porrecti,& seorsum rantundem pene in initiis de progressa suo distantes: finibus vero ad invicem reflexi , & angusto quodam interstitio sicco cohibiti quin congrederentur, dein sinentes. junguntur ibi fossa & vallo altius exaggerato , complectente portam, quae unica est ingrediendi provinciam illam per aridum. unde de castellusti ad
portant illam situm,& tota sinu illo i
clusa peninsula appellatur a nobis Pre-hop. cui Tauricae alias nomen fuis Ieser tum incolatus,ero & imperium Graec rum Trapezuntinorum, ut hucusque re tinent Graeci suam dc ibi linguam Graecam Sc religionem. Adjacet autem pen
insula ea ipsa mari Pontico, quod
186쪽
st D g De RIP Υ I o parte pontus Euxinus dicitur. 8c quamvis munita sit situ, non adeo tamen illis suis, nec lacubus amplis, nec fossa nec vallo arduis, nessi castello firmo, ut arceretur a transitu exercitus paulo instructior. Et pervenitur ad portam Tauricae unicam illam ab arcibus ultimis Litua. Diar Ceterhasi & Bracχlavv, diebus sex,
graminosis semper & planirmis ubiq;
campis , non monte in rpolatis usi quam, non sylva, non palude, nec amne
transmissu dissicili, praeter Borysthene. sic enim ipsa Taurica citra Alpes & maritima , quae montosa passim, habet ochivosa, S: quae nunc b Aboriginibus Graecis inhabitantur. alias vero tota est campestris, Tartaris illic incolatum praestans, Sc ubique victui mortalium commoda & fatilis, facilis admodum Cer ve, Libero,carne, de sale. si quidem sal ibi in lacunis, quibusdam aquis in se, ad instar glaciei, a calore solis concretis, nascitur, a solstitio aestivali copiosus & peti lucidus, nonnullibi ut crystallus. Et frumentum Omne, ac uvam vini generat
ibi copiose tellus, semel subacta,& fronde occata utcunque. Pecora item di iumenta hyeme quoque in pascuis & sub dio semper fovet laeta; quae etiam fatigia exinanita, macilenta & strigosa, postquam abjiciuntur, ibi in campo repi guescunt, s
187쪽
guescunt. Herba soccida, calcitratu ex nivibus quaesita , haud infelicius quam melioribus pabulis & sub tecto apud nos: quoniam & coelum ibi est aliquato clementius , & terra ubi caenosa ibi salsa. dc herbae genus sapidius quoddasemper virensi & mirum in modum jumenta vegetans. quod appellatur Vnde tantam olim frequentiam incolarum fuisse ibi memoratur, quod singulae quaedam illic ex urbibus Graecorum, millena habuerint templa, & clero interim insolenti adeo, quod non nisi equites ingrederentur sanctuaria antistitesic archimandritae eorum. Atque nunc etiam urbes ibi nonnullae quamvis pes sundatae, amplitudine tamen ambituum suoruna ae ruinaru , superbae olim fuisse apparent, & praesertim quae a nobis Sol holiti, a Moscis Κryni, a Graecis Theodosia appellabatur quondam, dc metropolis vetusta Kornunii, quae genti Ru. thenorum princeps dedit baptisma dc nomen Christianum , postea vero prae dam gentibus nostris excisa ab eis.Vndexio via nostra in templo ruri suorum Ii, thostratis, astrotis, inetrusta mentis retinet hucusque certa praedae illius in si gnia. e quibus & Gnes nensi Basilicae valvam largita est. Et illa ipsa nor funii trciata sie a nostris, dedisse ferturia r
188쪽
sua necessitatem Tauricensibus Christianis, luxui bc ignaviae deditis, recipiendi in suppetias ad seu dalem incolatum, reprimendis gentibus nostris, manu Ta tarorum ex Orda, Zavvols hae adsitam: Et sensim deinde invalescens ibi illaTa tarorum vis, ad justumque populi exa. men propagata, protulerit sibi in Prin. cipem Temithuthia quendam sanguinis sui, appellato eo Caesare. At progenitores f. M. V. perdomitis Caesarianis illis, iniquis Graecorum vasallis,dabant eis in Caesares, subditos suos hinc ex Lituania Tartaros. Ultimus vero ex Lituania Cosarum Acethi rei hic apud Trohi natus,&hine a divo UVithouudo ad imperium illud missus genuit imperans ibi in Taurica filium Menglikiret. Mengli hires vero modernum Caesarem Saphi rei dc fratres ejus natu & imperio priores, Mach. methhi rei, Sadethi rei & Chaskiret. Sic enim nobili recepta hinc progenitoris sui nomenclatura, gaudet nunc Omnis sequens eum in fascibus illis posteritas. Haee igitur est o eorum stirps , dextra sorti progenitorum S. M ε Vestrae ibi plantata, quae nunc referendo gratiam provectionis suae, juge ficessit nobis negotium. Atque vigente sic Taurica Apopulo & imperio jam advenarum: u hea tamen ejus Mancta, casa, Kercete, Toriefv. .
189쪽
TARTARI AE. Torlevv, & aliae maritimae, servaverant se immunes ab illis, donec Turcida manu, opibus Constantinopolitanis exameta, caperentur ab annis hinc circiter septuaginta. Et illinc missi sub jugum Turcae pendunt ei censum, a capitibus suis singuli illie Aboriginum Graecorum superstites. Qui tametsi & nunc agricolae, videlicet vinitores dc pastores, non inopes sint, imo etiani non sine argentea supellectili plerique, utpote in tranquiulitate & justitia publica, rationabiliore
Ethnicorum administratu viventes, mi nus tamen jucundam agunt ibi vitam:
Quippe, qui nullo honore digni, imo
nullius omnino reputationis habentura potitoribus rerum Malio meticis : ac omni illorum nedum commercio, sed& intuitu non torvo dedignantur.
garianturi laboribus, dominicis petaesertim, ac etiam paschalibus diebus, ipsi. met argenteae supellectilis domini. Nequaquam enim retinet authoritatem
ibi Christianus nec in servum nec in filium paulo proterviorem , qui scilicet
Magilitatui se praesentandum duxerit semel. Atque etiam ipsi patrifamilias mutandus est status, si desertur praesumpsisse de religione ipsorum quia quam verbo, aut saltem digito uno, dc minua etiam serio protensis,
190쪽
tri Drse RIPTI ΘIam vero quam inconstans sit ulchstudo rerum vel isis a sussicit indicioTaurica , videns nunc mutatum sic popularium suorum flatum & patritiorum superstites, honore, libertate simul ac patribus orbatos, in servitutem redactos, spretos, capite diminutos, capiteq; censos Mahometicis, & antistites illos, insolentes quondam ecclesiarum Dei contemptores, contemptos nunc ipsos, Mabjectos, obreptare sub trucibus Tartaris & Tureis. Vrbes quoque suas opibus immensis, superbia, laeticia, ac omni luxuriς strepitu perfunctas,dehiscere nunc plerasq; inanes, caeteras vero solo aequa. tas, obsistetis jam de nominibus: dc im' peritare nune sibi, non Christianos nobiles, & nativos suos patronos, sed pere grinam Ethnicam , ac non ita pridem servitute cineriam , atque & imperio simul & libertate donatam hinc vasallorum stirpem. Adeo increbuere in Taurica Tartari, quod circuer triginta mi Llium exercitum compleant ad bellum, sed coacti, ut solent universi, & gregarii ac imbelles, quicunque salter valeant conscendere equum. Vt me praeserue ibi, duna medietatem eorum filium suum mitteret Caesar, in subsidia Turcae pro Geiseenti novissime in Ungariam quind eun millia eoru tunc euumerata sunt.