장음표시 사용
71쪽
Soptembri initia summit sere): eaeterum illius diagnosis desummitur a subita virium prostratione sine cognita causa, magna praecordiorum anxietate, stupore, & gravitate capitis, aliquando dolore intolerabili, dejectione, vel aequanimitate animi, & quadam morbi patientia, & tolerantias aditi; momentaneis convulsionibus, Voce valde debili , crebris animi deliquiis , aliquando Miliaribus, Petechiis , Morbillis, Aphtis in ore, pulsu valde debili, inspiratione in principio utplurimum disse ili, noctes insomnes habentur, saepe in principio placide delirant aegri, eodem aliquando increscente , dissicultas in initio saepe observatur deglutiendi, quae ut plurimum valde malum est signum. Communiter accidit, ut Vomitu Vermes ejiciantur ab aegris, vel ut secessu prodeant, Vel ut in os, & fauces, usque ad nares internas ascendant, ut ipsi aegri digitis sibi eosdem auferre possint ; cave tamen, ne pro signo Hsenter Le Malignae vermes hos habeas; siquidein ' in Epi-demicis filioses Di enteriis crebro Viden
Saepius Vomunt, & repetitis quidem vicibus, Vomunt aegri Viridia, aeruginosa, sed sine levamine; aliquando , malo qui-
reo Zimmermania. de Dysent. c. X.
72쪽
dem omine) vomitu etiam sanguinem ejiciunt.
Dolor in intestinis cum periculo pari passu non ambulat; habentur enim aegri, qui de dolore prorsus non clueruntur, aliis dolor multum est perceptibilis, intolerabilis aliis. Imus venter mox mollis, mox tensus apparet; seces iis mox frequentissimi, & copiosissimi, quod adeo periculosum est, ut post duodecim horas perire aegri videantur, imo etiam pereant. MOXnsi ferme alvo deponunt, intolerabili tantum tenesmo torquentur , & moriuntur in tribus, aut quatuor diebus, si secessus copiosiores non fiant. AlVUS Variat, ni do: mucosia, modo ad nigrum, ad flavum, aut ad viridem colorem vergens, modo
aquosa ; sed simul valde frequens; modo aquoso - sanguinea; sed tune Videtur aeger continuo emaciari, turbari, insensilis fieri, & plerumque tertia die mori; aliquando secessus sanguinei sunt , aliquando nigri, mucosi communius cum admiXta materie chocolatam, & sanguinem reserente, sed semper ultra modum sarientes. Secessus frequentes, faetidi cum crescente delirio malum signum sunt; contra si biliosi fuerint, cum sequente sudore spem faciunt salutis. Urina stranguriosa, aut integra illius retentio mox in princi-ylla malum praesagit. Insuperabilis adest Omnium ciborum nausea, & in summa siti, suminum potus taedium. Sin
73쪽
Singultus, crescens dissicultas deglutitionis , tensio abdominis, siccitas, Mnigredo linguae, deliquia, gangraenescentes maculae in variis corporis partibus, vicinam, & inevitabilem plerumque mortem praedicunt. Anxietatis imminutio, mollities abdominis, urinae deponendar fAcilitas , debilitatis decrementum, & poli1-simum somnus naturalis, 1 mationem promittunt.
uamvis in cura cujuslibet Dysenteriae puritatis aeris; omnium Vero maXime
in Det senteria Mahgna, habenda est ratio;
quoniam maximum periculum ab impuritate ejusdem, quae neque diaeta, neque
medicamentis resarciri potest, dependet; sed & summe necessaria hie est mundities , potissimia in si plures una Dysenterici
decumbant. Reliquam curam absolvunt ea, quae in praecedenti Dysenteria laudabam, cum gradu majori solummodo ab ea differat; indicationes caeterum erunt: prostratas vires erigere, nam exorbitantes in hae non dantur ) egeretiones languidas pro Vere , profusas cohibere; demiam tymptomatibus urgentioribus prospicere. Hic iterum casus est, ubi stimulantia cardiaca, excitantia, Vinosa exhibere licet; hic Peruvianus corteX , Arnica , Camphora, Valeriana sylvestris, . Angeliea, contrajerva, Serpentaria virginiana, Acida
74쪽
72mineralia &c. pro Varia necessitate, locum habent.
Intermittentem etiam 'senteriam nominabam , haec statis tantum horis redit, atque extra parOXismi tempora alvus compressὰ est; dum vero accessus febrilis adest, . Dysenteria quoque in conspectum prodit, quae merito Febris Intermittens DIsenteriore appellari meretur. Variam utique larvam induere Intermittentem Febrem novimus, Ut modo forma apoplexiae, doloris capitis, colica', cholerici fluxus stato tempore modo redeat, idem omnino& hic addidit , dum symptomate Dylnenterico se manifestat. In hac profliganda ea omnino methOdus est adhibenda, quam natura Intermittentis Abi is admittit, solventibus, purgantibus , emetieis , roborantibus, stimulantibus, aut aliis quibuscunque datis pro Varia indicatione, & necessitate varia; corticis Peruviani usus reliquam confidit curam.
75쪽
illius curae, durat, saepe per plures menses, imo nonnunquam ct anno integro. Causam agnoscit plerumque medietnam in morbi initio omnem neglectam, aut ejusdem nimis citam abstinentiam, errores magnos diaeteticos, perversam curam,& crebras recidiVRS. Adest totius corporis magna debilitas , appetitus Valde parvus, concoctio adeo imminuta, Utinon modo magna pres sio regionis ventriculi post omnem serme allumptum cibum sequatur, Verum saepe assumpta integra more Lienteriae, immutata anno ejiciantur. Ρulius valde. est
debilis, & tardus; dejectiones coloris sunt ejusdem, ut in morbi initio ; non tamen adeo copiosae, dolore pauco, brevi evanido, sub ipsa solum dejectione modice
perceptor purulenta aliquando ano redduntur, si alicubi suppurata in intestinis , aut ventriculo pars, in cavum suum pus sundens , materiem hanc eliminet. Abominanda haec Dysenteriae est species, prae quacunque alia aeutilliina quamvis specie; remedia siquidem , & spem eludit Medici, atque aegros lentae quidem, sed vix non certae consignat morti, eos praecipue, qui florem aetatis superarunt ;1iquidem hi ex morbi diuturnitate potius, quam ejusdem Vi pereunt. Desinit etiam in morbos alios, potio sinum autem in Hydropem.
76쪽
Dysenteriae hujus conditio cum νόeumatica, aut arthritica materie comparari bene posse videtur, articulis tumentibus pertinaciter infixa , indeque non dimovenda, ut idem Omnino putandus sit morbus, eadem ille materialis causa, sed dispari fixa loco. Secta horum cadavera phlogosim chronicam, & duritiem , rigiditatemque intestinorum crassorum potissimum exhibent.
Cave ne in ea adhibeas medieamenta drastida, eaque consanues, sint emetica, aut .purgantia; qUoniam atterruntur ita aegri Vires, neque eum curabis nisi tempore,& apta medela nonnisi cunctando restitues rem; feret opem diaeta tenuis, facta ex lacte potissimum , Oryga, radice saleb; jusculis tenuibus carneis; potus sit decoctum hordei, oryZae, aut panis, Vel emulsum amygdalinum; bene induti accedant aegri, & a suppressione perspinabilis materies quammaxime caveant ; identidem propinetur purgans eccopi Oticum , cui scopo optime satisfacit purgatis mannatlim, vel Tin utra Rhet aquosa adeo in tali casu a Cel. Zimmerinanno commendata. Adstringentibus, & optatis cautissime est mercandum, & 1ola rarissime, aut Vix unquam sunt eXhibenda, teste eXperientiλ- Cel. Virorum.
77쪽
ue hucusque retuli, Simplicis 'flenteriae species 1pectabant; ad Compositas 3am instituti suadet ratio.: horum primo
eam OX ponam, quam Rheumatico - biti Hamappellabam, e binis veluti elementis conflatam, cujus genesim, & indolem tequentibus complectar- . - ΠVentriculum, & intestina adulta aet-tate, & ineunte autumno plus solito languere, & sorde bilisormi gravari non raro,& crebrius, quam aliis temporibuS, Constat vel in Vulgus ipsum Saburra haec temporum Vicili limine ,
& appetente brumali frigore ab infigorato systemate gastrico sensim abigitur , immutatur, eliminatur , viis, & modis variis; at sunt quibus. abundantior bilis insidet, quibus ventriculus est imbecilior, & quibus materies ea, quam abundare dixi, efficit morbum biliosum, e. g. Bilosam Febrem , Choleram morbum &e. ; Verumtamen nondum Dysenteriam. Fae jam
Homini cruditate biliosa laborianti, quae forte hucusque iners delitui flet , douecannua vice fuisset inutata; fac, inquam huic Homini corpus perfrigerari, praehendique illa Dysenteria, quam supra descripsi, Destillatoria, Serosa, Rheumatica Simplici, aegrotabit jam talis Homo & Rheumate intestinorum a perfrigerati0ne orto, quod
78쪽
vel solum Dysenteriae primam speciem facit) & cruditate biliose, quam ipsum rheuma mole auXit, atque acriorem reddidit, quam V e gastricum systema ob defluxionem modo irritatum , & exquisitius sentiens, gravissime feret. Dysenteriae hujus species febre evidenti quidem caret, non tamen omni motu febrili; atque universim , Utut non ignorem Dysenterias febre expertes describi, earum tamen vidi nullam, febre penitus destitutam; verum hi febrem forte, quae
exigua fuerat, nullam prorsus & agri, &Medici putarunt. En genesim Compo tae hujus Di enterii eX iuperiori, quam serosum, & is
plex rheuma facit, specie, & ex materielisi a con mota , binis illis , quae moX dixeram elementiS.
A Simplici Rheumatica sequentibus potissimulta distinguitur characteribus. ui proximis diebus Dysenteriam sunt eXperturi , ventriculi pondus per aliquod ante
morbum tempus queruntur, aut ac sanimatutinUm oris amarorem , aut sudores Praeter morem nostili nos, nidorosos, &1omnum turbatum; quibusdam alvus antea
sine torminibus fluit , eaque subsidentei uapte, aut intempestive cohibita, accedit haec intestinori cultas. Nonnullis abdomen levi subinde, & fugitivo per vices dolore , aut flatu erebro perstri Πgitur,
79쪽
alvo adhue ordinata , donec elapsis aliquot diebus , Dysenteria adoriatur; in aliis pnecedunt futuri morbi indicia. Morbum vero jamjam presentem ea omnia committantur , quae bili rinem saburram circa praecordia colles tam indicant, quaeve eX aliorum morborum eXplicatione aliunde nota abunde sunt.
Ea quae in Simplici Rheumatica μ-
sentiria allata fuere remedia , cum liue haud congruunt, nisi commotam bilem eduXeris, atque eX composito simplicem
seueris morbum. At non eadem est omnibus ventrem
purgandi methodus, siquidem multis vomitoria placent ; non pauci pro purgante
mitorium levat; everso 1iquidem ita ventriculo , turbae plerumque suapte, & quin detur narcoticum , componi, & aegri iuplacidos somnos , atque inter dormiendum ili sudores labuntur ; unde sic pharmaco bilis abstergitur, & sudoribus rheuma
intestinorum. Ρro canone Vero staturatur, ut saburra ventrem infimum, & intestina cru1 1 occupans, blande per secelsus evocetur, materies contra surium turgens, atque eXitum per os moliens, Vomitu , utram- quu
80쪽
I Lee illa Dysenterie est species, quae propinato evacuante pharmaco, medicinam sopientem, & diaphoreticam amat; talem quoque Videtur Sydentiamus, non solo laudando, ut nonnullas alias, sanasse, sed catharsi, eaque repetita, opto primum a purgante propinato , atque in plenam unque sanitatem protracto. Medentur huic fructus Horrari quicunque sene maturi , fibrosis, & duris eorum partibus rejectis, luccus Uvarum largiter haustus, siquidem mitior illa fuaerit , nec a saburra copiosissina producta; his enim materies saburratis solvitur, quo opportunior emesi aut catharsi efficitur. vel vero ipsiimet purgantis remedii simul vices subeunt, Dysenteriam in Diarrhaeani salutarem , & curatu facilem convertendo; Convalescentes tamen a largiori eorundem usu arcendi sunt; utpote nimium debilitantium longuidas ventriculi, firmandas potius vireS.
Frequentissima est combinatio 'seu-teriae filiose cum L ammatoria, Ut eX illarum connubio, I ammatorio - bilio habeatur senteria. In Dysenteria obse vatur inflammatio sepenumero, ut supe-