장음표시 사용
41쪽
Romanus, & nobilitate majorum , & animi doti bus clarus , in ea tempora incidis quibus Italia a Barbaris oppressia tenebatur . Natus est enim non ita multis post annis quam ab Alarico Roma caperetur, floruitque Theodorici regis tempestate . Theodoricus hie a Zenone cum ingentibus copiis missus , ereptam Odoin acri Italiam sibi vendicaverat ; Ravennaeque regni se de locata , cuncta pro libidine administrabat': quod videns Boethius honestis disciplinis animum applicuit sid sibi tantum superesse intelligens quod homine libero dignum foret. Eruditus itaque Graecis & Latinis literis ab adolescentia cum esset , quaedam primum ex Euclide transtulit, atque ita transtulit, ut & dimetiendi rationes, & alia quaedam de suo adjungeret ἡ ac quod nondum Aristotelis aetate repertum fuerat , aequa te circulo quadratum astruere docuerit. Arithmeticam Postea , Nicomachum , non ut interpres , secutus , sed
suo usus judicio, Latini si verbis reddidit. Et inde Musicam , perplexam & involutam disciplinam , ex optimis quibuique collegit: qua in re & Aristoxeni copiam , ct Pythagorae judicium expressit . Exstat Theodorici regis ad Boethium epistola , quae & Ptole maei Syntaxin , di Archimedis Mechanicen ab eo La
42쪽
e initate donatam assirmat. Uerum praeludia haee fuisse crediderim eorum quae vir tantus mente agitabat. Phi-Iosophiam enim Latinis literis illustrare constituerat , mon ut Varro Stoicam , nec ut Tullius Academiram, sed eam quae ceteras obscuravit , ab Aristotele invectam , & a tot praestantibus ingenio viris , aetate tam Ionga celebratam. Id ipse his verbis signifieat: Ego omne Ariuotelis opus , quodcumsue in manus venerit, in Romanum siliam vertens , eorum omnium commenta Latima oratione praescribam i ut si quid ex Logicae arris subtili- rate , ω ex Moralis gravitate peritiae , ω ex Naturalis acumine veritaris , ab Arisoreis pomeriptum es , id omnesiainatum transferam , atque .d quodam Amine commemsationis ili rem . Igitur Porphyrium , quem Victorinus Apher compendio transtulerat , explanavit , &eumdem a se mox interpretatum novis rursu in eX post stionibus illustravit. Praedicamentis manum admove Tat , cum ecce consul Romae creatur . hoc ipse suis verbis signifieat: Et si nos curae officii confularis impediunt ,
quo minus in his sudiis omne otium , plenamque operam consumimus , pertinere tamen videtur ad aliquam resu blicae curiam , elucubratae rei doctrina cives infruere . Nee male de eivibus meis merear , F, eum prisca bominum vir rus urbium cero artim ad hane unam rempublicam impe-νium transtiterit , ego ad id fallem quod reliquum es , Graecae sapientiae artibus , mores nosrae civitatis infruxero. stuare , hoe quidem Usum consulis vacat incio , cum Romani moris semper fuerit, quod ubicumque gentium poleberrimum esset atque laudabile , id magis ae magis imitatione honesare . Haec ille . Ex quibus illud etiam salsum esse convincitur quod aliqui memoriae prodid Tunt , Boethium omnia , non pleraque , relegatum scripsisse. Ad consulatum autem juvenis pervenit sa-Vore principum civitatis . puerum enim a Patre relictum curandum susceperant, quod di antiqua Manlii
43쪽
Torquati familia prognatum scirent, & novam Anieli proavi indolem perspectam in ipso haberent. Primo
ejus consulatu, rex Hunnorum & Italiae Odoacer , Phaeba Rugorum duee victo captoque potitus est, sicuti Cassiodorus tradit ; qui bis solum , eum Symmacho semel , ipsum in consulibus nominat. Non solum autem dignitatem hanc ipse adeptus est, sed duos etiam
filios suos , quod nunt quam antea Contigerat , consules eodem tempore vilit , Patricium & Hypatium . Λnno illo Boethbus in curia Theodoricum tum primum Romam accersitu nI , S. P. R. nomine , magna facundia laudavit , & in circo duorum consulum medius triumphale convivium multitudini exhibuit. Colle gam in ultimo consulatu Symmachum socerum habuit; cum quo magistratum ita gessit , ut eommune bonum privatis amicitiis praeserret. Accidit ut Paullini conis sularis opes regii satellites appeterent : hominem in genue tutatus est. Albinum falso Cyprianus a ceu sa
vit: innocentem consularem virum ostendit. Acerba fames Campaniam urgebat , di acerbiorem eo linti nem tyranni Procuratores indixerane r eam exigi consul non sustinuit. Triguillam quoque regiae domus praepositum multoties ab injuria dejecit, & Conigastum sortunas optimi cujusque insectantem compe sevit. Hisce rebus factum est ut regis indignationem incurreret, Perdi torumque delationibus in ex silium pelleretur. Accusationis summa haec fuit: Quod senatum majestatis accusaturum prohibuerit : quod ad Anastatam imperatorem literas miserit de recuperanda libertate . Delatores , perditis moribus homines tres exstiterunt; Gaudentius & Opilio , tunc ob innumeras fraudes exsiyio damnati , Basiliusque pridem a procuratione domus regiae dejectus, obaeratusque plurimum . Purgasset facile Severinus objecta erimina , si coram delatores arguendi facultas sibi a Theodoricod data
44쪽
data fuisset. Sed vel iratus oblatam sibi uItionis Oeea sonem amittere, vel improbus a se excitatam ea luaniniam dissolvere noluit . Absens itaque vir , di inu cens , & grandis na Iu Boethius, malorum conspiratione relegatus est i nec a bonis in patria retentus, Tieinum secessit , urbqm in Insubribus positam , ct sita a tyranno praescriptam . Inquam simul atque venit , quo posteris etiam innocentiam suam cognit ni faceret, pulcherrimum illud de Consolatione volumen , Cieeronem imitatus , conscripsit. Nam scut ille , quosliae desiderium levaret , de animorum imm0rtalitate disceptans , Tulliam super vivere monstrat ό ita Severinus de salso & vero bono, deque providentia disputat, & omnia voluntate divina mortalibus evenire declarat. Uerum in eo opere Cicero carmen non attigit. Boethius utramque orationem admiscet , atque ita admiscet, ut facile unicuique osten d e ingenium sibi, quicquid tentasset, numquam defuisse. Sed quid naturali Philosophia dissicilius Z quid Dialectiea spinosius Θ at utramque disciplinam sic oratione sua perua gatus est, ut abditiis ma quaeque cuivis promta reddiderit . Nequie vero selectum unum aliquod argumentum oratione consectatus est , sed Philosophiae penstralia ingressus, ea Latinis hominibus primus resera vit quae princeps Aristoteles de industria pluribus oc- 'cultaverat, Qua in re optimos quosque consuluit iTheophrastum dico , Eudemum , Andronicum , Λ-spasium , Herminum , AleXandrum , Syria num , Porphyrium , Themistium ἱ de quorum sententiis , tamquam honorarius axbiter, dijudicat. Attestatpr hoc expositio in librum Aristotelis de Enuntiatione, ta in Prima duobus , quam secunda sex libris absoluta , in quorum tertio cum de tribus contingentium modis se
melius seripsisse dieat in libris Physicis , suspicandum reliquit, se Naturalem quoque Philosophiam enue leas
45쪽
se . Uerum hactenus tam hi desiderantur commentarii, licet fuerint Tarvisium hinc nuper asportati , quam illi quos in Analyticen & Topicen emisit. Siquidem& hos ipse citat, & in Topica Ciceronis septem libros
a se consectos profitetur , opus varium , dissicile , eruditum , nec a quoquam antea quam a Victorino frustra tentatum . Platonis Dialogos ipse Latinos iacturum se recepit, factos Cassiodorus asseverat . Mirarer quomodo tanta praestare potuerit, nisi divina illa in librum Aristotelis de Interpretatione commentaria hien nio scirem ab eo conlecta: quod tempus vix evolvendis tot expositoribus satis suisse videtur , nedum eo rum sententiis plerumque controversis , & dijudicandis , & eligendis, & aeeommodandis . Inter Peripateticos enim celebris est serme nullus qui in hunc librum non scripserit: quod & magnopere quidem ne cessarius sit , & multa doctrina refertus , sed acumi
ne sententiarum & verborum brevitate perobscurus . Commentabatur autem haec quo tempore Theodoricus superatis Alpibus Clodovejum socerum Francorum regem ingenti proelio profligavit. Ceterum Severinus non tantum in interpretando & exponendo Aristotele
versatus est , sed pleraque etiam ipse veluti procreavit. Horum in numero sunt pulcherrimi illi quatuor de Disserentiis Topi eis libri, quibus Dialecticos Iocos a Rhetoricis dirimit ; & totidem alii de utroque Syllogismo , item de Divisione & Definitione singuli. Nam qui ad Syllogismos Categoricos introductorius inscribitur , titulum subornatum habet , cum libri Aristote lis de Enuntiatione vel breviarium sit, ut ipse appel Iat , vel certe idem quod primus de Categoricis Syllo gismis . opus quoque de Scholastica disei p. ina , non
titulum modo, sed & eIocutionem & inventionem men
titur : aliter enim Boethius seripsisset si ea de re scri bere voluisset. Sed ipsum mittamus , ac de Hebdoma
46쪽
dibus aliquid potius in medium afferamus . Sunt autem Hebdomades opera septem Partibus distributa ; sicuti decem libris Decades , & novem Enneades. Hebdomadas Varro primus inscripsit, deinde hic ipse: ex quibus libellus de Substantiae bono , & alius de Unita iste & uno sumtus est ι reliqua aut edita non sunt , quod sibi, ut significare videtur , commentatus esset, aut αd nos usque non pervenerunt. Hebdomadas juveniseomposuit , velut & de duabus naturis & una persona Christi. Hoc ut ita existimem , ejus verba faciunt: Episcopus , inquit , scriptor est olae tamquam valde necessarium eum praeterire nolui et , e duabus naturis Christimeon ere , Θ iu duabus aequaliter , Catholicos eredere pnouitate dicti pθrculsus , meditabar omnes animo quaestiones . Decretum hoc fuerat Concilio Chalcedone cele-hrato , illucque Leo Romanus Episcopus venerat: cujus epistola Romam missa , cum postea nitentibus aceia Phalis condemnatum jam dogma revocare , pluribus convocatis Romae legeretur , nec satis jam quid decerneret intelligeretur , ansam Boethio dedit eum librum componendi contra Nestorium qui duabus naturis personas totidem adjungebat, & Eutychetem , qui unicam naturam & personam tuebatur . Ergo si quis ab
Imperatore Leone, qui rejectam sub Martiano Nestorii di Eutychetis opinionem fovebat , ad Iustinum usque
supputet annos , paullo minus quinquaginta deprehendet ; quibus de Boethii vita detractis , prima juventuintis tempora relinquentur . Verum haec ut libuerit quinque accipiat, illud certe non admittendum contendestim , Boethium morte praeventum Musicam non absolvisse Nam quod objiciunt aliqui , titulos eorum quae
desunt adhuc supere me , id nos in contrariam sententiam potius trahit , absurdum esse ex istimantes , nondum conscriptis rebus velle nomen imponere. Quod si
quid imperfectum Severinus reliquit , id ipse Theolo-
47쪽
giam fuisse censa erim i satis enim superque Philosophiam illustraverat. Itaque divina restabant: & jam multum processerat , Augustinum secutus , ut ipse de Trinitate ad Symmachum scribens assirmat: Vobis , inquit , inusticiendum es , an ex beati Atitustini scriptis semina rationum in nos venientia fructus aliquos intule
rint. Ex quibus illud etiam conjicere possvinus , cur nono demum anno Theodoricus Severinum lc Symmachum necarit: an quia senex in opinionem Arii deseeit & inimicus adeo Catholicis evasit, ut eorum templa diruere in Italia voluerit , si Iustinus Arianos in Asia non restitueret . Propugnatores autem sani dogmatis cum alias semper , tum praecipue eo tempo re , Boethius & Symmachus exstiterunt. Quamobrem tyrannus conjectos in carcerem obtruneari iussit . Ticini incolae semper a majoribus traditum constanter a Gseverant , Severinum , cum regius spiculator letale vulnus intulisset , utraque manu divulsum caput sustinuisse , interrogatumque a quonam se percussum exi stimaret , Ab impiis , respondisse , atque ita cum ii vicinum templum venisset , & flexis genibus ante alza
re sacra percepisset , post paullum exspirasse. Exstinctus divinos honores a nostris consecutus est , quod pro Catholicis contra perfidiam Arii mortem sustinuerit. Sunt qui scribant, ipsum antea Ravennam accersi tum , praetorioque regis praepositum , mox cum aliquot senatoribus occisum : quod Symmacho potius conveni rovidetur . Turris enim lateritio lapide fabrefacta etiamnum Ticini monstratur , Boethii carcer ; sepulcrumque ejus in aede beati Augustini visitur, qua parte in adytum templi ascensus incipit , hoe Epitaphio incisum :Maeonia Θ Latia lingua clari mus , et qui Consul eram , bis perii , missus in exsilium .
Et quia mors rapuit , probitas me vexit ad aura Eu nunc fama viget maxima , vivet opus .
48쪽
. Circumfertur & aliud Elogium , quo sepulcrum ejus
exornabatur antequam illic a Luit prando Longobardorum rege collocaretur. Ipsum , quia paucis multa continet ad ejus vitam iacientia , subjunximus :Ecce Bopthus ades in caelo magnus , ω o ἐγ . Porisectus mundo , mirus habendus homo .ctui Theodorico regi delatus iniquo , . . Tisini senium duxit in exsilio . In qua se maesum solans dedit urbe libellum Pos ictus gladio , exiit e medio . Hie sinis viri elarissimi fuit , qui secundia , probitate , doctrina , plurimum excelluit: ultimus omnium qui ex antiquis Romanis aliquid literarum monumentis consecrarint , primus omnium qui Aristotelicam disti pIinam Latinis literis illustrare coeperint ; tantae apud posteros auctoritatis , ut ab ejus sententiis nulla
ferme sit provocatio . HuiuS morte magnam rem amisimus , & frustra a multis postea tentatam , Platonisti Aristotelis concordiam , quam utriusque Philo in phiae peritissimus & pollicitus fuerat, & nisi vitam eripuissent improbi , praestare solus potuisset. Ultio tamen paullo post insecuta est divinitus . Nam coenanti Theodorico cum piscis caput illatum esset , visus est sibi rex in eo videre Symmachi iaciem in serius labrum mordicus apprehendentem , torvisque oculis subinde
minitantem . eo spectaculo consternatus tyrannus in
morbum incidit , & , simulatque quod viderat id se
vidisse consessus est , exspiravit. Ictu sanguinis mortuum sui divulgarunt . verum Amalafiunta rei conscia , eum in regno successisset , patris acta contra jus & fas decreta rescidit ; & Severini ac Symmachi bona in fiscum redacta , eorum liberis restituit , paucis annis antea quam Belisarius a Iustiniano missus , Italia Gothos omnes expulit. Porro Boethii multi fuerunt : primus Stoicus , de quo mentionem iacit Diogenes in
49쪽
Zenonis vita : secundus Epicureus , quem Plutarchus in Conviviis introducit : tertius Cretensis , Aristotelis studiosus , & vir consularis , a Galeno celebratus. Praeter hos alii duo fuerunt & Philosophi ambo & Peripatetici ; unus hic ipse , de quo satis jam dictum est , Patri eius Romanus ; alter Graecus & antiquior , quem& hie ipse in Porphyrio , & Ammon iustatque Simpli- eius ut Aristotelis interpretem agnoscunt. Fuerunt itidem & duo Symmaehi , magnae in literis existimationis uterque : primus Gratiani & Ualentiniani temporibus I secundus Zenonis & Anastasii . Illius epistolae circumseruntur , crebraque de eo in Maerobii Saturna Iibus mentio habetur. Hujus nihil quidem exstat. sed ut Boethii testimonium praeteream , Priscianus Caesariensis de ponderibus scribens , sic eum laudat , ut omnes omnium disciplinarum apices consecutus videretur a
50쪽
G.rardus h. notas de Poetis Latinis cap. v.
Quibus temporibus in Oriente Zeno , posteaque AEnastasius , in Italia odoacer , & exinde Theodericus rexit, claruit Anicius Manlius Boethius Severinus, vir Latine & Graece doctissimus , in omni disciplinarum
genere excellens , quoque Roma a Varronis temporibus non habuerit undecumque domorem . Quantum
idem carmine valuerit, ostendunt libri V. de Consolatione Philosophiae, quos exsul Ticini seripsit. Omnino nihil in poesi venustius habuit vel illud aevum , vel etiam quod proxime antecessit. Guillelmus Cave Scriptorum Eulesiasteorum Hisoria Literaria pag. m. Et quidem Boethium clam literas ad Graecos misisse, atque Urbem & senatum ex impiis Theodorici manibus eripere,& Graeeorum desensioni subdere conatum, aperte tradit antiquus admodum Prologus literis Saxonicis' scriptus , libris de Consolatione Philosophiae praemi sis , quem ex veterrimo Codice Bibliothecae Ambrosa nae apud Mediolanenses effert Cl. Mabillon. Itin. Ita l. Pag. 22 I. - De U. Consolationis Philosophiae libris hae e habet vetustissimus ille Prologus cujus supra ex Mabillonio mentionem fecimus : Vosquam a rege reus majesaris eonvirius est , jussus es retrudi ἐn ea re-rem , in quo repositus bos libros per o ram evidit s imitatus v.delicet Martianum Felicem Capellam , qui primus
Dbros de Nuptiis Phililogiae es Mereurii eadem specie poematis conscripserat. Sed Ne longe nobiIiore materia o facundia praecellit 3 quippe nee Tullio impar sit , nec Virgilio in metro inferior floruit En