Pro Sex. Roscio Amerino M. Tulii Ciceronis oratio, cum F. Syluii Ambiani commentariis

발행: 1530년

분량: 112페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

parant accusatores cimia. F. SYLVI Vs IN ORAT.

ud primum querar c aut unde potissimum exordiar Iodices aut quod,aut a quibuis auxilium petam c Deorumne immortilium ' populi ne Romanis' vestram ne qui summam potestatem habetis, hoc tempore fidem implorem criter occisus nefarie,domus obsessa,ab inimicis bona adopta, possessio direptat filii vita infesta,saepe ferro atque in sidiis appetita. quid ab his tot malefiesis sceletis abesse vi,

detur c tamen haec aliis nefatiis cumulant,atque adauget. Crimen incredibile confingunt,testes in hunc ec accusat res huiusce pecunia comparant, hanc conditionem misero serunt Roscio, ut optet, utrum malit ceruices dare, an in

sutus in culeum suppliesum parricidarum per summu de εdecus vitam amittere Patronos huic defuturos putauerunt, desunt. Qui libere dicat, qui cum fide defendat, id quod in hac causa est satis, quoniam quidem suscepi, non deest proscisto Iudices. Et forsitan in rutapienda causa te, mere impulsus adolescentia secetimi quoniam quidem se

mel suscepi, licet Hercules undique omnes in me toro res , periculaque impendeant omnia , succurram atque subibo. Certum est, deliberatumque, quae ad causam per

tinere arbitror, omnia non modo dicere, verum etiam li/benter,audacter, liberRue dicere. Nulla res tanta existat Iudices, vi possit vim mihi maiorem adhibere metus, a Ddes. Etenim quis tam distatuto animo est, qui haec cum vi deat, tacere ac negligere Possit c patrem meum, cum pro scriptus non esset, iugulasti si occisum in prose istorum numerum retulistis, me domo mea per vim expulistis,pa

trimonium meum possidetis. quid vultis amplius etiamne ad subsellia cum seno atque telis venistis, ut hic aut io

32쪽

guletis aut condemnetis Sex. Roscium c Hominem lon,

inlaniunt, inlanillimum.

Quid primum querar Dubitatio est,quae aliquam fidem veritatis asseremusimulamus quaerere nos, de incipiendum,ubi desinendum, quid potissimum dicenduiman omnino dicendum sit. Ut pro A Cluentio, Equissim quod ad me attinet, quo me vertam niam Negem fuisse illam infamiam iudicii corrupti snegem illam rem agitatam in concionibus iactatam in iudiciis, commemora, tam in Senatu eae. Fidem) id est auxilium. Pater occisus nilaris.) Per caupita repetit quae narrauit. Vt turba valeant, quae dispersa minus mouere vide, Dantur,singula verbis atrocioribus amplificat. Pineta direpta) In codicibus aliis melius scriptuin mihi videtur, pi scito direpta. Vita infesta) id est vitae Sex. Roscii malum impendet. Infestum enim active dici se passi e scribit A. Gellius libro.ix. tam pro eo qui malum infert cuipiam,quam mira, pro eo cui aliunde malum impendet. Appetita id est valdesdiligenter petita. Quid ab his tot ni ficiis) Artificiolum illud est,ut quum rem amplificamus bi ea videbitur maximi, quaeramus quid ei accedia possit. ificates eam maioremele non pol postea aliud adiungamus quo eam maiorem etficiamus. Ferunt)id esto Bunt. Roscio Magno . Vitam amittere Ut pro Milone, Qua in turba C. Vibienus Senator vir optimus cum hoc quum esuri una ita est inii, tilatus,vi vitam amiserit. Amittere valetudinem idem dicit libro uitalarusimiliarium. ix. Ipse melior fio valetudine,quam intermissis exercitationibus Amsi mamiseram. Quam fidesὶpatrocinii suscepti. Dissoluto) id est ignavo & des dioso. Patrem meum quum proscriptus non esset in Quod litigatoris p o, nam indua magis mouet affectus. Hominem longe audacissimu) T. Liuius dicit libIxxxii. vltimae audaciae homine fuisse&Fimbriam.De morte Scaeuo. la huic & Appianorum Cicerone non conuenit. uum enim ZMarius filius Pisneste a L. Sylla obsideretur, desperatis rebus,Vt hostes inrideret, ad Brutum Sc di Praetorem mittit,Vt Senatu Velut uia ex musa conuoce suosque inimicos ino mors. terficiat. Rigitur Antistium, Papyrium Carbonem,alterum in ipso Senatu, L. Domitium e fissentem in Gariae exitu, Mutium Scaruolam Pont x.in vestibulo Veste, quo confugerat Brutus interfecit,ut ait Appianus libro debes hs Civilibus prisci Tvero Liuius libralxxxvia L. Domitio Prariore non a

Bruto Marii iussu hos dicit interfastos. Sed Ciceronis intentia sequenda est, noamulto ante S ola operam dederati

33쪽

Is cum curasset in fimere C. Matis , ut Q. Scaevola ves

neraretur, vir sanetissimus atque ornatissimus nostrie uitatis r de cuius laude neque hie locus est ut multa dican tur, neque plura tamen dici possunt, quam populus RG manus memoria retinet:diem Scaeuolae dixit, posteaquam competit eum posse vivere. Cum ab eo quaereretur, quid tandem accusaturus esset eum.quem pro dignitate ne laodare quidem quisquam satis commode posset aiunt homi nem cui erat furiosus respondisse, Quod non totum te lum corpore recepisset . Quo populus Romanus nihil vidit indignius . nisi eiusdem viti mortem. quae tantum potuit, ut omnes ciues suos perdiderit dc afflixerit. Quos quia seruare per compositionem volebat . ipse ab his in terempus est Est: ne hoc illi dicto atque facto Fimbriae non simillimum Aecusatis Sex. Roscium. Quid ita' quia de manibus vestris effugiti quia se occidi passus non est. Illud quia in Scaevola saetim est, magis indignum vide tur. Hoc, quia fit a Chrysogono, non est serendum.Nam per deos immortales, quid est in hae causa quod defensionis indigeat qui locus ingenium patroni requirit aut

oratoris eloquentiam magnopere desiderat c Totam caui sim Iudices explicemus, atque ante oculos expositam consideremus Ita facillime quae res totum iudicium contineat.

dc quibus de rebus nos dicere oporteat, dc quid vos sequi conueniat, intelligetis. Tres sunt res quantum existimare possum , quae obstent hoc tempore Sex. Roscio, crimen aduersariorum , dc audacia, ic potentia . Criminis conoctionem accusator Erucesus suscepit t audaciae partes Ri

scii sibi poposcerunt i chrysogonus autem is, qui pluri

34쪽

mum potest, potentia pugnat . De his e omnibus rebus me dicere oportere intelligo. Quid igitur est non eodem modo de omnibus . ideo ,' prima illa res ad meum offi/cium pertinet, duas autem reliquas Vobis populus R. manus imposuit.

rum polla vitiem id est vulnus mortifimim non esse. Quod non totum Recimetrium M. in id eo quod satis alte vulneratus non esset. Telum rem isset) Vt telum. hi libro Tuscillanarum Quaestionum secundo, aliis quum decubuim , fers

rum recipere iussus collum contraxit uae tantum potuit Id illam trabet Vt arbitror sententiam, Q. Scaevola inter Syllam eiusque inimicos seditionesciuiles componere conabatur, C. Marius Scaevolam omnemque nobilitatem odio Sullis curauit interficiedam. id Sylla ut vidisceretur omnes inimicos suros, quique iis fauissent e medio sustulit. Per compositionem) id est per condi co urere co timct inter eos componendo Componere enim est lites εἰ concordias is dare. Virg. in Buc uon nostrum inta vos tantas componere lites. Quod de, fensionis indigeat; Priscianus libro. xviii.ptie ipsens a Latinis dici indigeo ii, bus rei illam temo illa re, hunc Ciceronis locum citat. Ostendit autem Cice, ro hoc crimen ab aduersariis ita consistum esse, ut a patrono etia minus inge, ni o Reloquente faciledefendi possit. Totam causim Iudices explicemus Factis narratione S egressione ad probationes accedere se significat, quo attenitiores faciat Iudices. dii id vos sequi in semia sententia scilicet. Tres si me res) Partitio est qua partem orati mis esse Quintilianus negat. Ea auteVsus Cicero raro est, nisi hoc loco S pro A. Cluentio,&pro LAIurena. Eius autetres partes fecit, eaque patronus quam accusetor uti potest commodius. Mami) Magnus & Capito. De omnibus) dica scilicet. Vobis pop. m. imp suit Significare videtur L. Syllam quis rerum potitus esset, IN. Romano id reliquitie, ut ab eo iudicandi intestatem iudices, quos ipse consti ruit,hicient: utque legibus populi Romani ipsi iudicarent.Vt pro A. Cluentis . Hanc, inaquit, legem ne quis iudicio circuit miretur . Gracchus tulit. Eam legenhpro plebe non in plebem tulit. Postea L. Sylla homo a populi causa remotissumus, tamen cum eius rci quaestionem hac ipsi lege constitueret, qua vos hoc tempore iudicatis populum Romanum quem ab hoc genere libertim accepe rat, alligare nouo quae stonis genere ausus non est. Vt ig tur populum Roma num alligare hoc nouo quaestionis genere ausus non est Sylla, ita id reliquis bri, iit ut a populo Romano Iudices potestam iudicandi haberent.

35쪽

o crimen oportet dissuatntvosmaudaciae resistere,ec ho minum eiusmodi perniciosam atque intolerandam poten tiam primo quoque tempore extinguere atque opprimere

Imanitati immortales ac nefarium facinus, atque eiusmo. di, quo uno maleficio scelera omni a complexa esse videan

tur. Etenim si id quod ptiectare a sapientibus dicitur,vulatu tam laeditur pietas, quod supplicium satis acre repeti

tur in eum, qui mortem obtulerit parenti pro quo ni ri ipsum, si res postillaret, iura diuina atque humana coingebanz. In hoc tanto ,tam atroci,tam singulari maleficio, quod ita raro extitit, ut siquando auditum sit, portenti ac prodigii simile numeretur, quibus tandem te C. Erues

argumentis accusatorem censes uti oporteres' nonne dc au: daciam eius, qui in crimen vocetur, singularem ostendore, ec mores feros, immanemque naturam, dc vitam

iiis flagitiisque omnibus deditam, oc denique omnia adporniciem profligata atque perdita quorum tu nihil in

. Sextum Roscium, ne obiiciendi quidem causa contulisti. Patrem occidit Sextus Roscius Qui homo Adolescentu, ius corruptus ab hominibus nequam induetus ' annos natus magis quadraginta.

Sc lum dii immortale0 Auget criminis atrocitatem, ut minus credibili sit tantum cumen a Roscio admissum SoIdem postea facit amplius. Com, plera scianus librinis. prscipiens a verbis mentibus participia praeteriti temporis ductaaccipi etiampassive, hunc locum Ciceronis citat. Vultu se laeditur pietas) Vultus a mente fingitur, ut ait Cicero libro Tusculanam quCstionum tertio.Estque vultus,ut idem in Pisone est,sermoqui in mentis ibinus. Qui igitur in parentes vultu nubilo irato aceta importuno est, reti is eos neque dicto neque facto vilolaedat, is impius di : Qui vero parenici pulsat

36쪽

PR. o sEN. RoscIO AMERINO. aut necit impius Emeest. Acre id est acerbum Risumens. Mortem Osem obtulerit parentiὶ id est patentem ne erit.Vt paulo post, Illud incredibile est, mortem mortem oblitam esse patri a filio. Portenti ac prodigii) Portenta & pro digia contingunt ratissime,eaque quum contingunt, saepe rem malim potia sonti Itaque ostenta portenta monstra prodigia appellata esse Cicero dicit ii de Diuinatione primo, qui ostendunt portenta monstrant,praedicut. Nona& audaciam; Illud artificiosum es quia nemo repente fit Mus ut ait ducistilianus tmen magis verisimila faciemus si ostendamus aduersariu alias idem crimen ut simila, commisissx si mores esus ti vitam anteactam huiust di fruisse dicamus, ut is eo non absit criminishuius laspicio. Nonne & audaciam eius; Vt sit argumentum a natura animi. In crimen) id est in criminosum iudicium. Profligata id est ad perniciem interitu deducta. fligare enim, Pressi tiis affligendo inclinatum prodigere est A depe dete. Inde profligatas res quasi praeustas & deperditas appellare solent ii qui diligenter loquutur,ut est apud A. Gellium cap. v.llmxv.quo eodem in loco nepat aedificia, templa,aliaque fere multa, quae prope absoluta sint Rassem , dici profligata . In ea re in qua discit Gellius persis dicitura Caelius apud Quintilianum libro quarto,Ipsumo idunt temulisto sep ore profligatum. Cicero lib. deoratore tertio Neque vero et se mirandum si quum suis consiliis rempublicam profligium consilium Senatus a republici repudiaret.Idem pro P.Sesti Disputauit etiam multa prudeliter, ita de me illum amentissimum & profligatissimum hostem pudoris scpudicitiae scripsisse quae scripserat. Actione in Verrem secunda,Vsque eo Senastoria iudicia perdita profligataque esse arbitrabatur.Huc lacum enarrans Asco, mus, Prius, inquit, voluit esse profligata quam perdita. Nam perditum quod inueniri non potest, profligatum quod polist .in hanc sententiam inductum esse A sconium arbitror quila profligatum postposuerat Cicero. Orationem austem crescere debere tradunt scriptores artium. Sed sibi Ciceronem stposuisse attendimus. Vt pro C.Rabirio emo est, inquam, inuentus rem profligatus, tam perditus, tam ab omni non modo hones te, sed etiam simulatione hone. statis relictus, qui se in Capitolio fuisse cum Saturnino fiteretur. Sed in quas istatione A. Gellius negat, in ea Oceto dixit in libro Tuscillanaru quaestamum quin Atqui si ita est, prinisata iam haec, Spene ad exitum adducta quano est. Obiici iὶ id est maledim. Maledicta enim praeter crimen triquod cause proprium,obiici solita esse alio loco diximus. Adolescentuluc Hoc ducit cicero, non quod ita sit, sed tanquam quod Erucius dicere debuerit, ut men parricidii esset credibile. Mais quadraginta) Plus amplius)magis ita Plus si 'ADtur a doctis nominibus numeralibus'vulgus solet adiungere qua A magis iariis millies audiui. Imperiti dicerent plusst milli De hoc dictat genere alio numerali, plura istamus. -

37쪽

Vetui vitaicet sicatius, homo audax, 5c saepe B c gelatus at hoc ab accusatore ne dici quidem audistis. Luxu ries igitur hominem nimirum, re artis alieni magnitudo, e Indomitae animi cupiditates, ad hoe scelus Impulerunt. De luxuria purgauit Erucius, cum dixit, hunc ne in con uiuio quidem ullo sere interfuisse. nihil autem unquam de huit . Cupiditates porro quae possunt esse in eo, qui cur ipse accusator obiecit ruri semper habitarit , & in agro colendo vixerit c quae vita maxime disiuncta a cupiditate. ec cum officio coniuneta . Quae res Igitur tantum istum furorem Sex. Roscio obiecit c Patri inquit no lacebat . Patri non placebat quam ob causam c Neceste est enim

eam quς' iustam re magnam dc perspicuam fuisse . Nam

H illud incredibile est, mortem oblatam esse patri a filio. sine plurimis oc maximis eausis. sic hoc verisimile non est, odio filisse parenti filium sine causis multis, dc magnis, ec. necessariis. Rursus igitur eodem reuertamur, ec quaera mus, quae tanta vitia fuerint in unico filio, quare is patri displiceret. At perspicuum est , nullum fuisse . Pater υtur amens i qui odisset eum sine causa, quem procrearat .

At is quidem fuit omnium constantissimus . Ergo illud iam 'rspicuum prosecto est, si neque amens pater, neque perditus filius fuerit, neque odii causam patri, neque ice teris filio fuisse. Nescio inquit quae causa odii fuerit ,fuisse odium intelligo i quia antea , cum duos filios haberet, si

tum alterum . qui mortuus est, secum omni tempore vo/lebat esse, hunc in praedia rustiea relegarat. Quod Erucio; accidebat in mala nugatoriaque accusatione , idem mihi vsu venit in causa optima. Ille quomodo crimen commeris .

38쪽

ctium confirmaretalon inueniebat: ego res tam eues qua

tratione Infirmem ac diluam, reperire non possim. Quid roratio'

ais Erues tot pnedia tam pulchra, ta seu Losa Sex. Rem M. scivis filio suo relegationis ac supplicii gratia colenda ac tuenda tradiderat s quid hoe c

inus sicarius) Vt ante dixit veterem gydiatorem . Saepe in Gede versiatus) id est qui multosoccidit,vel in occidedis hominibus Patiorum iam adivitor fuit. Indomitat animi cupiditates id est libidines . De luxuria) Luxi

riam diximus nimis magnam rerum abundantiam Asumptum, qualiscit in vestimentis εἰ in conuiuiis. Purgauitὶ ciuendum est oratori nedicat,quod causam suam laedat . aut aduersarii causam adiuuet. In conuiuio interiasse)Intercise comittito,& in imulio scribimus pro M.Fontrita Nihil autem una lateriae detruit Eris igitur alieni magnitudo eum ad hoc scelus non impulit. In eo in couiuio, qui ruri temper habitauit) Multo plura sunt in urbe, quam ruri cupiditatam latrocinia. ut etiam ruri assiduus in opere es, nullis huiusmodi cupiditatibus mouetur. Itaque apud Luciani Cupido quum deos omnes pene reliquos linerauerit, nNat se assequi potuisse Diana,venationi in s uis re montibus peripetuo intentam, nec unquam ociosa ut eam vulneraret. Cum officio id vicum recte & honeste factis,cum virtute. Ossicium enim ab efficiendo dictum te, officiunt m factum est, quod scilicet unicui me personae congruit. A grico simpliciores stat urbanis. inde astuti appellati. Nam test Asconius in actionem secudam Astutum 'in Verrem,urbs astu dicitur. rentius in Eunucho, An in astu venit des in urbem ut ait Donatus.Virum bonum quum laudabant maioresnostri inquit Cato de re Rustica ta laudabant ranum agricolam, bonumque colonum. M. Agricubimulus.ut ait Dionysius Halicarnaseus libro secundo duas tantum partes ciui, bus suis lege concessit,agriculturae & belli gerendi.His enim riuus homines ficti temperantiores,& venetiis rebus, aliisque cupiditatibus minus obnoxios puta, bai. Tatum istum furor in ut patrem necaret. Necesse vi eiu4n eam quos iustam) Magnum enim quidam amorem inter parentes ec liberos natura Παnuit lui sine magna causa dirimi non possit. In unico filio) Filuis viilaus πιtenti multo chatior est. Si is igitur patriodiosi magnum eius vitili aut pastris amentia esse oportet. Nullum vitia Fuit cinstatissimus)id est nosvie amens. Tanu id dicat accusator: est autem hic locus dialogo similis. Sceleris id inparricidi L Hsic in pirata rustica relegarat)Aut te Dionysio Halicania. seo lis o LRomulus omne paulus per omne lepus viis in filios potestate lege Patas in dedit, siue coercet siue verberate, siue vinctos rustis opis detinersitae etiam filios pote

39쪽

Patres sanissae, tu liberos habent, praesertim homines illius ordinis , ex municipiis rusticanis , nonne optatissi mum sibi putant esse, filios suos rei familiati maxime set uire c in praediis colendis operae plurimum stladiique

Ammie consumere An amandarat hunc sic, ut esset in agro , ac tantummodo aleretur ad villam c vi commodis omnibus careret quid si constat, hunc non modo colendis pne

diis pratisissesed certis fundis patre vitio frui solitum esse

Vita at tamen ne haec attenta vita dc rusticam , relegatio atque

amandatio appellabitur c Vides Eruci quantum distet ar: gumentatio tua in re ipsa,atque a veritate. Quod consu tudine patres faciunt, id quasi nouum reprehendis. Quod beneuolentia fit, id odio faetium criminaris . Quod hon iis causa pater filio suo concessit, id eum lapplicii causa se, cisse dicis . Ne phare tu non intelligis, sed usque eo quid

arguas , non habra, ut non modo tibi contra nos dicen dum putes , verum etiam contra rerum naturam , conintraque consuetudinem hominum , contraque opiniones

omnium. At enim cum duos filios haberet, oc alterum a se non dimittebat, alterum ruri esse patiebatur . Quaeso Eruci ut hoc in bonam partem accipias non enim expro brandi causa. sed comonendi gratia dicam. Si tibi sortuna non dedit ut patre certo nascerere, ex quo intelligere pos ses, qui animus patrius in liberos esset, at natura certe dodit, ut humaestatis non parum haberes . Eo accessit mi dium doetanae, vi ne a literis quidem alienus csses.

Quid tandem tibi videtur c ut ad fabulas veniamus J

40쪽

Patres famili diruntur etiam patren Ita patres miliarum Η Patreta ines illius ordinisὶ equestris. Ex inimi ipse rusticinis) Municipiorum duo goe miliaenera esse lanificat,ut alia sint ves arula rusticina. Res familiari seruire id citrem familiarem curare & administiare. In prraiis coliat προς plurimum mi Quasume. d p consumere ' paulo post,in agris Mobcalendis aliquantum opers temta re operam,rdii consumpserint. An amandarat Amandare hominem est homini man, Ama redare causa odsi ut a nobis alio discedat.i.remouere. Ana particula a vel ab in m h mime positione aliquando signifkat ab aliquo. Vt auertere iis rere sportare. Ideo amadare remouere simi Mat.Vt in libro de Natura Deorum secundo Ut in aedificiis architecti avertunt ab Oilis naribuspominorum ea quae profluentia necta, tio tetri essent aliquid habitura, is natura res similes procul amandauit a sensiabus. Ad villam id est ad rem rusti cimodagrum colenda. Certis fundis stili)id vi certorum si indotii fructuscipere. Attenta id in duro&laboriosa b altis dendo. hsctu non intelligis). i. tu hFintelligis. Contra nos). i. oua Roscium. Contra rem natura quod dicas filium patri odiosum. Gtra isuetudia neni. 'd enim cosuetudine patres faciunt,quod quasi nouum repwhendis. C5itra opiniones omnium) Id beneuolentis Quia omnes opinantur ut liberos suos patresfamil colendis agris praeficiant. At enim) Hoc Erucii cinu Cicero proponit ut refutet. Dimittebat)Aniitterepto dimittere veteres hac in re dis xisse iratus scribit. In bonam partem accipias Ita fere Cicero dicit.Boni coli In bonam sidas smii dicut recctiores. Exprobradi .vituperandi& probro Vertedi. tia patim ac in re dicitura Quintiliano libitii.Nihil his nec credibilius fingi nec vehemen: cipias. tius exprobrari nec manifestus ollaadi potest. Aliter exprobrare est collatum in Exprobra, alique beneficium obiiceremod vulgo dicunt riprocare.Vt in Andria Terensi, re. Ist, ct ire: noratio, uasi exprobratioci immemori, benefic i. Et in pride Lodiosum in genus hominu ossicia exprobranti u. Fortumno dedit Quod legitimis nuptiis vel Etra nascamur id a festum est. Vt patre certo t. timoniatrimonio. Authore Modestino Iuriscilib. Digest tititulo destini hominum vulgo cocepti divitur qui patre de nostrare M po.sunt es qui possut qui sed vulgo cories habet,que habere M licet, A spurii appellatur παρα mis αποῖὰρ. Spurii cepti. autem ideo appellantur,quoa authore Plutarcho in Problematis Latini praeno Spuris mina non scribunt intia, sed aut una liter ut T. L. M. aut duabus, ut Cn. aut tribus ut Sex. Seruilius. Est autem Spurius inter ea praenomina, quae duabus literis notantur Spaptibus iisdem literis scribunt, quu sine patre divit. Hoc igitur errorem feci quod sine patre sc Spurius iisdem litetis.i.Sp.scribitur. Nothii qui no sit legitimus Gisci vocant.Latim rei nomen, ut Cato quom in Nothus oratila Quia tritur,no habemus: ideol Vtimur per vino. Author est Quintil.lib. Patre certo nascereremta es patres nasci ex pure dicimus. Eo accessit Nasci patruibidiu do iturati doctring stadis ni more Gparatur. Vt ad fabulas ye N ex Patra panni A nonnuna fieri pro nem paulo post dicemum

SEARCH

MENU NAVIGATION