장음표시 사용
21쪽
temperandum esse Ec sentiant, de doceant, nulla digni mortis poena credanturi Neque enim opinor )quisquam plus honoris Mosaico, quam Euangelico mini sterio deseret;
praesertim cum illud umbras rerum Ventur rum contineret, hoc rerum exhibitarum ci ram atque illustrem proponat veritatem: il
luci seruitutis, ac timoris esset, hoc libertatis sit Samoris illud mortis, hoc vitae. Proinde si illius imperium recusasse crimen fuit, pro- fecto huic se noluisse sub ijcere, posteaquam esset cognitum, grauius multo censeri debebit . An non haec Apostoli collectio est i Irri
tam quis faciens inquit in legem Moysi, sine
ulla miseratione duobus vel tribus testibus moritur : quanto deteriora putatis mereri supplicia, qui filium Dei conculcauerit, α sanguinem testamenti pollutum duxerit, in quo sanctificatus est, de spiritui gratiae contumeliam fecerit 'Illos aut in ipsos designa de quibus dixerat antea: Voluntarie peccantibus nob:s post acceptam notitiam veritatis, iam non relinquitur pro peccatis hostia: temribilis autem quaedam cxpectatio iudici j, i ignis aemulatio, quae consumptura est atauersarios. Non sibi hic blandiantur haer lici: Dei filius cum in seipso iam conculcari non possit, in suis saepe ministris ab illis conculcatur. Nec grauior spiritui gratiae fieri contumelia potest, quam si quis ad eam totis viribus oppugnandam, inuidentiae vel
odij facibus agitetur. Sed ne quisquam istius smodi leges ita proprias illius populi fuisse
22쪽
putet, Vt in alijs gentibu ibsurda sit earum futura,simili tudine seueritatis,imitatio:m minerit is Regis Nabuchodonosor, intenthaudiat quid ille dixerit; A me inquit) po- i. E D. 6 situm est hoc decretum, ut omnis populus, tribus, ct lingua quaecunque loquuta fuerit blasphemiam contra Deum Sidrach, Misachoc Abdenago,dispereat, dc domus eius vest tur. Neque enim est alius Deus qui pol sit ita saluare. Noua tum gentibus Ec odiosa reserat, unius veri Dei praedicatio; pia sertina cum is ita tum coleretur a pauculis hominibus, Ut carterorum, quos sibi fingebat stulta gentilitas, veneratio damnaretur. Et tamente hic unus Deus impeteretur blasphemijs,
rex ille terribili lege prohibui t. Quid igitur mirandum sit, talem hisce quoque temi Oribus dc inter gentium,sed Christianarum, populos a principe Catholico lepem proficisci,
qua no modo blasphemae haereticorum linguae coerceantur, verum etiam facta sacril
ga dignis supplici h pumantur Non enim Catholica de Romana religio quam insectantur odijs implacabilibus,aut noua videri' potest, uti tum unius Dei cultus atque professio,aut probata paucis atqj usitata: Cum hanc unam constet esse, qua non aliam Christianus o his, continua ad nos usque serie populorum ab ipsis Apostolorum temporibus decurrentem , nouerit. Cur ergo videatur iniquum, leueritate legum aliquanta, ab iniurijs pseudochristianorum defendi hanc unam, tanta populorum consensione probatam,tanta V
23쪽
tu state in summam authoritate adductam, tam frequenti aduersariorum oppugnatione F i. g. roboratam' Et Augustinus qui de ipse, cuius isti nobis sentetiolas quasdam obiiciunt,non dubitauit sactum illud reg s Nabuchodon so adumbrationem quandam ac typum habuisse dicere rerum earum, quae multo pbstin Ecclesia gererentur: hoc est, disciplinae Ecseu eri tatis huius,quet per fideles ac pios reges exerceretur aduersus impios ct sacrilegos deprauatorcs dogmatis Christiani. Non dubi- L h p ςq ' tau it idem a pse colligere Si decreuerit ille rex
pes liari no b -ipitem retur Deus teperator ignium, S liberator trium puerorum, multo magis cogitare debere Christianos reges, quid decernere debeant in regno suo,ne in suis fidelibus
idem ipse Deus ex umetur condonator recc torima,ct liberator iam totius orbis terraru.
Tale igitur ille tantae seueritatis exemplum, ad imitationem, voluit Christiano tum principum animis obuersari. Ac durum id quidem fatetur esse disperdere miseros, Vastar que eorum domos, quod Regia illa comminabatur lex, sed si aliter pacem habere non meruit domus David, nisi Absalon filius eius in bello, quod contra patrem gerebat, sui siet extinctus, nihil superesse dicit, nisi ut ecclesi , quae domus est Christi, tales inimicos, qualis fuit ille Dauidis patris sui, obstinatione sua perdedos lugeamus, ct regni Christiani tranquillitate parta fidei integritate, quoad fieri
potest, conseruata, moestitiam nostram comsolemur. Praetereundum modo non arbitror
24쪽
legem ab Artaxerxe rege latam in eos,qui Dei regisq; decretis minime paruissent. Omnis inqu:t Esdram sacerdotem alloquens) qui ---Πnon fecerit legem Dei tui Ec Iegem regis diligenter, iudicium erit de eo siue in mortem, siue in exilium, siue in codem nationem sub stantiae eius, vel certe in carcerem. Quae quidem lex cum caeteris,quae ab eodem rege constituta erant, usque adeo probata Esdrae s cerdoti suit,ut laetus in hanc vocem erumpe
ret: Benedictus Deus patrum nostrorum, qui i adedit hoc in corde regi sint glorificaret domu Domini quae est in Hierusalem. Qudd si tum ij qui legem Dei non implessent iusta morte plecterentur, quid passuros eos fuisse censes,
qui impleri impossibile aut non necesse esse docuissenti At quid nunc ab his agitur 3 Annon ut ijs assentiamur diuinam legem obse Guatu impossibilemi ut fieri multa non debere credamus, quae fieri oportere, ct Christi verabo,&Apostolica traditione accepimust Imbvero non dubitant, cum os perfricuerunt, Ecdocere,& scribere, nihil praeceptum in Euangelio praeter fidem , caetera esse indifferentia, neque praecepta, neque prohibita. Item pra cepta decem nihil pertinere ad Christi an os. Rursum homine iustificatum Ec perfectum non teneri ad obseruantiam mandatorum Dei dc EccIesiae, sed tantummodo ad credendum. Item Christum esse datum hominibus ut redemptorem cui fidant, non etiam vi l ginatorem cui obediant.Quae cum per seipsa
statim absurda sint, iustius*os talia profe- v s . rentis
25쪽
rentis tunderetur fustibus,quam rationibus occluderetur,nemo non intelligit, penes quo aliquid residet mentis integrae, quantum pr
gloria domus Dei, quae est in Hierusalem, id est,pro Ecclesia, cuius illa typum gessix, princeps Catholicus facturus si si illiusmodi ra bulis de sanctissimis Dei de Ecclesiae legibus
quicquid in bucςam venerit,temerE&.impudenter effutietibus rustissimae seueri tatis sum metum incusserit. Ac de iustitia qui denali ctenus sine qua ncc vera respublica est,re qua , τ liscunque demum sit,stabili firmitate subnixa esse non potest.
In unica religioneta catholica concordia pacis h ubtica ψιnculum praecipue considere , eo, fota o ausi me perturbari. ,
CAPUT IIII. IA M ct de concordia, pace dc amicitia Vi
dendum est,sine qua rempublicam diu sta non posse quiuis intelligit.Quam conco iam. s. tum Socrates , Ut est apud Xenophontem, statis. prunarium esse reipublicae dixit bonum : via
queadeo ut Graeciae urbes non aliud iusiurandum a ciuibus ex igeren r, quam de concordia conservanda. Haec au tem nec sine conseia su in religione cohaerere potest, nec peregrina in- troducta,permanere. Non enim leue paruit momenti videri solet hominibus religionis negotium : sed grauissimum ac praecipuum quiddam , cuius ante omnia cura se putene commoueri oportere.Loquor de hominibus non atheis, qui ut Deum esse concipiunt alii.
.' . quom,quone ni Si quidem maius quidquam
26쪽
RELIGIONE. 27 posti ita summum quendam ei cultum non dubitant esse deferedum Iam quid pareres leat dissimilitudo atque discordia, in ea re potii simum, in qua quid teneatur multum pu- te rante me, quotidiana propemodum nostras oculis exempla subiiciunt. De finibus agrorum,de iure possidendi, si non una se ;
Quid vel sola dissimilitudo linguarum' qua
vehementer animos dissociat quantum serpuadducit aversionis unius ab alios Nam si qui duo simul esse aliqua forte necess itate eogan- tu'quorum neuter alterius calleat linguam facilius inter se brutae ani mates etiam diue si generis, quam illi cum sint homines, ambo seciantur. Quid quod & de lana,ut aiunt,caprina grauissim et interdum corrixationes in- P. ardescunt ut illa inter Arcades & AEtholos b. ἡ, de aprina ceruice, quae mutuis pene cladibuS xa iaγvirosque perdidit Multo ut magis necesse es- lana et se videatur, alienari alios ab alijs diuersitate curina. atque aduersitate religionum. Quae una diuersitas maximi inter homines momenti videri solet, propter eam quae de praestantia habetur ac necessitate verae religionis, opinio nem .Quemadmodum igitur ubi unus est D us,Dominusque communis, nihil obest mu- ' . tuis amoribus Iocorum distantia : ita si alius atque alius est Deus,aut eius non Vna religio, nihil ad concordiam vicinitas similitudo', locorum,nihil eadem moenia,nihil mensa lectusue comunis profuerint. Dissidetur enim ea in re,quae inaxima habet vina ad humanae
27쪽
societatis diremptioneni. An tu ait CiceroqLν,. 3. in maiores vllas inimicitias putas este, quam cQUerrem, trarias hominum sententias ac dis,imilitiarii' nes studiorum & voluntatum ' Vbi aute gra uior esse potest sententiarum contrarie tas, quam in re omnium maxima,hoc est 1 in xel - 'ρ' Ouae studiorum dissimilitario maior,
quam ea qui In a iacta a crinia dioxiam bono
Cap. 3. rum ac morum fundamento'Omnis caro inquit Sapiens Ecclesiasticus)ad similem sibi coiungetur, ct omnis horno simili sui sociabutur. Si e communicabit lupus agno aliquado, sic peccator iusto.Quae communicatio sancto homini cum cane ' Aduersi enim qui eos pocsident ac velut animant spiritus, una vivere non sinunt.Nec fieri potest, ut is qui amat e rorem,non idem oderit veritatem. Exodio Vero,cum nihil obstiterit,nascitur eius extinguendae libido. Quod quia fieri nequit, ni Kajs oppressis vel fugatis, . quibus veritas asso ritumad hos protinus ἡ medio tollendos v
luntas omnis conatust conuerti solet.Doca.
mento sunt Arianae factiones aduersus Catholicos,quorum nullis Imperatorum decretis potuere persequutiones inhiberi. Hoc Gnim in quadam epistola queruntur Imper tores Valentinianus, Valens dc Gratianus, de Arianorum rabiosissimis furoribus. Sed nec tum orthodoxos cum illis societate ct amicitia iungi potuisse, omnino 3 eorum potius consertia refugisse ac detestatos fuisse, ex illorum temporum historia cognosci tur. Vnueius rei memorat indicium Theodoretus de Cassi
28쪽
Catholicis adolescentibus, qui eum sphtrae LM. 'ilusu sese oblectarent in platea, ac sorte Lucio. Arianorum Episcopo transeunte,sphaera decidens per asini, quo ille vectabatur, pedes, voluta fuisset: illi sphaeram pollutam arbitra
ti,incerorem eiulatu monstrarunt: cotinu6- ,
que post accenso igne illam per hunc traductam, expiatam eo modo fore crediderunt. Puerile hoc quidem erat, antiquae purgandi . consuetudinis reliquias prae se ferens. Verunta non indicio fuit, quantopere vesaniam Arianam ciuitas odisset uniuersa. Illi igitur quoniam erant impiJ,veritatis.odium in perasonas transserebant. Hi vero cum personis benἡ esse cuperent, earum impietatem eΣecrabantur. Est enim quod in prouerbijs Sapiens dicit,verissimum: Abominantur iusti virum Prou. 23. impium,S abominantur impij eos qui in recta sunt via. Atque uti alteros utrique abominantur,ita di cum facultas adest, persequuntur. Sed hoc plurimum interest inter Christi Ecclesiam ct Sathanae synagogam, quod illa pidiligendo persequi tu ista saeuiendo : illa vi
corrigat,ista ut euertat: illa vi reuocet ab erurore, ista ut praecipitet in errorem. Si enim vituperanda esset omnis persequutio, non laudabiliter a Propheta diceretur: Detrahentem νο secreto proximo suo hunc persi quebar. Cetanimus etiam quotidie ct filium de patre,ian. quam de suo persequiatore conqueri, ct coniugem de marito,dc seruum de domino,& depos sibi e colonum S reum de iudice,& militem vel prouincialem de duce vel rege cum
29쪽
illi plerunque ordinatissima potestate subditos sibi homines per terrorem leuiorum p narum a grauioribus malis prohibeant at de Au. compescant tametsi ijdeni aliquando a bonaea. i tib. Vita & benefactis minando Ec seruiendo de- snι a terre riu Sed cum a malo oc illicito prohibet, recces si correctores &consultores sunt cum autem Sbono ct licito, persequutores tatum suntatique oppres res. Accusentur interdum tameta ij qui prohibent a malo, si modum peccati
modus coercionis excedat aut si turbidὸ at a in ordinate in eos coercendos insiliunt, qui
nulla sibi lege subiecti sunt. Sest quaecunque tandem sit vel persequendi causa , vel pers quutionis modus certὁ vel ob hoc quod alii
alios abominantur,iuxta scripturae certissimam veritatem, non potest inter eos concoridia esse vera atque durabilis. Omnino p duas religiones diuerses,quoniam easdem inter se inimicas esse necesse est, in eadem velle reputa Iica coniungere nihil aliud esse videtur, qua id operam dare,ut aliquando lupus S agnus, aqua ct ignis,ueritas ct falsitas, pietas ct impietas, positis inimiciti js tanquam inito so dere, una cohabitent, eanὰem in familiam coalescant. Quod ut fieri nullo modo potest,ita ij qui duas inter se pugnantes religiones confoederare nituntur, frustra sabi pacem ct concordiam in sua republica promittunt: nisi forte iam langueat aut frigeat potius ex utraque parte studium religionis. Ad rationem autem amicitiae quod attinet, no egia glige dum quemadmodum ea sit a veteribus defi-
30쪽
definita .Est enim nihil aliud inquit Lilius M De apud Ciceronem)nisi omnium diuinarum liu citra Amanarum s rerum cum beneuolentia dc cha--ρί--xitate summa consensio. Et hic quidem amici setiae gradus esse videtur maximus,at m,ut opi Do in hac mortali vita perrarus: cu summa scilicet rerum omnium cosensione duorum vel plurium animi coniunguntur. Namssima iam utioribus&leuioribus quibusdam in reb' iis, frequens etiam inter veros amicos intercur. Ho. rit dissensio. Accedit interdum ct in magnis s. s.E rebus,salua dc incolumi amicitia Christiana, rhic. controuersia quaedam cum nondum satis est
ut sit mota iamprimum quaestione certa perspicuam desinitio veritatis .Qua quidem in re diui Cypriani ct Stephani Pontificis illustre
tenemus exemplianVcum de his ageretur rebaptisandis,qui fuissent ab haereticis ct schi L
naaticis baptizati .Veruntamen amicitiae proposita definitio, primo in loco rerum diuinaxum consensionem requirit: quae tametsi perifecta hic esse aegrὸ possit, propter huius seculi noctem, in qua non ad plenam lucem,sed taquam ad lucernulam ambulamus: tamen e tenus certe necessaria est, Vt eadem religionianimi consocientur. Quocirca qui diuersas sequi se religiones profitentur, amici esse non possent. Quid ' quod etiam id displicet Deo, si quisquam cum inimicis verae religionis amicitias iungere conetur. Sic enim dictum est Regi Iosaphat per Iehu filium Hanani Prophetam : Impio praebes auxilium, ct his Li. r. 8 qui oderunt Dominum, amicitia coniunge r-- - is . ris: