De fato Aeschyleo

11쪽

istud accidat ita certum est, id perfectum iri quod Mercurius i020 sqq. minatur:

φανη, ελῆ ση, εἰς ταυγητο μολεῖν Aιὁη κυεφαῖα, up Ταρταρου 8as'. Postremo autem ita enim praefinitum est Prometueus cum Iove in gratiam redibit. 190 192 τη ὁ Δ τεραιανο στορDo ὀργη vει αρδιο ἐμοὶ καὶ φιλοτητα σπευδων σπευὁουτι ποθ' ει. In fabula igitur, cui nomen est ,Prometheus solutus, merculem aquila interfecta es. 874-76 Prometheum κοντος Διοte liberasse, nos coniicere licet. Quod demonstratur Versu casu ac fortuito conservato, quo Prometheus, aquila intersecta, Herculem alloquitur: ,, χθρου πατρος μοι φίλτατο τέκυου )Patet ,εχSρξυ Prometheum Iovem non dicturum si eius ipsius gratia solutus esset. Sed si vult, denuo Iupiter rome

12쪽

theo crueiatus iniungere potest, lima venit κοιρος γεγω, Asb25x ), Prometheus cum Iove in gratiam redit, aegrotus et vitae pertaesus Chiron pro eo ad inferos descendit Thetis mortali in matrimonium datur. cita etiam, quod ut poStea dicani Sehoemanno seri non posse videtur, evenit, id quod Prometheus, quum quaesivisset Io, nullumne Iovi effugium fatalia sortis esset

v, 72b respondet:

-ου Ζῆτα λη εγωγ α ε δεσμω λυθείς. Itaque, si exquiramus necesse est quod omnes, qui de Prometheo scripserunt, conatos esse video quid poeta fabula Promethei cives docere vel iis demonstrare voluerit, et quo tendat eius sabula, ego Lehrsio assentiar, qui in annalibus Flechei- seni LXXIX. pag. 56-bb eontendit, poetam voluisse potestatem sati illustrare. Iam venimus ad alteram partem propositi. Bluemner: die Ide des Sehichsal in de Tragoedien ρs Aeschylus ' ei peti 1814, iudicat sati potestatem quam Iovis mutorem esse pag. 14 et 1393. Contra contendit Clausen: theologumena essthylea, Berlin 1829 pag. 36 Anullum locum apud Aeschylum exstare, quo dicatnr legem Summam 8Se, quae nulla debilitari possit mutatione, cui etiam dii obnoxii sint. Pur-I Prometheus saepissimo in tragoodia dicitiis tum demum Iovi indicaturum sis, quomodo periculum effugero possit, a liboratu ossol. 724 intorrogat Io:.ίδ μαιυ αὐ- τῆσν ἄπο ροφη τυχης, et Prometheus respondet:. οὐ δητα πλἡ ἰγωγ' α ε, δεσμιω λυsai ς 17 Promethon dicit

13쪽

- 13 eas pag. 40 quidem Iovi naturam suam assignavisse, sed hano' ob eausam non rectius Iove superiores cogitari, quam eos, qui regem creaverint, eique imperium tradiderint rege superiores. Quod probat et accuratissime admirabilique cum apparatu do- etrinae defendit Sihoemann hΡrometheus. Amreisswald 1844. Sententiam Schoemanni sequuntur . Nieseler Hallisehe Litteraturgettun 1845 ro. 11 L. relle in Pauly's neyelopaedisto IV pag 95. et paucis mutatis Bamberger: hilologus II pag. 324, Dronke: uber die religi6sen und sitilichen Vorstel- , Iunge de Aeschylus ' in annalibus Flechei seni tom suppl. IV. pag. . Deinde Vischer: de Prometheus de Aeschylus Ba- se 18b pag. 24 Iovem lato inseriorem esse, eiusque potestate imperio spoliari posse negat Poetam tragoedia docere voluisse salutem omnium in Iovis oboedientia positam esse putat pag. 25).

Contra Schoemannum disseruit primus Godosredus Hermannus sedissertatio de Prometheo Aeschyleo. rog. amin ei petig1846. Responsum est et iterum eadem sententia defensa a Schoet anno: vindiciis Iovis Aeschylei. Program Grei&Wald 1846. Deinde Uelcher: .griechiselle Goetterlehre II. 246-278. Oet- tingen 1859 et Oechly: Akademi sche Vortraege I pag. 8 46. Zue teli 1859 de Prometheo Aeschyli scripserunt. Uterquo disputat contra Sehoemannum, sed ita ut Nelcherus

non dicat, quid ipse de ratione, quae inter fatum et Iovem intercedat, sentiat, oechlyus quidem plane profiteatur, sibi Iovem

fato inferiorem, Prometheum et servatorem hominum et veri praescientem videri, erta autem argumenta quibus Sehoemanni sententiam relatur conetur, nulla afferat, neuter de tragoedia poetaeque onsilio rectius iudicet quam Schoemannus. Nam Ueleherus postremum dicit, Prometheum repraesentare libertatem, ius sapientiam, contumacia autem sibi culpam contrahere meritoque poenas dare Iovem iudelem tyrannum esse item quo vituperandum, deinde alterum a contumacia alterum a crudelitate desistere et pacem amicitiamque inter se reconciliare. Quod quam temere iudicatum sit, posteriore disputatione intellegetur. Dissilia πιν Orale

14쪽

reconciliationem Veterum et novarum rerum ut apud homi uesita etiam apud deos ' demonstrare voluisse, eoSque monere, ne

nimis cito temereque aliquid novi instituerent. Quae sententia quam perversa sit, Lehrsius in Iahnii annalibus LXXI pag. Db 558 exposuit. Eodem loco vir doctissimus profitetur sibi quidem tragoedia Promethei poetam plane ostendere videri, neque homines neque deos fatum effugere posse. Schoemannus respondit, priore sententia retenta et rursus defensa, libro: noch in or uber Aeschylus Prometheus. a Grella ald 1849 - et Teleher Jubilaeum. Singula, quae iulio scripto accuratius quam in prioribus libris exposita sunt,

suo loco commemorabimus.

Caesar; der rometheus de Aeschylus - arburg 1859 - quamquam ut et herus de fato ipso nihil dicit, tamen pag. 335), Iovem re vera timere, ne imperio spolietur, credit, concedit igitur fati potestatem quam Iovis maiorem esse. Sed tantum in prima fabula trilogiae ut graeco nomine utar, Iovem nondum perfectissimum deum esse credit. Ut opiniones hominum de diis paulatim perfectiores et sanctiores factae essent, ita re vera deum ipsum paulatim sanctum et perlaetum laetum ess - id poetam tragoediis docere voluisse putat. Quod suam sententiam ne conatur quidem argumentis probare nemini mirum erit. Respondit Schoemannus epistola ad Caesarem uber denPrometheus de Aeschylus ' Schoemann' opuscula III pag. 1201393. - Iam prius Η. Kech: . de theologische Character des Zeus in Aeschylus Prometheus LGlueckstad 1851- invenerat.

in altera tragoedia Iovem iam meliorem factum esse pag. 12). iterumque hanc sententiam in ah ni annalibus LXXXI a. 1860)pag. 474 defendit. Idem Marco Wit t. l. pag. 11 arbitratur,

n Mareowitz: de Aeschyli romothoo. Gymnasialprogramm tuos oldor 18θ - censet, non longe oechlyum a veritato aborrare pag. 3. 2 Hormannum quidem cum omnino duplicem Iovom distinguendum esse

15쪽

deindo suam sententiam explicat. Ego vero neque eius ipsius sententiam neque eius iudicia de aliorum libris probo Longum est, plura de his dicere, sed quae ad nostram rem pertinent.

suo loco commemorabimus. - Commemorandum, etiamsi non

probandum, videtur, quod roysen rometh pag. 21 de consilio poetae putat Aeschylum depingere voluisse, quanta morum, asperitat immanitateque, quanta contumacia et quam indomitis animi cupiditatibus risei illi homines fuissent, qui suis viribus temere confisi contra leges naturae cum diis ipsis certamen intro non dubitavissent. Fati potestatem quam Iovis esse maiorem, iudicant etiam Naegelsbach tina chliomerische Theologie pag. 146 , Guillelmus Teuml: Tuebinger Universitatsehristen 186l liber de Prometheus de Aeschylus, ' A Jung; dissertatio de fato Aeschyleo. i Regio monti 1862 - pag. 19 et 21. Marco it in libro suo pag. 1l Platne L l. pag. 98-100. Quamquam tot libri a doctissimis viris contra Schoemannum scripti sunt, tamen certa argumenta paucis exceptis, quae suo loco commemorabo - solo ab Hermanno allata invenimus. Ceteri magis id egisse videntur, ut explicarent, quid ipsi sentirent, quam ut Schoem annum refutarenti Per8equamur igitur Hermanni et Schoemanni disputationes, ceteraque tantum, ubi aptum et utile videbitur, respiciamus Altera parto, mittamus Clausenum, rellerum, Nieselerum, Vischerum, qui, ut iam supra dixi, Iovem arcis superiorem carumque dominum

putot valdo reprohondit, odis ipsum in adam trilogia dupli m lavom fac re, non videt sol pag. 18 . I Contra hano sontentiam iam arco it La pag. 8 disseruit. 2 quom quidom serius in Iahnii annalibus 81, pag. 461 a Schoemanno vindiciis Iovis A Ohyle plano refutatum fgo iudieat.

16쪽

risi esse credunt nulla autem argumenta asserunt quae non habeat Sehoem annus multo accuratins et copiosius explicata. mer-

mannus Schoemanni de Prometheo Aesehyleo disputationi statim oblocutus est, sed etiam ab hoc doctissimo viro non omnia, quae Schoem annus contendit mihi refutata videlitur, et ad vindicias Iovis Aesehyle a Schoemanno contra Hermannum maxima diligentia seriptas, neque Hermannus neque alius quantum Scio, exstitit, qui responderet Fortasse spes non fallit, fieri posse, ut ego pluribus rationibus, quam Hermannus, nixus Schoemanni sententiam plane refutem, vindicemque Aeschyleas Parcas. I Schoem annus Iovem iustum et benignum patrem deorum hominumque facit qui optimo iure poenas repetat a refragante Prometheo, quem unquam potestate sua spoliari posse, dicere nefas sit, qui fatum non minus regat, quam deos et homines, quem nullo modo deceat, Prometheo cedere, trometheum vanum iactatorem, qui hona ines non beatos reddat sed eos a diis

abalienet vind. Iovis 11-12 δ), furentem et amentem, qui Iovem regno privatum iri dicat, id quod nec ut nec fieri possit. qui denique eum sui ipsius verbis frequenter pugnet. vind. Iovis pag. 8).

Iam singulas rationes quibus nitituri persequamur. Primum negat, licere, tragoediam pugnare cum religione populari, et ea, quae saneta et venerabilia sint, privari illa san-etitate et in contemptum adduci, id quod fieri, si personas Iovis et Promethei aliter cogitemus. Poetae non licere, Iovem de quo omnibus ceteris locis cum summa reverentia dicat, ut tyrannum

sugere.

Deinde obtendit, poetas Iovem potestate sua exui posse nee

I Ipsum autem poetam in tragoedia 493 sqq) plano demonstrare, homines ita a Prometha institutos esso, ut discerent, quae grata diis ason saorificia, quas ingrata, et quemadmodum Ooli ab hominibus et honorari dii vellent, eaque re satis comprobatum esse igne tradito et usu eius cognito artibusque exinoultis, qua docuerat Prometheus, illos non admodum sceleratos statim his rebus saetos sesso limpios iam Marco ita in libro suo do Promotheo pag. 8 exposuit.

17쪽

demonstrare.

Tertium, summum deum non decere, Prometheo cedere. x Quartum, pugnare quae Prometheus dicat, et cum eventu et cum iis, quae aliis locis ipse profiteatur, itaque nullam cau-Sam esse, eur credamus, quidquam verum esse et perfectum iri, quod dicat. Addit Schoemanuus Iovem Mercuitum non timore sed mi Aericordia permotum mittere, non ut de Prometheo exquirat, qua ratione Iupiter imminentem sibi perniciem effugere possit, sed ut conetur avertere miserum ab obstinatione et adducere u supientiam et pile uitentiam. Quod Mercurius de vicario loquatur, per ironiam, ut ita dicam, dici, iisque verbis 1006 1 9 Prometheo indieari, ita certum esse, nullum dolorum finem fore ut certum sit, neminem deorum pro eo cruciatus subiturum attiue ad inferos descensurum esse Pro in pag. 45). )Primum quod obtendit Schoemannus, Hermannus refutata pag. 6, ubi dicit: nihil habet Iupiter, quod indiguum aut indecorum sit regi deorum Severus est, Severitas autem, etsi non amatur tamen per se ne odii quidem causas habet. Cui traditum es ira lina nauium urbitrium, iure suo postulat, ut sibi oboediatur, iure suo etiam non oboedientem punit. Quod si Prometheo crudelissimas poenas imponere videbitur, non obliviscendum est, immortalem esse, et qui punit et qui punitur, ut poenis quoque non potuerit Prometheus qualibus inter mortales affici. Quibus verbis cum plus concedatur quam refutetur,

Schoemaunus vi ad Iovis pag. 0 exclamat Quid igitur

I Iovem o vera odoro praorar IIsmarinum Pluinor in libro suo pag. smultiquo alii iudicant. 2 In opistola ad Caesarom opuscula III, 12s Sohoenitannus iam linmoausam, ur Mercurius mi8sus sit, Suspicatur: Iovem Volui es recusation contuinucium ulpamque Promothei otiam magis demonstrari Pruolor alioa utra uno sontontiam Scho manni disputat latna si a pug. 8 oui a vora Iupiter vii Mur timore Formorori.

18쪽

1Rdissert inter me et Herninianum 3 Nilii prosecto nisi quod ille suum Iovem otii enire Aescii Fleae tragoediae, ego noueonvenire dit o. Huius ieitur dissensionis euusa quoniam Hermannus aut non animadvertit aut dissimulavit iam ego aperti iam perit Iovem tamen repreliendendum esse, si leam leo euius auxilio regnum adeptus sit propter generosum se leontra regis imperium eo inmissum laetum tales uenas repetat,

re vera autem Prometti eum vanum iactatorem meritorum suorum

eSSe, per quem nec Iupiter imperium neque homines vera bona adepti sint, illius adversus Iovem certamine repraesentari humanam arrogantium et superbium divino imperio renitentem. svind. Iovis pag. 22 . Per vim nemini sententia extorqueri potest, sed quibus liberum iudicium sit animi, eorum neminem licet sexcenties tragoediam Aesehyli legat. Selicem annum secuturum esse, mihi persuasiim est. Suo iure Hermannus Schoemanno obiicit. lio dieruas eum et christianas opiniones Aeschylo supponere. - Poetam autem re vera Iovem, si non erudelissimum

tyrannum, certe non mitem sacere voluisse, mihi ex eo satis apparere videtur, quod Ionem in Paenam produxit. Quamquam a Iunone, ut Iouem in bovem ntaret, Iupiter eoactus erat tamen spectatores facere non potuerint, ii in crudele habere ut virginem a summo deo matam propter amorem huius dei tales aerumnas exantiare. - Aliter eckius de hac re iudieat, sed etiam aliam fabulam do Ione invenit. Veteres narrant, non a Iove Io punitam esse, qui eam amare non desierit, sed per Iunonis iram in mala sua incidisse passum esse Iovem, a Iunone illam eruciari, ne uxoris iram magis incenderet, Ioque ipsa v. 600 dicit: αι, ini λαβοοσυχος Ἱλθον , Ποας ROTOισι Iη- es σι ιιροῖσα - eekiiis narrat in Iahnii annalibus 1 483:

tu libro de Prometheo mi uecti stadi 85 - pag. 12) a Iove

I Quam divorsa nitorum sontentia do Prometheo sint, testis si unus Pluinor, qui in libro suo pag. 0l putat, Prometheum reprae'ontii e liberam

in agnilii linen o iuvietam constantilini generis ii ninni.

19쪽

Io punitum SSe, quod eum eo concumbere recusavisset. Quare culpam superbiae υβρεως sibi contraxisse, nam mortales seminas debere dei amore et amplexu honoratas se et beatas censere. In fabula Prometheicio igitur intactam esse, aerumnis autem et erueiatibus Iovem eam mollire Amurbe machen' velle et permovere ut voluntati suae tandem obtemperet. - Quod falsum esse, Si argumento opus est, versibus etiam nostrae tragoediae milii quidem videtur demonstrari. Oceanitides enim Parcas orant, ne sibi idem, quod Ioni accidat:

lii sitsutur igitur, Io iam Iovi concubuisse, negant mortalestium ortalesve Iovis amore semper beatas reddi. - Perspici non potest utrum leseler Hall. Litteraturettg. 1845 ro. 11. idem quod Keckius arbitretur, necne; nam in eadem pagina dieit Io a Iove punitam esse, quod ei non statim obsecuta esset paucis verbis interiectis, Iovem Io non ipsum punire, sed modo pali,

eam eruciari.

Alieruui, ut dixi, cliuem nus profert, poetae Iovem, ut non liceat crudelem, ita non licere eum anxium, ne imperio exuatur, et suppliciter demisseque orantem facere. Respondet Hermannus pag. 43 Schoemannum non duplicem usum numinis Iovis distinguere, significat enim nomen illud nunc unum ex diis, qui supremus habetur, nunc omnino divinam naturam, ut i Agamemnonis et Supplicum versibus. Ipsa id verba docent: Ζευς οστις πω εστιν. Ag. 150). Mure optimo mea quidem sententia Schoemannus hanc rationem Hermanni respuit vind. Iovis pag. 6-8 , Iovem enim, qualem poetarum fabulae impiae et ridiculae saepenumero proponant hominum simillimum nulliusque humanae labis expertem, alium esse, alium mundi creatorem et rectorem perlaetissima divina natura nemo nescit, sed Aeschylo licuisse

20쪽

in altera tragoedia Iovem impium et prope motio hominem in altera sanctum deum et iustissi inum gubernatorem mundi sacere, id mihi quoque persuadero non potui. In illo versu: ευς στις 'ro ἐστι poetam Summa eum reverentia numen, quod tamquam maius sit quam quod nominari possit, invocare, ne duplicem Iovem eius animo obversari omnes meeum consentient. Sed populo deum proponi, cui olim periculum et clades institerit. meo quidem iudicio non magis impium est, quam populo dicere, Iovem Saturnum, patrem suum, imperio spoliasse et necasse, eundemque Saturnum Uranum patrem regno eiectum interfecisse. Atque ipse Aeschylus in tragoedia, cui Agamemnoni nomen est, narrat, ante Iovem illum quem chorus piis precibus invocat, duos alios fuisse mundi dominos, Uranum primum στις παροι

Iovem autem tertium exstitisse. Idemque Prometheus dicit Prom. 958 sqq.):.

et Eumenides Eum 63 i): Ζευς αυτος ὁ ἔὁησε πατεο πρεσβυτ,1 Κρόνου. Tertium, Iovem non decere suppliciter demisseque orare. IIermannus resuta pag. 12 .Ei rei, inquit, duobus modis cautum erat, uno quod Iupiter sine dubio ut in Prometheo vincto non ipse sed per Mercurium sua gorebat, quo spectant haec verba Mereuri v. 30:

ο ὁους, Προμμευ προσβαλει altero, quod non gratuito liberavit rometheum, sed dato sibiniame uti loco Chirone qui illius solutionem immortalitatis sua