장음표시 사용
11쪽
tibi videntur hi dignissimi, qui vicissim is in proprii honoris,regni p periculis a Deo iam
gligan tur. Hinc saepenumero subditorum reis belliones aut finitimorum inuasiones, ct ei ctiones, vel capdes principum , eversionesque regnorum exti terunt: quia Dei honorem de . cultum proprijs posthabuere commodis a que honoribus. Ira tus est ait scrip tura Domi-ι - - Η 'nus Salomoni, quod auersa esset mens eius a Domino Deo Israel, qui apparuerat ei securi do,& praeceperat de verbo hosine sequeretur deos alienos, ct non custodiuit quae manda uit ei Dominus. Dixit itaque Dominus Salo- moni: Quia habuisti hoc apud te, re non custodisti pactum meum, disrumpens scindam
regnum tuum,dc dabo illud seruo tuo. Susci tauit quom Dominus aduersarium Salomoni Adad Idumaeum de semine regio, ct Razo filium Eliada,&c. Equidem haec opinor sic ecse conscrip ta,ut expressa lectaque de uno, de multis alijs etiam tacita cogitentur. Idcirco Traianus sub Valente magister militum, assiuersus barbaras Gotthorum gentes missus, cum victus confususque redijsset, ob eamque rei. rem molliciem ei Valens ac timiditatem obisceret, ille ingenti libertate: Non inquit in imperator, ego sum victus, sed tu victoria perdidisti cum Deo resistis, de illius auxilia Bariabaris potius facis opportuna.Isaac etiam monachus ea tempestate virtutis nomine claruissum egredientem videret ad pugnant Imperatorem: Quo vadis,ait, Imperator, qui pu-bna. aduersus Delu,quem no habeo adiut remi
12쪽
tem'Ipse enim contra te Barbaros mouit,quoniam ct tu aduersus eum blasphemas linguas plurimas incitasti,& qui ei sacra psallunt,domibus expulisti. Quiesce ergo bellare, dc ille faciet bella cessare.Quin & frater, cum ab eo valens suppetias peteret aduersus vim Barbaricam, rescripsit, religiosum non esse talem Virum iuuare,qui Deo rebellis Histeret: sed iustum esse magis,ut eius superbia retudere tur. Quid memorem Valentinianum iuniorem nonne ille, qui acqui escens Iustinae matris iam Arrianae monitis, Arrianorum partes adiuuaret,diuola Ambrosio infestus esset, foedam sugam Imperator facere coactus est,
Maximo rebelli persequete'Nam quo illi h0st λι- .
fugam rescribens laudati ssimus Thood bu , is,is, hanc ob causam negauit esse mirum, si cum iImperatore timiditas, vires vero cum tyranno copularetur. Sed eundem postea ad pateranam pietatem reuocatum, imperio Theodo-sius restituit. Adiungam dc aliud quidd/m ,ἡamo
nostris temporibus longe vicinius. Vencessao orizduodecimo Bohemorum regi nunciabatur m Bobe crescere indies haereticos: & conciones ac coe- mica ca. tus frequentes contra auitam religionem ha-as. 3ε crberi: sed his ille neque iniurijs Dei, neque pe-37. riculis ecclesiae commouebatur . Patiebatur insolen tissimos sectarios cuncta in causa religionis pro sua libidine gerere. Et quanquam subinde multitudine terrebatur, tamen cum exploratum habuisset, se ab illis in concione hoc nomine commendatum, quod commodus ipsis rex ac perfacilis esset,qui eorum noua
13쪽
va in religione studia minime perturba ideo m nec ad eum E regno deturbandum succipi consilia oportere, id quod iam fieri de Ggitari coeperat, tum securus omnem cogita
tionem deposuit de sumendis armis ad ebruconatus repri mendos: planeq; ut ait Aeneas Syluius ex tepido frigid' euasit. At cum post significaretur praeualetibus haereticis peti ad que interfici magistratus, subuerti rei public:
Ordinem,eius quoque coronae proximum periculum impendere: tum demum commou
ri ct de vindicta cogitare coepit. Sed eheu sero nimium. Mox enim ex ira paralysi resolutus est, paucisi post diebus,frustra imploratis co. tra regni sui hostes auxilijs amicorum, ἡ vita excessit. Haeretici vero Bohemiam maximis cladibus affecere.Ita profecto fit, ut cum religio Deus pnegligitur, una cum religione ®num,cuius retinendi cura praecipua est, Minittatur. Idcirco Theodosium Augustum sie M. aue. Leo Pontifex suis ex literis cohortatus: Cum ecclesiae causa statum regni vestri agamus α. salutis, ut prouinciarum Vestrarum quieto iure potiamini, defendite contra haereticos inconcussum ecclesiae staturn , ut&vestrum Christi dextera defendatur imperium. EiuΩdem pontificis & illa sententia est, in episto πε - 3 la ad Pulcheriam Augustam : Quoniam res humanae alite 'tutae esse non possunt,nita quet ad diuinam confessionem pertinent, de Regia i ct sacerdotalis defendat authoritas. Iuxta
14쪽
FST praeterea etiam atque etiam considNrandum , cuiusmodi Respublica futura sit,in qua non iustitiae ratio curaque publicitus habeatur.Nam si Scipionis apud Cicer nem in ijs libris quos de republica scripsit, definitiones recipimus ut sit Respublica, res
populi: populus autem coetus sit multitudinis, iuris consensu Ec utilitatis communione sociatus , efficitur profecto rempublicam non esse,quae non communi quodam in iustitia consensa & conspiratione teneatur. Idem
enim ille Scipio,iuris consensum postea di L putando explicaui ostendens per hoc geri sine iustitia non posse Rempublicam. Vbi e go vera iustitia non est, nec ius potest esse: quod enim iure fit,id siti usu quod autem fit intutu,nec iure fieri potest. Non enim iura dicenda sunt vel putanda, iniqua consti tuta hominum, cum illud etiam ipsi ius essedi cant, quod de iussitiae fonte manauerit, falsumque esse quod a quibusdam non rectἡ sentientibus dici solet: Id esse ius, quod ei qui plus potest utile est .Quocirca ubi non est vera iustitia, iuris consensu sociatus coetus liΟ-minum non potest esse: ct ideo nec populus, iuxta illam Scipionis vel Ciceronis definitionε: Et si non populus, nec res populi,sed qualiscunt multitudinis, q populi nomine dig
15쪽
es populus non est,qui non sit iuris consensu
sociatus non est au temius, ubi iustitia non est proculdubio conficitur eam non esse rempublicam, in qua non sit consensus quidam in iustitiam conspiratio p communis.Iustitia porro ea virtus est quae sua cuique distribui si cuiusmodi virtus sine vera religione constare non potest. Quonam enim modo sine vera raligione,quae unica est,Deo imprimis reddi poterit quod ei debeatur Z Nam ne quisqua for te putare homini quidem ab homine multa
saepe,sed Deo nihil unquam deberi, cauit hoc Misti dii. Christus in Evangelio,cum ait: Reddite quae' CGaris sunt Cetiari,& quae Dei Deo. Atque ut
honorem & timorem non ignorares inter debita numerari, dicit Apostolus gentium planissime Cui tributum, tributum : cui vectiugat,vectigal cui timorem, timorem; cui honore, honorem.Deo igitur ab hominibus deabentur timor & honor : imo vero seipsum iure quisque debet Deo conditori ac redem-.ptori suo. Quae persolui debita,sine vera religione,nulIo modo possunt. Haec enim sola gratum ei defert honoris officium, sola haec Deo religat hominem atque exhibet, cum falsa subtraha subdatd eundem spiritibus e roris.Vnde apparet eorum perfatuus error, qui in sequenda religione, solius exemplum principis intuentur , tantumque ad homi nem respiciunt : parati videlicet in qu cunque religione versari,in qua suum principem repererint,quasi principi religio, dc non
Deo ipsi debeatur. Id quod generose prorsus
16쪽
ab Imperatoribus Valentiniano dc Gratiano Li. . H. legimus esse reprehensum his verbis : Hanches. . 9. inquiunt in trinitatem consubstantialem patris ct filii & spiritus sancti, praedicare decretiit nostra quoque potentia: ita tamen; t DOdicant aliqui: Sequimur religionem Imperatoris hanc patriam gubernantis , Ec non illi potius obedientes qui nobis salutis mandaracontradidit. Evangelium namque Christi nostri sie habet: Red di te quae sunt CaesarisCqc-- Mart. ar. xi,&qui sunt Dei Deo.Constat igitur' religi C. I cca a.. nem Deo iure deberi,atque hanc primam pret Marra ia. cipuamq; iustitiae partem esIe, ut ei illa deseratur. Quod si non cadat sub communem &publicum populi consensum,non est ille coeatus multitudinis,mris consensu sociatus. No , est igi tu r Respubi i ca, i in qua in on sit communis quaedam multitudinis co sensio in unam eandem p veram religionem Et ad similcm set ι, re modum ratioc: natur D. Augustinus in i bris de ciuitate Dei, colligens gentilium coe- tus sine veri Dei cultu sociatos, iuxta Scipionis & Ciceronis definitionem, non esse Re publicas.
CAPUT III. QVemadmodum autem exposcit ratio
iustitiae, ut suum cuique reddatur, ita poenam exigit in transgre rem . Quocirca
17쪽
si per falsam religionem iustitia violatur, sain ea quidem sui parte, quam constat esse pri inariam: esse debebit illa multo minus a iustis ac seueras animaduersionib' libera, quam crimina caetera iniustitiae, quibus homini metus sit non redditur, siuem iuria quaepiam irrogatur. Quam enim hoc alioqui praepost i rum videri necesse est, ut a proximis quidem nostris vel virulentas aliorum linguas, vel violetas manus poena cohibeamus: in Deum vero nostrum blasphemarii tela linguarum impune mitti patiamur 8 Qtiam ob rem Deus ipse sapienti se imus Reipublicae conditor, te peratorcp iustissimus, leges tulit poenales in eos,qui hac in parte rustitiam violassent. EN quibus quidem legibus non difficile est etiacere iustitiae rationem, qua nostrorum quo ltemporu iniustitiae, mala similia, poenarum aequitate sub ijeiatur. Cum igitur duce quondam Moyse, qua spiam e populo Dominum in iurgio blasphemasset, atque is in vincula
propterea coniectus esset, tantisperdiam cognosceretur diuinum de reo iudicium, consultus Dominus hanc legem tulit Homo qui LGuta . malediXerit Deo suo portabit peccatu suum: ct qui blasphemaverit nomen Domini, momte moriaturi lapidibus opprimet eum omnis multitudo populi, siue ille ciuis, siue per grinus fuerit. Lex iudiciaria est in blasphea - mum, eaq; Proculdubio iustissima, qVia diuina. Cui si qua seueritate consimilis, a principe forth statuatur in religionis nouatores haereticos, quid is tum aliud, quam Dei iudicium
18쪽
cium legum peius aequitatem imitatur ' An forte blasphemus no est haereticust Non igitur blasphemus Arrius, qui filio diuinitatem aeternitatemq; detraxit ' Non blasphemus &modis quidem innumeris Manichaeus, qui de duobus rerum principi is, iijsque duobus, fabulas illas seu potius deliramenta coni xuiit Quid'non blasphemus Caluinus, qui omnipotentiae derogans, fieri vel a Deo posse negat, ut quod in caeso est Christi corpus, in altari quoque simul ad verba efficacissitaina Christi seruatoris existati Non Brentius blasphemus, qui in diuersiam tanquam tempestate delatus, quod diuinitatis proprium est ubique simul esse, natu rae in Christo humanet adscribat Omitto alias aliorum neque paucas, neque leues blasphemias: ex quibus perspici clarissime possit,quata legum aequi tale,& quam iusta earundem seueritate,moritis supplicium blasphemis haereticis irrogetur. Praeterea Deuteronomi j cap. i3. Pseudopropheta, qui visis somniorum fietis, ad cultatum alienorum deorum populum solicitet, quamlibet propinquus is sit vel amicus,occidi iubetur a Domino. Ac si quam forsitan urbem abominandus salsorum deorum cultus inquinasset, statim inquit in percuties habi ta tores urbis illius in ore gladi j ct delebis eam, omniam quae in illa sunt usq; ad pecora: qui quid etia suppellectilis fuerit congregabis in mediu platearu eius, ct cum ipsa ciuitate succendes, io ut uniuersa costumas Domino Deo
tuo. lihilne hic est quod debeant haereticii N a sota
19쪽
formidaret Et qui magis a cultu veret religior is populum Christia tum abducut 'Fallunt enim incautos reuera suis semirijs, de ab uni veri Dei vero ac legitimo cultu, ad fictionum opinionumq; suarum idola colenda pertra hunt.Surgunt e medio populi Christiani, occum se alijsi magistros arrogantissime prae buerint, ex aliqua ctis inspiratione caelesti
proserre cuncta,fascinati auditores arbitrantur.Dicere proinde non dubitant: Eamus,s quamur m dcos alienos quos ignoras tu, α seruiemus eis. Vetera iani toties repetita fa- stidimus: nouas atque inauditas sequamur de religione sententias, ct credamus eis. Nam haereticorunoua dogmata, quemadmodum recte Vincentius Lirinensis annotauit, Vetus testamentum allegorico Termone deos ali nos appellare consueuit: propterea quod sic ab haereticis ipsorum dogmata, Vt a gentilibus d j proprii, obseruantur. Quis igitur iam de summa aequitate dubitet, si vel sigillatime medio morte tollantur: vel cum se in unumcol legerint bello petiti deleanturiAc ne los in illa veteri Iudaeorum republica idolorum cultores neci traditos fuisse putes, verum is eos, qui unius Dei reteto cultu,alia quapiam rationem religionem peccarent, hanc quoipde his legem accipito: Propheta inquit summus legislator in tur arrogantia deprauatus, voluerit loqui in nomine meo, qua ego non praecepi ei ut diceret, aut ex nomine alienorum deorum,interficietur. Hic sanὁ isti v cuiam haerericos non esse alienorum deorum culto.
20쪽
eultorea ostendant,vi tamen ea minimὸ dic re, quae Dominus haud eis praeceperit, vide an tui iunquam encient. Currunt enim non missi, & cum noua esse fides non possit, illi nouam atque inauditam cudere moliuntur. Omnes diuinitus afflatos se loqui prosteritur, α pugnantia interina tradunt: atque inter se acerrime digladiantur,cum non iit dic sensionis Deus, sed pacis. Nullos, per tot annorum centurias, quae ante ipsorum fluxere Ortum, reperiunt, qui eadem per bmnia vel crediderint, vel docuerint, vel scripserint: cum vera Christi ecclesia nullo unquam tempore ab his mortalium sed ibus abesse potum . xit. Quanam igitur illos ratione quisquam tueatur, quos modo id facere perspicuu est, quod Dominus mortis poena vindicandum esse sanctu i ii Sed his de aliam ad i ungamus imgem, ex Deuteronomio quoque repetitam: c 3 i' Qui superbierit nolens obedire sacerdotis imperio, qui in eo ter 'pore ministrat Domino Deo tuo, ex decreto iudicis morietur homo ille, ct auferes malu de medio lsraci. Non hic quisquain ob idololatriam, sed ob super- biam,non quia duci aut principi obtemperarer usauerit, sed quia summi secerdotis iudicio non acquieuerit, mortis supplicio astaciendus decernitur.Quid nam aute esse causae possit, cur illi quidem merito interficerentur, qui mirami sacerdotis iud cium tui sient aspernati: isti vero nostri, qui primario interris Ecclesiae pastori,Christit summi facem dotis vicario, neque obtemperent, neque ob-B et te