Dissertatio inauguralis medico-practica de dysenteria ...

101쪽

tiones, Varias mutationes alterius in al. /terum recensebo.

I. Artuum rheumatismos videre contingit repente sublatos oborta Dysen. teria; vidi equidem anno praeterito rheu.maticum tumorem in F seminae genu in No sodomio SS. Trinitatis, qui, oborta per no in Dysenteria, ferme omnis evanuit; sic quoque Febris Rheumatica nonnunquam subito cessat, orta postmodum Dysenteria, ita quidem ut Febrim talem Dysenteria excipiat. II. Dysenteria subit cessare est visa utprimum carpi, aut genua intumuere , doluereque ad eum modum, quo a Febre rheumatica solent,

in artus incurrente. III. Non raro eundem Hominem & Rheumatisinus vexat, & Dysenteria. IV. Ρar quoque utriusque morbi est frequentia eadem tempesta te, ut alios Rheumatisinus, Dysenteria alios affigat. V. Eadem medendi ratio in utroque morbo valet, idem etiam est habitus symptomatum, si ea exceperis, que ob assedite partis diversitatem necessario differre debent. VI. Dysenteria nouin frequenter sudoribus sui essiore entia miliari, aut utraque ratione judicari, Asolvi solet, quod saepe numero in Rheumatismis quoque Observatur. uare Dysenteria non ob remotam quamdam analogiam, & per metaphoram, sed vere ac genuine Rheu tismus intest i

102쪽

norum dicetur, suntque hi duo morbi So boles ejusdem Matris. Verum analogiam hane suadet quoquo diversa Rheumatis species collata cum varia specie Dysenteriar. Novi Rheuma Simplex, Serosum, do-Iores articulorum brevi evanidos, curatu faciles, Corygas a perfrigeratione non magni momenti, Catarrhos leviores, Rau-cedines in Hominibus caeteroquin bene Ualentibus ab aura frigidiore, qile forte sudantes assiarat, abs loe febre, curandos

regimine tepido, aliquantum diaphoretico; sed & constat dari Dysenteriam ejusdem prorsus indolis, quam Serofam, Simplio superius nominabam cui alti facillimam potu tepito, & iolis lenioribus diaphoreticiS. Alia est Rheumatis species Rheumassiliosum, st quibusdam etiam giasyricum appellatum. Neque hoe novum est, aut nuper

conspectum, sed Homini vel mediocriter docto notum, & jam dudum cognitum; ophtalmiae enim gastricae, & Odontalgiar saburrales, Cephalalgia gastrica, Rheuma

artuum biliosum, aliaeque aliarum partium fluxiones, quae a sordibus ventriculi na. scuntUr, nonne vulgata nomina jam sunt,& ex ipsis rerum, causarumque visceribus petita fluxiones hae vel nulla, Vel ob. leura soluinna do febricula committantur,

103쪽

molestiam potius quandam, quam morbum arbitrantur, qui sie aegrotant. Horum Ventriculum acrior bilis 1e..rit; sed quae tina intra eundem collecta non manet; tenuior enim ejusdem portio ejus veluti aura quaedam intra alveos circumeuntium humorum iu scepta, vel ad varia corporis cola defertur, eliminaturque, vel vero in itinere tuo oberrat, stique alicubi adlverescit. O uod si id Ρulmonibus contingat, Catarrhum habebis exprimis viis ortum; si in membrana Narium, CoryZam &c. Fae jam habitum illum biliosum, intra circumeuntes humores susceptum, ita suo cursu deviare , ut ad opportunum quoddam colatorium non appellat , aut forte per poros cutis eXitum moliens, admisso frigore repercutiatur, neqUe tamen,

uti antea posui , Ρulmonibus infigatur, aut Naribus, sed decumbat ad ipsum Intestinorum corpus , ad mesenterium &c., Catari bum habebis intestinoram, aut eorundem Coryzam, seu Dufenteriam, eam-.que speeiem , quam Simplicem filiosam dicebam. Sola ventriculi, & intestinorum saburrabiliosa, absque eo rheumate. & intra cavum intestinate soluminodo eoutenta, alvinum forte fluxum fecisset indolentem, aut doleotem etiam, si quidam materiae

104쪽

fuisset neor; sed ejusmodi Oiar; lamm, utut fortasse, acore posito, torminosam, diversam Rrbitror a Dysenteria , cujus creberrimae quidem, & torminosar sunt dejectiones, sed ferme irritae, ut sareum secedat plerumque nihil, sanguis vero, Amucus Vi eXprimatur. Sed & frequentes sunt dolores ari eulorum eX primis Viis agnoscentes originem sine notabili aliqua febre. Uterque hic morbus antibiliosa, sol

Venti, evacuanti methodo etiam longiori tempore continuata tollitur.

Rheumatismi aliam constituit speciem

Rcleuma artuum pertinax, & diuturnum initio febrile, & cum afflictae partis tumore, atque febre licet profligata, diu tius nihilominus dolorificum; quodve, ni exquisita methodo succuratur, articulossero tandem a dolorum cruciatu liberat,& eos relinquit ad motum ineptiores, rigidiores, tuberolos, tumidos, & per Omnem fere vitam veluti semidistortos. Ν0n dissimilis Dysenteria habetur adnotas sanandi leges rebellis, & cum hae pertinaci fluxione articulorum apprime conveniens , Dufenteria Chronica; sero dolor abdominis valedicit , longillimamque omnium moram trahit, sino reli inoabdomine, in Recto intestino, quod assiduo Tenesmo mucum termulum lineis sangui-

105쪽

εuineis plebim exprimit. Tenesmus hie diutissime durat, nisi ad aliam partem delato malo, quando subito cellare est vitiis: aliis Dysenterico dolore cessante, alvus nihiloninus indolenter, & assidue fluit multis septimanis; omnibus incassum tentatis AEgri aut Hydropici, aut consumpti ab assidua, aquosa, chymosa dejecti e

pereunt.

In sectis horum cadaveribus intesti na praepriinis crassia, solito multo crassiora, rigida, coriacea, At nullibi ulcerata reperiuntUr.

Idem prosecto hic intestina patiuntur

ab inveterato rheumate, quod articulis ab eodem accidere moX dicebam, tumidis manentibus, tuberosis, ac rigidis esseetis , & ad motum ineptioribus; obliteratis scilicet intestinorum absorbentibus vasis, rigescentium, durorum, alvus absque torminibus, & assiduo manans, Hydropem inducit, & consumptionem.

Aliud quoddam genus est destillationum aestate, & sub initia autumni sepe conspectum, Era petitodes, urentissimum, quod vel levissime digito contrectatum, Hulatus aegro exprimit, sub vesperam &noctu crudelius saeviens, & septicum; eos prae caeteris potissimum invadit, quorum corpora jam ante morbum pravos succos

sederunt.

106쪽

Sed etiam Dysenteriam non absimilem vistere est in Cacochymicis, gravissimam, lethalem, atque id solum boni habentem, quod rarius observetur. Rusmodi Dysenterici ardorem at dominis , eumque intensissimum, assiduum, contrectationis vel initissimae impatientem vel primis morbi diebus, anxietatem min. Em, & jastitationem; creberrimas, mere, sed obsolete sanguineas dejectiones; pulsus saepe magnos, vibratosque, sed nunquam valde accelaratos , subinde autem tenuissimos exhibent. Vena secta laudabilem, absque ulla crusta phogistica, ct absque dolorum levamine sanguinem eX-hibet, sub frigidissimo artuum frigore, &plusquam cadaveroso, internis caloribus se peruri queruntur; potus gelidi inexplebile desiderium; lingua sicca, hirsuta,& ipsa quoque frigida; mentis constantia.& dolorum sensus usque ad ultimum ferme vitae diem. Μueilagi uota, tepidae, crebrae potiones, & abdominis fotus assidui rarissime

aeque prosunt, ae emesis, aut catharssis;

solis quippe antiphlogisticis acre inflammans intestina tolli non potest, evacuantia dare vetat incendium, quo intestina, Omentum , mesenterium defiagrant. Tertia quartave die plerumque marmoreum illud ; humidumque frigus artus

107쪽

omnes occupat, sudore gelido in magnas guttas collecto ubertim manante, praeprimis in collo, & facie: septima, atque octava die, dejectionibus & rarioribus,& melioribus , nee torminosis, at ore aperto, oculis coniventibus taciturne deliri, & neglectim cubantes nona aut decima die pereunt. In sectis cadaveribus CareLm, Colon, ejusque potissimum transversa portio, &quae per sinistrum latus descendit, itemque intestinum Rectum crassas, & carnosas membranas habent, duras & tume- sed has; color autem plumbeus, & lurideruber apparet: mesenterium, & Omentum obsoleta, & late diffusa rubedo inficit, hinc inde altius intra eorundem Viscerum substantiam demissa..Dilsestus intestinorum canalis villosam tunicam profundo,& tristi virore imbutam eXhibet, quem nec aqua eluit , neu spongia abstergit. In nonnullis cadaveribus hic viror non observatur, cum intestina interea foederubeant, & luride rubente sanguine nian-nent. Glandulae quaedam mesenterii ex inflammatione tument, reseruntque grumos sanguinis. Rariora, & leviora, aut etiam nulla vitia reperiuntur in tenuibus intestinis. Blieu

108쪽

Rheumatismos infiammatorios, fitque etiam inter se complicatos, compo torique. sui diversas rheumatum species s i insi-cem succedentes, est ipsa tempestate spectare licuit, qua ejusdem omnino indolis Dysenteriae grassabantur, & eodem modo sanare. quo populari intestinorum morbo aeedebatUra

109쪽

Quamvis Dysenteria morbo saburrali jungi possit.

II, Illa tamen si Vera fuerit non est saburratis morbus. III. Utpote, quae causam proXimam in cavo intestinati agnoscit minime.

110쪽

Talis enim pro Spuria Dysenteria militat.

At illa intra tubi ejusdem

Et bene illam V elimatismlim intesimi lim dices. VII. Non semper eadem in omnibus , & omni anni tempore