Pro Sex. Roscio Amerino M. Tulii Ciceronis oratio, cum F. Syluii Ambiani commentariis

발행: 1530년

분량: 112페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

dies potest . Verum ego quod inuitus , ac necessatio serio,

neque diu. neque diligenter facerc possum: quae preteteriri nullo modo poterant, ea leuiter ludices attigi: quae posita sunt in suspicionibus, de quibus si coepero dicere,pluribus verbis sit differendum, ea vestris ingeniis coniecturael comitio . Venio nunc ad illud nomen aureum Chrysogoni, sub quo nomine tota societas statuitur:de quo Iudices neq

omodo dicam, ne 3 quomodo taceam reperire possum . Si enim taceo, vel maximam partem relinquo t m autem

dico,vereor ne no ille solus id quod ad me nihil attinet sed alii quoque plures laesos se esse putent .

Uinis eorum Itonia est. Ex tot Hegantissimis simillic quae in Syl

proscriptione publicitae sunt Rauctionatae. Permagna Chryso ii potentiam dicit. Opirios; id est duros rictim mechanicosmi operari solis, ut Actior omissi. ne in Verrem.viaiubatos quosdam Lilybaeo scitote aduoratos esse operarias.Ethtaro Tusculanarum dispitationum quinto An quicquam stillius aec quam quos singulos stat operarios barbaros p contemnas, eos aliquid putare esse via, uersos Eosdem opifices appellat in libro de Oificiis primo, Opistrisque omnes Opifim in s didi arte versantur. Patre iliri Sex. scit. Non ut rei)id est nest verisimila ut rei die. Eorum seruorum. Diligentiam ec fidem: In seruis

haec duo commendantur maxime. In omnes) T. Roscios N Chrysogmon. 'Omnia) ut fili criminis amisationem audaciam di potentiam. Potestistiata esu a populo Romano. Quaeri in id estquaestionem habeti. venio nunc; Partitionis eius qua antea usus est, haec vi pars tertia. auum ad nouam quae, monem,id eii materiam accedimus admonendi sunt auditores, qua ratione fiat magis attenti Hinc illa sue liquum vi. Restit.Venio nunc Ad aureunomen Chrysogoni) Raro fit ut in nomine aduersalii Iudamus . ero Actio. ne tertia, lucem in nomine Vertis,ex ridiculorum hominum sermone id se sumere dicit . rysogonus autem est tu dicas aureum s iis, Vs aureum stine Nam in ias aurumβ η γοτι genus vel semen dicitur. Statuitur

id es ponitur sc firmatur. Neque quomodo dicam) addubitatio si vel muximam)idest non solum gnam sed nuxiniam. Id pDd ad me nihil perii αὶ si videlicet sinum te esse putet .

92쪽

Tametsi ita seres habet, ut mihi meo amem causam sectores. sectorum dicendum nihili magnopere videatur. Haec enim eausa noua profecto dc singularis est, bonorum Sex. sesi emptorem Chrysogonum . Primum hoc videamus. eius hominis bona qua ratione vaenierunt, aut quomodo variare potuerunt . Atque hoc non ita quaeram Iudices, ut id dicam esse indignum , hominis innocentis bona v nisse . Si eniam haec audientur, ac libere dicentur, non festtantus homo Sex Roscius in esuitate. ut de eo potissimum

conqueramur . Verum ego hoc quaero, qui potuerunt

ista ipsa lege , quae de proscriptione est, siue Valeria est,

siue Corneliar non enim noui, nec Eo. verum ista ipsa I ge bona Sex . Rosesi Menire qui potuerunt c Scriptum enim ita dicunt esse, ut eorum bona vaeneant , qui pro scripti sunt. quo in numero Sex. Rosesus non est, aut e rum , qui in aduersariorum pracsidiis occisi sunt . Dum praesidia ulla fuerunt, in Syllae praesidiis fuit: posteaquam ab armis recesserunt, in summo octo rediens a coma Ro/rnae occisus est. Si lege, bona quoque . lege ortisse se

tem . Sin autem constat , contra omneli non modo vere

res leges,verum etiam nouas occisum esse, bona quo iure. aut quomodo, aut qua lege Vaenierint, quaero . In quem

hoc dicam quoetis Erues c non in eum quem vis, de putas. Nam Syllammoratio mea ab initio, se ipsius eximia viratus omnes tempore purgauit . Ego haec omnia Chrysim Distiti. num fecisse dico, ut ementiretur , ut malum ciuem Ro/stium fuisse fingeret, ut eum apud aduersarios occisum esse diceret, vi h sce de rebus a Legatis Amerinorum do

ceri L. Sillam pallise non se. Devique stiam illud sus

93쪽

Θmiano haec bona non vaenisse i id quod postea.si per

vos Iudices hestum erit, aperietis . Opinor enim esse in loge , quam ad diem proscriptiones venditionesque fiant,ni mirum Calenaumas . Aliquot post menses re homo oces sus est, bona v issse dicuntur . Prosecto aut haec bona in tabulas publicas nullas redierunt, nosque ab isto nebo Ione facetius eludimur,q putamus t aut si redierunt,tabesqpublicae corruptae aliqua ratione sunt .

Similatis id est cum aliis non coniureti, nee iis similis. Itaque dehae Musa pollum dicere nitul attingendo communem sectorum causam. Emptos rum Chrysogonum est scilicet. Eius hominisὶ Sex. Roscii. Docet autem Sex. Roscii bona lege nulla vaenisse. Haec id est indignum in bona homunis innocentis vaenula. Vt de eopotissimum) Multi enim viri clarissimi iudirunt, quarum bona Menierunt, de quibus itidem queri liceret. Sive Valeria Eulae Cornelia Mortuis Papyrio Carbone in Sicilia & Caintio filio Pte,nem Consulibus,ri noui Coisfierent Interregem Senatus creari iussit. Crea, tus est UValerius Flaccus. Authoe est Appianus libro primo. Omniv lygum iniquissimam dissi Mimaque legis L. Flacta Interrex de Sylla tulit,ut tmntiquumque ille fecisset, essent rata. Quae lex non hominis sed temporis esse' videtur. Author est Cicero in oratione contra Rullum ad Quirites. Elacim interrege Dictatura,quae per annos quadringentos intermissa fuerat,Syllae, quadra gerere vellet demandata est .Hax lax proscriptionis a quo lata sit incer, tum sibi esse Cicero dicit, a Flacco ne qui tulit ut quaecunque Sylla fecisset, ea rata tabitaui a L. Cornelio Sylla.-es appestari solitas ex nominibus iis quae L m no . proxima sequerentur praenomina alibi diximus.Inde lex valeria, ct lex Corneo mina. ita diste sunt quas L.Valerius Flaccus 8 L. melius Sylla tulerunt. Ocioin id est pace. Si legeὶ occisus est scilicet. Non in eum quem vis id est non in L.Syllam. Ementireturὶ id est plane mentiretur. Vt cere&exorare magis mentiri. sunt quam facere&orare ita ementiti quam mentiri. Apud aduersarios) id

est in pneadii siaue sariorum. Id quod aperietur id est plane N aperte dicetur. Si per vos licitum erit) id est si patiamini, A si attente audiatis. Postea) id, est tantiles enim aperire incipit, inor eniim esse in lege M. In tabulas pus blicas nullas tedierunt) id est in t is publicu scripta no sim id est non sunt, ut vulgo loquuntur,irregi ita.

94쪽

Nam lege quIdem bona venire non Potini ei istat. hutelligo me ante tempus Iudices luee semitari, dc propem

dum mare , qui cum capiti Sex. Roscii mederi debeam, reditnam curem . Non enim laborat de pecunia, non inlius rationem sui commodi ducit. facile egestatem suam se laturum putat, si hac indigna suspiciisne,ec ficto crimis ne liberatus sit . Verum quaeso a vobis Iudices, ut haec pauca quae restant in audiatis,ut partim me dicere pro meipso putetis, partim pro Sex. Roscio. Qine eniam mihi ipsi indigna,intolerabilia videntur, quaeque ad omneis,niasi providemus arbitror pertinere,ea pro me ipso, & ani mi mei sensu, ac dolore pronuncio . Quae ad huius vitae casum, causamque pertineant. quid hic pro se dici volit, et qua conditione contentus sit . Iam in extrema ora tione nostra Iudices audietis. Ego haec a Chrysogono mea sponte remoto Sex. scio quaero:Primu,quare ciuis opis mi bona v ierint Deinde,quare hominis eius, qui neque apud ad istam occisus est . bona v te int , cum in eos

solos lex scripta sit c Deinde ,quare aliquanto post eam diem vaenierint, quae dies lege praefituta est Deinde cur tantulo meruerint Quae omnia, si quemadmodum solent liberti nequam dc improbi facere, in patronum suu volue fit consene, nihil egetit. nemo est enim qui nesciat, pro εpter magnitudinem rerum multa multos , partim cones

vente, partim imprudente L. Sylla commisisse . Placet Iglatur in his rebus aliquid imprudentia praeteritis non placet Iudices, sed necesse est. Eteni si Iupiter optimus Masmus, cuius nutu dc arbitrio caelum , terra, mariaque re

guntur , sepe venti, vehementioribus, aut immoderatis

95쪽

tempestatibus, aut rumo calore , aut intolarabili frigore nutribus noctiit, urbes deleuit , fruges perdidit i quo

rum nihil peratai causa diuino consilio . sed vi Ipsa , de

magnitudine rerum factum putamus . at contra, comm

da quibus utimur. lucemque qua Haimur , spiritumque

quem ducimus, ab eo nobis dari atque impertiri videmusrquid miramur IUSyllam cum solus rempublicam regeret, orbemque terrarum gubernaret, imperiique maiestatem , quam armis receperat , legibus confirmaret, aliqua aes maduertere non potuisse nisi hoc mirum est, quod vis disium assequi non possit,si id mens humana adepta non sit .

Ante tempus) id est citius quai Meun.Ptius enim ostendere debeo Sex. Roscium contra omnem legem occisum, quam bona eius te nulla vinisse. Reduitu Rediuiam curem) Rediuia est quum citra ungues cutis se moluit,'t ait Sex. Pompeius. SP autem dicti est quia redimire pro soluere dixerint antiqui. Suc, cida lana ex aqua frigida imposita rediuias sistat ait Plinius cap. secundo 's Lota. Quaeso a vobis Iudices) Attentos facit. In extrema oratione) id est in extrema parte orationis. in conclusione. De hoc dicendi modo,quam is Extrema miliaris Ciceroni sit scribimus in commetariis in Catonem Ma:orem. Apud oratio. aduersarios)id est in aduersari praesidiis. In eos solos aduectri . Tam tutoὶ Sexaenim Roscii bona erant sexagies sestertiumβ v ierunt tarum duos bus millibus numin Tantulo rinierint) In primitimo diceretur tanti velle, Tantulorint. In patronum suum L. Cornelii Syllae Chrysogonus libertus erat, ideo Vinierin L Cornelius appellatus est. Magnitudinem rerum quas L. Sylla gereret . . Praeteriri) a Sylla scilicet. Iu tet Opi. Max.) Iouem propin ben ta pol T pulus Romanus Optimum propter vim Maximum nominauit test Cic Pt m in oratione pro domo sua. Peraidit id est vastavit. Pernicii causa A.Gellius cap.xiii libri .ix. docens nomina quinis declinationis apud veteres tabuisse gelnitiuum,ut huius tale facii A facie hunc locum citat,ut probet huius pernima Cicerone dictum. Vi ipsa Ventorum tempestatum M. Magnitudine reru)quas Iupiter ipse gerat Eo enim aliis rebus agendis occupato haec fiunt. Multa quoque diis imprudciatibus fieri poetae significant. Vt apud re merum libro Iliadas, ii, Ioueni Iuno 2pivit. Eo dormiente Neptunus cotta Iouis eductilin.

96쪽

Duc spi

ritum

Missata

ciam.

nunciu.

Vasa Cosrinthiati Deliaca. Authepsa. F. SYLVIVs IN ORAT. ems adsiti'. Ex odislationi itastitui: fugientilau lassi 8pitulatia id est apud Virgilium Iibro ID. primo. Aeolus imprudente Neptuno Ventos in mare immittit,agitatuverat Τroianos. Id rescisces tunus ventis Aeos loque irasciturac mare pacat. Spiritum*ouem ducimus in Duc spirituindvat,ut ante ducere animam. Recemacia vi recuperauerat.

Uerimi ut haec missa seciam, quae iam isunt . ex iis quae nunc maxime fiunt , nonne qinuis potest intelligere, omnium archite mim, & machinatorem unum esse Chry/logonum , qui Sex. Roscii nomen deferendum curauit hoc iudicium , cuius honotis eausa accusare se dixit Eni/cius.

DESVNT NONNULLA.

aptam, ta ratione dispositam se habere existimant, qui in Salentinis aut in Brutiis habent, de vix ter in anno is dire nuncium possunt. Alter tibi descendit de palatio, reaedibus suis i habet animi causa rus amoenum . ec subur banum, plura praeterea praedia , neque tamen ullum nisi praeclarum εc propinquum i domus reserta vasis Cotin thesis ec Deliacis, in quibus est Authepsa illa , quam tanto

precis nuper mercatus est , ut qui praetereuntes pretium enumerare audiebant, fundum venire arbitrarentur Quid

praeterea caelati argente quid stragulae vestis quid pura rum tabularum c quid signorum s quid marmoris apud illum aetatis esse s Tantum scilicet , quantum e multis splendidisque familiis , in turba dc rapinis coaceruati una in domo potitit. Familiam vero quantam, dc quam va/riis cum artificiis habeat . quid ego dicam Mitto hasce arteis vulgares, coquos, pistores, lecticarios r animi Maurium causa tot homines habet, ut quotidiano cautu vo

97쪽

lami, 5c ne oririn, dc es iamin noctiumn commvis tota vicuntas personet. In hac vita Iudices quos sumptus quo

ridianos, quas effusiones fieri putatis c

Accusare se dixit Erucius. Nonnullahoc loco deesse nemini dubium Mmen pauci esse arbitror, propterea quod ante dixerit pauca restire quae ducturus stapta videtur rimittendum, habitationem aut villam aut latebram si nequitne & ignauiae aptam fae . Qui in Salentinis aut in Brutiis habentin id di habitant. Et si liceret diuinare quae in superioribus desunu legerem sie, Hoc ius dicium cuius honoris causa accusare se dixit Erucius, mendacii A manis e caslumniae conuincit eos: nam Moitiae N ignavissuae latebra aptam M. Cuius honoris causa in quia honesiuin est iudici, si culpam viri coram eis arguit Alter in Chryso nus. Ostendit quae diuitiae, quaeque luxuria Chrysogono ex hac proscriptio accreuerit, ut eum in inuidiam ti odium Iud cibus adduacati vasti Corinthus ti Deliacis) Authore Plinio cip. secundo libri ' xxxiiii. ex illa anto aeris gloria Corinthium maxime laudatur. Antiquissima auia aeris illoria Deliaca fuit mereatus in Delo concelebrante toto orbe. Authepta illa uthepsam vas est Corinthium aut Deliacum preciosissimum Fundum rinire Tanti enim authepsa iudicabatur,quanti fundus. Authore Florentino Iurisci libro Digestorum quinquam verborum ti rerum si, mi fritione fundi appellatione omne aedilitam 8 omnis ager continetur. Sed in Usu Vrbana aedifi- ω rustica, villae dicuntur. Locus vero sine aedificio in Urbe area: rure aute ager appellatur. Ides ager cum sedificio fundus dicitur. Quid si agulae vestis ) Stragula usis ut ait Asconius m GHac voce alubi usus Cicerosi Acti me in vertem terti Praeterea gres' equarum eius illa abi dos curasse, argenti vestisque straguis quod fuerit curasse misenda. Aialone quare Praeterea greges noblitissimarum equarum abacto argenti Num uestris, domi quod fuerit esse direptumatem p Plena domus caelati anigenti ultae ii stragulae utilis.Latini aut re Varrone Iibro de Lingua latin P reo, qui id instem stant a sternendo magulum appellabant. Quid manum tabularum) Puctae tabula signara est imagines cereae argenteae aur- etiam marmorati ripictores A stituarii apud veteres magno inmmo fueret. In turba & rapinis) idast in prosa tione. Artificiis id in artificibus vestiuitia pro seruis dicuntur. Lecticarios) id est lecticarum artifices. A Iioqui lacticarii sunt,qui lecticam vinum ut in commentariis in Invectivas ampliuς scribimus. Vocumlc nemorum titiliariamin Musica triplex quae fit ore. On inam, quaestitu.Hanc musicam triplicem hoc loco Mat. Huic autem inutiam Grysogoni Cicerocommemorat ut eum in odiu & in inuidiam Ius

aeri

Deliaciun

ata.

Fundus quid sit.

Lecticiis

98쪽

olscina

nequitis. Delibutus capillus.

Quae vero contuina honesta credo ut eiusmodi domo i si domus haec habenda est potius, quam officina nequitiae , ec diuersorium flagitiorum omnium . Ipse vero quemad εmodum composito ec delibuto capillo passim per so

rum volitet cum magna caterua togatorum . videtis I

dices, oc inuidetis r ec unum videtis Iudices. ut omnes de spiciat, ut hominem prie se neminem putet . ut se solum beatum, solum potentem putet . Quae vero efficiat, ecquae conetur, si velim commemorare, vereor Iudices , nequis imperitior existimet , me causam nobilitatis vlat namque voluisse laedere. tametsi meo iure possum,si quid in hac parte mihi non placeat. vituperare . Non enim ' reor ne quis alienum me animum habuisse a causa nobilistatis existimet. Sciunt ii, qui me norunt, me c proritatenui infirmas parte posteaquam id quod maxime volui, fieri non potuit, ut componeretur id maxime defendisse,

ut ii vincerent, qui vicerunt . Quis enim erat, qui non videret humilitatem cum dignitate de amplitudine cootendere Quo in certamine perditi ciuis erat, non se ad eos iungere, quibus incolumibus , dc domi dignitas , deseris auctoritas retineretur . Quae perseeta esse, ec suum cuique honorem dc gradum redditum, gaudeo Iudices,

vehementerque laetor t eaque omnia deorum Voluntate,

midio populi Romani, consilio, dc imperio , ecfelicitate L. Syllae gesta esse intelligo . Quod animaduersum emin eos,qui contra omni ratione pugnarunt non debeo re/prehendere, quod viris fortibus, quorum opera eximia in rebus gerendis extitit,honos habitus est laudo. Quae ut fierent, idcirco pugnatum esse arbitror, meque in eo

99쪽

ita partium si e confiteor .

Crin) Itonsa est. Potius quam ossicina nequiti Correctio est. Officina

ut ait Vari libro quarto est ubi opera fiunt,ut stimatis,fusoris, flatoris,caelato. nHvix ris cularis, pictoris sutoris tam . Ossicina nequitiae per transsationem dici tur, ubi admittitur nitata, sc quasi exercetur nisitia. Vt contra officina elo quentiae schola dicitur, ubi discipuli fiunt eloquentes. Cicero de Oratore ad Brutum de Isocrate auum doceret eo qui partim in dicendo, partim in scrutando principes extiterunt tomus eius olficina habita eloquentiae est. Com, possis & delibuto capillo) Authote Quintiliano libro quinto, vitam, vultum, incisium, habitum incusue multum valet ad conciliandum iis, τ' inuisos urere volueris odium.Vt pro Cluentio aduersus Quintium Cicero, sam praestextam demissam ad talos infinitus est. Capillum compositum in id est cala

inistratum lc delibutum Chrysogoni eadem'raiane hoc loco Ciceroinsolatur. Dei ius. Delibuto; id est vis, Ut de Claris oratoribus Qui deuinetas erat fascii , ct capillus. multis medicamentis propter dolorem artim delibutus. Delibutum gaudio pertranssationem Terentius in Phormione dicit, Satis et, si te delibutum gauidio reddoe Ad anim inquit Donatus ranstuli quod di corporis. in delibin Capilli tus unctus dicitur. Capillo Capillos in numero plurali vulgus, capillum in potius 5 singularidini appellare solent. Per forum volitet) Id insolentis inconstantis ci illi. N arrogantis es. ut pro illamo sua de P.Clodio, auum tu florens ac potens per medium forum popularis volitates. Prae se id est comparatione sui. Caeteriis homines comparatione sui belluas non homines esse putabat. Imperitior) id est simplicior,S de vae Imperitos enim idiotas. 'ut vulgo dicunt, simplicessa spe appellat Cicero. Caulam) id est partes nobilitatis, quas L. Sylla tutatus vicit. Dedere) id inreprehedereti vituperare. Pro illa tenui infirma P parte)quae plebeiorum erat qua Marius tutabatur. Vt componeretur) id clivi pax Aconcordia restitueretur . Componere enim sedare Q.Virg. i. En. Sed motos minat componete tactas. Ii vi erent Syllani scilicet. Humilitatem rum .

dignitate) id est plebeios cum patriciis.Est autem intellectriRes enim dicitur, R persona intelligitur. De amplitudineὶ id est de magnitudine, & ut vulgo dicunt e superioritate. Ad eos) nobiles di palmos. Quibus incolumibus Mest victoribus. Domi id est in urbe in patria, laris id est extra urbe,extra patriam aua in redomi & latis *pe dicuntur. Vtfrustra sunt latis amia,nia est consiliu domi. Q ubd animaduersum est in eos id est quod proscripti sunt, e lap bona publicita. Animaduertere in ali mem est eu legitime punire, quasi adhibita animaduersioneinequid temere fiat: de qua re Lauretius Valla accurate . digerit. Vitis tibiis Syllanis militibus. Honos habitus cit) id est data nosunt praemii.Vt ante, Nonne satis suit his gratus et Y denique ripa ibas,

ter agetetur, oris iliquid baisi

100쪽

Sin autem id actum est, ec Idcirco arma sumpta sunt, Whomines postremi. pecimiis alienis locupletarentur, & infortunas uniuscuiusque impetum fiu erent, do id non modore prohibere non licet, sed ne verbis quidem vituperare, tum vero in isto bello non recreatus, neque restitutus , sed subactus, oppressusque populus Romanus est . Verum longe aliter est , nihil horum est Iudices t non modo non hedetur causa nobilitatis, si illis hominibus resistetis , vel riam etiam ornabitur . Etenim qui haec vituperare Volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur t qui laudare vo iunt, concessum es non esse commemorant. Ac iam nihil est quod quisquam aut tam milius , aut tam improbus si

qui dicat, vellem quidem liceret, hoc dixissem i dicas liscet, hoc fecissem, facias licet, nemo prohibet. hoc decre

uissem. decerne, modo recte, omnes approbabunt . hoc iudicassem i laudabunt omnes, si recte re ordine iudicaris. Dum necesse crat, resque ipsa cogebat, unus omnia poeterat, qui posteaquam magistratus creauit, Iegilque constituit, sua cuique procuratio auctoritasque est restituta . Quam si retinere volunt ii, qui receperunt, in perpetuum poterunt obtinere . Sin has caedes, re rapinas, re hos inset tamque profissos sumptus aut facient , aut approba

bunt. nolo in eos grauius quicquam , ne hominis quidem causa, dicere . Vnum hoc dico, nostri illi nobiles , nisi vi gilantes re boni oc sortes & misericordes erunt, iis homi

nibus, in quibus haec erunt, ornamenta sua concedant ne

cesse est. Quapropter desinant aliquando dicere, male ali

quem loquutum esse, si quis vere ac libere locutus siti de

SEARCH

MENU NAVIGATION