M. Tullij Ciceronis Orationum pars 1.3.. Cum correctionibus P. Manutij , et annotationib. D. Lambini

321쪽

οῦ LI ORA Troperiti homines , rerum omnium rudes, ignarique, est e derunt, tum bella inutilis su cipiebant; tum seditioso, bomiues reip praesciebant i tum optime meritos ciues e riui eate eῆciebunt. quod si haec Athenis tam , cum illae non solum in Graecia, sed prope eumesis gentibus enitebant, accidere sunt βlita: quam moderationem pκtatu in Phrγ-gis , aut in Mysita concionum fuisse i nostras conciovis iliarum nationum homines picrκmque piri rbant:quid, cusoli sunt ipsi, tandem feri putatist caesui est uirgis Cγ-

maus isse Athenagoras, qκi in fame frumentum expor- rare erat ausus: data Laelio concio est: processit ille, Graecuι apκd Graecos non de culpa sua dixitGd δε ρω a flvi est. porrexerunt manui: psephisma natum est. hoc testimoniκm si nuper epiaati. paullo ante omni laν ritione sunrati Pergament, quod Mithridates, qui multi rudietem illam nen auctoritate, sed agina tenebat, se uel le dixit , id sutores, σ Σοnarii conclimarκηt. hoc testimonitum est ciuitatist ego testis a Sicilia publice duxi : Misrum erant ea testimonia non concitatae concionis, sed iurali se tw3. quare iam non est mihi contentio cκmi ste bis videndum est, sim ne haec restimonia ρκtand ι. ad le- siem bonuι, honesto loco nat , d'sirtus, cum m imo ornatissimoq; comitatu uenit is opidum C raecorum ; postu tit concionem : locupletes homines , er graues, ne sibi aduersintκr, testimonij denuncia ione deterret: exentes, diues ste largionis σuiatico pκblico, priuata etiam bemrtate prolectat: opisces, er tabernarios, atque itin

322쪽

νRO L. FLA Cc . I stris non pomerit . mirandum uero Ut, homines est , quibus odio sunt nostra secures, nomen acerbitui, scriptura, decuma, portorinm morti libenter arripere ficultatim laedendi, qκficumqwe drtur. mementote igitur , cum audi tu pseph nati, non audire uos 'simcnia, audise aemeritatem uulgi,audire uocem lin ion cnia' e, audi re strepitum imperitorum, concionem concit et leuissime nationis. itaque per ρν utamini penitu, natura, rationems crimi num iam nihil pratar diem, nihil prater terrorem, ac minas reperisti . o M .

ωR A Deesse uidentur nonnulla. t . I n σrario nihil habeηt clusistes, nihil in uectigalibus. duae ration s coκficienda pecuniae , aset uersara, aut tigato nec tabulae credIeoris proferuntur e nec tributi confictio ulla recrtitur. quam uero ficile 'sci rationes inferre, er is tibulas, quodcumque commodum est, referre sole mi, ex Cn. Pom

Eloribus dissoluta Graecorum cocu/tudinem. hcenuamsimpudentem videmur t nisi forte, qκi cn Pompeium. κ praesintem, qui nullo Mn pellerte fallebant , tos urgen e Laelio in absentem , in L. Flaccum aut tirnidos fuisse , aut religioso, putam . sed fμerint incorrupi' limrae

domi: nunc uero quam habere auctoritatem. aut quam

fidem possunι ' triduo lex ad pratorem deferri, iudicum lanis is gnari tabct : trigesimo die uia depraunr. M

323쪽

o RATI corrumpi tabulae facile psin , iccirco lex obsignatas in pu blico poni uolliit: at obsignantur corruptae. quid refert igitur, tanto post ad iudices deferantur, an omnino non deferansnrt quid, si testium studium cum accusitore sociatum est ' tamen ne isti teste, habebuntur ubi est igitur illa exste elatio, quae uersiri in iudiciijs silet i mim antea,eum dixerat accusator acriter, σ uehementer, cum s dele sorsuppliciter, demisses res onderat ; tertivi ille erat ex- , steriaim locus testium ; qui aut sine ullo studio dicebant, aut cum dissimulatione aliqua cupiditatis. hoc uero quid est i inna sedera,ex accusatorum Absellijs surgunt, non dis. simulans, non verentur. de si Vestiis qκerortuna ex domo prodeum: si uerbo titκbauerint, qno reuertentur,non ba ιιιωrt. an quisqκam esse testis potest, quem accusa:or si ne cura interroget; nec metuat, ne M aliquid, quod ipse nolit, restondeat i ubi est igitur illa laus oratoris, qua ueι

in accinatore antea, uel in patrono Jeffari 'lebat bene testem in errogauit: callide accesiit : reprehendit: quo uo luit, addaxit: conuicit, σ elinguem reddidit . Quid tu illum roges, Laeli, qMi priusquam hoc, Te rogo dixeris, Fb ra etiam effundet, quam tu ei domi an e praescripseris lid ego autem defensor rogem t vim aut oratio testium intelli solet, aut ruitu ladi. qia distulatione orationem re- Iesiam eius, qui dicit. Dedimus nihil amplius 8 in hominem dicendum est igitur,cum oratio argumensatiouem no habet . quid dicum in ignotum'quaerendum est ergo er deplorandum,id quod iamdudum facio , de omni accusationis iniqκitate, primum de communi genere testium: dicuia eniis natio minime in testimonijs dicendis religiosa. pro-

accedo. go esse illa testimonia,qua tu ipse neph mac

324쪽

rs appella3, sed eν fremitrum egentium,' motum qκen

dum temerdrium Graeculae concionis. intrabo etiam magi

qui gessis,no adest:qui numerasse dicitur,no est deduelas: priuata literae nullae proruntur, publicae retenta seu in accusatorum potestate: μmma est testibM: hi uiuum cum inimicis, ad Ant cum aduersarijs,habitant cκm accusatoribus. utrum hic tandem, disceptationem,'cognitionem veritatis, an innocentiae labem aliquam, aut uinum freputatu dimitu enim sunt ei modi, iudices, ut, etiam si in Domine ipso,de quo agitur,negligenda sint,tamen in miratione,atqκe in exemplo pertimestenda uideantur . si quem

infimo loco natum, nullo stlindore altae, nulla commendotione fani desinderem: tamen cisiis ciuem a ciuibus communis bκmanitatis ilire, ae mi ricordia deprecarer ; ne ignotis testibus, ne incitatis, ne accμ atoris consepribus , coim uiue, consκbernalibus, ne hom nibus leuitate Graecis,

crudelitate barbaris ciuem, ac s ιsplicem uestrum dederetis ne periculosem imitationem exempli reliquis in postersi proderetis. sid, cκm L. Flacci res agatκr, cuius ex familia qui primus consul factus est, primm in bac ciuitate consul fuit; cuius uirtute regibus extern natu, libertas in rep. costituta est, quae usque ad hoc lepus bonoribus, mperῆν, τυκm Iesbarum gloria colvmata perma' ; cum ab breperenni,contestataq; uirtute maioru non modo non dege

nerarit Liaccus sed, id quod moxime florere in generis

sui gloria uiderat laudem patriae in libertatem uindicanda praetor adum uerat :i in hoc ego reo ne quod perniciosum exemplum prodatur, pertim cam ' in εκo, etiam si quidereasset, omnes boni connivendu esse arbitrarentκr:quod videm ego non modo non postulo, sidconfra, indicta

325쪽

D RATIO Mos oro,' obtestor, ut totum caussiam quam maxime in tentis oculis, ut aium, acerrime contemplemni. nihil religione testat wm, nihil veridi te fundatum, nihil dolore e pressam ; conraras omnia eorruptu libidine, iracundias dio, pretio, periurio reperientur. etenim, iam unruersa istorium cognita cupiditate, accei m ad sita Has querellas, criminationes s Graecorum. Clagis nomine pecuniam cse Mitatibus imperatam querunt r. quod nos faelum,indices, confitemur : sed si hoc crimen est, aut in eo est, qκod non licuerit imperare; aut in eo, quod non opus fκerit nauibus; aut in eo, quod nulla hoc praetore cla Iu nauigarit. licuisse ut intelliga/, cognosce quid me consevis sinatus decreuerit , cum quidem nihil a superioribus contiis morum annorum decretis decesserit. SENATVLCONSULTUM. Proximum est ergo, ut, opus IM-rit classi , nec ne, quaeramus. utrum igitur, hoe Graecistaeuent, aut ulla exterae nationes, an uestri praetores, vestri duces, uestri imperatores equidem existimo, in eius-di regione, atque prouincia, quae mari cincta, portibus

distincta, insulis circumdata essit, non solum prasidii , sed etiam ornandi perii mulsea nauigandum fuisse. bae

enim ratio , ac magnitudo am morum in maioribus nystris fuit, ut, cum in priuatis rebus, subq; Amnibus monimo contenti, tenuissimo cultu κruerent, in imperio, a pira publica dignitate omnia ad gloriam si lendorem rena'

carent . quaeritur enim in re domestica continentiae latis,

in publica dignitatis. Quod si etiam prae dij eausiactissem babiat: quis erit tam iniquis, qui reprehenduinulli erant praedones: quid ' nullos fore, quis pristare poteras Ni is, inqκit, gloriam Pompeii. Immo in aues mor

326쪽

PRO. L. FLAC eo. Is Ityllam. ille enim classe, praedo/-m, urbes, portus, receptacula sustulit ; pacem maritimam sam im uirtute atque incredibili celeritate confecit: illud uero neque suscepit, isque suscipere debuit, ut, si qua ustiam naκicula praedonuapparuiset, accusanduι uideretur. itaque ipse in Α' , cum omma iam bella terra muris in osset, classem ει men iisdem istis Miruribus 1 mperauit. quod situmstatκου opus esse, c- ipsius proentiν nomine tuta omnia, σ saeuis es e poterant: quid, cum ille decessisset, Flacco ea istimatispatiandum, σ faciendum fuisset Quid not hic'hon ne, ipse Pompeio auctore, silano,'Murena cos. de erevivisu, ut classis in Italia nauigaret' non ne eo ipso terat rore, cum L. Flaccus m Asia remiges imperabat, nos hic in mare superum inferum Fin ter σ quadragies erogabamu i quid postremo anno' non ne M'. Curio , P. Sextilio quastoribu , pecunia in classem est erogata quid' hoc om tu terapore equites in ora maritima non fuerunt'il- . tu est enim gloria diuina Pompe'; primμm praedones eos, qui tum, cum illi bellum maritimum gerendum datum est, rem mari distersi uagabantur, radarios esse omnes mpotestatem; deinde, syriam esse nostram, Ciliciam tetneri, prum per Ptolemaewm regem nihil audere i prater ea,

Cretum Metrili uirilite esse nostram; nihil esse, unia prosiescantur, nihil quo reuertantur; omnes sinu , promontoria, litora, in hira, urbes maris αδι laustris imperii nostri contineri. quod si FI cco praetore nemo in mari praedo fuisset, tumn huius diligentia reprehendenda non es sit. iccirco enim, quod hic classem habuisset, existimarem

rum R. hiaui cium clarissimi uiri Cn. Do tis, qui is

327쪽

o κ A T a oo ae Asia rum legatus sitit, testimonio doceo, eo 'A tempore quo tu ipsi negis classem habenim fuisse, complures a

praedonibus ese captos ' dimen Flacci consilium in remigibus imperandis reprebendetur ' qκid, si etiam Ocopus est piratis Adramitenus, homo nobilis, cuius est Iere nobis orinibus nomen auditum; Ath na pugil Olympionioe,' Me est apud Graecos qκοniam de eorum grauitate dicimuι prope mal ,σgloriosius, quam Roma tri mρbasse.

At mi nem cepisti. QSani utati ora maritimae clarissimi Miri prae 'eruru , qui, cum pradonem nullum cepissens, mare tamen tutum prae liter xit ' casus est enim in oepiendo, locuι,menta , occasio: delendedi facilis est cautio, non .silum latibulis occultorum locorum, sed etiam tempesta tum moderatione, CT coouersio . Reliqum est, ut qκαταur, utrκm ista uagis cur βι, re remis, an siumptu tun tum , literis nan arit. num id igitur negari potest,cuius rei cuncta testis est Asia, bipertim classem distribuirem1μisse, ut una pars lupra Ephes m, altera infra Ephesκm

nauigaret i hac classe M. Crassus,uir amplis imus, ab Hemo in Asiam,his nauibus Flaccus ex Asia in Macedonismnauiganit . in qκο igitur praenoris est diligentis reqviren- δεῖ in numero na tum, em in descriptione aequabili semptuι t dimidium eius, q o Pompeius erat UAS , mperam Muta. num potnit parcius descripsit autem pecuniam ad Pompeij rationem. quae fκit accomodari L. Syllae descriptioni: q i cum omum Asiae ri lintes pro portione in pro

uintadd scripsisset, illam rationem in imperando flumptu CT Pompeius, CT Flucus secutus e l: neque est adhue

tamen ea sium ma completi . non refert uero . qκid lucre

328쪽

PRO. L. FLAC eo. I et tu crisen esse uis, constetur. qui igitur probari potest,mea pecunia non referenda crimen sibi ipsim facere, in qκacrimen esset nullκm , si referret ' At enim negas fratrem Zm, qvi L. Flacco successerit, pecuniam κllam in re miges imperasse. Eq idem Q fratris mei laude d lector, sed aliis magis grauioribus, ais maloribus. aliud quiddam statuit,aliud uidit. existimauit,qκocum tempore aAdirum quid esset de praedonibuι, qκam uellet Abim, si classem comperclaurum. deniq; hoc primus frater meus iniri sita fecit, Mi hoc sumptu remigum ciuitates leuaret: crimen autem tum uideri silet, cum usquis Ampius milii it eos,q i antea non erant instuMision cum Acasor aliqvid immutat de institviis priorum. Flaccuι, qtad alq postea fari xi essem fore non poterat, quid scissent, κidebat sid,q oniam de commani totius A a crimine dictii est; aggrediar iam ad sit uti ciuit aes zex quibus sit si e nobis prima ciuit M Αemouensis. Citat praeco uoce miaxuma legatos Aemo

Menses. procedit unus Asclepiades. prodeant ceteri. etiam m praeconem mentiri coegisti l est enim credo,is aer iste,Mouitatis nomen sua aκctoritate ἴκ ineat damnatus turpissimis iudiciis domi istatus uteris p licis : cnius de pro . bris, adulaeriῆς, aestupris exstant Aemonen iam liter strq 3 ego non *lam propter longitudinem, sed etiam propter turpissimam obscenitatem κerborum praedere das. p to. Dixit pκblice datum drachmarum CC v I dixit

tantum: nihil ostendit, nihil protulit: sed adiunxit idq od certe , qMniam erat domesticum, docere debuit; se priuatin drachm 3 CcVII Ad se: quantum sibi ablatum homo 1mpndentissimuι dicit,tavium m3κam

329쪽

o a suis fratribus. 'tuit dare sextilivi: nam fratrex iqκidem consortes sunt mendieitatis. aasiamus igitκr sex- tilium: fratres deniqμe ipsi prodeante qκam Munt mρη ό denter, mentiantar, quod numqua re habuerunt,de- idisse se dicani: tamen aliquid fortasse coram prodaeli dicens, in quo reprehendaniar. Non deduxi, inquit sexti- ilium. Cedo tu butis: non deportaai. fratres saltem exb ibe: non denunciani, quod ergo unus Abelepiades, fortu- istis egens, uita turpis , existimatisve damnatus, impuden: j iiii, atque audicia fretus, sine tabκlis, sine andiore lege- νit , id nos quasi crimn , aut testimonium pertimescamus Idem nudatiouem, qκum nos ab Aemonefisibia Flacco datam proberebamus, falam esse dicebat . cuius quidem laudationu ia lura exoptanda nobis fwit nam, ut signum psblicum tu texit p raciar in iste auctor succiuitatis; solere

suos cines, ceterosq, Graecos ex tempore,quod opus sit, Obsignare dixit. tu uero tibi habeto istam laudationem: nee enim Aemonensium testimonio Flacci uita, e dumtra

nititur.'dra enim mihi, quod haec inusse misxime postu tit , nullam graustatem, nullam constantiam, nullum fiν amvim in Graecis hominibuι consilium, nullam denique esse restimonis fid m. nisi uero badtinus ista formula testimon , Mqwe orationis tκε describi, ac distingui potest,ut Flueo absenti aliquid esuitate, tribaisse dicantur, Laelio prae ', per se agenti: ni legis, inre accissitionis, opibus pra errea snis terrenti, ac minanti, nihil temporis caclla stri psis , avi obsignis se uideantκν. equidem in narios re bus saepe res magnas u si , iudices, deprehendi , ac teneri, ut in boc Α clepiade. hie, q ae est a nobis prolata , laudo

nota '

330쪽

PRD. L. FLACC o. I synota nobis : qua suuntur omnes non modo in pliblicis , sed etiam in priuatis irreris, qAM quotidie nideum mitti a publicanis sepe unicuique nostrum. neque enim testis ipsi signo ins ecto, fas m nos proferre Axit, sed leuitatem totius Asiae protulit, de qua nos σ libenter facile conce dimis. nostra igitur laudatio, ille tempori, caussa 'nobis datam dicit, datum quidem confitetκν, consignatas creta est : ira illo autem distimonio, quod accusitori dicitur datum, ceram esse videmus. Hic ego, indices, si uos Aemonensium decretis, si ceterorum Phrygis literis permoveri putarem, uociferarer, inquantκm maxime possem,contenderem; testarer publicanos ; excitarem negotiatores i uestram etiam conscientiam implorarem; cera deprehensa, confiderem totius testimonij sesam audaciam manifesto comprehensam , atque oppressamseneri. nlinc uero non insultabo uehementius, nec uolitabo in hoc insolentius; eque hi illum nugatorem, tamquam in aliqκem testem, m ebari, neque in toto Aemonensium testimonio, siue hie confictum est ut apparet, siue missum domo est, ut dicitM commouebor. eteniis quibus ego istam laudationem remittam , quoniam siunt , ut Asclepiades dicit , leues, bomst timoniis non pertinustam . Venio nunc ad Dorytensium testimonium ; qui producti tabκlas se publica ad stet cad perdidisse dixerunt. o pastores nescio quos cupido, literarum, siqκidem nihil illis praeter literra abstule

runt. sed aliud esse mussae μὴ icamur, που forte isti pa-

γκm uersen esse Aideantκr. poena est, Mi opinor, Dorγlae granior, quam apad alios, falsarwm, ' corruptarum lis terarum . si ueras pro ulissent , criminis nihil erat; si fal