M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 679페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

DECI, M. V. AEGER. REDEMPTus et o 7 cum moribus loquor. Ille anhelat, illius sunt lassa suspiria , ad illum serius veni. Excogitasti rursus, sortuna, quod supercresceret cliaritati , quod posset sacris nominibus accedere: bic solus maior assectus est, quam filios amare, filii misereri. XV. Me quidem , iudices, si quis interroget, conditio illa non fuit vera, non simplex, habuitque piraticae seritatis ingeni viti: aegrum mihi non licuit relinquere, licuit eligere. An fas fuisse credis, ut iuxta moriturum tu reddereris t et homines eius immanitatis, ut possent liberos cum patre partiri, paterentur eum sibi relinqui, quem periturum ex hoc probabant, quod illum pater non eligebat' lentata est misera pietas, et placuit hoc quoque addi calamitalibus nostris, ut onerarer pudore conditionis partes non habentis: quuin in comparatione sani aeger offertur, ideo ponitur, ut eligatur. Superest, nisi fallor, iudices, ut, qtium sibi praelatum

fratrem queratur, aestimetis utri tunc magis debuerit pietas nostra succurrere. Est quidem, iudices, hirmatiae infirmitatis ista natura, ut ex omnibus accident Lbus gravissimum putet quisque, quod patitur, et quum

Lala moraturum 3 Sensus esse vi-eletur , an putas lautum uetiuitatis

fuisse Piratis , ut . si te elegissem , reddidi sent te niihi , et morituru N. -t inde collige ut . quia eram noueligebam serensserit sibi; certe a

conditione posita. si sciuuiii elegissem, ιι 1ae e t sertim eorum , reces issent et coeginaeulnae aegrum et potui um

idigere; sed huic sensui an PriwΡnsi tio uiata satisfaciat nescio , quae ad . rore vel Post saepe notat hic vero de rei notare Praeserendi in morituro nanum fuisse, et Pro με raeter, velaum a Poni . sed eius signifieati iaexemplum desidero. Vel iuxta posviit

explicari, Pro, tu comi'o clus. eoi Daratus cum morituro, reddereris. et

iiii illa Tveiti sere explieant de AIor.

242쪽

M. F1B. QVINTILIANI aliena cogitationibus, nostra dolore tractentur, necesse est apud impatientiam suam vel minora praevaleant. Languor est tamen, languor, cui merito cesserint cunctae calamitates, in Cuius comparatione consolari se Potest genus Omne miserorum. Stringat licet manus saeva captivitas, Profunda Carceris nocte membra claudantur, datur tamen colludere catenis, artus extrahere nexibus, et habet aliquid aequanimitatis, cum poena sua posse rixari. Saeviunt regna tormentis, bella vul

neribus; sed levius assicit quidquid viribus seras: et quum

in plenum adhuc sanguinem adversa ceciderunt, repugnantis roboris colluctaxione vincuntur. Quos cruciatus Compares, quem dolorem, quum penitus visceribus

immissa tabes quotidie aliquid ex homine praemittit in mortem, quum cibos, haustus, et omnia blandimenta vitae sames fastidit, et poscit, desiderare assidentium ossicia, dehinc serre non posse' gravari, quos appetieris, attactus' per totum cubile corpus velut super ardentes exagitare flammast lux fatigatis luminibus gravis, vox sola

re eatenas , W. Voss. s . et Pr. . mania Me. quod non temore rei ieienduin, ut sit conterere luter se catenas,q si tentandi causa, nu rumPere detur vineula. Bustri.

Rixari Iurgari, pugnare, ut paulo post eoiatietatio hoc sensit , et Flor. Ill . to , mim Oceano rixa. SCHULT. Ita illo apud Deiron. CnP. 3a , cum

gris ma libus, Lieros Oculis dicit , et Vlixem cum eorda litigare. Et saepe in his deelamationibus verbum rixarri lioe sensu oecurrit. Vide ad deel. 4. 8. BURM. In plenum 3 Desunt W. RePugnantis Reyugnantes, Leid.Pr.

vox ; Ovid. Epist. 2O r Ille manus istas inmit et assidet aegrae. Vide Heius. ad ver. I 34. et supr. ad decL

mulo.

243쪽

DECI, A M. V. AD ER REDEuPTVS a Olyde gemitu. Quum ex duobus captivis languet alter, una est inaequalitas patris eligere Sanum. XVI. Retuli, iudices, usque adlluc in penatibus suis, iuxta parentes propinquosque , languentem. o Carcer, O morbi, quem vos non tacitis aegrum y et non ille car-Cer , quem Severitas legum , quem potestatum iustitia commenta est. Non possunt humani metus, humanarum cogitationum ingenia salis abundeque concipere , quae vidi: iacet sub immensae rupis abrupto tristis, et . ultra naturalem profundae caliginis noctem mersus pi- ralicis artibus specus, quem tota circumfusi vastitas maris, et undique minantibus scopulis illisa tempestas terrore ruiturae molis everberat: horrent cuncta Crucibus ; squalent circumiecta naufragiis; nullus nisi in supplicia mortesque prospectus, et ad infelicium captivorum metum praemissus de simili exitu dolor. Spiritus solus intus vivit, quem vinctorum trahunt redduntque gemitus, quem tot contulere languentes. IIOc erat, ubi. iacebat aeger illud tot annorum, ex quo coepit pirata grassari, idern cubile: corpus , quod gravaretur assideralium sedulas manus, iacet inter vincula, quibus instringat adhuc recentem pirata captivum ; et quamvis tenuata de nexibus membra labantur, rursus in modum

244쪽

alo M. FAB. QVINTILIANI stringentium telient, quae nullo suspensa nixu, velut victo laomitae sederunt. Qualis erat ille sub ferro , cuius exsangues manus vix levia velamenta transferrent' quis inter complorationes gemitusque somnus, quem vix silentia sollicita praestarent i ad quae colloquia tristitia respiraret y undique pares Similesque miseri, et veteribus captivis adiectus quotidie novus aliquis impatiens. XVII. Compara, si videtur, huic aegro captivitatem tantum tuam : tu quereris quod cibos pirata non praestet; ille remittit oblatos : te nuda humus, nudum cubile stangit; ille ad singulos ardentis corporis motus in

sua vincula versatur ; et quocumque membra lassata dolore transtulerit, in supplicium redit renovata patientia. Breviter saevissimi languoris definienda mensura est: non potest ex illo sanari, nec quem redem erit pater. Insta nunc, si videtur, ac subinde, iuvetais, interroga, cur aegrum potius elegerim: reddi a me posse rationem cur hoc secerim, putas ῖ ego vero non Possem , nec Si te redemissem. Quid enim, si respondere iubeas orbitatem , cur in exsequias tolos egerat census t quid sibi ve-

Sederunt Id est pondere suo in

Colloquia tristitia Tristia. Leid.

quod probat Sebuit. uec repugno; nisi illud sui3ra glossatoris est, explicantis in Per supra; similia vero habet Ovid. am. I , II, 4 . Gssaque Mersiai cor 1 oris ossa dolent; et Trist. IV . S.

Sesiuit. renos anda malentia ; mox Ilassalos artus in suia tenere Patientia.

Vidov. Lucas.

Nee quem Pro ne eruidem ille , quem redemit, post Vallam explicat

Egerat Electum verbum, quod consumptum , ad uihilum redactumeensum notare docuit Barth. ad Stal. I lieb. I, 37 , et IV . 8i8 , ubi et ex penetralibus producere , ut hic ex arca , sigili sicare piobati Vide et

245쪽

Iit ille lanebrium longus ordo pomparum ῖ cur super flagrantes iaceant rogos t cur ardenti non divellantur amplexu t et ego dico , proclam O , fateor, erroris aut dementiae suror est, quum seceris. Hoc est ergo, inquit, quod de te praecipue queror, moriturum mihi praetulisti : quaeso, iuvenis , ne nobis putes latitum inesse seritatis, ut illum potuerimus existimare moriturum: vis non sperem victurum silium , quem tunc primum adspicio, complector aegrum, quem pirata non recusat sibi relinqui ' si persuasionem patris interroges, quidquid est quod miser lorquetur, assicitur, non languorem credo, sed impatientiam , desiderium, dolorem. Hominis, qui apud piratas languet, unum remedium putes , ut redimatur: sed non est, quaeSo. iuvenis , quod hoc patrocinium de tam calamitosa pietate concipiam, ut dicam, victurum putavi. XVII l. Exaggero quinimmo invidiam criminis mei: redemi, lateor, illum, qui dilationes, qui moras ferre non poterat, in quo mihi pirata vendebat brevia oscula, paucos dies: si me hercle uterque suisset aeger, illum redemissem, qui prior languere coepisset: si duos pari-

Sinua , in quoa egeram ea uatarum reliquiae lacr)marum; et deel. 3, 3 : egerere con ita sentis. Contrarium

t aggerere, de quo vid. ad Phaede. IV, 39. Bum. Longus ordo pomparum ) Prop. II, Io. Is: Nec mea tunc longa Vatietur imagine Pompa ue et mox: Desiit iam riseris ordo mihi laneibtis, adsint PIHeii μαν assuneris exsequiae. BUR., Cur ardenti Quis ille ardens amplexus ' deesse aliquid Puto . cur a sedente rogo vel arilentibias et scit. rogia quod Praecessit. vel ardentis se. eadaveris non dιMellantur ampleati, is enim suror parentum . ut vix ignis eos a cadaveris filiorum amplexu divellat. Vid. Adiu. Lleg. in Drus. a M.

Quod miser Meensius malebat quor et ita Edidi Pitii. Glypti. Colin. Vidou. Pro aiscuur , etiam Fraucitis volebat conjicitur. Sed non est Sed quidnam quae-εo, W.

246쪽

ler naufragia raperent, illi porrigerem manum, quem iam mombrorum contentione lassatum suctus hauriret, si vulneribus consectos remisisset acies , Properantius

ei clauderem plagas, per quos animam largior sanguis ogereret. Ignoscite, dii pariter atque homines; non possum de liberis, possum eligere de miseris: gratias quinimmo sortianae, gratias ago, quod adhuc aeger sentit, intelligit: alioqui cadaver acceperam, et prelia duorum pro lanere tantum supremisque persolveram. Nescis quantum pudori, quantum adiiciat affectibus meis interlam impares aequata conditio: aeger , qui tantundem est piratis, plus est patri. Velis tamen, nolis, infelix senectus, fatendum est quod merito, quod summa pietatefactum est, quam dissicile secerimus. Quae tunc mihi cogitationes, quis temporis illius animus suit, quum inter duos liberos incerta miser electione discurrerem thunc diutius osculabar, illum putabam desperatione moriturum : lacrymas ad languentem gemitusque tran tuleram ; et tu mihi videbaris suturus aeger. Quoties catenas tuas soluturus invasi 8 sed mihi commendabat relictum , quod te praetulissem : quam frequenter iam laxata misero vincula rursus imposui , dum mihi tua potius sanitas placet ' Dissimulare non possum conditionis illius secretas dissicultates: redimi debebat aeger, ego

te volebam.

XIX. Ponere vos, iudices, velut in illa necessitatis meae praesentia volo: ecce, infelix ad primum aspe-

tentia: per plagas cui tu fianguis aui-m: in egerit ite istiudit; possim apud Poluas si initia occurrulit. Fortunae, gratias Francitis conii-

247쪽

ctum patris conatus assurgere , illas pallentes sordibus manus Paululum, tanquam amplexus daturus, erexit; nec usque in cervices meas spiritu iam deficiente per Ialas , in suum miser iterum cubile deiecit. Totus ille circa nos carceris populus oblicuit; et ne colloquiis nostris terribilis catenarum stridor obstreperet, lassatos artus in sua tenuere pallentia. Ego serius, gravis hinc, si videtur, incipiam : luxuriose, meruisti: ignorat profecto paterni doloris aestus, quisquis solatium putat, ut de Ianguente silio queratur, ut moribus menti Hie maledicat. Abite virtutes; ignosce probitas; carior est e T

liberis ille, qui moritur. Milii vero fateor hinc aliqua languente silio venisse solatia, quod vixit infelix quem admodum voIuit, quod fuit hilaris ac laeta brevis aetas.

Conatus conatur, Leid. Pr. Patientes sorλι- Λn recte lioeditatur dubito: ex sordibus enim non pallor, sed potius pullus et ni et

nembrorum liabitus oritur ; tiuare puto s literain absorptam a Praecedenti , et legendum squalentes sordibus. Quod confirmant illa. quae sequuntur CPP. Post impias carceris sordes , ultim eum ferali peste squalorem extiit; ubi i uras volebat Schult. et deel. 8, 8: diutino squalore conereta facies. Vhi vide. Petron. ioS: ne Mi rer de na- eareerem furere , tussi squialorem damnatis aberrere eoti sucidi autem a librariis haec ver

Serιus A sero de luerint, quasi sero nimis gravis et obiurgator initi-rum osse incepisset; ego mallem pro adiectivo sumere, et legere : O -- Γιus, ego graMis, hinc, si Midetur , λ-cipiam. At Midettir, est soriti illa Cori e- lentis ; tit 7, 3 : si Midetur, lυmucnilus sum. BunN. Moerit Iuc maledierit γ Quid sit menti maledicere non capio. Sed excidisse vocem ol, eandem sequentem Puto. quod moribo malaeque menti maledicat. Hoc patri quidem convenit . filii luxuriam malae menti adseribere, Led illi nune maledicere nihil solatii patri volt ementer amanti adferre potest. Quid sit mala m n finiis tum cou ture, etialia vix in iliati , puto. BullN.

Curior Deest haec vox IV.

248쪽

Crede, iuvenis, et pro te iam maluissem, ut luxuriosus esses: cui tu tempori, cui dolori rigorem ultionis, frontem castigantis iniungis y Impatientissima res est perdere filium, cui videaris irasci: corruptum me precibus putatis , ambituque lacrymarum 8 hoc vicit aeger , quod 'non rogabat: assidebam misero, demittehat oculos, interroganti responsum de lacrymis tantum gemituque reddebat: agebat me deliberante iam victum, quum repente miseras manus velut recidentis amplexus posuit

in sinu meo.

XX. Et quum lassa suspiria per ardentes anhelitus egestis saepe visceribus , quum diu collatis uterque singultibus miscuissemus lassas sine voce lacryinas, tandem spiritu vix in paucissima verba collecto, lihi quidem, inquit, gratias ago , pater , quod redempturus utrumque venisti: non adeo tamen sensus meos

languor hebetavit, ut exitum conditionis huius ignorem :ego luxuriosus, ego perditus, nunc vero super infamiam nominis huius immorior. Vtinam hoc saltem mihi sero

scensitas explieat, etiam in hoc statu, sed tum legendum foret et yro re, ut Virgil. IV. 337: Pro νου pauca loquar. Sed ne hi e placet. Cl. Seliuit. expli- eat eo scit. temptare, quum te inter captivitatis mala videtem. Sed mallem,

et ρι Ore te iam maluissem ut laxuri sus esses. Constructio antem est si-.

mili, illi Terentianae. Adel. V , έ :- Illum ut Mi l optant. Et infinitis aliis eius generis. Bultri. Vtilearis irasci Malim, cui Midea 3 is itire irasci. Bustri. .. nabituque Ia .rymarum in Amibitu . . Vide ad deel. I, Pr Di mitiohat Dimiuebat, Leid. pr. Voss. 1ee. Gryph. vitile. Miseras manus Miser has m. W. Leid. Pr. Voss. Pr. ME. Reeidentis Recedentis, W. quod probabat Franeius. In sinu suo male-hat Cl. Selii illitigius, et mox Lysias lacrymas; ut et Francius, vel eassas; recidentis est amputantis. Miscuissem quoque Luca . Adeo tamen γ rimen deest W. Immorior Ita ut expiare infamiam non Possim . tanto minus tibi plaei inli rus. Similis lociitio deel. s: P

Francius male t insuper infamiae

immorior.

Sero fata Praestarent Malim se-

249쪽

saia praestarent, ut residuum laborantis animae in tuo poneremus amplexu i sed si mora est longior propera libus exspectare pereuntem, ite superstites, ite selices; has tantum reliquias commendate piratis, ne mersus prosundo, et proiectus in fluctus, exilum faciam hominis , ad quem non venerit pater: unde enim sperare possum, ut revertaris, ut DCtas' Tunc super abrupta verhalola desectione conticuit, strictisque vitalibus circa d lorem suum membra riguerunt. Exclamavi, fateor, quid agis infelix ' cur desperatione collaberis ' attolle paulisper oculos , confirma , dura , te frater elegit. Visa est post hanc vocem meam Peracta conditio, continuo pirata detraxit catenas , vincula laxavit. Vultis elegisse me negemῖ vultis in lucem diemque productus, carceri suo reddatur aeger 8 ego vero non habui verba, quibus me deliberare , quibus nolle contenderem :

vultis scire quid pater, quid pirata praestiterit Z ego

duos redemi, sed alterum accepi. Vt scias, inquit, aegrum redimi non debuisse, defunctus est. Crudelissime

generis humani, qui nos putas pretium tuum perdidisse, nudi quam multa nobis in morituro filio pirata reddide

rio . nime me qua si ludunt . diam te ad me perducunt aegrum, qui frustra liberoe. ScuvLT. An non. saltem mi aero fata maestiarent traborantis animae L. ammo, W. Sed si mora Et si m. V s. se . Evectar e pereuntum Exspectate Aseensius legisse videtur, et explicat, exspe vis donec Peream;ego mallem, sed si mora est longior, ne exfrictage Pereuntem , ite etc. BuRM. Et molevitis Et deest Leid. pr. Voss. pr. see. Qith. pr. Lucae. m facias Abel pla oratio, ut mox fatetur, sei licet ut facias iusta , exequias: metvebat enim , ne insepultus abiiceretur in mare. Mnu . Tunc aver abrUta ne W. Arrupta, Voss. Pr.

hoe quod bibisse te praedicas, Mitalem Menam atringit in mortem. ScRVLT. Strictis e cova Mitalibus dolorem etc.

Te frater elegit Ie super elegit. . Fraueius volebat, te Pater elegit. Peracta conditio Id est otio.

250쪽

rit: frater ille tuus inter vincula calenasque desciens, respiravit aliquid in toro, tandemqtie liberas vinculis manus per totius lectuli spatia iactavit, post impias carceris sordes illum cum ferali veste squalorem exuit, paulisper aeger vidit propinquos , alloquutus est amicos, mandavit, exegit: et quamvis suprema sorte collabeps, prius tamen luce caeli libera salia lus est.

XXI. Contulit mihi grande , velit nolit, fortuna in orbitato sola lium; filium, qui relictus mea suit moriturus invidia , non occidi, sed perdidi. Quid ais, iuvenis pita si moriturum silium redimere non debui, non sufficit haec tibi do me poena, quod ille decessit 8 irasci patri

tantum fortasse fas esset, si viveret frater, tunc alimenta quaerenti respondere posses; Posce praelatum. Quan

tum intelligo, qui de mendicitate patris vindicaris, aegri es redempti iuvenis inimicus ' nescis quid sit invidiam sacere patri: melior erat tua causa, si mei misereris. At quanto , dii deaeque , alius fuit ille infelicissi iiii iuvenis assectus i nuntio enim , et audiente et lota civitate teste proclamo: tibi gratias agebat illo, dum

moreretur. Credo me hercle laoc miserum dolore con-

Lei l. pr. Eclit. Leid. misereris. Obr. Quanto alias exemplo , titnnlat Ascensius, utilii r Valla lib. I . Eleg. 36 ; iit probet tanto et Dans ante alius . n ri quantum et e .ieeu-dum ; sic declam. 2 : quanto aliter obaretur Parricidium 8 At quamo ;vide deel. Π , za. Et audiente Et te audiente Fran eius volebat. - Credo) Crede, Voss.

In toro In toto. Cryph. vidov. Liberas Mineulis ὶ Liberos Dincialis manus, qui Per , Leid. pr. Post impias Forte, Post impuras.

SEARCH

MENU NAVIGATION