장음표시 사용
31쪽
Regem adeunt, caussam irae requirentes. Rex offensus iudicibus, quasi fidem suam in dubium vocantibus, iura- .uit, se hominem in nesario facinore deprehendisse. Mitigauit animum Regis Annas Mommorancius magister militum, cum diceret; non mirari se, quod infamiam metuerent iudices, si ministerio supplicii potius, quam religione iurisiurandi ossicium suum metirentur. subtrahendam deinde rumoribus vulgi,ad noua stupentis, materiem, suasit. ita nocte insecuta reiis, iussu Regio numine demersius, facinoris poenas luit. Quomodo hic idem re- resiponsum est Regi, quodAeto respondit magistratui 3Magistratus enim, praeter sormulam praescriptam , iudicare
nihil potest. nisi quod hoc ipsum sormula includi sorte
contingit, ut iudicet in eo genere caussae quod tetigimus. Illi autem iudices Galli suae religioni metuebant, non ai rem regis potestatem detrectabant. Potuit Rex uti, & v-sus est iure suo absque ope magistratuum & inferiorum iudicum. neque ei controuersia ob eam caussam iri
ueri potuit. Iudicibus intcrim facile ignoscendum videbatur, nisi potius laudandos dixeris, quod praescripta formula, quatenus iurisiurandi teligio inesset, ex tempore solui se posse non putarent. Chilonis Lacedaemonii factum, in caussa amici, a
Gessio memoratum, breuitatis studio non disquirimus, quanquam multa sane & elegantia in eo genere occurrunt : sed non obiter dicenda. Properamus enim nunc ad tertiam parrem iuri Pictionis quae in exequendo quod statutu est versatur. Sicut aute iuris ictionis vocabulu nequaqua ad magistratus si
Ios restrinximus ita imperii meri es mixti vocabulis, varie explicatis, saepe& implicatis, satius est forte abstinere nisi velimus illo significatu acquiescere qui philosophiae maxime consentaneus 1Lampadio declaratur. Solem fere in
32쪽
in hunc locum congeri regulae de coercitionibus, & supinpliciis: quas nihil attinet repetere. Ad cogitandum t men & disquirendum ista conisignamus: Impleueritne imdicuo frium, qui statuti iuras aut pronuntratae sintentIa exmecurionem intermittit: vide cxemplum Papirii Curioris a- '
pud Livium. An iudex christianus, statim a pronuntiata si sententia 'pbcium capitu irrogare positiὶ An isque V-plicio capitali a cere decreuu iudex,aut as cie um ex euidenti acti, nouit,diuturno carcere detineri iure positi ' An immanes istae poenae, quibus ita excarnificantur homine, visee mori diu se tiant, utilitate exempli fatu excusentnr 8 Ans
cretasiupplicia satim tyrannidemo irent, quod quidam statuon Z An Flaminius inter cana reum capiteplectens, ingra I x.etiam meretricis, qua nunquam se vidisse decostari hominem, i -- dixerat, maiestatis crimen commisierit aut, siboc negatur, quod crimini huic nomen dandum Z αuomodo accipiendum
se M licandumst Agud Assonii Periani: Qui potestatem iis ιο ν. arsitam in administrando non desenderit, imminuti magi. His S stratus, yeluti maiestatis laesae reus est 3 i nex dicto C racalla, quando Papinianosecuri percuso, percussori dixit, gladio te exequi oportuit meum iussum, Goueanus recte colligat, plus acerbitatis in gladio, quam in securi fuisse ' An perpetui carceris aut fustigationis pinnam, morte redimere optanti, optio concedendasti H auale si pecatum Pauli III. poni eis, qui hominem morae a scit is iis, quia i adhuc o. ori ordinati parricidium c esus isset, quamuis constanter ne. in Carae gantem tota multitudo Applicio a Dp ii 3 An deri. matio probari aebeat 3 An in crimine maiestatis magi ratio
ίω aut extraordinariis iud cibin, seceat, totum iudicium, rationibus magis seu oris o politicis, qua iuridicis esse timis . gubernare abrentu publica ecuritatis Z Anu o ca b d emdi ρ it, si cra Regum capita gladio aut securi striant tiryH , inquam,&similia multa, hoc loco considerari pol
33쪽
cent, nisi modus adhibendus scriptioni esset, quae ex am plissima materia aliquid decerpere, & ad rationem iudi
AEandi, tum in unius, tum in plurium imperio,annotare
Accedendum nunc est ad comparationem Pis .nis, quando apud Tacitum existimat: vera aut in deserius credita, iudice ab uno facilius discerni, odium es inuidiam apud multos valere. Ea enim res nos ducitad considerationem iudiciorum in diuersis rei publicae formis, aut etiam in una aliter atque aliter ad ministratorum. Ac in regno quidem, ut alia omnia, ira etiam iud ici a, expeditius, pra sentius, liberius conficiuntur. Ecce, ubi ab unitate dis scessum est, etiam in duobus, dissidia occurrunt. E pri---Zoim, mis Romanis consialibus, Brutus damnabat coniuratos; M. collega alterCollatinus saris potestatis obtentu absolue bat. in ancipili respublica erat. Vnde &in s. literis, non
tantum exemplo iudicii Salomonis, sed notabilibus sententiis iudicii regii vigor laudatur. Notum est illud: Fe ρυμ' , qui sidet in solio isdicti,dis pat omne malia intuitusuo. Rex, qui consedit iudex sine aemulo, sine consorte, sine arbutro ; dissipat malum, absque contradictione, absque disputatione, absque impedimentis, et iuris vel facti. In
tuetur enim oculo perspicacer, cui alienos colores oscter re, nec tutum, nec facile est. Et quando Spiritus S. vult describere & ob oculos ponere νηφα Di a 3υ --πιδεκii , iuxta Isidorum Pelusiotam, collocat Regem in
7 ssilio, in cuius conspectu non consistunt mendaces & qui π ' matutinus adest, ad perdendos improbos. Iam, quotiens aequitati via ct ratio datur. unius iudicium facile explica tur. Id in animo habuerunt qui apud Liuium inani proposito sententia minime vana ita disputant : Regem hominem esse, a quo impetres, ubi ius, ubi iniuria opinsit: esses
ita locum, esse beneficio ; ct irascies ignoscereposse, inter a-
34쪽
m cum ais inimicum discrimen nosse. Leges secunduri
quas scilicet muelis iudices iudicare tenentur ; de plurium enam regimine hic sermo est remsurdam, inexorabilem esse , lubriorem meliorem sinops quam potenti; nihil laxa menti nec veniae habere, si mora excesseris. quae nude accepta iacile refutaueris, ni si ad comparationem aptari me minerimus. Sed haec unitas iudicis, si dicendum, quod res est, iacilius optatur, quam obtinetur, inter mortales. Finge unius imperium. Is. nisi optimus plane sit & sapientis. simus quales pauci semper humanis rebus contigere 'non poterit ubique omnia omnium iusta noscere: sed adhibebit consiliarios. Imo, quis est ille tanta sapientia fisus, qui non cupiat prudentium virorum consilia audire, aut sibi necenatia .redere Θ Ergo ab uno iam ad molios deuenitur. Quie sicuti verissime dicuntur, ita adhuc tamen magna unius iudicis , in unius imperio, excellentia ostenditur, quod multi quidem censere ac sententiam dicere, unus autem decernere ac definire, possunt. Ille virus si prudens est, faci lius υera a falsis di cernet, ut Tacitus ait: si non malus quidem, sed consilio negotiis imp r. iam nomine Unus, revera multi debent iudices existimari. Si prauus est, & tyrannus, qui unus iudicandi potestatem habet, tum in uertitur votum Pisonis, & ab uno ad multos non prouocatio quidem, sed optatio, fieri solet Odium es inuidiam apud multos valere, contingi c quis enim negauerit Z) nisi legibus aceu rate & Quere latis, hi animorum motus compescantur. Quo maior tu . dicantium multitudo, eo maius periculum:&vbi iudicia populi sunsi maximum. Testula Atheniensium facit,ut demonstratione nulla sir utenditia r. Nec Romana hisi
ria caret exemplis eorum, quibus nullam sua innocentia opem tulit. Sed, ut coepi dicere, legam auxilio Ordinae
xi possunt, quae sibi relicta aberrant, Vade, si palam di
35쪽
cuntur sententiae, disciplina singulari opus est. Sin tacita feruntur si magia, ipsa latendi fides, perturbationibus a
pud plerosque conceptis, favere videtur. uoto enim cuis eadem honestatis cura secreto, quaepalam in uitPtinius. Vir,
de tam solicite monet Cicero iudices in Rabiriana: quid deceat vos, non quantum liceat vobis, declare deberis. si nim, quid liceat, quaeritis, potestis Iollare e ciuitaete, quem et ullis. rabesta em qua dat potestatem, occultar eadem libidi nem. cuius conscientia Nahil est, quod quicquam timeat, si non pertimessat suam. Et quantum odia ac inuidia in multi tudine iudiciana postitit, ubi semel a lege & probis moribus recessum est , satis magno exemplo dequeritur se saltastius i Iudicia, tametsi cat antea, tribus ordinibus tradita siunt, tamen isdem isti facitos regunt; dant, a Lmunt quae lubet: innocentes circumueniunt: seuosad rona rem exsol unt. non facinus , non probrum aut flagitium obstat, quo minus magistratus capiant: quod commodum ess/rabunt, rapiunt '. postremo tanquam urbe capta, lubidinen licentiasua, pro legibus utuntur. Sed videbimus, quomodo Pimni ceciderit votum suum, quique totius caussae exitus fuerit. Cum enim petitum esset a Principe, ut cognitionem exciperet, reo non inuito, qui studia populi & patrum nactuebat: Tiberius, invidiae & supicioni obnoxiam rem cernens, per imaginem quandam cognitionis, paucis familia iam ad
hibitis minas accusantium,esex parte rei preces audit, nul laque sententia pronuntiata, integram caussam a penatum semittit. Incedebat enim fama , quasi Tiberius ipse Germanico in externas terras quasi relegato, causta mom M tis per Pisonem hunc Syriae legatum fuisset. Maluit itaq; Senatui, negotium permittere: integram scilicet iudiciu utrique parti essentans. Quare& in curia meditato tem peramento disseruit integris animis viiudicandum,distor dia
36쪽
diane reus an veneficio in Germanicum peccasset; res nouas molitus esset , an intra hoc crimen deliquisset: iamque enim objecta crimina pro approbatis accipi fas esse. Haec ad Senatores , tanquam ad iudices. in curia enim de morte Germanici anquirebatur. Accusatores Pisonis monuit, ut temperatis nimiis in Cermanicum studiis, quantum tamen labore & constantia possent, caussam agerent. Patronis rei itidem animum addidit, ut periclia tantem iuuarent, neq; eloquentiae aut curae quicquam mitterent, si quid haberent,quo innocentia ejus subleu,ri posset. Est haec oratio inter praecippa eloquentiae 4 Lberianae, prosundis regnandi artibus destinatae, spec i mina, uniceque id agere videtur, ne odium es inuidia apud multos in iudicando valeant: quod Piso metuebat. Crimen Pisoni duplex intentabatur: et en eis in Gemmanicum; dillaesae maiestatis,petita arm γ republica. In priori ς rimine, loco probationis assumebantur etia, quae antea exuto inGermanicum imperatorem suum obsequio, c rumacia se contumebis ac prauis certaminibus peccasset. Haec sicut infitiari reus no poterat, ita veneficium visus est diluisse. Quanquam interim ex patrum plebisque animis eximi non poterat suspicio, fraude profecto insidiisque Germanicum interiisse, ministerio Pisonis. In altero crimine, abunde demonstratum est, laesam a Pisone rempublicam , & bellum prouinciae illatum,quod nec postremis ad Principem literis negare ausus est. Quanquam autem, per ea, quae probata ac evicti sunt, exitium Pisoni imminere , nullo modo dubi tari poterat, nisi quatenus ipse in Principe aliquid spei re poneret : non pauca tamen, praeter disciplinam curiae, dc morem iudiciorum, habet illa cognitio. Quo pertinentillae populi ante curiam voces auditae; non temperaturos
manibuι, si Dirumhententias reus euasi ei: & facta ; cum
37쪽
V io Pisonis in Gemonio traherent ac diu gerent, nisi
iussi, Principis proici Za reposi afferent. itemque,quod sonata Piso rursum ingressus, in se in patrum voces, uersa es , va cuni perpessus est. Quae studia in Germanici
memoriam,& odia in reum, inter iudicandum ostentari, nihil attinebat. Sed nimirum Stoicam de exuendis affectibus philoiphiam, ut sunt res humanae, nec curia, nec soro Romae receptam videmus. Damnationem, cum iam desperasset, ipse praeuenit Piso, violentas sibi manus afferens misi quod de opibus &memoria eius deliberatu inest. Sed Princeps libenter mo deratus est seueriores sciatentias, quibus non parum ad lationis inesse satis intelligebat. Talia erant: ut Pisonis nomen Fastis raderetum,ut Signum aureum in ad Mariis is ris, dc ra ultioni tueretur. Et prius quidem exemplo melioris teporis refutauit Tiberius : coetera ob exiernas et ictoriassicra dictitans,domestica mala tristitia operien da, decore censuit. Quanquam huius generis multa,posmquam abiecta diissimulatione propalam exercere infinitam dominationem, saeculum suit, usurpata sunt, sicut vel ipse Tacitus docere potest, cum refert decreta ob coniurationem inNeronem detectam,exirem ennali qui
Connexa erat crimini Pisonis caus A filii Maret ps sonis, Ic uxoris Plancinae. Filius pars ciuilis belli fuerat.
sed miserationem attulit acerbitas accusatorum, dcino. pia patronorii. Minuebatur deinde crimen, ex eo, quod . . v. dissuaserat patri arma adversus rem publicam. Vnde Tiberius plenissima aequitatis sentcntia,adolescensem Lmine ciuilis beL purgauit: patris quippe iussa , nec potuisse
si tu de recrare. quae exaudiri scilicet debent. Mandata enim patris non excusant filium a crimine ad uersus reni publicam; ubi Obsequium non minus, quam minia
38쪽
. inisterium, scelus est. Pergit autem cetera quoque et qui talis inuitamenta exequi Tiberius: no litatem domuuetiam ipsius patris, quoquo modo merati, grauem casum a Pe αν intelligit συγ tm. Et poterant hςc pronis utiq; auribus accipi apud homines aequitatis nec imperitos, nec incuriosos: visententiae ratio constaret, qua Piso filius bgnominiae exemptus, nec paternis bonis exutus est.
Grauior fuit Plancinae inuidia , mariti in Germanicum insidiis ac discordiis pervicacius immixtae. Augebat dolorem ciuitatis, deprecatrix Liuia Tiberii mater: cuius odia in Germanicum, & verum Augusti sanguinem, secreto optimi cuiusque questu differebantur. Quare Historicus, Tiberium cum pudore flagitio pro Plancina di seruisse, cum matris preces obtenderet, animaduertit. sed nihil ad veniam in animo Tiberii & Liviae validius suisse, quam conscientiam secretorum aulae, satis licet credere: nemine vel tunc vel postea reperto,qui persuaderi sibi pateretur, inimicitias Pisonis& Plancinae in Germanici do mum priuatis auspiciis exercitas fuisse. Vnde & totum hoc iudicium, plus speciei,quam fidei habuit: Pisonisque spes non immerito in irritum cecidit, quando ab UNO, a quo inter conscientiam sceleris & infamiam nec amari nec destiadi poterat,im
39쪽
Generose m. Re 'ondenti, amico
Est coluisse DEUM Tl Bl prima & maxima cura
Limpidui excelseo lapsus de eterrice montis Pingori fons rivis lenibus arva rigari. Et quaesis uro terrae caroque meatu Hauserat, haudpar fundere se μου avet. Te quoque; Κ ALT B O R NI, multa penetralia largo Artis ditarunt alta ore diu. Desupere coelo benedictio cra vigorem Addidit o pluviis milibus auxit aquis, Gaudeat hoc ergo mox tota Silesia fonte, Et latices noris concelebrare Tuos.
Ioli: Rebhan, D. Pand. P.Ord. Coll. Iurid. h. t. Decanus.
40쪽
v Illo P Ros APIAE ANTIQUITATE,
DOMINO GEORGIO A UADDENDOR N&: EQUITI SILEsIODe Iudice & Judiciis, sub Clarissimi BOE CLERI
umbone, sortiter contendenti amico affectu gratulatur
QVα de ruriciis Foris, solers,
Arcanis aperis, dicasque Mundo, Nostrum legimus ad Nicrum libentes Inprimis ego, macte laude, dixi, KALDENBORNE novat merere cunctis De Iuris bene perge Candidatis t. . 'Docte disseris, asserisque docte Quicquid promis in aureo libello, Vere lacteo & aureo libello, Quem FaGus probet ipse, vindicetque Romani sibi Iuris Architectus. Nil de Judiciis Forique celas Arcanis: legit de leget Iuventus, Et dignas tibi dicet ipsa grates . Olim Posteritas, tuum que scribet Nomen Gunemosnein cedro perenni . . Haec dum mente agito, tibique plaudo Aurem vellicat, & monet Thalia riuodde Iadieiis bene es diserte
Scribit, causa pater,sieverus Age ea cultor Iustitiae; bonum ergo es aequum, V de Iudiciis Forique rebus