장음표시 사용
81쪽
Archettius succedit, aprili mense anni 1776. Qui statini nihil p0tius liabere coepit, quam ut Bussiae catholicos quibus eumque p0sset rebus adjuvaret. Magn0pere is priuium ad ill0rum Salutem pertinere judicavit, si plures eis pra)p0nerentur episcopi. Tanta enim multitudo hominum, tam diversis disjunctisque locis, aegre nin in ab uno e latinis, alter0que e graecis episc0p0 0ntineri ac regi posse videbatur. Ubi ver e vita episcopus decesserit, nisi e0ntinuine submittatur, a quonam interea miseri illi 0mines ea sacra peterent, qua s0lis curanda episcopis divinitus sint tributa ol qui valde me tuendum Archettius intelligebat, ne interdum atque adeo saepius calli ilic0rum consulere orbitati n0s prohiberent ii, pene Sinu is in Russia sit respublica; genus sere li0minum Suspicax, dixina muta atque liumana in suam diti0nem redigere cupiens, eamque modo curam de cath0licis Suscipiens, quam sui imperii dignitas majestas, ac alio videatur sibi p0Stulare, caeterum nostro n0mini insensum. Si qua vero sorte aerumna catholicorum episc0pus, quam idem tueri debuisset, eam deserat, magnumque Sit liericulum, ne illum perfidia ducem calli0lic Sequantur, quid magis necessarium in ultimis illis gentibus quam ut episc0pus alius e pr0pinqu0i0ssit accurrere ad pestem ac perniciem depellendam a sane consilio majores n0stri, qu0d ex S. Cyprian c0lligitur, tam mult0s in cunctis regi0nibus constituerunt epi-800p0s, ut si qu0d religioni vulnus eorum aliquis im-p0neret, praeSt ad Sanandum essent caeteri.
13. Haec Archettius reputans, cogn0Sei Sagra m0Sam, epiS00pum Hier080lymitanum, qui Petr0p0li aliquandiu substitit, neg0tia uti quaedam sui ordinis transigeret, eum, inquam, Garampii videlicet rogatuet impulsu dedisse peram, h0c ipsum ut a prinstipibus Russia impetraret, cui Archellius omnibus modis studendum decreverat ferociter tamen ab illis reSponsum, nolle se nisi du0s catholicorum epi-800p0s, alterum ex latina, ex graeca disciplina allerum, in sui imperii sinibus pati Quae tamen res non animum Archetli minuit. Interim iesirgeneeWicio scribere instituit, ac Sm0g0rgewski0, 0l0eensi tum archiepisc0po, ut ii in statu res cath0lic0rum eSSent, certi0 fieret, simul ut utrique iis dissicilli mi temporibus, impeditisque rationibus, Vel pera, vel consili saltem, aliqu0d asserret levamen. 14. Stesirgende victus omnino impigrum Se in rescribendo ac diligentem a raestitit. I iis litterarum argumenta haec sere erant. Primum omnium de illis
est sacerdotibus vehementer questuS, qu0 Vulg0mis3i0narios appellamus. Qui eos nullam rationem
82쪽
liabere, quo eis cium lite e0llibitum fuerit, se in onsulto demigrare, sua imperatam ille sacere quibus ille de rebus exp0stulare inquam desiit. rcheti ius blande eum lenire, nihil0que Segnius agere, ut, qu0 Sacerd0les aliquin misissent cardinales fidei propagandae, e illi adirent, su0que sertiter munere iungerentur. Ubi tamen ejusm0di quiddam incidissetn0vi, de 'ut StestrZenee victus certi0 sileret, curabat alque ejus ille humanitate litterarum captus, quum se minime c0ntemplum ac despectum videret qu0d antea suspicabatur , sed c0ntra perdiligenter
observatum, n0biscum de c0mmuni utilitate c0nsentiebat. Illud etiam sua Archettius industria c0nsequebatur, ut ne quis alius caeteris praeeSSet Sacerd0tibus, nisi cui ex decret dict0rum cardinalium ish0n0 deberetur. Eis magnis erat Archettio in dissicultatibus res, qu0d ab ea ratione discedi n0n40s-εet, quam a Calliarina II induciam demonstravimus, deligendi sufragiis cath0lie0rum cujusque regionis aut 0ci, cui prima inter sacerd0te illarum, dese
15. Frequens Stesirreticen isti erat sermo Suis in epist0lis de religi0sarum lamiliarum hominibus
e0rum Saepe mult0 graviter queri de suorum m0deratorum superbia et crudelitate, tui se immerentest una assecerint atque in eo omnes excesserint hu-- 21 manitatis sines h0e incomm0dum p08se latius serpere
nisi quis in Russi fuerit, ad quem illi adeant, qui cau- Sas 0rum cogn0seat, ac vel injuriam defendat si qua uerit illata, e0sque c0ns0letur ac juvet, aut si
in Su0rum auctoritate magistr0rum n0lint esse, pro imperi c0erceat. 0mmem0ravit quadam epist0la Siestrgende vi eius casum ex Dominicana familia li0-
minis, qui quum Se pprimi a Suis putaret, nec ad alium haberet receptum, tantum apud eum d0l0 et iracundia valuit, ut ad episc0pum M0hil0viensem schismaticum profugerit, ejus idemipemque implorans. Qui sane ei minime defuit, quum ille cath0lidae religi0ni palam nuntium mittere haud dubitasset. 16. Quae res animum Archetli commovit, veritusque est, ne ejus exempl0 impulsi alii plures eodem se alligarent sceleres etsi ille quidem resipuerit
SlestrZence vicitispera, qtiem, ut ejus perditi saluti aulaboraret orchetlius hortatus maxime fuerat, nihil tamen secius mal0, qu0d impenderet, Occurrendum esse rebellius Statuit itaque, pergravibus
ad cardinales fidei pr0pagand e litteris scriptis, in
haud ill0s sententiam adduxit, ut Stesirretice ieiucuram aliquam religi0Sarum qu0que familiarum demandarent, sue ustulem nimirum Xercendi ordinurium in us Iurisdictionem. Hi enim verbis cardi
nates decreverunt, ac ius V jussit. Duam illi
83쪽
p0testatem trienni finierunt mu0d Archettius suaserat, tum ut amplissimis patribus, quorum consili et sapientia rei christianae publicae pars maxima c0ntinetur, SieStrZence victus esset addictus obstrictusque magis, tum ut, qualem se is interea praestitisset in illa gerenda p0testate, conjectura indesieret inp0Sterum.
I. Ac egregia aliquandiu ejus voluntas exstitit in illa dignitatis et imperii accessione Psed praeclaris
principiis haud reliqua consenserunt. Qua re cujusmodi luerit, exponam: 0nlr0verSias enim multas
excitavit, in quibus magna certempus fuit prudentia et constantia De esuitis mentionem secerat Sies trχendevictus suis in epist0lis, qui in Alba Russia
adhuc manerent, nec veSti nec vitae cultu mutato.
Nam breve e0rum dissolvenda s0cietati conditum a Clemente XIV . ., ne praesentibus illis promulgaretur vetuit Catharina II. Quin ea lage, quae pro catholicis Alba Bussia est lata v idus mali anni 1774, ubi religi0sis familiis nauibus suum Catharina praesidium p0llicetur, easdemque c0nfirmat, suas ut vivendi rati0nes retineant, Suis limibus, agris, lartunisque perfriiantur, ne quis sorte esuitas minime a se compreliendi suspicaretur, quo nimirum a religiosarum familiarum numero Breve illud SegregaSSel, 0 ni minatim appellat, alque calli ili-- 123
e0rum episc0pum gravibus Verbis adm0net, ipsis ut diligentissime caVeat.
18. t testretendevictus pendere primum animi est visus, quo ill0s numer haberet inu0d quum ab
Archelli quaesisset, hic sine suco et amba ribuqaperte, atque de Saepe negavit secus agi cum illis Dportere ac cum reliquis acularibus clericis, qui in episc0p0rum p0testatin omnino esse deberent.
Quin paul040st addubitare se etiam SieStrgende vi cius stendit, num sibi ill0 liceret sacris initiare. IIanc vero rem Archettius, qu0d explicatu disse item judicasset, ad Pallavicinum Cardinalem, Pontis eis Maximi a neg0tiis publicis adjut0rem, rejecit a quo hae mandata iesirretice vici exp0suit a40mines ill0s conditi0ne initiaret sacris, ut certorum essent templ0rum cultui addicti ac mancipati inii omnes intelligerent e0 in clerum mod0 oecularem adScisci. 19. His litteris scriptis, de nova re a SiestrZen- civici Archettius adm0netur IerniceWium, Albae
Bussiae praesectum , hi minem Summi ornamentish0 0ris a sertunae praeditum, magnaeque inter su0sp0tentiar, a Sesagitare, esuiti det veniam ut tir0nes in suam recipere S0cietatem p0SSint, in quibus ma-j0rum natu 0rte extinct0rum haud unquam interiret virtus, nec juvandorum civium deSideraretur cura et
84쪽
indicare. Ac tam vehementi usus est ad illud consilium improbandum ac refellendum ratione, ut Stestreteiicevicii testim0ni Ceterniceri ius ipse, qui ejus suisset auct0r, deterreri ab eo sit visus. 20. Atqui, aliter multo ac spes ostendebatur, res cecidit. Nam ecce tibi, cunctis in0pinantibus litterae a Siestretendevicio in vulgus editae adparent, quibus ille decernit ut Iesultae, qui apud Se manerent, tirocinium aperiant, et qu0s velint h0mines sibi adjungant. Idque a se factum jure esse ac recte nobis probare c0natur. Clementem ait XIV, ac Pium deinde VI, Pontifices Maxim0s, utrumque Studi0 erga Catharinam II incensos singulari, Breve illud Jesultarum delendae Societati noluisse in Bussi persequi, facileque pass0s nullam ibi ejus haberi rati0nem. Quam0brem illius Societatis reliquias ea in regione
pristinum adhuc retinere statum, perindeque haben-d0 ac religi080s sodales caeter0 omneS, in qu08p0testas sibi et jurisdicti ordinaria suerit a Pontifice
Maximo attributa : ut, si e re christiana publica existimaret, n0vi etiam aliquid in illis c0nstitueret. Se itaque, qu0d videat, magii civium incomm0do salutisque animarum discrimine, desultarum apud se multitudinem m0rtalis quippe vitae c0nditi0ne attenuari in dies magis, haec actura ut reSarciatur,
ad illud capiendum deduci 0tum ad id se qu0que
- 125 esse Calliarinae II ipsius v0dibus ac litteris, cujus
tanta in h0mines ill0s benev0lentia exstaret, tantaque ejus S0cietatis conservandae cura. Nec Se Ver e0 devenisse subito ac temere, sed re diligentissime conSiderata, su0rum etiam sacerdotum consilio habito, e0rumque sententiis exquisitis, tum denique post longa preces ac v0ta sacrificiaque peracta.
21. Magnalius VI solicitudine fuit hoc nuntio
adfectus. Itaque krchettio imperat, ut StestrZenee-vicium graviter objurget eique persuadere nitatur, ut laetum c0rrigat, illaque omnia praestet, quae ab
eo m0destia cath0lici epise0pi ejusque in Pontificem
Maximum pietas glagitet. Ille celeriter imperata facit ac literis ad SiestrZencevicium missis, eum temeritatis, inc0nstantiae perfidiaeque reprehendit.
Qui de Clemente XIV i0que V pronuntiare sit
ausus utrique suisse in animo ut reve, in Iesultas omneS ubivis gentium serent, r0gatum, ne ad ill0suli pael pertineret qui in Russi a consisterent Qu0ties a se Pii V ipsius mandata accepi Sset, nul- tibi esse in religi0sarum sodalium numero Iesultas
ducend0s. Quam0brem se colligeret, Suum c0nsiteretur errorem aut culpam P0ntiscis ita optimi maer0rem, quem acerbissimum ei attulit, levaret, bonos recrearet omnes Q iteras in lucem proferret alias, quibus a se acta rescindat tir0cinium Jesui-
85쪽
tarum undi ius deleret, eis n0n 0lum interdiceret, ne quem ad Silam 80dalitatem evocare, neu quem recipere audeant, Sed aperte etiam denuntiaret, ut
Clementis XI decretis aliquando obtemperent. Permulta etiam Archeilius de Stesirre ne evicit acto questris sui cum lae Lelbergi 0, Calliari narra tum apud P0l0nia regem legat cui commentarium in eam ali0nem reddidit , eum simul bsecrans, ut ad Imperatricem ejusque principes administros illud perserendum curare tu id qu0d Iacile impetravit. 22. Quum Siestretene evi eius n0n m0do de injurian0n aliSfaceret, Sed neque Archelli epist0lae resp0nderet, quae lamen liaud dubitari p0terat quin ei suisset reddita, lachelbergius Imperatricis ad Archellium Scripta mandata detulit, quorum haec erat summa SieSirreticevicium haud arbitratu suo ac sp0nte ea de desultis constituisse, verum Calliarinae ipsius II jussu ; quae id maxime curavit, qu0d reipublicae temp0ra omnino p0stulassent. Nihil esse tam necessarium, quam juventutem0plimis imbui m0ribus, diseiplinis, artibus. Id ver0 qu0m0d c0nsequi p0ssis in illa praesertim asperi tale l0c0rum atque immanitate nationum, ubi genus illud h0minum sustuleris, qui cum d0ctrina ac pietate abundent, Sintque omnibus ad illam rem instrumenti paratissimi, tum ei profecto unice studeant An n0n pr0videndum m0dis
omnibus erat, ut ne illud interiret, utque adeo illis in regionibus 1l0resceret ' Valde iniquum esse Imperatrici visum, inc0las Albae Russiae, qu0rum in se fidelitatem quamdam eximiam probasset, tanto illob0n privare . Atque nihil esse, cur Ponti sex Maximus SiestrZencevicio succenseat; cujus actum, ita si velit accipiat ut 0mestica sit quaedam rati S0lum, usque pr0pria civitatis, imperat0ria auctoritate
magnani su0s principes in Archetli 00nsili et prudentia spem c0ll0carea facile esse ut per coll0quia
23. Sed n0n multo p0st repentinus Petr0p0li nuncius ad Stachelbergium coll0quia diremit. Et quippe ab Imperatrice adtulit suem jam disputationibus cum Archettio in causa Stesirgendevicii saceret haud e0nsultationis rem esse numquam lare, ut Imperatrix a suscepta Sententia discedat, quaeque Stesirgendevictus ex ejus auctoritate de desultis statuisset, inducat. Inquirentibus quid tandem hanc commutati0nem voluntatis Imperatrici adtulisset, haec causa reperiebatur. Quum navibus quibusdam
Buss0rum, Gaditari stet deprehensis, vis suisset ab Ilispanis illata, qu0d suspici suberat, ne Britannis hostibus c0mmeatu Supp0rtarent, gravissime ea de re Catharina II exarsit, et, ut parv0 quand0que igni
86쪽
maxima incendia excitantur, multos ex eo illa reges ac civitates sibi foedere conciliavit, ut Si quam eorum quisque c0ntumeliam p0Sthac acciperet, eam mnes, conjunctis c0piis ulciscerentur. Eadem ver iracundia, nihil ut praetermitteret quo d0l0rem inureret aliquem, a quo esset lacessita, sentiens ipsa Pontiscem Maximum ab Hispaniarum rege s0llicitari in Siestreten evicium a Jesultas imperii sui, 0rum ideire defensionem avidissime arripuit, ne cujusquam jam in eos postulata sibi audienda duxit. IIispan0que apud Se legat0, qui Jesultas exterminand0s aiebat, quippe civitati infestos homines, respondit:
pr0be scire se suos omnes in ossicio contineres mul-t0que minus quidquam a parva extem0rum manu
metuere. Omnino dissicile est, ut, qui rebus publicis
praesunt, sic omnia consilio et ratione administrent, nulli ut perturbati0ni anim0rum interdum obsecundent.
24. Dum haec apud Russi a xlbae catholicos,
nostris utentes institutis, geruntur, haud minor cura
Archettium habebat sollieitum, de cath0licis ejusdem civitatis alteris, qui disciplinam Sequuntur a Graecis acceptam. Utrisque ut plures praesiderentur epise0pi velaementer optabat Archettius, animoque ac mente circumspiciebat, si qua id ratione p0sset a Bussiae principibus impetrare ciis nimirum perm0tus
causis, quas Supra dem0nstravimus. Idque intuens, quum Siestreteiicevictus cupide ac Saepe instaret uti se Pontifex Maximus omnium cath0lie0rum n0strae disciplina in Russiaci imperii sinibus episc0pum crearet, ille callide dissimulare, tergiversari, multaque c0nsulto opp0nere. Ex hac tamen parte nihil Archettius proficiebat, immo in dies magis dii spes minuebatur. Postea vero quum Sm0g0rZevscius, ol0eiae archiepisc0pus, ex quo Archettius crebris suis epist0lis nullum diu responsum elicere potuisset verebatur enim ne sua cum Pont. Max. Nuntio litterarum c0nsuetudo aliquam principibus Bussia de sua side suspicionem injiceret), 0steaquam ille, inquam, omni tandem timore deposito, ad rescribendum adjecisSet animum, Archetlius statim cum eo studi0se agere coepit de altero episc0p in cath0licis graecae disciplinae
25. Atque haec utrique ratio expeditior visa est ad negotium conficiendum Sm0g0rZevscius p0stularet episc0pum steri Ascistaviensem, sibique suffraganeum Heraclium Lisso scium ordinis D. Basilii, hominem profecto id0neum : 0ncessuri id quippe videbantur Russi principes ipsius m0g0rsgevscii ingravescenti aetati, quae magnis lab0ribus debilitata essectaque imbecillior esset ad omnia episc0palia
ossicia ac munera exsequenda. Eumdem praeterea Lis-
87쪽
sori scium, unde ei suppeditaret ad vitam cum dignitate agendam Gregorius, archiep. m0leScensis, ejus patruus adjut0rem Sibi adsciscebat in abbatia nu-phriensi regenda. Quum Archettius properaret id peragere, quasi divinans ea quae impenderent mala, Gregorius, archiep. Sm0lescensis, subito moritur liinc perturbati incredibilis rerum Imperatrix episcopi cujusvis suffraganei levamen Sm0g0rZeu scio abnuit; quin odio, ut videtur, ducta episc0p0rum calliolic0rum, regi Polonia jussit de nunciari, ne cui ille archie piscopatum Sm0lescensem diceret, qu0d antea consuesset minime se id passurum deincep in ii regno. Ille quidem jus p0stulabat se diuinin frustra nam Imperatrix plus p0terat. Itaque Archeltius, ab ea qui que Spe repulsus lare ut in cath0licis graecae disciplinae episc0p esset alteri l0cus, praeter unum P0l0censem, ill0s 0ntinuo vidit iis tempestatibus jactat08, qua ipse multo ante pertime Scens arcendas curaverat ex quibus vix illi sunt educti, singulari
mandare mu0d suum c0nsilium cum Archelli comniis ni cavit 1 rchettius. Etsi laetatus valde est de hominis virtute praestantissimi h0n0re, qui ab e seret prae clare administrandus, omnino detriment0sum tamen
existimabat, illum, tam alieno temp0re, e 0l0cia distrahi, nisi alius sorte epise0pus eadem de atque c0nStantia, prudentia et magnitudine animi, in ejusl0eum substitueretur Id quum regi 0stendisset, comm0dum ille success0rem jam Sm0gorgen scio designaverat Maximilianum Byllum, episc0pum tum
Chelmensem, cujus prosect sapientiam, Summum in Ρ0ntificem Max studium ac v0luntatem, egregiam fidem, multis antea rebus Archelitu c0gnoverat,e0que illum regi saepe c0mmendaverat mu0d ipsum etiam Garampius, multique clarissimi viri sedissent,
quibus esset mirisce carus. Itaque Sic inter regem et Archettium c0nvenit Stachelbergio utendum interprete, ut ab Imperatrice exquirerent, paSSurane eSSet, Sm0g0rreri sei in Ρ0l0niam ev0cat0, uti Byllus succederet: si illa negasset, regem majores sui regni utilitates p0tius neglecturum, quam tantum cath0li-c0rum numerum in salutis discrimen V0caret, nec pr0pterea m0g0rgeu scium de e0rum praesidi et cust0dia deducturum.
27. Stachelbergius tum regi, tum Archettio optatissima ab Imperatrice retulit. Ea res Sm0g0r-
88쪽
rρWscio et Byllo nuntiatur in ille quidem, non expectato illi adventu, necdum se rex Archiepiscopumini iviensem publice designaret, Varsaviani proficisci maturabat, Archelli accersitu. Eam anique ecclesiam illi ipsi interea administrandam Archettius concesseratu eumdem quoque jusserat c0nventu praeesse muttienorum episcop0rum qui, consuetudine a m 0ribus accepta, ubi de episc0p0,e0rum principe, deligendo agatur, ii ab Pontificis Maximi Nuntio convocati, inter se consultant ac decernunt, quem e Su collegi praecipue, ejus Sacerdotii auct0ritate et amplitudine dignum, regi c0mmendent. At Sm0g0rgeWscius, quum in eo esset ut viae se committeret, in morbum adeo gravem incidit, ut Archettius, catholicis illis praemetuens, Byllum us-Seri P0l0ciam contendere, n0stris destitutis auxilio
futurum Sm0g0rgeWscius, haud muli p0St, convaluit, arsaviam venit, conventum liabuit ruthen0rum episc0p0rum, ubi ipse cepit suae virtutis ructum. Summo enim Studi magn0que c0nSensu pr0nuntiatur Sm0gorreri scio esse uni ex omnibus
principatum inter ipsos tradendum : idque ratum legati ad regem ni ittuntur. 28 Quum omnia adhuc ex sententia succederent, Byllus impr0vis episeopus remistia dicitur a Maria Teresia l0man0rum Imperatrico: quae 133 civitas in ea est P0l0nia parte sita, quae Austriae familia obvenerat. Ille quidem beneficium repudiare aliquandiu 0gitavit, qui nempe sciret archiepiscopatum P0l0censem sibi ab uss0rum Imperatrice
reservatum usque rei auet0res Sp0ns0resque adeo de sua voluntate esse tum P0l0niae regem tum 1rchettium, qu0s in magnas c0njiceret angustias, nisi ipse in sententia ae de data permaneret. Patriae tamen ac su0rum desiderium serre se posse desperans P0l0ciam, tam longe relegatus, tum Russorum immoderata imperia metuens, praecipienSque animo,
qu0 illi labures ac dissicultates subeundae sibi essent lacatam et quietem Premisti ad provinciam, ubi nec plane d0m careret et suis rui p0sset, amplexus
29. Ea res ut est ad Archettium perlata, c0m-m0tus valde est n0strorum periculo. Iam enim Imperatrix publice declaraverat, velle se archiepisc0palui P0l0cia Byllum praesici, p0stquam inde Sm0g0rgeri scius discessisset. Quei speraret Archeti ius, qu0 illa in b0nam esset partem acceptura Byllis actum Quin vehementer b ejus levitatem ac m0llitiem animi irasceretur Ilis dissicultatibus quum Archettius premeretur, haud minori tamen alacritate ac diligentia curandum statuit, ut alium pr0 Byllo archiepisc0pum P0l0cia 40nstitueret Vaginscius, qui
89쪽
135 -- cuncto tum ordini praeesset D. Basilii, idoneus maxime est visus, qui ad hunc h0n0rem evocaretur. In qu nempe esset singularis morum innocentia, magna cum doctrina laude conjuncta, eoque accederet prudentia et rerum usus. Tantique is apud 0mnes sebat, ut expetendus ab Imperatrice potiusquam repellendus videretur. Interim Sm0g0rgen scio persuadet Archetlius, ut magnis itineribus Polociam
revertatur, eique mandat Ceternice tum earum praesectum regi0num, c0nveniat, e0Sque omnes Bussiae
principes, apud quos gratia valeret cum illis studi0sissime agat pro Vaginscio sibi sussciendo. Ipse Archettius adjuncto sibi rege, lachelbergium adit idem ab eo uterque de VaginSLi contendunt, rant,m0dis innibus nitatur, ut Imperatrix hominem habilissimum, omni dignum amplitudine ei civitati
ornamento suturum, ne abjiciat. Stackelbergius b0na esse animo Archettium jubet, nihil se praetermissurum ostendit, quo Imperatrix eX0retur Vagin- scio ut saVeat. 30. At Imperatrix, cui Saucius adhuc esset animus contumelia a Byllo accepta, Stae Lelbergio resp0ndit, sibi stetisse, neminem jam ad archiepiscopatum Pol0censem ex aliena civitate arceSSere, ast alicui ex suis popularibus eam deserre dignitatem, ei qui sibi praecipue pr0baretur. 0lorem, quem Archettius h0 responso Suscepit, litera a m0g0r-χev sei lenierunt, in quibus erat, spe adhuc se teneri aliqua impetrandi id de Vagin scio, cujus praesertim causa Polociam revenisset Se jam commentariunt in eam rem accurate scriptum gerniceWi0 tradidisse; Imperatricem pr0pediem P0l0ciam c0gitarea idque se maxime expectare tempus et e0nsidere Se coralia nonnihil consecuturum. Iter Imperatricis illud in Bussiam Albam nobilissim0 Polonorum exciverat ejus visenda studio. Itaque Archetitu c0ncursare, adire singul0s, petere, 0rtari, uti quantum opibus,c0nsili0 gratia p0ssent, id ad catholic0rum P0l0cen sium salutem c0nferrent, m0g0rZeu Seium adjuvarent ad Imperatricis animum permovendum Idque Archetlius cum omnes, tum praesertim lanislaum P0niatovscium sagitavit, regis fratris silium, qui e0dem pr0sici Seebatur. 31. Imperatrix venit ol0ciam III kal. Iun. anni 1780, biduumque ibi m0rata est. Λt Sm0gor Zeu Scius, quod aegr0taverit, nullam aut cum Imperatrice ipsa, aut cum ejus e0ntubernii principibus habuit colloquendi facultatem, ac Vi quidem Venerandi causa, cum uini n0bilitate, in ejus c0nspectum venire p0tuit. Imperatrix M0hiluviam petens in Strugni 0, qui vicus ad archiepisc0pum P0l0censem pertineret, videbatur aliqu0 Saltem h0ras mansura,
90쪽
se ut de via languentem reficeret, illudque tempus aucupabatur Sm0g0rZeWscius ad rem gerendam PSed hac quoque Spe lapsus suit, nam Imperatrix, neScio qu0m0d0, praetervolavit. Non tamen ille animo concidit, nihilque esse tam munitum sciens, qu0d40n perseverantia ac patientia expugnetur, h0minem nactus Strenuum, ex suis intimis, cui maxime consideret, hunc jubet iisdem itineribus Imperatricem
Sequi, ac, ubi comm0dissime p0sset, libellum ei pro Vaginscio tradere Lumilem Sm0g0rgeri scius h0minem, cum multis, tum Crernice i imprimis diligentissime per literas commendavit, qu saciliores haberet aditus, ab iisque ad perliciendum adjuvaretur. Quum rei eventum exspectaret, iteras a CZerniceWio accipit, in quibus eadem sere de n0vo archiepiseop Ρ0l0ciae creando erant Scripta, qua a Stachelbergi Imperatricis nomine Archettio renuntiata Supra dem0nstravimus. Λddebatigernice vius qu0dc0llegi triumvirorum Sm0g0rgeri scius celesiam Poloeensem administrandam permisisset, ex eo anitemp0re, qu Varsaviani prosectus sit ea ratione in reliquum qu0que tempus illi celesiae inuin esse pr0visum , qu0ad Imperatrici libuerit archiepisco pum ibi alium constituere. Quo resp0nS Sm0gor-χev scius intelligens belle se e Polocia extrudi, invitus ac maerens arSaviam e recepit.
licitudine egit crebrique ad eum rumores ac nuntii omnino tristes adserebantur de Ρ0l0ciae rebus. Siestriencaevidius dicebatur ejus qu0que Ecclesiae gubernacula suscepturus, Imperatrici c0actu, quae quum plures adhuc apud se episeop0s cath0licos haud aequis culis adspexisset, m0do occasionem nacta sit cogitata perficiendi citaque ad unum episc0pum infinita nostrorum multitudinis curam deinceps redigendam. Illud etiam pererebuit archiepisc0pum ex Latin0rum diseiplina Pol0eiae praelaturum,p0sthabitis maj0rum legibus atque institutis. Id vero gravius Bussiae principes statuisse uti diutius catholi et in orbitate ac luctu aderent, atque in eo callide adm0dum sacere, quo illi, alicujus demum episc0pi desideri fracti, paulatim alii ad 0hilo viensem, alii ad Plesc0viensem episc0p08 graestae disciplina schismati e0s utrosque ac sinitim0s, descerenta quin illud, qu0d diuturnitas adferre deberet, Imperatrix vi praereptura dicebatur, statimque Polocia archiepisc0pum schismaticum imp0situra mu0didem Sm0lescit a iussis olim factum supra d0-
33. Ad quas suspici0nes certissimae re accedebant. Neque enim Archettium, qui omnia Sagacissime pervestigabat, celare Sua c0nsilia p0tuerunt