Philosophia rationalis sive Logica methodo scientifica pertractata, et ad usum scientiarum atque vitae aptata. Praemittitur discursus praeliminaris De Philosophia in genere. Auctore Christiano Wolfio ..

3쪽

PHILOSOPHIA RATIONALIS

METHODO SCIENTIFICA PERTRACTATA

AD USUM SCIENTIARUM

DE PHILOSOPHIA IN GENERE

CONsILIARIO AULICO HASSI CO, MATHEMATUM AC PHILOSopΗΙ IN ACADEMIA MARRURGENSI PROFESSORE PRIMARIO, PROFEsSORE PETROPOLITANO HONORARIO, SOCIETATUM REGIARUM BRITANNICAE ATQUE BORUSSIC E SODALI.

EDITIO TERTIA EMENDATIOR.VERONAE, LX TYPOGRAPHIA DIONYSII RAMANZINI, MDCCXXXV

5쪽

SERENISSIMO PRINCIPIALOYSIO PISANO

UENETIARUM DUCI

Io tempore Tu , PRINCEPS SERMNISSIΜE , ob eximiam tua sapientia ,

prudentia, liberalitatis, comitatis , a liarumque insegnium virtutum commemdationem , ω ob egregia multa ιn Vo -------ἡ ΝΕΓΑΜ REMPUBLICAM merita , cuncto postulante, expetentibus cunctis ordinibus , suffragante, maxima cum omnium tum finitι- marum , tum longinquarum gentium latitia ad bunc ,. Σ

6쪽

in ρει nunc magna eum dignitate rodes , bonorifeenthymuis Principatus gradum eυectus est ego, qui celeberrimi

bam , neminem praeter Te patavi dignum , eui clarissimum id opus in plures tomos digestum inscriberetur . Si enim in libris nuncupandis ea cautio adbibenda est , ut quispiam eligatur , qui dedicatum tomum S propter celebritatem nominis magnificenter ornare , ει propter faυorem quemdam prαcipuum in optimas literas amantissme tueri Daleat: id utrumque ex Te jure sperare posse mihi Oideor. Nominis tui celebritatem ego boc loco non repetam ex Gente tua , quae plurium majorum elarissmorum nominibus toti orbi commendatur .d enim eis ad splendorem multum valet ; Tibi tamen proprium non est, sed commune cum omnibus Tuis , S praeterea hocce commendationis genus cum alienum , S adventitium habetur c qui enim maiores laudat, a Iiena laudat, ut pervulgatum proverbio est P I tum vero nonnunquam argumento

se solet , deesse laudes ejus proprias, qui perinde laudatur, quidem non ipsius, sed majorum gesta potismum rece eantur . A clarismis ergo tuae vetustissimae, nobilissimae Familia Viris , qui belli, togaeque , S in ecclesasticis etiam amplissimis dignitatibus obeundis ob res bene, ae fortiter gestas PIςANI nominis gloriam longe , lateque propagarunt, abstinendum mihi esse reor, eum de Te dicere consitum est .

Tu nimirum unus rebus bene gestis ad Tui commendationem Tibi satis es , adeo ut tuorum majorum commendatione ni-

7쪽

hil indigeas . Et ne de mer tis tuis sigillatim dicam quae si vellem recensere, opus susciperem ει laboriosum nimis Siongum , ac tuae summae modestiae valde etiam molesum boc unum commemorare satis fuerit, tuam prudentiam , sapientiam, bumanitatem, gravitatem, Meralitatem, fidem , be nescentiam, praecipue virtutes in gestis per Te legationibus , ac magisratibus mirum in modum emicuere , ita posuisse Te ante omnium oculos , nemo esset in tota REPUBLICA , qui Te non efferret eximiis lauaebus , dilectione non proseque

retur singulari , S admiratione etiam praecipua Te non mspiceret. Hinc autem primard REIPUBLICAE; bonores Tibi d lati , qui viris de RE PUBLICA benemeritissimis tribui solent:

eumque tua mens ad rei totius publicae regimen haberetur maxime idonea, cooptatus fuisti in eum magisratum , cui co gnitio curaque rerum omnium publicarum incumbit. Sed ba.

Renus eo loco sta laus tua , quo S alij e tuis proaυis olim ascendere, ει non pauci egregij υiri e I EUALMA subinde

perυeniunt. Cum vero tuae virtutes praeter ceteros mirifice excellerent , sngularemque Tibi, neque cum ali s communem deberi gloriam omnes censerent: unus prae cunRis dignus es

habitus, cui supremus REIPUBLICAE Principatus deferretur. Hunc autem summum bonoris gradum eum propter tua , non propter majorum merita primus inter PISANos sis assecutus;

non Tu ab illis , sed tui potius a Te splendorem mutuari debent , gratique ob tantum decus sibi per Te additum, tui nominis servabunt memoriam sempiternam. Qui ergo tan iam lucem assera Familia tua c Familiae tantum in

quam

8쪽

quam' imo toti VEM ET AE REIPUBLICAE , quam tuis vidi tutibus perbonorifice illustras θ quantum ornamenti bule sano operi tuum nomen ipsi inscriptum attribuet e Faυorem vero quin huic eidem operi praestaturus sis , dubitare si nefas. Tu videlicet , cujus domum praecipue ornat insegnis bibliotheca , quam exquisuis undique gentium praestantioribus Bbris summo studio in publicum commodum comparavit, publicoque usui aperuit Hermolaus frater mmantissimus 3 Tu, inquam, tanto in librorum editiones studio fereris , ut cum plures vard generis opera Tibi nuncupare concupierint, non ipsa tantum , sed S editores

in tuam fidem ac patrocinium bumaniter suscepisse pluribtis documentis ostenderis . Quo id per Te gestum esea tempestate , qua ad Venetum Principatum nondum ais

scenderas s quid nunc de Me Wolfano opere , quod primum Tibi jam PRINCIPI dedicatur , sperare non Beeat δSed operis ipsus praestantia magis multo allicere Te δε-bet , ut huic editioni impensas patrocineris . Sisto Tib. Philosophiam rationalem Christiani Volfij , qui matbematicam metridum in philosopborum libris bactenus de 'deratam , in tractatus Pbilosopbicos primus invexit, detra-Eisque hae ratione cunAis viiijs, quibus pbilosoplacae disciplinae inficiebantur, satis patentem viam sudiosis veruit, qua ad scientue acquistionem pervenire tutissime posui . Vmgabantur nimirum plures Philosopborum multis incertorum terminorum ambagibus , ac principijs non ita certis in re

bus quampluribus insistebant f s luet alij aliis enuclea

tius

9쪽

ritis disputationes locupletissimas digesserint, tamen demonstratio, quae ad scientiam omnino exposulatur , nulla apparet in plerisque , ac proinde pugnis atque concerta tionibus sempiternis locus patet satis amplus ,-Pb- sopbi miserrime distracti, Oeritatem dum conantur e Lvere , implicant magis atque perturbant. Haec animadverrens Cbristianus limosus, eum intelligebat bove vitium ex matbematica metbodi defectu proficisci , tum vero non alia ratione eidem posse occurri cognovit , quam se matb matica , seu prilosopbica methodus eamdem enim utram que esse ipse luculenter docet ' P qualis in Euclide ceterisque Matbematicis visitur, in philosophicos tractatus pariter traduceretur. Intactum S intentatum opus desperationem ipsi in0cere debebat . At cum eam cogitationem animo imbibisset, ut quaecunque studia in communem utilFtatem conferret s omnia sbi in eam rem tentanda,nullique labori nullique diligentiae parcendum Iudicaυit. Itaque cum in id consilij jam inde a teneris, ut ita dicam, unguiculis matbematicae sese δευουisset , cujus perfectum opus quatuor Tomis lucubratum tuis dedit s ingenium in eam rationem circite conformatum , ad universam Pbilosophiam smili methodo digerendam conυertit. Id autem praeter opinionem omnium, quibus de ejus conatu aliquid suboleυerat, tanta felicitate es assecutus, ut qui Volsum legat

clidem

. In distursu Praeliminari I. 139. In Praefat. ad Lexicon mathematicum lingua germanica editum.

10쪽

esdem Usum in matbematicis legere vitatur: S sicuti bullus matbematica metbodus , a nonnullis licet jamdiu impetita , viget actuc , S vigebit semper : ita sperare δε-ceat fore, ut Wolfana metbodus pbilosophica, cum plane erit perspecta oe cognita, teneatur ab omnibus , oe nuAlo unquam tempore intereat. Vides ergo , PRINCEPS SE RENISSIM , cujus Auctoris, ac generis tomum Tibi nuncupem s ει ille , uti a me offertur, gratiam meretur tuam , saltem uti tanti est Pbilosopbi, ω tam insignem metbodum exbibet , omnem a Te Iavorem ac patrocinium

obtineat. .