Anicii Manlii Torquati Severini Boethii De consolatione philosophiae libri 5. ad optimarum editionum fidem recensiti. Accessere Petri Bertii praefatio, Boethii vita a Martiano Rota conscripta, Theodori Pulmanni de metris Boethianis libellus, nec non

발행: 1721년

분량: 210페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

sus est enim infans statim Athenas , ubi jam restauratet literarum di Philosophiae studia magno praestantissimorum ingeniorum confluxu atque ardore agitabantur. Ibi ille totos annos xv II. cum aliorum Philosopho

xum, tum Aristotelis inprimis atque Euclidis & Ptolemaei Iect ion i vacavit. Ac videtur quidem Eleaticae primum , postea Academicae, tandem vero Peripateti cae sectae addictus suisse . Huc illud refero quod initio hujus libri legitur : ubi Philosophia Poeticas Musas apud Boethium in carcere conspiciens , fingitur aegre ferre illarum praesentiam , & dicere , Hunc vos , Eιω- ticis atque Academicis studiis innutritum ausae fusis adi- νε st Quod de annis xv I ir. Athenis exactis dixi , confirmatur ipsius Boethii testimonio , ex libro de Disciplina Scholarium . Exercuit autem in prima illa aetate

studium Poeticae ; itaque ipse de se :Carmina qui quondam sudiosorente per i ,

Flebilis , Mu , moesos cogor inire modos . Sic ergo Boethius pueritiam & juvenilem aetatem consumsit. Atque huc pertinent illa Fortunae ad ipsum

verba : Mum te matris ex utero natura produxit, nudum

rebus omnibus inopemque suscepi , meis opibus fovi , O , qtiod re nunc impatientem nosri facit , favore prono indutigentius educavi , et omnium quae mei sunt juris assuentiae' splendore circumdedi . Reversum Athenis in Urbem , statim egregia animi

virtus , moresque ad humanitatem tacti commendavere praecipuis in re publica viris, qui juvenem ad sumam a natum ambire , & assinitates suas ipsi ultro etiam offerre, non inhones 4m sibi putavere. Duxit autem uxorem primam Elpidem Siculam, virginem nobilem, ex eaque duos filios Patricium & Hypatium suscepit. Fuit autem Elpis ista non probitatis tantum , sed etiam literarum laude celebris , inprimisque Poetica amans . Ejus creduntur esse Hymui duo qui in Ecclesia

22쪽

clesia canuntur , Aurea lux , & Felix per omn3s . Elpidis istius quis pater fuerit , n eicitur : primae illum dignitatis virum fuisse , constat ex iis quae libroseeundo Philosophia Boethium alloquens dicit: Taceo, inquit , quod desolatum parente , summorum re virorum cura suscepit, delectusque in innitatem principum eivita tis quod pretiosi Mum propinquitatis genus est se prius carus quam proximus fuisti . si is non te felici taum eum ranto splendore socerorum , eum conjugis pudore , tum masculae quoque prolis opportunita)e praedicavit ἐIta ille juvenis admodum admotus est praecipuis in republica honoribus, ac per eos tandem ad summum fastigium , hoc est Consulatum , pervenit. Huc spe Elant ista Philosophiae verba : Praeteres Iibet enim praeterire communia I sumtas in adolescentia , nsgatas senibus dignitates. Incidit autem primus ille Boethii consula intus in annum Christi CCCCLXXXVII. quo anno , iit auctor est Cassiodorus in Chronico , Odoacer Herulus Phoeba , Rugorum rege, vim, captoque potitus est . Ex quo apparet , Boethium ante occupatum a Theodorico regnum Italiae , consulem fuisse . Biennio enim post consulatum Boethii ingressus est Italiam Theodoricus , di postea imperante Anastasio , consul eque Albino , Ravennam venit , & Odoacrem inter

emit .

Filii Boethii Patricius & Hypatius annis XI II. post

patrem consules Dini sunt. Fuit autem is annus a Christo nato quingentesimus , regis Theodorici oeta viis . Scribit autem Cassiodorus in Chronico , eo anno Theodoricum Romam cunctorum votis expetitum advenisse , & senatum suum mira affabilitate tractasse, Romanae urbi donasse annonas , atque admirandis moenibus , deputata per annos singulos maxima pecuniae

quantitate , su bu en i sie . Hic ille est annus quo Boethius noster filiis suis curules insidentibus , Theodori

cum Diuitigod by Corale

23쪽

eum regem diserta admodum oratione in Curia laudavit : cui ille respondens , senatum mira comitate appellauit , ac se dignitati & commodis ejus numquati ide futurum ostendit . Progressus tunc e Curia in Circum Theodoricus , ad locum qui Palma ati ea dicebatur , concionem habuit ad populum cum senatori trus in gradibus considentem . Hic vero Boethius , medius inter filios suos consistens , congiarium populo dedit. Prosectus autem e Circo Theodoricus , triumphale epulum senatoribus dedit , ac plebi Romanae frumentum donavit. Quanta vero fuerit illius actus celebritas , ex eo cognosci potest quod beatus Fulgentius , qui tunc temporis nova Trasimundi saevitia exanimatus , deserta Africa Romam venerat, pompam illam

conspiciens , acclamationes audi eus , ordinemque rerum admirabilem secum expendens, exclamavit: 2 Nam

speciosa debet esse Drusalem illa cael sis , si sie fulger

ma terrespis f ω si in hoc saeculo daruν tanti honoris dignitas diligentibus vanitatem , qualis hono 'gloria tribuetur sanctis contemplantibus veritatem J Sed splendorem illius actus eleganter descripsit ipse Boethius hujus operis libro secundo , ubi Philosophiam sic loquentem introducit: Si quis rerum mortalium frurius tillum beatitudinis pondus habet , poterit ne illius memoria lucis quantalibet ingruentium malorum mole deleri , quum duos pariter tiberos tuos domo provehi sub frequentia patrum , sub plebis alacritare vidisti ἐ quum ei em in Curia curuisos insedentibus , tu regiae laudis orator , ingenii gloriam facundiaeque meruisi st quum in Circo duorum medius consulum circumfusis multitudinis ex*ectationEm consularis

triumphali largitione satiast ρ Secundus Boethii nostri

consulatus ineidit in annum Christi DX. Theodorici regis XVIII. Hoc anno Boethius consul, praedicauaen ta Aristotelis commentariis illustrare aggressus est. Testatur id ipse initio sui Commentarii . Exsi, inquit ,

24쪽

nos curae incii eonsularis impediunt quo minus in hirstudiis omne otium , plenamq- operam consumamus 2 per-3inere tamen videtur ad aliquam reipublicae curam , eiacuis bratae rei doctrina eivss infruere ; nec male de civibus meis merear , s , quum prisca bominum virtus urbium ceterarum in bane unam rempublicam imperium transtiterit,

ego , id saltem quod reliquum est , Graecae sapientiae artibus mores nos A civitatis infruxero. stuare ne hoc quidem ipsum constitis vacat o cio ; quum Romani moris sem per fuerit, quod ubicumque gentium puleberrimum est atque laudabile , id magis ac magis imitatione honesare . Iudicabat enim gravissimus vir , non posse a se tem pus quod a republica vacuum habebat , melius coli eari quam si illud maximorum virorum , Catonis V M. Tullii, Senecae , aliorumque exemplo , sapientiae stu

diis , atque Aristotelis inprimis , Philosophorum maximi , lectioni , versioni, atque explicationi tribue rex . Nam & ipse a prima aetate illis studiis fuerat delectatus , & intelligebat, nihil esse quo aeque humanae

mens gaudeat, atque veri cognitio : S sperabat, Roma nam juventutem sua opera ad priscam illam virtutem posse excitari . Habebat autem bibliothecam optimorum utriusque linguae librorum copia instructissimam , cujus parietes ebore ac vitro comti nitebant , neque in carcere postea quicquam tulit molestius quam quod ea carere debuerit: quocirca ipse eum Philosophia sua de hae re ita in catenis conqueritur : Haeccine , inquit ,

est bibliotheca illa quam certi mam tibi sedem no stris in Iaribus ima delegeras st in qua me eum saepe residens de divinarum humanarumque rerum scientia disserebas ἐHisce igitur praesidiis instructus Boethius omnem Philosophiam Latinis literis illustrare instituerat. Sic

enim scribit L Ego omne Ari telis opus,quodcumque in manus venerit , in Romanum sitam verrens , eorum omni um commenta Latina oratione perscribais r ut siquid ex Logi

25쪽

X mi Logisae artis subtilitate , vel re Moralis gravitate per tiae , oe ex Naturalis acumine veritatis , ab Ari oreis perspicuum es , id omne ordinatum transferam , uquodam lumine Commorarἐorum lita rem . Hac ille contentione multa in universa Philosophia vel e Graecis vertit , vel ipse Latine scripsit.

IN LOGICIS ista:

Ad Isagogem Posbrii libros II. - - , Secundae editionis librum I. In Categorias Arsotelis lib. II. librum ερε νειας lib. 1. - Editionis secundae Bb os vr. ' i

vo Divisione librum T. 1 a. . . .

De Desinitionibus librum I. - Ad Categoricos vllogismos Miνoductioniin librum a. 'In Topica Ciceronis Bb os v I. De Di erentiis Topisis libros xv. . ' 'De ollogi o Categorico Iib. II.m ollogismo HNothetico Iibros Ir.

De Locis Rhetoricis ΓΘ. I. Q

Transtulit. maeomaebum Arithmetieum . Cassiodorus de Arithmetica : Hane apud Graecos Nicomachus diligenter exposuit et quem primum Mad urensis Apulejus , deinde magnificus vir Bo83hius , Latino sermone translatum , Ro

manis contoIit lavi itandum. - . De Arithmetica lib. II.

IN MUSICA

Transtulit 'thagoram Musicum. Setipsit de Musica Ilisos v.

Transtulit Euclidem . Cassiodorus loquens de Geome tria e Cujus disciplinae , inquit , apud Graeeos Eoia νε , Apollonius , Ambimedes , nee non aliὸ scriptores pr babiles

26쪽

babiles exsiterunt : ex quibus Euclidem translatum δεα ρο- manam linguam idem vir magnificus Boetbius dedit , qtii F diligenti etira relegatur , hoc quod de diui nibus pris-diδἰ is apertum es , manifesa intelligentia oe clara veritate cognoscetur . Seripsit in Geometriam Euclidis libros tres . De diuadratura Circuli .

IN GEOGRAPHIA, ET ASTRONOMIA:

Transtulit Ptolem tim Alexandrinum .

IN METAPH YSICI Si

De Unitate oe Uno lib. r.

IN MECHANICIS:

Transtulit Archimedem Mechanicum. Edidit praeterea Platonem a se versum , Misolarum ad diuersos librum I. Concordiam quoque Philosopbiae Arsotelieae eum Platonia eis scribere adgressus est . De Hebdomadibus lib. I. Crediderim etiam , Romae vel ipsum extra ordinem quosdam nobiles juvenes docuisse , vel docentibus aliis praesuisse , & varia omnis sapientiae exereitia domi suae instituisse. Fuit enim tunc temporis ipsa etiam Roma literarum , & philosophiae , & humaniorum disciplinarum artiumque celebritate clara : quemadmodum ex rescripto Theodorici regis ad Symmachum , Boethii socerum , apparet , in quo ille Romam eloquentiae vocat saecundam matrem, virtutumque omni una latissimum templum : vetatque , ne Valeriant Iiberi e Syracusana civitate studiorum caussa Romam deducti , ipso inconsulto aut inscio ad patrem red

eant .

Nota quoque exteris suit Boethii nostri eruditionissama . Nam quum Theodoricus Francorum regi Chlo-doveo , & Burgundionum regi Gundibaldo adfinitate. jun-

27쪽

iunctus esset, quod illius quidem sororem Audassedam uxorem ipse duxisset, alteri vero ipse filiam eloeasset ,

forte evenit ut Gundibaldus , qui Ravennae socerum inviserat , Romam quoque eXeurreret , urbis fama , di Boethii nominis celebritate excitus I cui quum Boethius inter alia mechanici operis organa ostendisset horologia duo , quorum alterum in sp saera mobili cursum solis significabat, alterum aquis stillantibus indicabat horarum spatia , cujusmodi Graeci clepsydras

vocant, obstupefactus eorum conspectu homo Barbarus , simulatque in suun regnum reversus est , missis

legatis petiit a Theodorico ejusmodi ad se horologia

transmitti . Theodoricus Boethium ut talia adfini luci concinnaret , rogavit 3 concinnata vero misit . Exstant ejus apud Cassiodorum Epistolae duae , harum rerum testes , quas operae pretium eis cognoscere , tum ad confirmandam fidem eorum quae dixi , tam quia eximiam continent Boethii praedicationem . Audi ergo quid priore Epistola Theodoricus scribat . Eurgundion- δε- minus a nobis magno opere posulavit ut horologium quos aquis sub modulo fluentibus temperatur , quod solis sm mensi comprehensa illuminatione distinguitu , cum magi fris rerum ei transimittere deberemus . Merito siqui dem respicere cupiunt quod legatorum suorum relationibus obsupescunt. Hor 3e, multa eruditione saginatum , ita

nosse didicimus , ut arxes quas exercent vulgariter nescientes , in ipse disciplinarum fonte potaveris . Sic enim Atheniensium sebolas longo positus inprosi , sic miliatorum ebo ris miscuisi togam , tit Graecorum dogmata doctrinam feceris esse Romanam . Didie i enim , qua profunditato

eum suis partibus Speculativa rogiretur,qua ratione Activa eum sua divisione discatuν : deducens ad Romuleos senatores quicquid Cecropidae mundo fecerant fingulare . Translatio nibus enim tuis 'thagoras minus , Ptolematis Astron mus leguntur Itali e Nicomachus Arithmeticus , Geom

28쪽

tνietis Euclides audiuntur Ausoniis r Plato Theologias , Aristoteles Log cus 2 sirinali voce disceptante Mecbantetimoliam Mehimedem Latialem Siculis reddidi i : Θ qm otimque disciplinas vel artes foecunda Graecia per singuloae viros edidit, te uno auctore , patrio ser/none Roma fusi/pit r quos tanta verborum luculentia reddidisti claros, tanta linguae proprietate conspicuos , Ny potuissent i, ilii opus ruum praeferre , si utrumque didicissent. Tti artem praedictam , ex disciplinis nobilibus natam , per quadrifarias Mathesis Januas introisti . Tu illam in Naturae pene tralibus eo dentem , auctorum libris invitantibus , . eor dis lumine cognovi i : - . Hae quia sudiosius te leti compeνimus , praedicta nobis horologia quantocius transemittere maturabis , ut re notum in illa parte mundi facias tibi aliter pervenire non poteras . Agnoscant per te exterae gentes , tales nos habere nobileae, quales lettiniurati Iores . 9uoties non sunt eredituri qui sideν ne . quo

ties hanc veritatem lusoria somnia turabunt f Θ quando fuerint a supore conversi, non audebunt s. aequales nobis dicere , apud quos sciunt sapientes ratia cogitasse . In Epistola Theodorici ad Gundibaldum Burgundionum regem leguntur Ha : stuapropter salutantes graria eonsueta , per harum portitoreI , praesentiae vesrae , horologia cum suis dispositoribus crediὸimtis desinanda . Unum , in quo humana solertia videtur colligi quod roiitis e li noscitur spatia pervagari s aliud , ubi solis meatus sine sole cognoscitur , aquis guttantibus horarum spatia

terminantur . Habetote in vesra patria quod aliquando vidisis in civitate Romana. Digniam es ut bonis.-sris ves a gratia perfruatur , quae nobis etiam ad nitare conjungitur.

Sed & citharoedum missurus Theodori eus ad Chlodo-veum Francorum regem, Boethium nostrum consuluit , deditque ipsi curam deligendi ali jus idonei. Apparet id ex Epistola ipsius Theodorici ad Boethium

29쪽

in qu .r haec leguntur : LNum rex Francorum convivii no stri fama pelle vius , a nobis citharoedum magnis precibus expet fet , sola ratione complendum esse promi mus , quod te eruditionis Musicae peritum esse noveramus . Adjaces enim vobis doctum eligere , qui disciplinam ipsum in arduo collocatam potui is attingere . Idem quoque ad Chlodoveum s quem Cassiodo rua Luduin vocat victoria Alemannica elatum scribens seum , ut moderatione & elementia victos sibi deviα-ciat, hortatur, ac tandem addit : Cilba ardum etiam arte sua doctum pariter destinavimus expetitum , qui orae manibusque consona voce cantando , gloriam vestrae potestatis oblerteret quem ideo fore credimus gratum , qoia advios eum judicasis magno opere dirigendum . Haec igitur

studia fuere Boethii. Quae dum tractat, eripitur ipsi morte EIpis , fida curarum , & gaudiorum, & ltudiorum socia . Ejus Epi taphium , s incertum , scriptum ne a Boethio , an ab alio aliquo in tale legitur :Elpis di ta fui , Sicuti regionis alumna ,

Riam procul a patria conjugis egit amor .ctuos ne moesta dies , nox anxia , sebii s bora ,

Porticibus sacris Famnum peregrina quiesco , Iudicis aeterni tes eata thronum . Desuncta Elpide , Boethius secundam uxorem duxit Symmachi senatoris & consularis viri filiam, Rusticianam , eX qua duos filios paterni. avitique ingenii speciem praeserentes suscepit. Atque hos quidem con sulares vocat , non quod consules suissent , sed quod viro consulari essent progeniti . Sequutus est postea Boethii tertius ultimusque con sulatus , quem ille eum Symmacho socero suo gessit sanno Christi DXXII. aetatis suae LXUII. Ad eum

30쪽

vero petendum , ut & alios quoque honores , ndn amisbitio Boethium , aut lucri spes , sed bonorum com mune studium impulit. Ac videtur, Symmachum quidem consulem dedisse senatus Romae novae , Boethium vero senatus Romae veteris. Huic Symmacho Boe- hius libellum inscripsit a se compositum de S. Trinita- eo adversus Ne foris o Euoebetis errores. Fuit enim S. Theologiae inprimis studiosus Boethius ἔ ae tunc quidem eo an pensius , quod videret orthodoxam de S. Trinitate sententiam vehementer ab Ostrogothis Ariariis 1 ipsorumque rege Theodorico oppugnari . Scripsit ergo de Gnitate Trinitatis o utrum Pateν , Filius , spiritui sanctus de divinitate sub antialiteν praedicentur . Praeterea , de Fide , ad Ioannem Diaconum : Θ de duabus in Chrso naturis . Sed Boethius editis istis operihus odium sibi Theodorici regis conflavit , & in suspicionem apud ipsum venit capti de mutando reipublieae satu , & vindieanda in libertatem Italia , consilii Nec defuere qui hac occasione in ipsum aperte insum

gerent ἱ consulisque auctoritatem aperte oppugnarent: quibus omnibus Boethius , fretus recti animi conscientia , fortiter sese opposuit , neque est veritus , pro tuenda republica dc privatorum civium jure, inimicitias potentiorum suscipere. Primum ergo Conigastum exactorem repressit, miserorum civium fortunas nefarie invadentem , neque id

semel tantum iacit, suo consulatu , sed saepius . Postea Triguillam , regiae domus praefectum , ab incoepta ,

jamque perpetrata injuria revocavit. Bona & innocuos cives , quos infinitis calumniis effrenis Gothorum avaritia divexabat, objecta perieulis nominis sui auctoritate protexit. Provincialium quoque fortunas Privatis praefectorum rapinis & publicis vectigalibus pessumdari , apud regem Theodoricum questus est . Quum que acerba fame servente , gravis atque inexpIi-

ea bilis

SEARCH

MENU NAVIGATION