장음표시 사용
91쪽
j. ANTIDOT GENTI A L. LIB. II.
monstrari debeat: siquidem cauum ulcus coire nequit, nisi carne prius Ahi illeatur.
T. I s, CAP. XX v II. Η S c uera est ulceris curatio, ut eius orae coalescant. hac enim ratione ulcus dicitur, qua soluta est cotinuitas. Quae uer. hactenus exposuimus. ulcerum symptomata sunt. Non luc autem glutinari . tia uocantur ea, quae substantia tenaci.&uiscosa partes continent, ne dis- siliant nec quae constringunt easdem, quὀd uinculis exequimur aut suiu Bris: sed quae partes adductas exiccando & adstringendo ita copulant. ut per se non externo aliquo post contineantur. Hic scilicet exiccatione opus est. v maiori quidem, quam si caro gigneda sit. ut no id solum, quod influit sed quod in ipsa carne cosilit liquidius, absumatur. Diffluit eni in
caro liquidior potius quain cohaereat. Caeterum ad partes con lutinandas id quoque uel maxime fuerit obseruandi ut substantia medicamentis adstringentibus cogatur . non autem uel incidentibus separetur, uel absumatur exedentibus: cuius etiam ratione glutinantia differunt 1sa colicis. Haec enim praeter exiccandi uim sordes etiam extergent, nihil
utique adstrictionis possidentia, ne sic compingatur, quod tersione sue. C
Divoso. QV A uerὀ ratione glutinantia dignosci possint. non est, ut multi o .stendamus, cum id ex iis satis constet, quae de adstringentibus Se exi cantibus supra scripsimus. TempH uun TEMPUS etiam, quo glutinari debeat ulcus, ex ipsa ulceris coditio-λ. ne colligi facilἡ potest: si nimirum quod sordidum erat, prius expurgarum: quod cauum, carne repletum fuerit,aliaque sublata sint symptomata, quae prohibebant, quo minus ulcera uel possent, uel etiam deberent conglutinari. Fit enim saepenumero, ut aperta seruentur uulnera, quae suapte natura facit E coalescerent idque tum ob alias causas, tum ut pus, Vcri modus. aliaeue sordes, quae in profundo denitescunt. expurgentur. Ad uulnera glutinanda fasciis utimur, sutura, uel uinculis: de quibus cum ad medicamenta non referantur. hoc loco nobis agendum non est. Hic autem eorum quae uerὰ glutinantia dicuntur, modus esto, ne nimis adstringenia
do in tenella parte dolorem excites, qui uel defluxionem, vel alia ino,ueat symptomata. GLvτiN ANτIVM usus satis ex hisce patet euidenter. Cum enim hoc fine caetera peragantur, de quibus hactenus ut soluta continuitas in integrum restituatur, tanto certἡ potior est glutinantium utilitas, cuin Q hunc scopum reliqua dirigantur.
92쪽
INDUCENTIBVs, CAP. NAVIII. VLTiΜVM hoc est in ulceris curatione ut uel cute, uel quod cute
reserat, obducatur: ne uel tenella caro rursum dissiliat, uel externis iniuriis perpetuo patea tu in ad decore pristinii quodammo . do recuperandum. Epulotica uocantur hoc generis medicamenta, quae uulneribus cicatricem inducunt. Licet autem ea quoq; uonnullis epulotica uidean tu siquq carnem excrescentem absumunt,quod his interdum B opus sit,ut cicatrix inducatur: propriἡ tamen hoc eis nome nequaquam competit. Non enim exedenda, sed induranda caro est,ut cicatricem inseras. Quod si contingat, ut carnis aliquid auserendum sit, non hoc ipso certὸ cicatrix efficitur,sed caro solum praeparatur.ut in commodam post cicatriόe indurari possit. Sunt igitur epulo tica uerd, quibus caro quantum equidem fieri potest)amisis cuti quam simillima reddi tur: quo d exiccantibus consequimur.& adstringentibus. Etsi uero glutinantia Sc adstringunt, Scexiccant, in eo tamen ab epuloticis disserunt. quod haec utraque ui superant, ut non id solum quod influit, Sc in carne superest ex crementitium. absuinant sed ipsius quoque carnis humo rem, qui nec su- C peruacuus est, nec a natura carnis alienus. Cum enim cutis uelut indurata caro sit, ut cicatricem efficias, quae cutis uices agit tantum exiccan da caro fuerit, ut tantum a carnis substantia recedat, quo magis ad cutis
CAETERVM quod secundum magis 3c minus solum a glutinan- Diguosio. tibus epulotica disserant, non est, ut horum naturam, quaq; ratione dignosci possint, curiosius expiscemur,cum posito discrimine satis haec billis agnoscantur. EPVLOTICIS utimur, cum ulcus penὸ nondum tamen omni- ymidii ino carne repletum fuerit: quod certὸ non usque adeo uidetur esse ratio. D ni consentaneum. Hoc enim modo caua cicatrix reddere tu sicuin adstri- Etione caro in seipsam contrahatur, Jc exiccantibus imminuatur ut oraestet proculdubio uulnus paulo plenius esse, quainiantδ magis uacu iam. Sed alia est huiusce ratio : mitiora siquid ein epulo tica sit nul Sccarnem generant, Jc cicatricem inducunt, ut cum primo talibus utamur, se uulnus adaequare possimus. M cicatricem obducere. Contingunt etiam plurima, quae uim epulo ticorum impediant, ut uulnera cicatricem admittere non possint. D epulo ta uocantur medicis haec ulcera, quae cicatrice non prius obduci possunt, quam eius malitiae causas amoueris. Caeteritin non fert instituti nostri ratio, ut haec syini tomata copiosius expendamus. Hoc saltein in genere ictum sufficiat, quod supra quoque in sarcoticorum expositione tracta-
93쪽
uimus, ea prius, quae causaru in rationem habent, amouenda esse, quani. . iratis, ultimum curationis scopum aggrediamur. Cum itaque cicatris indu- cenda esse uidebitur. de affecta pars, de subiecta caro diligenter obseru buntur, ut epuloti coria in modus inuestigari possit. Non eadem enim competunt omnibus, sed colli quant aliqua tenellam carnem aliquibus, quae cicatricem alus inducerent. Haec nimirum est cicatricis inducendae ratio, ut epulo tica uel acribus exasperentur, uel temperetur emollienti bus pro uaria uulnerum conditione: quamuis eX propria rei natura nec acria. nec humectantia inducendae cicatrici competant, ne, quod indu- . randum est, emolliatur aut defluxio ad partem indurandam proritetur.
sus autem & utilitas epuloticoru ex supra scriptis facilὰ colligi potest, Burpluribus exponenda non sit.
ALANi TE R I A uel Alexipharmaca dicuntur ii emedica nenia,
quibus ad euincendum uenenum utimur. Est autem duplex uenenorumsenus: alia namq manifesta qualitate mortem inferiit, alia uero tota sui substantia, ut nimirum occulta, necat: haec tantilla portione lethi sera sunt, cum illa non nisi quantitate inatori, uenena censeri debeant. Non hic equidem de occultis medicamentorum uiribus nobis C agendum est: cum tamen alexi pharmaca non solii in ea dicantur, ius occulta facultate uenenorum uires infringunt, sed quς manifestis etia qualitatibus id ipsum p estant, de hi aliquid in praesentiarum agemus: illa suo quoque loco discutientur. Quaecunq; uenena manifestis oppugnant rationibus triplici disterentia coprehenduntur. Aut enim naturam cor roborant, ut uenena facilies edomare possit: aut uenenorum uires contraria qualitate deiiciunt aut uenena foras uiolenter extrudunt. Natura maxime reficiunt alimenta, te quibus alias. Medicamenta uero, quae naturae uires subministrant, uel certae cuidam corporis parti succurrui, uel uniuersis: sit enim saepenumero, ut uenena partem aliquam prae caeteris D in sestent. Si quid igitur uel uentriculum, uel hepar.ues cerebrum, ali,nue corporis partem ueneno debilitatam corroboret, ea ratione uenenis obsistere censebitur, qua partis eius naturam fouet atque tuetur. De his autem infra tractabitur ubi inedica:neta certis destinata partibus discutientur. Quae uero uel corroborant uel spiritus reficiunt, omnibus cor
oris partibus opem ferunt. Corde si quidem affecto uel eiusdem triti
us, caeterae corporis partes collabuntur.
PORRO cum uenena uel primis, uel secundis qualitatibus suas in corprira uires exerant, contrariis quoque facultatibus polle in , quae his opponuntur alexipliarinaca. Venenis enim quae rcfrigerandori cant, cllefacientia competant: sin aliqua corrodeodo nocean me cameluis ii temur
94쪽
A temur. quae leniant, se ueneni temperent acrii noniam. Quae uero uel indurata uel in grumos redacta,uel coagulata periculum minantur. medicamenta postulant incidetia. Idem de reliquis esto iudicium. quoniam autem id omnibus inest. ut non in aliqua parte morentur, sed hinc inde prosiliant. dum cor uitae sontem oppresserint, ideo inuenta est a quibusdam alia facultas, qua ueneni motus inhibetur: terrena nimirum Se ei plastica: iudicant enim. si uenenum in haec medicamenta inciderit. ceu uisco implexum expediri non posse. Statuunt etiam uias & meatus hisce medicamentis intercipi, quo minus uenena liberὰ possint evagari, qua B ratione creti terrae lemniae uices subire pone Ron deletius existimauit. Rationes ecce non iniucundas: utinam uero tam sint utiles, quam id ipsum prς se ferunt: exiguis certo sumptibus plurimorum saluti consuleretur. Tutissim uin autem est ac praesentissim uin inter omnia remediu, si uenenum qua incitissim d foras expellatur. Id ergo uel uomitu, uel alui deiectione uel sudoribus e Xequemur. CAETERVM quo tempore sit alexipharmacis utendum, satis ipsa TempM docet necessitas. Non enim moram fert imminens mortis periculum. Quod si cum turget mate ria. subito sit euacuan da . non dat certe uenenuinducias ut concoqui, uel ad eXpurgationem praeparari possint humo- C res quibus maligna uenenoruin qualitas inhqret. Non ergo differendus est ulcis alexi teriorum: quin ex tempore uenena, quibus licet rationibus extirpemus. Cum id tamen multis fiat uti modo diximus remediorum generibus, non est certἡ in re tam ardua temere quibusvis utendu: quin remediorum naturam diligenter expenda inus, ut quq prius. Sc queposterilis adhibenda sint, intelligamus. Hic autem est ordo remedioria, ut omnium primo uomitum prouoces, i δ' uel iniectis, uel assumptis intestina expurgentur, tandem E corpore stactoribus ueneni. quod reli-
EST tamen non eadem in omnibus utendi ratio, cum nee uomitus rati perpetuo competat, nec purgationes, uel sudorem ferre quiuis possit. In D his itaque prudenter procedendum est, ut obseruata corporis affecti. ueneni l. natura A motu, quae conueniant quibus item abstinenduin sit e doceat nur. Id autem commune est omnibus, quae sunt ingesta ueneni=,- ut subitὀuomitorii seu acuentur: quae uero iam sanguinem & spiritus infecerunt, sudoribus extruduntur. Quod si plethoricum fuerit corpus. sanguinis missio: sin cacochymum extiterit, tantumq; temporis res ipsa concesserit totius purgatio praemitti poterit. Est etiam & corroborantium & alterantium habendi ratio ut & natura sit ad expellendum robustior,&uenenum cotrariis quadam tenus euictum facilius eiiciatu Haec ingenere dicta sufficiant: caetera, tuae particia latim conuenire uidebantur ulus edocebit. Denique com praesentissimum uenena minentur in- s ut tei tuni maxima proculdubio est EleAipharmacorum utilitas, quiae plu- tuus.
95쪽
ribus illustranda non est, cum sit ipsa per se notissima.
DAsTINATIS, CAP. xxx. o z Μ ΗTi K A nominantur ea, auibus corpori decor de serint dignitas conciliatur. Licet autemnisce nec praesens sanitas coniuriae-tur, nec amissa resti tuatur: cum tamen ornatum multi non minus
atque sanitatem ipsam affectent, quorum desiderio satisfieri decet: non est noc alienum a medici officio, si suam hac in re postulantibus opem nim pertiat ut eis recto medicamentorum usu decorem magis gratum inducat. ltam conueniunt l, c medicamenta uniuersae corporis cuti, quod ornatus ubiuis sit acceptissimus: maxime tamen eis adaptantur parti bus, quae patent,& oculis aspicientium obiectae sunt: qualis eth tota facies, barba capilli, dentes & manus. Facies autem ut hinc exordiamur multis conspurcatur uitiis, quibu3 cosmeticis succurrimus. Aut enim sordibus maculis. Se alieno colore descedatur, aut erumpunt tubercula, uel rugis contrahitur,aut cicatricibus, aut in nimium tumorem eXtuberat. Capilli sub quibus etiam barba comprehendi potest uel defluunt,
uel non nascuntur,uel colore praediti sunt non satis eleganti. Nonnullis Cetiam minus placent, qui sunt erectiores ut crispos reddi uelint. Manibus eadem serὰ, quae faciei, contingunt. Dentes uero uel uacillant, uel decidunt uel sordibus & foedo colore conspurcantur: tot enim maxim θuitiis hae partes infestantur. ut totidem quoque statui possint medicamentorum ornatui comparando delimatorum disserentiae. Sordes ita- que seu manibus, seu faciei, seu dentibus adhaereant. medicamentis ex . purgantur abstergentibus, de quibus supra hoc libro egi inus. Iisdein quoque remediis, aut mediocriter adstringentibus impetigines & macular delentur. I vn O R autem faciei pro uariis eius causis uaria sortitur remedia. Nam scalidior sit sanguis. refrigerantibus temperatur: si concitatior D existat. a facie repellitur adstringentibus: sin crassior, & cuti sit impactus, extenuantibus discutitur. Cuin externa uero cutis superficies solum rubore inficitur, macularum instar tergentibus curatur. Vt plurimum tamen probata practicorum experimenta, remediis hisce constant simultum iis . successu fortasse magis felici, quam ratione sit euidens. Sunt qui pallido faciei colore magis deletientur: alij roseum qui
mixtam rubori referat albedinein, caeteris anteponunt. Duobus id uero maximὸ modis exequimur. nam uel intrinlectis remedia, uel e trinsecus adhibentur: intrinsecis temperies immutatur. qui modus o-
96쪽
A fallaciam. Euci nempe uocantur.quod colorem pratum ementiatur,qui tamen uel leuis adore disperdatur. Itaque cuin in facie corporum temperamenta maximὸ conspiciantur, sanguinis scaturiginem adoriri conuenit ut firmum in facie colorem nanciscaris. Pallescunt autem choleri ci: nigriores existunt. in quibus melancholia redundat: sanguine rubescimus.& corpus pituita fit albidius. Verum haec medicamenta propriε
cosmetica seu comptoria non nominantur. quo fit, ut nec sint nobis nocin loco discutienda copiosus, cuin ad artem curandi morbos reserantur. sunt enam temperamenta sanitatis causae, uelut intemperies ino bos inferunt.
B DA fucis multa sunt a practicis exposita. quorum tamen generalis ratio constitui non possit. sunt enim talia, quae uel l fultos eludere possint, uel si certos polliceantur effectus, occultis id uiribus praestent potius. quam qualitatibus manifestis. Interdum tamen ex iis conficiuntur, quad. non sunt consistentiae crassioris.& firmius adhaerent, actu etiam uel simplici uel mixtis praedita coloribus, pro uario cuiusuis arbitrio. M vLTAn sunt pustularum disterentiae: quae cium inter morbos re censeantur. de iis non et . ut hoc loco quicquam agamus, ueluti neque uulnerum . quibus iacies etiam saepe foeciatur. curationem allum imus. Ru G A s ferὸ laxantibus lenientibus, Sc emollientibus, ad aequuin cu. C tis laetiorem reducimus. Cic ATRlCEs manifestis etiam medicamentis dealbantur. Cunveni in se ob sanguinis influxum, & quod eu facilὸ tenella cutis excipiat,
haud absurda ratione medicamentis ista corriguntur, quae uehementem& siccent Se adilringant, utpote quae sanguinem repellan Sc cutem reddant crassiorem. Quoniam ergo tuapte natura cutis est: albidior. certεci catrices, quo magis indurescunt, eo quoq; redduntur albiores, cuin siccitate cutis naturam auequantur.
Ni Mi A faciei crassities rarefacientibus, aut etiam exedentibus corrigitur. quae tamen recta ratione pro patientis natura temperantur. D CA DO LORVM uarius quoque decor est. Licet autem capillorum defluxus inter morbos plerisque practicorum numeretur: cum tamen pili inagis ad ornatum . quam ad necessitatem hominibus a natura tributi sint.haud absurdum fuerit, si quae ad generandos aut conseruandos pilos . aut etiam extirpandos, extrinsecus adhibentur. inter conmica retulerimus. Quae ad corrigendam humorum prauitatem, qua pili corrumpuntur ac decidunt intrinsecus assu inuntur, comptoria quidem non sunt, cum ad tollendas morborum causas ut dictum prius est exhibeantur. Topica tamen , quibus pilos aut tuemur ut pro iacimus. nec morbos, nec morborum causas oppugnanti Pilos it que generamus medicamentis, quae leui caliditate probum attrahunt
cimentum, idque moderata retinent adstrictione. Conseruantur
97쪽
86 ANT. IDO T. GENERA L. LIB. II.
Etiam iisdem fere, quibus producuntur. Pilos autem extirpamus eamentis ualide tergentibus 8c exedentibus. Psilothra Orscis uocantur haec meaicainenta.Pili uero uarie pro cuiusuis libito tinguntur medica mentis, quae magis eXperientia,quam ratione innotescunt: siquidem eolorum causae manifestis qualitatibus cut supra docuimus describi nequeunt. Medicamenta quoque, quibus crispi redduntur capilli, non ita rationi patet, nisi fortὰ uehementer sicca Sc adstringentiae ste oporteat, ut Sc humoris inopia sc adstrictione pili contrahantur. Manus ut paulo antὸ dixi inus iisdem sere. quibus facies,uitiis infestantur. Hoc tamen in iis saepe desideratur in facie non ita requisitum. ut tenerae mollesque stant, quod medicamenti exequi inuremollientibus. Ni ρ DANTES Sc tergentibus expurgantur. 8e confirmantur adstringen- tibus, in quibus id unicἡ cauendum, ne denigrandi uim habeant, quae rebus uehementer adstringentibus maximὰ familiaris existit. FVRFVRiBVS saepenumero caput uniuersum infestatur, quod uitium discutientibus corrigitur, Sc abstergentibus. HAE sunt maxime species medicamentorum quibus ad ornatum utimur,in quorum usu h c diligenter obseruari debent an uidelicet uitia, quibus occurrere constituimus. humorum totius corporis prauitatem. aut malam uiscerum constitutionem sequantur. Nain nisi hec mali scaturigo prius expurgetur,topicis parum profeceris. Haec itaq; generalis esto regula, ne uehementioribus caput aggrediaris. corpore non prius ad id praeparato. Consultum quoq; fuerit, ut medicamenta, quibus uti uoles si fortὸ suspecta sint, in aliqua corporis parte prius probentur, atque adeo tutior si eorum usus in tenella faciei cute. In fucis admouendis id etiam obseruabitur, ut facies tergenti liquore abluatur, ne forsan ob sordes aut pinguedinem fuci non adhaereant. Deniq: cum capilli uel generantur, uel conseruantur, duo maximὰ considerari debent, ut cutis raritas contrahatur. 5c alimentum sufficiens pilis suppeditetur, quae prius etiam admonuimus. Ea uero ratione miscentur attrahentibus adstringentia,ut si minus desit alimenti.raritas autem maior existat. ab adstringentibu s uincantur attrahentia: sin uero cotingat contrarium, potior sit attrahentium ratio, auam adstrinsentium. Haec Schisse similia diligenter obseruanda sunt, ut res probὰ succedat.
TORVM VIRIBVs, CAP. Ax XI. HACτRNV3 qua feri potuit breuitate medicamentorum facultates exposuimus, quae manifestis patent qualitatibus, certisque confirmari pos Iuni rationibus Restat.ut de iis aliquid etiam aga-ionibus mus, uu nec manifesta qualitate produntur, nec rationibus inuestigari
98쪽
DE OCCULTIS MEDIC. VIRI B. Cap. xxxj tr
rationis discursu cognoscantur. Noli certὰ sunt horti medicamentorum effectus. etsi quo modo tale quid prae sient,ignoratur. Sunt tame qui medicamenta negent praeter rationem quicquam operari. Cum enim naturaliter agant. mediis ad id a natura dei malis utuntur. Et si uero no adeo
inani fetig sunt omnium operationes, ut facile ab omnibu intelligantati non ob id tamen praeter rationem talia fieri iudicandu e it, cum si diligentius exquiras, horam et sectuum aliqua ratio possit in uestigari quod ce-B leberrimus aetatis nostrae philosophus Thomas Erastus grauis, i in is confirmauit argumentis. Haud equidem dubium est, quin plurima lateant hominum ignauia potius, quain quod ipsa per se talia sint, quae rationibus exquiri no possint. Nec id tamen propterea ueritati uidetur esse consentane una. nihil quicquam operari posse, quin id ipsum manifestis exequatur qualitatibus. Certum enim est omnibus pend rebus subitantiain inesse, quae licet ex elementorum mi xtione nata sit. ab ipsis tame elementis,& eorum qualitatibus mavi md discrepet. ut nec eadem natura si omnibus, 'uae sunt aequa lance temperata. Sit sanὸ,detur Se hoc. nihil quie- quam efficere naturaliter . quin id mediantibus procedat qualitatibus: C non tamen id omne qualitatum est, quod res ipsa qualitatibus operatur.
Simul enim & id, quod ipsius est temperiei, & quod substantiae eis, contribuitur. Annon earundem qualitatum ministerio natura res etiam diuersissimas procreat. & temperamentorum certae sunt species cum infinitae propemodum sint rerum si ibilantiae ' Pluribus hoc ipsum demonstrari possiet non id tamen fert instituti nostri ratio ut negoctu hoc subti- .li disputatione dii rahamus. Hoc saltem media insistentes uia pro con fesso tueamur, etsi plurima sunt ex eis. quae inter occulta numerantur, quorum ex qualitatibus manifestie rationes reddi ponini: fieri tamen etiam plurima, quae rerum essentiis, non autem qualitatibus adscribi de . D beant. Dil inguenda certε est rei proprietas ab eius reperamento, quod . . ' nequaquam assequentur, qui quorumlibet effectuum causas a manifestis sumunt qualitatibus. Sed mirum fortasse quibus da in uidebitur quo Occultorum modo haec innotescant,si nulla qualitate prodantur. Nihil absurdi profe- iquentio. rimus: experientia namque plurimorum est in uentrix, quae nulla rationum subtilitate quisquam expiscari potuisset. Cum itaq; solertes medici ratione rerum naturas, Se obseruatione medicamentorum uires exquirerent, inuenerunt plurima. quae potius admirarentur, quam ut eorum
causas acri studio. & labore fortassis etiam inutili disquirerent. Quonia Oreultori uero multi pro secretis inulta uenditant. quae nihil minus exiliunt, me- examen. dicos certἡ ueritate in in hisce icrutari decet.ut& certior sit eorum usus,
ochosce iactatores grauitate philosophica pessundent.
99쪽
In quoq; uidetur magis esse consultum, ut iis prius utamur, quorum Auires ueteruin authoritate, sensibus etiam ipsis & rationis discursu notis simae sunt, antequam ad ea leuiter excurramus, quae praeter ratione miros pollicentur ei semis. LXcusari nam . medicus merito poterit , ubi res minime successierit, si quod recta ratio. ars ipsa postula egerit alias temeritatis actionem nequaqua effugerit. Caeteriam si res desperata si nec morbus usi lata curandi ratione profligari possit. ubi quod eX officio sociendum erat, egeris. ea tentare, uel experiri licebit, quae tibi prae caeteris uidebuntur ese certissima. Cauendum porro est, ne iis utamur, qu cum uiribus occultis salutem polliceantur, manifestis tamen facultatibus exitium minantur. Praestat enitia non iuvisse, quain ut aegros in praesentis Bsmum uitae discrimen impellas. Hodi ratio. NE Q. v E uero si medicamentis hisce fuerit utendum, methodus ob id aspernabitur, quod uideo factitare monoculos statis nostrς cyclopes, qui ut nouam medendi rationem, suasq; nugas extollant,in Calenum eiusq: doctrinam debacchantur impudentissi inὸ. Non equidem negaue ro. quin medicamenta prodant, quae uires habent ad morbos profligandos eximias: cum uero rectam iis utendi rationem negligant, imitandi certὸ labia sunt, sed si secretis utendum sit benὸ utendum est. Haec autem optima est utendi ratio ut nec communia medicam eta despicias, nec sa- cmail . tis utiq;cbnfirmatam ueterum medendi rationem. Si quis igitur hisce Ctia. medicamentis & prudenter,&methodicὰ fuerit usus, dubium non est, quin admiranda saepe sit experturus, quae manifestae medicamentorum uires nequaquam praestiterint. Ad eos tamen maximὸ morbos usurpari possunt, quom occulta est, Sc ab humorum prauitate diuersa malignitas.
E Ati a M & in hisce medicamelis inter doctos agitatur cotrouersia.
Cum enim aliqui specificas ut uocant) medicamentoria uires ne- Dgauerint,hoc etiam admittere nolueriit, medicamenta quaeda certis quibus da corporis partibus uel copetere, uel aduersari peculiariter. nam qus caput roborant, eade caeteris quoq; uisceribus auxiliantur nec quicquam est, quod uel renibus,uel eordi negocius acessat, quin idipsum laedat, quascuq; partes offenderit. Veria utraq; parte peccatur. Nec enim uera est eorum tentetia, qui nihil in hisce praeter occulta substantiae pro- P rietatem admittunt: nec eos penitus approbare licet, qui nulla censent
medicamenta partibus ullis peculiariter addicta esse. Licet enim quo desunt nihil ulli parti tantii uel obsit,uel conuenia quin id ipsum csteras quoq; uel iuuet, uel offendat, nihilominus tame fieri pol, ut quod omnibus copetit partibus,alicui sit magis familiare: uel uicistim, quod omni-
100쪽
A bus nocet, alicui magis & propriὸ qui de noceat. Sunt enim corporis humani partes ita constitutae, ut & in multis conueniant, Se propriis etiam substantiis discrepent. Licet itaq; partibus aliqd conducat omnibus, quani inirii eis est ratione quod amodo simile: quid obstat,quin propria substantiae differentia uel ne par primario iuuet, uel aliam quamuis partem Nocentiu idem quoq: iudicium esto. Rerum enim sympathias.&antipathias a natura tollere no potaturnus, quam certὰ nemo rationem ab ipsis qualitatibus exposuerit: conetur modo. qui uolet, licebit, palmaq; feret. si quid fuerit ali equutus. E isi uero negari non pol quin haec medicamenta quae medici certis quibus da partibus adscripserunt proprietate qua-B dain occulta iuuent,nequaquam tamen ob id omnis rationum discursus excluditum siquidem ab ipsius partis & medicamentorii natura quidain potest ostendi.ratio similitudinis,ut paulo post clarum faciemus. QVI s uero sit horum medicamentoru usus Se utilitas, facilὰ college- V .rit. quisquis intelliget ea merito prodesse magis, quae non qualitatibus solum, sed tota sui substantia iuuant. Haec sint in genere dicta quae uero in singulis obseruanda fuerint, sequentibus capitulis exponentur.
C A N T , CEPHALICA, CAP. XXXII.
C APITIS nomine tota ei s compage intelligimus a summo api - ce ad ipsas usq; clauiculas,quibus suprema corporis pars a pectore seiungitur. Eatame propriὰ cephalica dictatur. quae cerebri uitiis accomodantur: si quide quae uel oculis competiit uel auribus aliis Gad capitis mole pertinentib', suas habet ab ipsis partib. denotati nationes. Capitis, ut 3c aliarii partici. medicamenta duabus medici classibus dii linxerunt alia itaq; calida vocarunt alia frigida: quo certe discrimine patet haec ipsa no sola substantiarii similitudine, sed manifestis etiam qualitatibus cuiq: parti copetere. No enim caloris, aut frigoris occultae sunt facultates, & quae tota sui substantia iuuant, semper omnibus i conueniunt. D Caeterum ut cephalica dignoscantur, cerebri natura, Se assectus maximo proprijs1nt describe di. Cerebrum itaq; cum & rois sedes sit. sensuumq;
principiu, Se neruoru origo, natura temperatu est: quouis enim excessa
caeteris partibus magis afficitur, siquide si calidius existat, subito sensus de ratio comouentur: sin uero si rigidius, ii de languent & obstupescuti
ut reliqua taceam symptomata, quae subinde caput inuadiit, si cerebriima sua recedat te inperie. Hoc etia cerebro peculiare est,ut odoribus. sonis Se colorib. uel delectetur,uel offendatur, cum reliquae partes si sce sensibus destituantur. Vterum in excipiunt aliqui, utpote qui inanifesto motu foeti da refugiat.amplectatur aut suaveoletia uerum hac de re suo loco tractabitur. Censebuntur ergo cephalica.no ea solum que gratis odorib. cerebrure creat, sed quae uel iurui cocci riui uel iucundis uariarurerum