Thesaurus hymnologicus sive hymnorum canticorum sequentiarum circa annum 1500 usitarum collectio amplissima carmina collegit, apparatu critico ornavit, veterum interpretum notas selectas suasque adjecit Herm. Adalbert. Daniel, ... Tomus 4 Supplementa

3쪽

Diuitiaco by Corale

4쪽

HYMNOLOGICUS

CARMIΝA COLLEGIT, APPARATU CRITICO ORΝAVIT VETER mTE RETUΜ NOTAS SELECTAS SUASQUE ADIECIT

HERM. ADALBERT. DANIEL,

6쪽

Prole gomena.

Scriptores sere ubique omnes si ex usu antiquituq tradito hoc faciunt, ut, quem quisque in lucem editurus

est librum. eum Vel utilitate argumenti maxime commendatum, Vel Ob communem hominum necessitatem dudum desideratum praedicet: non immerito sperare egomet mihi Videor, sore, ut eae causae, quae ad edenda Thesauri Supplementa me adegerint, nemini longius repetitae videantur aut artificiosius exornatae. Etenim primum amor ille carminum veteris ecclesiae in me non tantum permansit, sed etiam increvit, ut desinere in illis elaborare nunquam potuerim, Re nune cupiam proVecti ris quoque aetatis fructum stris iisdem conSecrare, quihus quatuordecim abhinc annis studia dedicavi. In quo si meo animo potius, quam ceterorum necessitati consulere multi me existiment, ii meminerint, hunc poeSeOS ecclesiasticae amorem, cum primum Thesaurus in lucem prodiit, angustis fiathus circumscriptum, nunc per multorum animos late regnare, et proinde doctrinam christianam plurimum profecisse in retegendis divitiis regionis, cuius venas ante hos quindecim annos a paucis duntaxat erui coeptas videbamus. Opes hac in parte adhuc effossas ut diversis locis collectas in Thesauro nostro deponeremus, haec additamenta instituimus, quae quidem multis non ingrata sutura esse non temere

Ex ipsa re apparet, materiam Supplementorum neceSSario ESSe genere duplicem. Namquo erant et iis hymnis, quos integros in tom. I. et II. propOSuimus, Supponenda, quae inde ab illo tempore vel criticorum Vel interpretum curis studiisque ad eosdem illustrandos prolata sunt; et multa nova addenda, prout quaeque Vel necessaria Vel commoda videbantur. Sed hac de re copiosius exponendum esti In Thesauri Vol. I. II. carmina

882 sunt recensita, sed ex his multorum initia tantum Vel fragmenta exhibita. Quae quidem res quum multorum iudiciis minus commoda videretur, non nullis etiam in-

7쪽

tegros eorum carminum textus mihi non in promptu fuisse suspicantibus, a quibusdam, qui ,,collectionem amplissimam' absoluta significatione quam latissime patere vellent, acriter vituperata est. Et huic numero miratus sum accedere Μonium, qui quidem inter ea, quae primo Volumini suae collectionis praelatur, haec habet: -Dasa man die Texte der Lieder, die man in eine Sammiung aulaimmi, volt standi g mittheilen soli, wird Wohl jeder gugeben. Bel einer eollectio amplissima, Wie sie Daniel liefern Wolite, scheint es kaum durch E sparung des Raums Zu entschuldigen, dass er Von vlelen Liedern nur die Ansange gab. Wenn es aucti Niemand bestreitet, dass nichi alle lateini schen Κirchentie, der in Form und Inhali volt kommen sind, sondem aucti manche einen geringen Werth haben, so dars man diese

Qui non ignorabunt, maximam ubertatem eccleSiasticorum carminum in Singularum dioecesium atque regularum monasticarum liturgicis libris exstantem, infinitatemque Orituram, si etiam privatae devotioni destinata armina addantur, atque adeo universa poesis christiana colligenda proponatur: ii non poterunt non videre, collectionem carminum ecclesiaSticorum omnibus numeris com

plendam immane opus fore, et per grandium Voluminum mirum quantam seriem protrahendum, accessuris insuper ex quavis bibliotheca orbis christiani, quae nova diligentia examinetur, nOVis et inexspectatis additamentis. Atque ita tantum abest, ut Monii collectio sit absoluta,

ut in ea desideretur magnus numerus Vel eorum ea Diuitiacia by Cooste

8쪽

vminum, quae neque in codicibus ms. non occurrisse cre

Ex Hymnis: Aeterne rerum conditor, Somno resectis artubus, Consors paterni luminis, O lux beata Trinitas, Nunc sancte nobis spiritus, Hector potens Verax DeuR, Rerum Deus tenax Vigor, Te luci A ante Terminum, Λurora iam spargit polum, Magnae Deus potentiae. Vox clara occe intonat, Iesu corona celsior, Alos cliei nuntius, Lux ccce surgit aurea, Cordo natus ex parenti S,Cultor Dei momento, Inventor rutili, A solis ortus cardine sSedulii , Hostis Herodes impie, Agnoscat omne sacculum, Salve festa dies. Nocte surgentes, Ecce iam noctis, Magno Salutis gaudio, Rox Christe laetor omnium, Sanctorum meritis. Ave Inaris stella, Gloria laus et honor, Festum nunc celebre, Audi iudex mortuorum, Gaude visceribus, Exultet coelum laudibus, Iste consessor. Virginis proles, Pange lingua gloriosi corporis mysterium. Sacris sollemniis iuncta sint gaudia. Alleluia dulce earmen, Salveto flores martyrum, Ut qucant laxis etc. Ex Sequentiarum numero:

Ela recolamus, Grates nunc omnes, Natus ante saecula, Ioannes

Iesu Christo, Festa Christi, Concontu parili. Summi triumphum regis, Petre Summe Christi pastor, Laurenti David. Congaudent angelorum, Stirpe Maria regia. Omnes sancti Seraphim, Deus in tua virtute, Claro sanctorum, Virginis venerandae s quae habentur in vetustissimis Notheri codicibus , Dixit Dominus ex Basan. Psallite regi nostro. Coeli enarrant, Victimae paschali, Laudes crucis attollamus, Iucundare plebs fidelis de Evang. etc.

9쪽

sind und si ch daher noch viete Nachirage ergeben mer-den, WEnn man mit grossorer Μusse die Handschristondurchsorschi, ais mir es moglicti War.' Denique Monius modum multorum carminum initia tantum exprimendi vel sedes indicandi, illum in me quidem reprehenSum, in neutro Voluminum poSteriorum repudiavit, ut iam in solo Secundo volumine CIV carminum initia vel fragmenta tantum ediderit. Deinde collectionis omni numero completae, ut nequit fieri multis de causis, ita non eSt absoluta neceSSitas. Verum est illud quidem, ipsos viliores latus poesis ecclesiasticae historicis non spernendos esse et ad illustrandam totam aevi illius indolem pondus habere: at nemo a me impetrabit, ut ea in parte pauciora exempla et quasi longorum ordinum capita Sufficere infitier. Certum praeterea illud est, doctrinae chriStianae exoptatum esse conspectum quam maxime completum universae poesis christianae: at iis viris, qui in hoc genere

operam navantes suiS viribus rem perscrutari consuevere, initia et indicia fere prorsum Sufficiunt. Itaque haud dubie consideratione dignum est consilium proserendi in medium copiosi indicis. Adhuc incertus sum, num horum Supplementorum ambitus - et haec de ambitu quaestio gravisSima est nostris temporibus mihi sit concessurus, ut eiusmodi elenchum ad calcem repponam.

Sane vero haec spes firmatur I. T. L6schkii nomine, qui cum Thesauri tria volumina sua fecisset, de his quoque Supplementis maxime sollicitus est. Magnus enim est in viro optimo literarum promovendarum ardor aeque atque sacrorum hymnOrum infucatuS amor.a.

Diuitiaco by Corale

10쪽

Ab illa penitus diversa est ea quaestio, num ego, versatus toties in bivio eligendi et disceptandi, quae carmina integra essent exhibenda, quae per initia tantum, rectum iter ubique Secutus Sim. Et hic quidem non dubito profiteri, non ubique illud mihi contigisse. Per initia expedita sunt multa graViora exempla, quae completa habere quivis hymnologiae studiosus desiderabit. Sic permulta Supplementis relicta erant. Fines ecclesiasticae observantiae in universum observati Sunt, non tamen anxie et anguSti Ore animo. Ita reverentia

antiquissimis ecclesiae carminibus haud deneganda, in inserioribus Saeculis necessaria ratio habita publici favoris et aestimationis effecit, ut hinc illinc positos limites egressus sim. Atque id minima cum dubitatione laci, ubi fieri poterat in gratiam carminum, quae populi in ore aliquando vixisse veri simile videretur. γ

Finibus per titulum Thosauro statutis, id quod iam in tom.

II. lactum ost eo quoquo excessum videtur, quod nunc etiam Breviarii Romani hymni, post annum 1500 inserti, multaque exempla poematum face. XVI. et XVII. recepta sunt. Verum inter haec potissimum sunt multa carmina, quae notissima gratissimaque circumferuntur; et illam quoque novam copiam hymnorum ecclesiae Romanae recipere tandem non ab re esse visum est. Ille Vir

Doctus, qui do Thesauro iudicium tulit in t 'Univers 1842. No.

65., inde cognoscet, verba Protegomenorum nostrorum: spreto Breviario Romano, non Ox nostri animi sententia se interpretatum esse: Ce travail jusqu' a prosciat est dono presque encutier une oeuuro de patience, de critique et de conlaontation des manuscriis et deg lcςons diverses. NOus eroyons que Sur cespoinis nous aurions en coro a Iouer; seulement, nous nous deman- clerons pourquoi I'editeur professe uia dedain si complet, et undedain qui 'exprime si laconi quement potir te Breviaire romain. Sproto Breviario romano e8t une excellente rat Aon et concluanto dans ses yeux Rans do uto: mais nous pussions destre qu'ilen exprimat au molns Ies motiss. Nous n'avons pas intention de transformer en articles de sol les decisions litteratres des com- SAions romaines, et nous favons qu'elles se peuvent trompertout aulant que d'autres, lorsqu'il s'agit de Ia correction do texies qui n'ont rien de sacre quo 1'ugage auquel lEglise les a appliqudset la pieuso intention des autours: maiA nous l'avouonS, nous mons toviours remarque au sein de ces commissions tant deficiente et tant de sagesse, unct fitude si approlandie et uno con- nais sance si pariat te des matteres qu'elles decidatent, que nous aurons toclours de la pei ne a leur prelarer cl au tres temoigna es, et furtout des temoignagog exprimes d'une certaine fason. Nouaensageons donc notre editeur a uouloir nous bien colairer fur les