Pro Sex. Roscio Amerino M. Tulii Ciceronis oratio, cum F. Syluii Ambiani commentariis

발행: 1530년

분량: 112페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

PosteaquHInuenit neminem eorum, qui possum ,αso

lent, ita negligens esse coepit, ut cum in mentem veni retes . resideret, Gnde spatiaretur, nonnunquam etiam puerum vocaret, credo cui coenam imperaret, prorsus vivem o concessu ec hoc conuentu pro summa solitudine abuteretur . Peroravit aliquando. assedit. surrexi ego.re

spirare visus est, quod non alius potius diceret. Coepi discere. usque eo animaduerti Iudices eum iocari, atque alias res agere, antequam Chrysogonum nominaui, quem Dmulatque attigi, statim homo se erexit, mirati visus est. intellexi quid eum pupugisset. Iterum ac tertio nominata. Postea homines cursare vltro dc claro non destiterunt, cre/do qui Chrysogono nunciarem , esse aliquem in ciuitate. qui contra voluntatem eius dicere aud- r aliter cin osam agi, atque ille existimareti aperiri bonorum empti nem, vexati pessime societatem, gratiam potentiamque

eius negligi, Iudices diligenter attendere. populo rem indignam videti. Quae quoniam te sesellerunt Eruci.quo niamque vides versa esse omnia , causam pro Sexto Roscio si non commode, at ilibere dies iquem dedi puta bas,defendi intelligis i quos tradituros sperabas, vides tu dicare t restitue nobIs aliquando veterem tuam illam calaliditatem atque prudentiamt confitere huc ea spe venisse, quod putares hic latrocinium, non iudicium futurum. De parricidio causa dichur. Ratio ab accusatore reddita non

est, quam ob causam patrem filius occiderit.Quod in misnimis in is,N In his leuioribus peccatis, quae magis cre/bra, o iam prope quotidiana sunt, maxime & primum

quamna, quae causa meficii fuerit ad Enicius in par.

52쪽

ricidio quaeri non putat oportere. In quo scelere Iudices

etiam cum multae causae conuenisse unum in locum, atq inter se congruere Videntur,tum non temere creditur, nestiui conicetiara res penditur, neque testis incertus auditur,

necip accusatoris ingenio res iudicatur.

auum in mentem veniret in Magnam Erucii negligentiam ostendit. ipse enim dicendi ratio si diligens fuerit,ita mentem occupat, ut ad alia eun aberrare non patiatur. Puerum id est seruum. Pueri appellatio,ut ait Paulus Iuriscilib. Pum Di lotoel de verborum K rerum signissiatione res signi voci habet. Vna,

quum omnes serusri pueros appellamus. Alteram,quum puerum contrario nos mine ellae dicin as.Tertiam quum statem Wierilam demonstramus. Hoc c5

uentu circunstantium hominum. Pro summa solitudinea teretur) id est investio 8c circunstantiu conspectu id faciliquod in summa solitudine vix faceret. Alias res ag re id est quid dicerem negi που, R ideo non attendere. Bonom) Sex. Roscii. Societatem quam cum T.Rosciis Chrysogonus coluit. Versaeta omnia id est aliteratipputat euenire. Dedi devia iudicibus Chrysogono condonari id est condenari,sine ulla defensione. Iudicare id est attente causam audi, re fc cognoscere ut iudivitur. Rribtue d est omitte & Minque. Nobis id es ad cause innocentis Roscii utilitatem. Prudeliam scientiam,vel malitiam se vult haberi prudentiam,vt ait Cicero in librode Oisciis tertio. Hicὶid vi in isto iudiciali. Latrocinium ubi iudices sententiis suis innocentem Roscium iudigularent. Quod in minimis noxisin minori ad maius ostendit miricidii causis ostendidissicie ab accusatoribus. No appellatione omne si lictum cotinetur, IV ivt ait Caius Iuriscilibro Digestorum.l. de verborum & rerum significatione.No Mam qiam noxam a Terentio prodelicto saepius dicta licet inuenire. ut in Eu, num unam hanc noxiam mitte. in Heautonti Magnum hoc quot signu est dominam esse extra noxiam.in Hecyra, od me accusat nunc vir, sum extra noxiamri quo B Voce Phut usus M Amicum cistigare ob meritam noxia, immane es facinus, Verum in aetate Vtileati conducibile. Illud quoque ex libbro Ciceronis de Legibus, uoxiae par poemem. In codice antiquo scripto manu lego noxiis issi noxis. In quo scelere Quia difficillima est grauissimi cuius p scolatis fide ut est Quintilianus, grauissimum scelus ostendit esse parricidiu, idec non facile credi nisi probatum sit clarissimin pene deprehensum. Gi uero id est conuenire. Nisi enim causs illae inter se conueniant, fidem non taciunt. Non temere) id est non ficilemon imiter,ut vulgo dicunt,non ι ineui. Pem Teuci

53쪽

rem vidit,certus testisest; qui audiui incertus. Itaque aut te Plauto Ploris vi testis oculatus unus,quia, auriti deae Nam qui viderunt plane sciunt: qui audiverun audita dicunt. Accusatoris in mamisationem artita incomposuit, linent ingenioseproba t.

Cum multa antea commissa malificia, tum vita homtas perditissima, tum singularis audacia ostendatur necesse est: neque audacia solum, sed summus furor atque amen. tia. Haec cum sint omnia, tamen extent oportet expressa

sceleris vestigia. ubi, qua ratione, per quos . quo tempo/re, maleficium sit admissum. Quae nisi multa dc mani festa sunt, prosectores tam scelesta. tam atrox, tam nes ria credi non potest. Magna est enim vis humanitatis, multum valet commupio sanguinis, reclamitat istius modis pitionibus ipsa natura e portentum atque mon Muni certissimum est, ςsse aliquem humana specie ec Ogura, qui tantum immanitate bestias vicerit, ut preeter quos hane suauissimam lucem aspexerit. eos indignissime luce priuarit i cum etiam feras inter sese partus, atque edu catio, dc natura ipsa conciliet. Non ita multis ante amisτ-aiunt Tullium Cloelium quendam Tarracinensem homi

nem non obscurum, cum coenatus cubitum in idem con

elaue cum duobus adolescentibus filiis isset, inuentum esse mane Iugulatu Cum neque seruus quisquam reperiretur,

neque liber, ad quem ea suspitio pertineret, id aetatis a tem duo filii propter cubantes. ne sensisse quidem se dic xem , nomina filiorum de parricidio delata sunt. Quid poterat sane suspitiosum. utrum ne sensisse s ausum autem esse quenquam se in id conclaue committeres eo potissimu

54쪽

sent; re M defendere Acile possent erat porro nemo in quem

ea suspitio conueniret. tamen cum planum iudicibus esset saetum, aperto ostio dormientes eos repertos esse, vidi.

absoluti adolescentes,& suspitione omnes liberati sunt. Ne/mo enim putabat quenquam ess c,qui cu omnia diuina adiph ana iura scelere nefari opolluisset,somnum statim ca/pere potuisset. proptereat qui tantum facinus commisserunt, non modo sine cura quiescere, sed ne spirare quidem, sine metu possunt.

Vbi a ratione Attificiosu est,ut qua aliquid . Mare volum vi mus pso,

qua id factu arnaimus,mores ab eo facto no abhorrere,ciusam q impulerit, opportunii locuStini δε qui adiutoribus iecerit. Hotii nullsi ila ostedit Eru eius, crimen Cicero coarguiti Comunio languinis iactanguinitas. Re, clamitat .i.quibusda veluti ci imoribus aducisatur S cotta dicit. Esse aliqua Mana specie A ra Ss illudficit Cicero i quia alicuius crudelitate ais tim ' ra hominisseritate belluaru esse dicat.Vt in libro de Cificiis tertio, ubi deth Bella se tanis scribit Ista inqui in figura hominis feritas N immanitas bellus a comm ritas in miano humanitate corporissegreganda est item Quid interest villi ex homine Drabas. se coelertat quis in belli an in hominis figura immanitate gerat belliis Et pro A.Cluentio de Sessia,Eo iam denissi adducta est,ut sibi praeter forma, nihil ad similitudine hominis testiuariti lueestias vicerit Bestias pecudum numerori, D v beri Caius Iuriscinegat libro Digestoras. ad lege Aquiliasasis ferociores es' agnificii t.ex his numerat ursos emes pantheras. Τ.Cloeliu Apud Valeriit Maximu libita viii.tituto,infimes rei quibus ex causis absoluti aut damnati sunt, ubi hoc ex se scriptu est Coelius no Cloelius scribitur. Tarracinesem Tarra, Tarracina . cim oppidu Volscotu in Capaniae st. Inide conclave C5claue est staretior Conclaue. . domus habens una claue domesticis omnibus conmine. Aut re Sex. verissiclauia dicuntur loca ius una claue clauduntur.coclaui Setia penus areruatur. Vt in conclaue excelsi sinum preciosisima vasa & vestem condi Columella libro xiii scribit. Id aetat s i ius aetatis. de quo dicendi genere scribimuspro Cluendi Adinsistes autem & Iuuencs iidem sunt. Hi scilicet,qui annui acvii. Grect Adoles runt,necta. xlvij. attigerunt. Propter .i. prope. HAEc vox Ciceroni in ea re u & Iuuenis. . st familiaris in Catone Maiore scribimus. Quid 't .i.quid valebat, uia sator contra adolescentes Mercis Se esmittere,.hi redi sine metu. Soe Capere lo.

inum capere id est incipere Minirect dormire.Vt libro Distolam ad Atticum nanuri. viii δ' sis invinci Upo Mni longis te epistolis non obtundetem.

55쪽

Quare hoc quo minus est credibile,rusi ostenditur, cogis O , si conivncitur, vindicandum .

i Ne quos poetae 8αὶ de Alcmaeone antistitares Anyphiles, de ortile Aga.

memnonis ti Clytenuicitiae filiis poetae scripserunt. de Oreste scitiiniis in ML Alcimeon. loni viam . de Alamaeone ita scit ibit Cicero in libro Acidemicarum quastionsi quam Illud, inquit contingit insanis HS incipientes furere sentiantri dicantali iid quod non sit, id videri sibi :&quum relaxentur entiant, atque illa ducant Alcmaeonis. Ses mihi neutiquam cor consentit cum oculorum aspectu. Et paulo post, Quid ipse Alcmaeon tuus qui negat cor sibi cs oculis esseritire Nonne ob idem incitatus furoresVnde hax flamma oriturint illa deinceps. In. cede, incede in me ne expetunt Quid quum virginis fidem implorat Fer mihi auxilium, pestem abige a me flammifera hanc vim quae me excruciat. Caeruleae uiniustae inuin n circunstini cum ardentibus taedis fae. Pii) idia patrum ultores. Est autem argumentum ex fabulis poetarum. Idque a mi. note ad maius MNam si deoruiuisis matres hi interfixerunt ut patres ulcisce. rentur,mque furiis tali sint ulto grauius furiis tari debentclui audacia impulsi parentes necant. Nolite enim putare; Similis in L Pisonem sentem Consciduatia est ite inquit tale PQui in scena vitiis hominesconsceleratos ima pulsu dinum terreri iuriarum taedis ardentibus.Sua OZque fraus,suum fui nus Dum scelus,sua audacia de sanitate ac mente deturmi. Hae sunt impiorum furi; hae mmmi hae fices. Ego te non vaecordemam furiosum, non mente captum non tragico illo Gelle aut Athamante dementiorem putem id Con, si Gratissimis) id est maxime impiis. Consceleratus qui sit alio loco docuimus. Nisi turpis adolescentia Sc. in Vita anteacta turpiter si us facit credibile, ut contra facit ea quae honeste acta est. Cum probis 8c dedecore) ut in scortis ει helluationibus. Animaduersionis paternae metus) id est metus ne in eum pater animaduerta id est ne exhaeredet verberet, ne vinculis ti circere coctacea ne vinctum operi rustico destine ne venda ne occidat. Huius enim modipo te patribus in filios lege Romuli permillam ex Dionysio Hatitarnasseo ante scripsimus: qui ii t maiorem domino in seruum, quam sit patri in filiupotestatem esse. Amici improbi qui stimulauerint Limpulerint. Serui

conscii) id est adiutores. In multis enim sceletibus illaminos improbos seriti adeiuvant .Eaerum ratione a dominis inire se gratiam putant. Hinc apud poetas seruorum consiliis di lassilii in vitia inducutur. Pene respersas nianus san, guine paterno Iudices videant oportet) id est parricidium non sit credibile nisi maxime manifestium si petiei, telumsum. Dicim) parenthesis est. Sie is mei in i 3 est si Zmditur, si ita probatur,ut reusci heri creatur.

56쪽

P. SYLVIUS IN ORAT .

Itaque cum multis ex rebus missis i potest, maiores nostros no modo armis plus quam caeteras nationes, verum etiam consilio sapientiaque potuisse. tum ex hac re vel ma,

xime, quod in impios si gulare supplicium inuenerimi . Qua in re quantum prudentia praestiterunt iis, qui apud caeteros sapientissimi ruisse dicuntur , considerate . dentissima ciuitas Atheniensium, dum ea rerum potita est, Solis. Hisse traditur . eius porro ciuitatis sapientissimum Sol nem dicunt nisse eum, qui leges , quibus hodie quoque

utuntur, scripserit. Is cum interrogaretur , cur nullum

supplicium constituisset in eum,qui parentem necasset, re spondit, se id neminem fiumirum putasse. Sapienter cute dicitur , cum de eo nihil sanxerit , quod antea com missum non erat , ne non tam prohibere quari admonere videretur. Quanto maiores nostri sapientius, qui cum sotelligerent, nihil esse tam sanetium , quod non aliquando non vi . Violaret audacia, supplicium in parricidas singulare excoaudacia. gitauerunti ut quos natura ipsa retinere in ossicio non po/tuisset, magnitudine poenae, maleficio summouerentur e Insui voluerunt in culeum vivos,atque ita in flumen desies. O singularem sapientiam Iudices . nonne videntur hunc hominem ex rerum natura semitisse , α eripitisse, cui re pente cdumsolem,aquam,terram* ademerunt ut qui eunecasset, unde ipse natus esset, careret iis risus ommus, cx quibus omnia nata esse dicuntur .

Dum ea rerum posta vi) id est quassili domuiuaquantomani in Lare . moniorum potestatem veniret. Sapientissimum Solonem L a Solone la

57쪽

ius leges apud Plutarchum in eius vita legere licet. In officio) id est in pietate quae in in parentes. Summouerentur; id est prohiberentur, deterrerentur. . Insui voluerunt) Modestinus Iuriscilibro Digestoto xlviii. Ad legem Poni, pciam de parricidiis Poena,inqui parricidii more maiorum haec instituta est; Parricidii ut parricida virgis sanguineis verberetur, deinde culeo insuatur cum cane sc poena. gallo gallulaceo, fc vipera,& simia, deinde in mare prohinsim culeus iactetur. Hoc ita, spinare proximum si talioqui bestiis subiicitur secundum diui Adriani constitutionem. Haec ille. Hac autem lege tenentur praecipue hi qui patrem aut

matrem, auum aut auiam necauerint. Qui vero alium ex propinquis necaudirit, isti Cornelia de sicariis tenetur. P. Malleolus matre interempta primus Mallea omnium inlatus culleo in nure Impitatus est,ut ait Τ.Liuius librα lxviii. ius.

ubi sutilitat id factum paulo pin bellum Cimbricum, sc C. Marii quintum

Consulatum.Tanto tempore Romae admissim nullum parricidium est auod autem virgis sanguineis parricidam verberari Modestinus dicit, vereor ut itacus mendosus sit. Nam sagmineis pro surgulneis legendum videtur. Sa . mitra enim & verbena pro eidem re dicuntur, id est pro genere hsrbs, quod cum sua terra ex arce mullum legatis fecialibus dabatur. quum ad hinci clari, gatumnae mittebanrur.id est raptas res clare repetitum. ut ait Plinius cap.se, cundo libri.xxii.Idem scribit capax. libri. xxv. Iouis mensam hac haeres verti domos purgari lustrarique stri quoque hac tisina scopas A virgas contriunt. elum) id ist aere tua in re quod pedicatur a poetisnemo ignorat, sed Cocta pro quod a Cicerone quoque dicatur hoc loco docere volumus. Is igitur libro Τus aere. scillanarum Quaestionum primo de animi celeritate disputans, ut si permunet,inquit,incorruptus suique similis, necesse est, ita feratur,ut penetret R di,uidat omne caelum hoc in quo nubes,imbres, ventique coguntur, quod εἰ hilamidum Scaliginosum in propter exhalationes tertie. Itemque , Quid obsecro te erra ne tibi ut hoc ne loso 8c caliginoso coeli aut sata, aut concreta vititia tanta vis memoriaec Idem libro de Natura deorum secundo, Licet viderea altiora ingenia,& ad intellu dum aptiora, eorum qui terras incolant eas, in quibus aer ut purus ti tenui quam illorum qui utantur crasso coelo atque coiciem Ex quibus omnia nata esse dicuntin )Vnde nata sint omnia inter antis quissimos illos philosophos non conuenita es enim Milesius ex aquainna ximenes itidem Milesia ex aere Heraclitus ex igni omnia nasci,in erit omnia reuersuratae dixerunt. Empedocles vero ex quatuor elementis, de quibus ad hanc sententiam scripsit Quatuor in primis viarum semina rerum Iupiter aethereii Plato inferus linam Iuno estis,quae lacrimis hominu rivos alithudis. Iouem aute intelligit seruore 5 aetheia Almam vero Iunone aera. Tu tonem terram. Nestim deniquehumanosque riuos tanagenituram ec aquam.

58쪽

Noluerunt se in corpus obiicere,iae bestiis quosp, quae tum scelus attigissent immanioribus uteremur. non sic nodos in flumen Liaicerere cum delati essent in mare, ipsum polluerent,quo caetera,quae violata sunt,expiari putantur. Denique nihil tam vile, neque tam vulgare est, cuius par tem ullam reliquerint. Etenim quid tam est commune, q*ititus vivis c terra mortuis c mare sumiantibus littus Ita vivunt dum possunt,ut dueere animam de cclo

non queant. ita motivtur, ut eorum ossa terra non tangat.

Ita iactantur fluetist us, ut nunq alluantur . ita postremo eiiciuntur,ut ne ad saxa P dem mortui conquiescant.Tati maleficii crimen, cui maleficio tam insigne supplicium est constitutum, probare te Eruci censes posse talibus viris, sine causam quidem maleficii protuleris ' Si hunc apud bo norum e tores ipsos accusares, eique Iudaeo Chii lagoin s praeesset,lamen diligentius paratiust venisses.Utrum - - . . quid agatur non Vides an apud quos agatur c Agitur de 'tu pio de parriridio, quod sine multis causis ' suscipi non potest. Apud homines autem prudentissimos agitur, qui intellis gunt neminem ne minimu quidem maleficium sine causa admittere . Esto,causam proferre non potes , tametsi sta tim vicisse debeo,tamen de meo iure decedam, tibi quod in alia causa non concedere, in hac concedam,sretus huius innocentia. Non quςro abs te,quare patrem Sex. Hus occiderit: quςro quomodo occiderit. Ita quς ro abs te C. Erues quomodo: oc sic tecu agam,ut in eo loco vel respondendi vel interpellandi tibi potestatem faciam, vel etiam

si v d voles, interrogandi. quomodo occidit c ipse per oestit c an aliis occideiadum dedit c

auaero abs te.

59쪽

qui constituit ut parricida in culeum insutus feris obiiciatur , nisi mare pini, musiti Nudos) id est non inllitos in culeum. Quo aetera quae violata sunt Aqua fluuiali non marina expiationem fieri selitam est apud Macrobium libro tertio qui idem librinvii. scribit aquam dulcem magis idoneam esse quam salsam abluendis sordibus. Nihil tam villo Vile non villa legendum esse qui propius i iciat iste intelligat. Quid tam est commune Quanta hoc loco sit vis dicendi,quantus impetus Cicero ipse scrUt de Oratore ad Brutum,auantis, inquit, illa clamoribus adolescentilli diximus de supplicio parricidarum e quae nequaquam satis deferbuisse post aliquanto sentire coepimus. Quid enim tam

commune quam spiritus vii terra mortuis are tactuantibus, litus eiectis Ita vivunt, dumqMilant, ut ducere animam de coelo non queant:ita moriunstur, Ut eorum ossi terram non tangant: ita iactantur nullabus, ut nunquam assumtur: ita postiema eiiciuntur, ut ne ad saxa quidem mortui conquiescant,

Aquae sequuntur. Haec ille. Spiritus id est aer. Fluctuantibus)ia est iacta, tis fluctibus, cuiusmodi sunt, qui post nauseagium arreptis tabulis fluctibus agitantur. Eiectis) id es naufragis ad linis eiectis. Vt in primo Fn.Libyae M. strare extrema iis , Si qui selectus sylvis aut urbibus errat. Et in quarto, Eiectum si litote egetem J cepi ec regni demens in parte locaui Thacete anumamin id est spirare. Animam enim pro spirit dixerui veteres. Inde animum dictum esse in primo Tusculaturum auotionia libro. Vt mna abluantur)Alluantur non abluantur legi debete se sententuo verba Ciceronis quae mos do tire aisipsi deoratore indicant. Talibus virisὶ Iudicibus. Si hunc apud bonorum emptores) ammentum a fictione est . quod in se continet vim ar, gumenti a minore ad maius. Banorum emptores) Τ. Roscios. Ne minumu quidem maleficium) Idem paulo si dicit, Sic vita hominu est,ut ad ira, cium nemo comvir sine spe atque emolumento accedere. Itaque Caesarem non mediocriter Cicero vituperat in libro de Oificiis secundo, quod gratis im Pmare probus es Tanta inquit neo peccassi libido fui ut hoc ipsum delectaret pae, gratia. careniam si causa non esset. Vicisse causa scilicet. De meo iure decedam)Si, mulat se codonare aduersario quod satis refutauit, ut sibi veluti gradum ad se mentiaticiat. Id artificiosum esse Quintilianus docet. In hac tacedamὶSex. sicii innocentiam S cause Mutiam Iudicibus latenter insinuati Potestitem tibi Deiam) A lioqui in oratione perpetua aduersario respondere,interpellare mterrogare non litavit. Ipse percussi n aliis occidendum dedit Argumentum a remotione exquo hoc loco frequenter Cicero utitur.Est igitur sententia,Sex. Roscius patrem occidi vel per se,vel per alium.Non autem per se ergo per alimSed nee per aliumNam si per alium igitur per liberum Vel per lentum. Sed di . nec per tam nec per illum.Ex quo fit ab eo patrem tum occisum. Iose) id di

60쪽

F. SYLVIVs IN ORAT . Indidem. Similitu,

Existo.

Si ipsum arguis, Romae non sint i si per alios secisse sese quaero seruos ne, an liberos quos homines indidem ne Ametia an hosce ex urbe sicatios c Si Ameria, qui sunt

hi cur non nominantur si Romae , unde eos nouerat Roscius, qui Romam multis annis non venit, neque via

plus triduo sitit ubi eos conuenit ' quicum loquutus est squomodo persuasit c Precium dedit cui dedit per quem Adit undes' aut quantum dedit nonne his vestigiis ad caput maleficii perueniti solet s Et simul tibi In mentem

veniat facito , quemadmodum vitam huiusce depi aeris rhunc hominem serum alis agrestem fuisse, nunquam cum homine quoquam collocutum esse , nunquam in oppido constitisse. Qua in re pnetereo illud, quod mihi maximo argumento ad huius innocentiam poterat esse , in rusticis motibus, in vi mi arido, in hac horrida incultaque vita , istiusmodi maleficia gigni non solere. Vt non omnem seu, gem neque arborem in omni agro reperire possis , sic non omne facinus in omni vita nascitur . In urbe lux fies creatur, ex luxuria existat auaritia necesse est, exaua filia erumpat audacia , inde omnia scelera ac maleficia gignuntur. Vita autem haec rustica, quam tu agrestem vocas , parsimoniae , diligentiae , iustitiae magistra est. Verum haec missa facio. illud quaero et is homo, qui vitute dicis , nunquam inter homines fuerit, per quos ho/mines hoc tantum facinus, tam occultum, absens prae

sertim , conficere potuerit c Multa sunt falsa Iudices . quae tamen argui suspiciose possunt i in his rebus si se secio reperta erit, culpam inesso concedam.

SEARCH

MENU NAVIGATION