장음표시 사용
61쪽
efficacia,ut in quacunque etiam vel minima materis quantitate reperiatur,si in aliud corpus de proximo tamen, nec ad multum distans ad vere pestilentium febrium differentiam,2 siquo coni gionis modo , siue per aerem, siue per somitem
siue per mutuum contractum transferatur, ab ea propagata, veheseui teporis interuallo , in humo
ribus putredine ; spiritibusq; , atque solidioribus corporis partibus limili deinde labe insectis, vitia uersu corporis humorum potissimum, naturalis in status perturbatur . Idem quoq; ex curandi huiuL
--Ms.. modi febres ratione, nobis demonstratur. Cunx enim maiori ex parte beraarticis, & alexi pharm cis, arcanaqp, MOculiam agis, quam manifesta facultate operantibus, curentur, eam quoque ex deleteriae, pernitiosas magis qualitate, quam sola putredineeuictati exoriri, vel leuiter in curandi; Furione exercitatus, facile iudicare poterit. lj s. n. m. nisi venenosa, notaclunimica facultaS superetur, vel obtudatur saltem, tanta esteius perniciosa vis, ut calorem , ac spiritum vitalem,animae praecipua instrumentu m,omnino vincat,atq;.itaini erim at κὰ ima PericulaS. etiam aliquando uiolaceas , aliquando
Gaabbivb. etiam nigraSi quae licet rariu nonnunquam tame
visae sunt,quis insignem humoram malignitatem praesesare, negare audebit Θ cum illis apparentia buti
62쪽
bus,vel mulierculis ipsis,non multis post cerib si
tura maiori ex parte , ors praeuidereturὰ Neque profecto mirum cuiquam videri debet, quod putrefactus sanguis tantam Apenumero malignitate, ut haecgravia sympi ata efficiat, onrraher Os ,- sit. Namq; cum calidus, & humidus sit, in iram, ρυωμὶ- largami facile aquisit putrefactionem . Cum etia ita sanguis in venis,quae ipsum alioqui magnam vim 'smp. conseruandi haben putrescit,signum est apoleti admodum causa putredinem illam fieri; atq; pro aerea quo nobilius est id, ut est alimentu,quod pu-Trestit, tantis peiorem, deterioremq; putrescendo
Concipere conditionem, quae excorrupto semine,
quam, quae ex menstruo sanguine ς' tomata deteriora proficiscuntur, manifes o indicio esse possunt. Ratio huius est,quod cum natura de conseruatione rei νraistantioris sit magis sollicita, si quando eam restinquere alicuius uicogatur, id potentis causae uti fiat .
Quamuis autem huiusmodi malignastaris,' pter symptomatum cum verapeste, siue pestilenti febre similitudinem aliquam cum ea habeat amnitatem,&pest dens quodammodo soleat ninnin xi ; impropria tamen, & metaphoricaestium ea est denominatio: Cum vere, ac proprie loquendo,
nullo modo vera pestis, nem 'vere peMens possit F a appeti
63쪽
appellari ; Non modo quia, secus ac pesti conue
iliat, salubris est, ut plurimum,& maxima aegrotantium pars Dei optimi maximi , ac remediorum. Opportune adhibitorum auxilio, sanitati restitueba ' tur : sed etiam quia proprijs, ac peculiaribus pestivris. Es, Vliaracteribus carebat. Pestis enim vera, ut cona chinotta L 3. Ba 3. de vulg. morb. docet GaI. sicut quicunque alius, ira orbus si uno in loco multos stinus irruadit, habetot sit vulgaris; sed simul cum hoc habet hi ae terea, ut mul tos, ac pene maiorem partem inter mat; visi quam crassime, ante quartam, ut dilatia Aiu in diem perficiat; indi flarenterq; quidem, coetusq; status .m conditionis homines tollat; maxi- ira e ver omnium, miseram, ac infelicem plebem rem multi, solet affligere. Prouenitq; magna ex parte ex aere,pori siue in propria essentiae, si ob pestilentes aliquos. commixtOS vaporeS, corrupto. Inter familiaria prsterea alia sympromata habet quoq; c illi itiret uoS fluxi , antraces,sive carbunculos, alimq; tuta mores malignos N eq; silumna odo ex proximo, sed ex longinquo vera pestis est contagio faue quet in illa contingunt clises, fere omneS terminantur ad mortem . Quor omnia , S alia multa pesti valde familiaria, siciari illis,quar a nobis in huius tracta-h 'ς tus principio relatasunt, conseratur; plane luce laetatis' ' Eus apparebit, hanc nostiam sebrem, avere pest
64쪽
Ienti valde fuisse di uersam; summa'; illos sui di ignos reprehelasione, qui fit sum illum rumorem inialienis, ac circum uicinis locis de hac ciuitate inbi '' ique sentientes, passim spargebant Quod ut itacite facilius otheiulamas, singula iam canum erat aequa lance ponderemus. Ac primo quid quam- r . uti plurimos cuiuscunq; sexus, aetatis. , atq; fortu- fcb. non με iae eodem tempore inuaderet, ut proptere, vulga μ' vcstiaris, seu epidemicae, ac populari S labris nomen mereratur: non habuit tamen proptere', ut quamplae rimos, ac maiorem aegrotan tibim partem e medio rolleret; quintino, ut antea quo P diximus, maxuma omnino pars, vulgarium potisti mutar conu lescebat .Et ex quotquot interrierunt,vix unuS aut alter ante septimam, plurimi vero post. xi.&xiiij. - deceiferant. Pr erea in vera poste , Vt diximus , i
obseruatum fuit, plebs magis , quam nobiles Peri plebem mam litari solet; oppositum omnino in hac febre cona si Urii ii ii, quae in nobiles magis, ac melioris tortunae homines, si uirevisa est. Quaenam vero huiusce euetus ratio fueriti in progrella magis aperietur. Qua utS vero & nos aerem quo i, ad harum febrium generationem c5cumsse, ut postmodum suo loco su-sius probabitur, fateamur; diuerso tamen modo,
ac in peste, facere solet concurrisse quo m actrin
65쪽
mus, ut ibidem etiam Varius ostendetur. Exissiarnamustamen, ex internalium orm putredine e cellenti, maiorem sudegeneratiouis partem,quam latre. Gu ex solo aere, habuisse. Nulli praeterea vis via si in tredi eqex his febribus suntfluxus colliquatiui,duilli cuburvitavita culi , alijue tumores maligni . Et quamsi in quibusdam, post deliria atq; pr isundos sopores parotides apparuerint ; illae tamen. omnes ad salutem semper terminare visi simi; quPmadmodum & quaecunq; alue contigeruulcnses , magnam parte salubres extiterunt; secus acin Fa peste t ex Maph I3 . x Humis illisverbis i silueritpestilescostitutio olluitur quenire seleat. Feb pH et Et quam si contagi am huiusmodi febrem fuisse, experientia quotidiana id comonstrante, assim conuet osti uerimus 3 eius tamen tanta, tamq; insignis no erat contagionis vis, ac in vera peste Vt ad longinqua, sed ad proprinquum tantum diffundi, ac per au
Ex solavertilissiusmodi contagio vi , ac lacuitatate, nullo modo veram pestilentiam inferri pocExsiolo eo se, praeter alia; quae De fauente , cum de coni 'o peliri Hone nonnulla in medium asseremus , clariuS ex-
IX ' ' plicabimus ; illud quoq; pro nunc, clarisse O n bis potestesse argumento, st non nulli morbi contagiosi, ne dumitales, ac periculos. t Phidis , a rao
66쪽
lepra, auiusmodi; sed benigniores pilane,& omnuno salubres, ut scabies omnium mitissima, rep
Iam igitur ex dictis, vel nullo negotio, facilliamum est colligere, febres has nostras malignas quidem, sed mitiores multo , quam vere pellitentes, vel pestis ipsa esse; deteriores veroe pniciosioresq; , quam simpliciter putridae, & propterea inter illas mediam quandam naturam, atq; essentiam obtinere ; neutraSq;,cta multos quidem perdant, sed multo tamen plures ab ea liberentLr per extremorum participationem appellari posse .. Hae igitur sunt huiusce febris praecipuae proprietates, qui simul collector specificam quodamodo illius essen-- tiam constituere, & sermalis. causae. habere rationem, possunt ia
DePutredinis soco in hisce febributa.
Caput.b VI Uccedit modo causam materialem , seu
subiectum inquo indagare;non quidem ipsiusfebris, quandoquidem de hoc superius, dii illuctuum uniuersum corpus,tapnecipuὰ cor costituimu&egimus;sedidiciquo, vesuti in socii, ipsius febris causae, putredo nimiam cerulitur , unde postmodum adulti vapo-
67쪽
res ad cor delati, indeq; in uniuersum corpus dinfusi. huius generis febrem inducunt. De huiusmodi igitur loco seu soco mon nihil diuersitatis in opinionibus esse videtur. Namq; et si
omnes in eo conueniant, quod, cum huiusmodi febres sint continuae,&consequenter, ad inte mittentium distinctionem, earum causis; humoruni mirum putredines, debeant in ipsis venis contineri; aliqui tamen ex eo, quod frequenter adsint coniuncti vomitus, ventriculi subuersio, nausea, lumbricorum generatio, & huiusmodi prope in t stina partium affectiones,existimant in ipsis mesenterij venis, ac iecoris concaua parte,circa intestina quoque ipsa materias computrescere primo. inde postmodum toti corpori communicari, medio tamen semper, ut dictum est, corde. Quam quide opinionem videtur quoque confirmare, quod in multis per maiorem morbi progressum, urinae fanis persimiles conspicianturi,quod putredine nondum ultra iecur,in ipsas venas, quarum potissima affectionum lisma ex lolio desumi nemo dubitat 3 propagatam eise, clarum videtur argumentum . Neq; propterea tamen , ex huiusmodi urinis, ad hecticam hae febres sunt reducendae cum alia complura putridarum signa, tum inpulsu, tum in e crementis varijs, & alijs multis appareant. f
68쪽
. Alij velo huiusmodi putredinis secum in ipsis
Venis, eria maioribus, iuxta cor costituunt; in pulmonibus praeterea circa ipsum mei cor, ob destil- rationis materiam, cui maxima hominum pars in hac nostra regione est obnoxia, putrescentem s mitem collocandum putant. quidem, non parum inter se variar, sententiar, etsi in diuersis quibusdam indiuiduis omnes veri sicari possint; non enim in omnibus una, ct cadem est morbi origoJ De frequentiori tamen,& ea, quae ut plurimum contingit, loquendo. posterior opinio videtur rationi, & huiusce febris es.sentire magis consentanea; cum harum febrium plurimae ita eundem tenorem seruare Videantur,
I quod continentium febrium ,& materiae prop4COrputrescentis, proprium esse solet.J ut vix etiam ab aegris ipsis .prim is diebus potissimum, percipi xur; Er p isterea nullus sere sit, cui tussis admodu molesta, cum pituitoso sputo,non coniungatur. De quibusdam, ac i rei mediatis efficientibus huius seb. causis,& de putredine. Cap. VII. lII , quae ad internas huius febris causas, materiam , scilicetin sormam, siue genus, differentiam, pertinere videbantur, superius ordine
69쪽
ausia effici te etiaaecidetis de
particularum definitionis allaim, explicatis; seco dit modo,quis perfectior, absolutiori istiusmodi sebris cognitio habeatur, ut de alijs quoq; causS ,
efficiente nimirum, ut a qua non Ietris quoq; accudentis differentia sumatur , agamus . De finalinam q;, ut antea quoq; dictum fuit, cum nullum ad medendum nobis usum praestet; propterea non est, ut multum solliciti simus. Efficiens vero caula, in definitione allatae, illis. verbis, Pendens exputredi ne venenosa, & quq si quuntur, ta fuit. Immediata siquidem putri labris causa, est ipsa li morum putrescentiu m in ruptio, ex qua, ut saepius infirmatum fuit, elisi tridi vapores, corq; petentes , illud primum, ur dum humores potissimum, quod inter ip x hu morra maior, ut plurimum sit analogia caleisciue deinde vero ut diligentissimus quoq; Auic. Me quam febris tradidit definitione, luculenter e pressit; uniuerso corpori ea caliditas communicatatur, atquc impartituria Ut verose istisc i me diate ipsam putredinem ς ita putredo humorum ebullic nem,acarirepraerer naturali, ex obstru Qionibus potissimum ad aucto, subsequituria Cum praeterea statutum sit sebrem hanc nomodo putridam esse,sed etiam malignam; consequenter vos dicendum videtur, putredinem hanc, - . qua s
70쪽
qua Oritur, nequaquam simplicem esse, sed quid
maius in sese continere. Muodsi ne qualitas venefica , ab insigni putredine destinctas vel idem culta necne pud Excel.Medicinae pmsessores in quγstione, eaq; admodum ardua versari idetur. Utvero quid hac de re semiendum nobiN Vide- De putres tur, clare, acdilucide apparea primum quid si ip tractaris. sa putredo,&num eadem sit apud Philosophos, SMedicos &aliari uiusmodi non nulla,disquiren- . da erunt . Mus tractatio, cum non modo sere pro- Priam , ac indiuidualem quodam odo huius febris disserentiam nobis ob oculos ponere debeat , S M3iarum etiam putridarum naturam explicare, inequa neque vera curandi ratio haberi potest, ut facilior reddatur, dabit hancveniam benignus lector,
ut rem paulo altim ordiamur. Erit autem tractatio admodum utilis, nec iniucunda. amquam autem putredo naturalis, de qua a Zdον- q. meteo. exactistime tractat Philosephus,stano pro .srahac febrili non parum diuersa , t in progressu
melius patebit, quoniam tamen unius notitia, ad hesterius quoque cognstionem haud mediocriter conducit 3 propterea de utraque nobis agendum erit, a naturali putredine inchoantibus. Deputredine igitur natui ali mixtor lim acturi, cum eaquoq; sub corruptionis genere co ri neat u ho a quae