장음표시 사용
11쪽
in Marchia, alter Tangermundae ecclesiastico munere fungitur, tertius in Gymnasio Mitaviensi honas literas locet. Ilic amicitiae nostrae cursus ne tum quidem impeditus est, quum ego sinitis academicis studiis anno superioris seculi LXVI ll. Blande urgum concessissem, ubi tu in itinere, quo Angliam Galliamque petebas, me academiae equestris doctOribus adscriptum, convenisti, ibique et Potsdampii aliquot di cs iucundissit ne una exegimus. Post sesquiennium ego Halam vocatus privatim et in Seminario theologico publice philosophiam Graecasque
et Latinas litoras docere coepi, tuque mox ex itinere reversus scholas theologicas aperuisti magna statim studiosorum frequentia celebratas. Quo tempore quum uterque in Semleri domo habitaremus, nullus dies praeteriit, quin aliquot horas una essemus, amicitiaeque nostrae fructu communiumque amicorum usu et sermonibus delectaremur. Aliquotannis post uno eodemque die una cum Vogelio Professores creati sumus; iterumque cxacto biennio, ante hos XXX annos ordo Theologorum Academi ac Ienensis te collegam sibi conciliavit, egoque te Itala abeuntem faustis Ominibus proSequutuS Sum, inam σαωρ γε Θυρε . Laetabar enim, quod, quanta tibi bene merendi occasio, quantumque laudibus tuis curriculum aperiretur, videbam , sed consuetudinis luae desiderium adeo me angebat, vix ut id ferri PDMe Putarem. Interea quum Italae essem in ordinem philosophorum cooptatus, vixdum luctu quem ex Iogelii apici nostri eiusque viduac sororis meae
12쪽
natu maioris acerba morte conceperam aliquantulum
sedato, dici non potest, quam cara et iucunda mihi fuerint ossicia tua, quum Dano vii collegae tui sororem mihi despondissem. Eandem animi tui fidem et benivolentiam expertus sum, quum anno quarto post discessum tuum ad humaniores literas publice docendas Iunam evocarer, qua in acadet a cui deus saveati in per viginti quatuor annos tecuin vixi, iu- credibilesque virtutes cum insigni modestia et hu
manitate coniunctas, Summa cum admiratione spe
ctavi. Nam praeter operam utilissimam lectionibus academicis a te diligentissime et sine ulla intermissione, nisi quae raro vel publicis negotiis, vol morbo
eX torqueretur, Da Vatam, tu non Solum rem BCade
micam omnibus modis, consilio, labore, sacultatibus egregie adiuvisti, sed etiam civitati agroque Icnensi multis locis quam plurimum prosuisti. Quo tempore enim in crisi N. I . cum summa eruditorum laude FerSabaris, totque aliis negotiis literariis districtus
eraS, eodem tu aerario civitatis Ιenensis restituendo
prospiciebas, collegio quod pauperum illendorum
euram' gerit Praeeras, Praediorum academicorum rationes tractabas, deniquo sisci provincialis procurationi cum rei p. Salute vacabas. Ac tot tantOSque labores aliis utiles, tibi non necessarios, non ultro te ingerens, sed honorum omnium votis expetitus
SuscepiSti, neque solum nulla lucri cupiditate ductus, sed ne prospera quidem Valetudine usus, immo Percomplures annos sere quotidianis corporis doloribus, quibus vel Posidonio illo Stoico sortius resistebas,
13쪽
fatigatus. Et quum certatim te aliae Academiae sibi
eX peterent, tu Ienam ornare PergebaS, maiora Praemia aliis sine invidia relinquens aut conciliam, ipse, Si uSus Veniret, o is φίλον ra, sicut Achilles ille Homericus, abstulisse contentus. Itaque quum ante hiennium eodem tempore binae mihi conditiones Prosessorii muneris, altera in Academia ΙΙerbipolitana, altera in Fridericiana ΙΙalensi offerrentur, meque regis nostri munificentia in hanc Academiam reduxisset, in illa rerum mearum vicissitudine, quae cetera omnia laetabilia haberet, dici non potest, quanta me unum hoc molestia assecerit, quod a te,
Gricsbachi, discedendum esset, quod a proprire
irtutum tuarum spectaculo removerer . fructuSque
consuetudinis tuae, cui me per viginti quatuor annos continuos assuefeceram, interciperetur. Et quum respublicas Academiae nostrae multo laetiores offendissem, quam eas ante sex lustra reliqueram, reditus
aerarii regia liberalitato triplicatos, Seminarium philologicum institutum Wolfioque duce florentissimum, Bibliothecam insigniter auctam , hortum botanicum Sprengetio directore egregie ditatiun et amplificatum , multaque alia melius quam olim instituta , nihil tamen mihi privatim iucundius et optatius accidit, quam quod mihi in eadem domo , quam Semicrufi noster olim possederat, habitatio contingeret, in qua nullus paene angulus est, quin mihi aliquam antiqui contubernii nostri memoriam reVocet. Quapropter quum in illo pomoerio , quod nosti, in quo et Semleri et tua olim impressa sunt
14쪽
vestigia, superior' aestate recensendis Ciceronis de Oratore libris operam dedissem, identidem bonas
horas tecum lenae in hortis luis suburbanis transactas , humanissimaeque deleetationis ex sermonum tuorum et morum suavitate plenissimas recordatus
sum. Et quoniam illarum desiderium crebritate epistolarum, quae te ad respondendum alliciant, lenite oleo, nunc quum in eo sim, ut novam illorum librorum editionem ad te mittam, quid de artificio, quo Cicero in iis conscribendis usus est, Sentiam , tibi exponam, arbitriumque tuum, quod cum in aliis rebus, tum si Mis λόγοis viati plurimum apud me valet, cupidissime exspectabo. Non enim te fugit, Griesbachi doctissime, suisse qui in arte dialogorum conscribendorum Ciceronem eum Platone contenderent, et malignius de illo iudicarent, quod illum voluisse quidem imitari Platonem, divinum vero eius ingenium assequi non potuisse dicerent. In quo primum inique agunt, quod omnes Ciceronis dialogos eodem pede ac modulo metiuntur. Sunt enim quidam, ut Tusculanae disputationes, negligentius Scripti, Vel ita compositi, ut in iis extremam scriptoris manum ac limam desideres. IIos autem tres deo oratore dialogos videor mihi iure ab hac negligentiae suspicione vindicare Posse. Plerique quidem Platonis dialogi magis actuosi sunt, et propius ad dramaticum Poesem genus a
cedunt; nihilo secius tamen illa disputandi ratio, quam Cicero in libris oratoriis expressit, propriis ornamentis non caret. Quid quod ipse Plato non
15쪽
omnino abhorruit ab hoc genere, quod iisdem personis longiores sermones tribuit, quorum perpetuitas a colloquentibus haud interrumpitur Z Cuius rationis exempla sunt in Phaedone et in Symposio. Ac ne imitari quidem in consorinatione dialogorum de Oratore Cicero Platonem suum voluit, sed diserte professus est, se in iis conscribendis animum ad Λristo. telem imitandum appulisse. . Etenim ad Lentulum Scribens epist. I, 9: Scr*si etiam, inquit, Aristin teles more, quemadmodum quidem volui, tres libros in disputatione ac dialogo de Oratore, quos arbitror LenIulo tuo fore non inutiles. Λbhorrent
enim a communibus PraecePlis, et omnem GHIL quorum et Aristoteleam et Isocrateam rationemorasoriam complecturmur. Respicit nimirum Ari-Stotelis ἐξαε,νikovi libros de quibus nuper Bublius V. C. diligentius disseruit in , quorum multi erant per dialogos scripti et prooemiis ornati. Aristoteles tamen, ut ex cp. ad Attic. XIII, I9 intelligitur,
ita solebat sermonem inducere ceterorum, ut penes
ipsum esset principatus , quam rationem Cicero in libris de finibus bonorum et malorum tenuit. In Oratoriis autem lihris artificiosior ci ratio placuit, quae antiquiores personas inducit, quam ut Suae quoque partes esse possent. Id ipse profitetur l. l. ubi: Sunt etiam, inquit, de oratore nostri irra, mihi τehementer Probati. In eis quoque eae Per-Soniae suri, ut mihi tacendum fueris. Crassus enim loquitur, Antonius, Catulus senex, C. Iulius,
frater Catuli, Cotta, Sujicius. Puero me hic
16쪽
sermo inducitur, ut titillae esse Possent Partes meae.
Quare etiamsi hi libri multum a plerisque Platonicis disserant, iacile tamen spero me tibi, Griesbacti, qui quae pulcra et apta si ut, incorrupto iudicio ex
minare soles, persuasurum, Ciceronem eos aptissime et ornatissime composuisse, ut mirandum non sit,
eos non modo ipsi, sed Attico quoque, Quintiliano, aliisque vehementer suisse probatos. Ac tempus quidem, quo Cicero hos dialogos habitos esse singit, incidit in A. V. C. 662, L. Marcio Philippo, Sex. Iul. Caesare Com. Eo anno M. Drusus, M. sit. tribunus plebis, iudicia, quae lege Sempronia C. Gracchia. 63o ad equites translata, a. 647 lege Q. Servilii
Caepionis cum utroque ordine, senatorio et equestri, Communicata, paulo post tamen lege Servilii Glauciae iterum solis equitibus reddita suerant, nova lege denuo cum senatu communicare cupiebat. Quare eius tribunatum Cicero de Orat. I, 7ὶ pro auctoritate senatus susceptum dicit, alioque loco pro Milone c. 7 eum Senatus propugnatorem ac Paene Pa tronum appellat. Sed quum diversa hominum studia essent, et senatus ipse factionibus divideretur, Drusi consilia nec equitibus, nec in senatu omnibus Placebant, in quo Drusus acerrimum habuit adversarium consulem ipsum L. Philippum. Inter eos autem,
qui legi iudiciariae Drusi saxebant, eminuit L. Licinius Crassus, qui iam olim legem Servilii Caepionis populo suaserat. Λptissime igitur Tulliuς fingit
hos de Oratore sermones in Tusculano Crassi habitos esse ludorum romanorum diebus, quos co anno M.
17쪽
Claudius Marcellus aedilis edebat. Itaque quum Se
eolligendi causa Crassus in villam istam secessisset, eodem Q. Mucius Scaevola, socer eius, et M. Antonius, qui anno 654 consul fuerat, summa cum Crasso familiaritate coniunctus, Omniumque eius consiliorum in rep. socius, venisse dicitur. Cum ipso autem Crasso exierant adolescentes duo , C.
Aurel. Cotta, qui tum tribunatum plebis petebat, et P. Sulpicius Rufus, eius aequalis, qui tum dein
ceps eum magistratum petituruS Putabatur, quem deinde a. V. 665 gessit. Eos quod adolescentes appellat Cicero, te non fugit more romano, non D tro interpretandum esse. Vterque enim iam trigesimum annum EXCesserat. Primo igitur die quum tres illi consulares de temporibus illis ac de universa rep. colloquuti essent, Crassi humanitas hospites ab illa sermonis tristitia ad hilaritatem traduxit, ac summo iocandi lepore effecit, ut quum accubuissent, dies
inter eos curiae fuisse videretur, convivium Tusculani. Postero autem dic quum illi maiores natu satis qui essent, Ventumque esset in ambulationem, Plathni aspectu Scaevola admonetur, ut sub eius umbra considere velit, in quo suavissima sit cum illa platano cuius umbram sequutus est Socrates in Phaedro Platonis comparatio.
In personis autem dialogi informandis Cicero ubique quid cui luc conveniret, diligenter spectavit,
magnamque artem ac Solertiam in eo potissimum demonstravit, ut passim res publice privatimque ab iis geStas tangeret, earumque mentione iniecta collo-
18쪽
quii vere habiti naturam et veritatem callidissime imitaretur. Itaque in Scaevola, qui multo maiore iurisprudentiae quam eloquentiae laude itorebat, videas licet, quam apposite is se Crassi in itinecivili praeceptorem profiteatur c. O; quam dΡte colloquii sui cum Apollonio mentionem faciat, quem Rhodi quum praetor ad Asiam regendam proficisc retur a. V. 6 convenerat c. I Τ ), et quam idoneum sit auguri, Ci assum collegam in auguratu
alloquenti, ut auspiciorum I, 9 in quibus uterquo
Cum reiP. Salute praeesset, mentionem faciat. Quod autem Cicero hunc Scaevolam non toti colloqui interesse , sed finito sermone, qui libro primo con tinetur, discedere voluit, eius rei rationem ipse Attii
reddidit IV, ep. i 6 ubi, Quod in iis libris, inquit,
quos laudas, Personam desideras ScaeNOME, non
eam temere dimopi, sed feci idem quod in II τοια letis ille uoster malo. Quum in Piraeeum Socrates wenisset ad Ce halum, locivialem et festivum
senem, quoad Primus ille sermo haberetria , MEMin divula uio senex ς deinde quum ime quoque commodissime loquutus esset, ad rem dTvin a is se welle discedere, neque POSMa TEU Iisur. Credo Platonem Nix Putasse Salis ConSOmιm E , si hominem id ae alis in tam longo sermone avitas retinuisset. Musto ego satius hoc mihi carendum Putaui in Scaeuola ,qui et aetate et valetud E eris ea, qua esse meministi, et iis honoribus, tit pix satis Acoriam videretur eum Plures dias esse in Crassi Tusculano. D erial Primi libri sermo non alientis
19쪽
a Scae lae studiis. Relini libri τεκνολογίαν habent, ut scis. Huic ioculatorem Senem illum , ut Horas, interesse sane nolui. Sed in extremis h. l. verbis lectio etiamnum vacillat. Olim multi legebant hialai tituloriae dis 'utationi senem illum, cui sane praeserenda est altera lectio linis ioculasorem senent
illum ; attamen ne illa quidem, ut iam Mulaspina
iudicavit, a Cicerone prosecta esse videtur. Quid Z si legamus: huic senem illum, cavillatorem ut non , interesse sane nolui. crebatur igitur Cicero, ne ScaeVOlae persona parum apta esset disputati otii de artis praeceptis, utpote qui totam artem rhetoricam. eiuSque praecepta irridere atque cavillari
soleret; quomadmodum de philosophis lib. III, c. 3I ait, cos irridentes Oratorem, ut illum in Gorgia
Socratem, capillari. Neque Vero non agnoscas Scaevolam cavillatorem, comem quidem et urbanum,
in his quae dicit lib. I, c. ' , IO; item in extremiqeiusdem libri verbis, ubi Scaevola suaviter pungit Antonium, quod is ius civile pervellerit, et tamen
se id nescire consessus sit. Et quum Scaevola comi
tatis laude floreret Brut. c. 58 3, eam Cicero hic quoque I, 9, breviter tangit his verbis: Tum Scae-
Crassum autem Cicero sic induxit loquentem, ut in eo propriam eius gravitatem, urbanitatem, doctrinae copiam, clegans et ornatum dicendi genus iacile agnoscamus, quod laudatur in Bruto c. 38 sqq. Verisimilior autem sit sermo facta quaeSturae Suae
mentione, in Asia gestae, ex qua per Macedoniam
20쪽
redux Athenas venit l, O, III, 2ο; ubi ingenuo narrat, se diutius suisse moraturum, nisi Atheniensibus, quod mysteria non referrent, ad quae biduo
serius venerat, succensuisset. Agnoscis arrogantiam hominis romani, in inferiore tum magistratu constituti, qui ab Atheniensibus eiusmodi aliquid
postulare auderet. Memoratur eius accusatio C.
Carbonis I, 9, 33, eiusque in censura a V. 66o gesta cum collega Cn. Domitio Ahenobarbo altercatio II, 56, aptissimoque loco edicti censorii in mentem ei venit, quo Latini artis Oratoriae praeceptores claudere ludum impudentiae iussi sunt III, 24. Bene etiam haec personae Crassi respondent, quod socerum suum Scaevolam, cuius filiam Muciam in matrimonium duxerat, IlI, I 8, quod socrum Laeliam, C. Laelii sapientis siliam, laudat III, ia, quod
ubi suum dicendi genus cum Antoniano comparat, utriusque χαρωπηρα verissima descriptione exsequitur III, 9. Ceterum facile perspicitur, Ciceronem, quae ipse de oratoris ossicio, veraque artis oratoriae dignitate ac recto eloquentiae studio senserit, Crasso tribuisse. In Antonii persona probabiliter I ullius instituit, ut eum libelli sui, quem unicum scriptum reliquerat, mentionem sacientem inducerct I, 2 , narrantemque, se, quum proconsule in Ciliciam proficisceretur complures dies Athenis propter navigandidissicultatem commoratum quotidie doctissimos homines secum habuisse, I, 18. Practerea quum Antonius eruditioncm suam dissimularc solitus esset