장음표시 사용
21쪽
tem in quarta, pulicum morsibus, haud multum dissimi speticulae, ut plurimum rubeae, aliquando tamen etiam liuidae, circa dorsum praecipue, atq; pectus oriebantur , efflorescebantq;. His magna ex parte faucium dolores, & inflammationes, tusses humide,quibusdam etiam vocis interceptio, ac omnimoda loquellae amissio, cum ablata fere
deglutiendi actione fiebant; lingua arida, sitis, alia quibus alui fluxus biliosi, non tamen colliquatiui ;plurimis etiam vermes tum,sursum, tum deorsum; haemorrhagiae ex naribus copiose, & ut plurimum salubres; nonnullis etiam post, soporem maxime , parotides, quibus pariter a morbo aegri vindicabantur, contingebant 2 Quibusdam etiam licet interiora adeo urerentur. ut lingua aridissima scis strisq; nonnunquam disse tacospiceret, exteriora tamen insignem quandam, ac pene marmoream frigiditatem, cadauerum instar ab tinebat. Aliqui toto morbi tempore lotium sanis persimile. alij vs que ad sextam, vel septimam in his enim duobus diebus magni potissimum mutationes eueniebat Iclarum, deinde per duos, vel tres dies admodum turbatum, &subiugale, cicerum rubeorum iuri, 'haud multum dissimile, emittebant: sicq; varia varijs pro naturarum diuersitate, nec non partium
imbecillitate, humorumq; dominatium qualitate
22쪽
fiebant accidentia. Potissimumq; corpora guinea, ac bene quadrata periclitabatur, inficiebΓ-jib. xurq; si facillime: uerpereq; in proximos cotagione z-q4'ρ - huiusmi di mala clarissime conspiciebant. Et quaquam etiam multi in eadem domo successive de
cumbeient; maxima tamen eorum pars, potissimurns qui Medicorum prsceptis erant obtemperantes, a principioq; curationi sese addicabant. conia ualescebant ; ita ut etiam cum morbuS maxime vigeret,ex decem, vel duodecim aegis unus vix interita ''xet ; magisq; discrimen hoc opulentiores nobiles, Notaesp atque primates ipsi, quam inops, atq; egena plebs 'n' experiebatur; Cueoru et numero e in Gltitudinis 'respectu maior multo numerus decesserit. Cu ijsqpotissimu agi male videbat,qui aliqua z lia labe, &maxime gallica,esset insecti.Oesque sere quot quot obiere, couulsi luppressaq; urina,vel suffocati interibat. Qui vero a morbo conualescebant, magna
ex parte surdastri, ac semistupidi per aliquod teporis spacium remanebant; capilliq; quam plurimis
defluebant. Cum igitur haec res ex primatibus ciuitatis aliquot attigisset, e medioq; non pauca familiarum capita suitulisset; timorem etiam, potis simum in cucum uicinis locis, alicuius grauioris mali 1 qua re vera Dei Opt. Max. beniguitate esset, incussit. Unde prudelissimus Consulum Senatus, i ψωμοῦ
23쪽
cum illustrium etiam, ac Dominorum Consili riorum cosensu, ea, qua debebat pietate, motus,t; ut suorum ciuium saluti prospiceret;tum ut vanum de peste hic grassante passim iam sparsium rumoret ex hominum animis euelleret; non tantum suoS, Mς ς M aliunde etiam accersitos Medicos peritissimos, seboaei. consulendos existimauit. Excellentissimu igitur, eximisq; , ac solidae doctrinis Doctorem, Dominii 3i. ecbyr Pompeum Macetanum de Montectaro, Desentiani publico stipendio Medicinam facientem; Excell. Moscardiu' Ix Hieronymu Moscardinum virum preclarisS. nec minori eruditione , quam humanitate praeditu ;&x laiauiis. Excell. D. Hieronymum Bristianum Buthia nisum ma sua cum laude tunc commorantem, omnes singulari eruditione, doctrina, atque experientia prPditos accersitierunt; a quibus una cum nostratibuς Tremmi . Medicis, Excell. nimirum Ludovico Trenaeno S renissimi olim Caroli, foeticissimae recordationis, Archiducis Austriae, nunc vero eiusdem etiam coniugis Serenissimae, ac filiorum, Protophisico dugnissimo, qui tum nostro quodam fato ex aula patriam visitarat, atq; Excell. D. Thoma Crosino, ovou-. Bonporto vocato, mihi summa necessitudine, ac singulari amore coniuncto,& de hac ciuitate his luctuosis temporibus optime merito , mecumq; Haratur. Oct uitano Roboreto Omnium minimo, vi sis non
24쪽
: paucis huiusmodi aegrotis iam supra nominatis symptomatibus laborantibus, habitaq; singulorum diligenti, maturaq; examinatione, communi omnium consensiti conclusum, ac determinatum fuit, ut qua maiori poterit breuitate, &pespicuutate deinceps dicetur .
De nomine, ac definitione huius vagantis febris in Cap. II.
aggredientes ; Suppolito In primis tanquam certistimo iundamento, M. tot, tanquam varia cuiusq; fere generis symptomata,ex unica huiusmodi febris essentia, tanquam ex pernitioso fonte sci- turire; hanc sebrem quoad nomen in primis attinet quandoquidem,ut s. de decretis Hip. & Plat. nos monuit Gal. eius notio primu habenda venit I
29. siue ob similitudinem cum maculis a procella inductis, siue a guttis sanguinis corpori inspersis, siue a tuberculis in cute efflorescentibus,Pemphin-godem, latine vero pezicularem, veIetiam lenticu 'larem cu doctissimo Hieronymo Fracastorio lib. 2 - de contagio sis morbis ca.6.&C larissimo Iulio A l
25쪽
Alexandrino in se arum annotationum ad GaI. Iica proprie bros, volumine, appellare possumus: quamquam ...is' ' vere non Omnibus, sed prauis tantum, ac malignis peti culis, quae febris vere pcstilentis propriae sinat,
haec denominatio conueniat. Cum eodem prael
mr μνη- rea GaI loco paulo ante citato febrem rubra, iuma causa quae magua ex parte sanguis est, ut clarius
deinde patebit; tum a rubris ut plurimum peticulis illi stuperuenientibus, non inconcinnὸ nominare possumus. Verum quoniam de nominibus,ut ple-I n i-μ risq; in locis potissimum autem lib. a. de dii s. seb. stitati: & 2, de decretis Hip. & Plat. nec non T. meth.& 3. n ista meth. atq; alibi nobis testatum reliquit Gai. dummodo res ipsa significata innotescat, non admodum agna nobis gerenda est cura; propterea hac diligentiori omissa speculatione ad rem ipsam defini P susti- tione, squod hic definitivus ordo ex triplici a Gal. in principio artis medicinalis allato, & breuitati,& clariori doctrinae magis sit accommodatuS.
inuestigandam, sermonem iam conuertamuS. Quantum igitur ad praenominatae febris essentiam pertinet, ut ex symptomatibus iam relatis eam concomitantibus, Salijs annexis indagare potuimus, hac eam oratione sic circumscribi, defini- De Ditis b*ri, ac explicari posse satis commode existimamus,
ut Febris p phingodes sit febris putrida, acuta,
26쪽
ut plurimum jnocha , licet interdum & biliosa, pomis
maligna quidem , seu, ut Medici vocant, mali moris,&contagiosa, non tamen pestis, sue vere pe- 'stilens. Pendens ex putredine veneno sis , primo cur rea. quidem ichoris ipsius sanguinis, interdum etiam, temporis potissimum progressu, ipsius mei sanguinis, et sub propria forma; modo quide in venis citaca mesentereum, & concaua iecoriS partem, ut plurimum tamen in venis maioribus; & saepissime etia tamateriae catharalis in pectore, aeris praecipue idi di sus adstringentis , & alicuius coelestis influentiae concursu, putrescentiS. Hanc vero esse huius febris persectam, omnibuSq; numeris in silo genere absolutam definition in , Ut quae omnia fere causarum genera ni sese contineat, ex eius explicat ne facilius, ac plenius innotescet.
Des nitionis huius febris traditae explicatio uniuersalis. Cap. III. T vero id clarius, ac manifestius
Ostendatur circa bonae , pers V ctaeque des nitionis naturam pal/- lulum est digrediendum . Namque non omnium rerum eadem
27쪽
μὴ estiis est definiendi ratio , sed plane diuersa, prout rei limodore Om quoque essentiae plurimu inter se differunt. Cum ης enim definitio nil sit aliud, quam quid litatem rei per essentialia, quibus constat, pnedicata, notiQDemitis vii cans oratio, faci arcs nos ipsus definiti essentiam scire , explanatamq; habere; prout erit rei essentia, scire qd R. talis quoq; erit eius definitio. Cumq; scire si rem . per causas cognoscere, ut primo posterioiu in prin
optimaeon- idytaestare possit, has conditionesiure optimo haditionei. bere debet. Prima vi defini iam cssentiam, seu ut
phylosophi loquutur, quidditatem explicet per essentialia pnedicata, seu partes, genus nimirum, &differentiam tanquam causas reipectuque definiti, notiora, dari debet. Cum vero quae definiunturreS, quoad nostrum iam propositum attinet, subduplici genere contineantur, substantiae nimirum, vel accidentis, atq ; las summopere inter se differat, earum quoque definitiones disseri e necesse erit. τε it ub, Cum enim substantia sit per se ens persectu, a nul-α loq; alio, xt sic, independens, fit, Vt quaecunque
sis isserari ad eius pertinent perfectionem sub eodem genere substantiae contineantur. Non sc autem se habet ipsum accidens, quod ens quoddam est impers . ctum,ac minime per se subsistens, sed alteri, substa tiae nimirum, tanquam subiecto inhaerens. Hinc
28쪽
fit etiam, ut substantia sola simpliciter, hoc est, solastita
per propria attributa, genus nimirum, &disserenia tia snpito
tiam, sub eodem summo cum definito genere, seu pnedicamento contenta, definiri possit. Accidentia vero non item; cum enim inesse suo a subiecto, sine quo subsistere non possunt, essentialiter dependeant, sit, ut,non nisi in ordine,& respectu ad illud, inuod per additamentum alterius rei extra propriudefiniti genus definiri vocat Auer. J eius essentia desinitione explicari possit. Secunda bonae defi- Seea.da. nitionis conditio est, ut per illam omnium sensibulium accidentium, quae in desinito apparent cause facilξ assignari possint. Tertiaco ditio est,Vt qui- Tertia tucunque circa dcfiniti essentiam oriri possimi dubitationes,ex data definitione comode dissoluantur. Cum igitur quod definiti nomen quodam Odo Munuo b
confuse in se continet, id definitio bona di stincte, simac clare nobis declarare debeat, ut primo Phys capit. F. dicit phylosophus; atq; consequenter desinitio ipsa definiti sit in suas causas, vel partes esse tiales distributi, quaedam veluti explicatio; ut totum , essentiale maxime, multiplex est, ita quoque multiplex erit &diuisio,& definitior Cum non in alia, nec per alia, quam per ea, ex quibus constat, recte quid si diuidi ,&conseque ter definiri possit. Totum vero essentiale Γ ut magnitudinis totu, siue
29쪽
compositum ex integratibus partibus, liue hom geneae , suε illae harier eneae sint, omittamus, quod partiri potius; quam diuidi rectius dicatur,& ex quo non vera essentialis definitio, sed tantum
circii inscriptio haberi potestJ duplex est,physicum
vv i nempe &metaphysicum. Duplex igitur omnin s g ' erit verg, ac propris essentialis diuisioni g P sica nus. Altera enim huiusmodi diuisio erit,qua tota physicum ex materia nimirum, & sorma constans,
in easde distribuitur, diui sitisq; physica appellatur :
Met usi- Altera vero erit metaphysica, qua nimirum com '' polirum metaphysicum exsuperioribus. inseri ribus qui praedicamenti gradibus constitutum, in eosdem, genus scilicet, & differentiam, partes s la imaginatione essentiam rei componentes, diuturis, ELUA ditur. Quae diuisio ideo sol sin metaphysica &s metu sicὸ cudum imaginationem a phylosophis nominatur, - ' quia licet genus, & disserentia, sint entitates, sellessentiae quaedam realiter inter se distinctae squis enim hoc negare audebit J non propterea tamen re ipsa, ut materia,& forma, ab inuicem separari possunt; sed id tantum imaginatione lae unum
absq; alio, tanquam diuersum quid coiacipiente, substis,sia fieri contingit. Modb substantia ea sola est , quae sua utraqης diuisione physica, atq; etiam metaphysica diuidi potest ε Accidens vero metapbrsicam solummo-
30쪽
do patitur diuisionem. Namq; substantia sela est, quae, cum ens sit persectum, & ex substant ijs paruter, materia nimirum Ssorma, physica compositione constet, in easdem quoque tanquam partes essentiales partiri potest . Accidens vero cum in intrinssili essentia nihil aliud quina gradus illos metaphysicos superiores, & inferiores, seu generis, & diste- ροβ habit. rentiae includat, propterea etiam in illos tantum diuidi valet. Substantiam vero,cui tanquam proprio subiecto inhorret,ueluti quid suo generi quide trinsecum,sed ad quod naturalem habet inclinationem, ac dependentiam,includit, seu potius con- notat. Ex his itaque colligitur, quod cum definitio, pari quodam passu cum essentiali diuisione progrediatur, iure quoq; optimo fit, ut qualis cuique rei competit diuisio, talis etiam conueniat definitio; ac consequenter siti, stantia, sicut diuidi, ita Abstantia etiam, tam scilicet physita ex materia, & forma; quam metaphysice ex Fenere, & differentia; Accidens vero metaphysice tantum, ex genere nimiru,& disserentia,definiri possit. Illud Qtummodo inter iubstantiar,& accidentis definitivorum meta- physicas videtur esse discriminis, quod differentia in definitione substantiae sit eiusdem, s substantiae 'Ferentia nimirum J cum suo genere, praedicamenti; sentia vero in definitione accidentis,alteriu5 sit, gς titio.