장음표시 사용
431쪽
tas ista, ut luctum , qui non proficit, sed ossicit, omnino dimittant. Addit enim perse/erantibus lugere damnum non restaurat deperditis maxime sic amicis consoletur in Domino, in potentia virtutis
ipsius. Si enim bona suscepimus de
manu Domini , omnia humiliter toleremus, sustineamus in pace. D minus eat , Dominus abstuιii, ad se redegit. Sieus Domino placuit, ita factum est. Sit nomen Domini benedictum n ecula. Vos autem, qui ad hanc humanitatem sicut decuit, honorifice convenistis , regratiati ab amicis proximis, poteritis recedere, quando vestrae placuerit voluntati.
OUum super varietatibus seculi
quidam juvenes conferrent, delectarentur ad invicem, surrexit nus ait: Ex abundantia cordis mei loquitur os meum; meditationem intrinsecam in conspectu vestro totaliter aperiamis exponam, quod nihil inde aliquatenus subtacebo. Ego, inquam, incessanter afficto, ut haec nostra Civitas esset eum quoliber devicinis proximis in confictu ut nos juvenes qui tamquam seminae stamus jugiter otiosi si propter imminentem necessitatem rus potiremur
armorum, ac studiis bellicis in . eniremur audacter instructi. Et hoc Ndeo cupio, quia inter virtutes Seculi, quibus homines venerantur, armorum probitas praefulgens cunctas exsuperat, praevalet uniuersis. Ecce illorum, quos fama probos prae dicat armis, post transitum natur lem memoria vivit, nec deperit nomen ipsorum in secula, sicut Poetarum manifestant historiae, Franci genarum commendatorum vulgarisidioma deseribit in diversa Volumina diutius diffusa per orbem. Quibus utriusque sexus gratulantur corda nobilium is aliorum; qui inde
leguntur a Rectoribus, vel recitatoribus auribus intentis, animo di- ligenti qui alias quomodolibet
literati perlegunt per se ipsos. Praeterea si parentes viderent filios esse validos vel audaces in proeliis, sese viriliter rebellibus opponentes , nec dantes terga fugae, sed facies protendentes terribiles resistentibus adversas, tam ipsi, quam tota progenies laetaretur in cordibus suis ac in propriis domibus inter alios facies ipsos magna praerogativa gauderet. Benedicunt illis is deprecantur attente, ut benedictionibus repleantur. Commune non suum hujusmodi tales aggregarat Consiliariis praeelectis tam publicis quam privatis, Wpra ficit ordinibus ossiciorum agminibus pugnatorum. Dat sibi gratiam apud gentes, locus in agendis communibus promovendis plus forte quam natura talium assumere dignaretur. Haec Malia multa, quae favorabiliora possent induci, si vellem' protelare sermonem , persuadent animo meo concupiscere, quod si quando haec Civitas nostra labetur in uerram cum exteris tempore juventutis meae, contingere, istud, ut juvenes habe-
432쪽
haberent materiam exercitandi te cir-
ea bellata experiendi vires proprias contra oppositos ex adversor ut qui virtuose pugnarent, gloriam reportarento laudem qui vero inaniteris remisse, erubescerent inter suos reputari debiles cingrati Animemur ad arma, carissimi, quia laudabilius nobis existet in arte bellica nostrum studium frequentare quam inermes dare membra quieti.
Marcescunt enim otio corpora Audivi namque plurimos dicentes saepe, quod usus cuncta docet, jusus abesse nocet; egetium Philosophum de re militari tractantem referre, quod in proeliis non tam multitudo virtus indocta, quam ars: exercitium solent praest revictori Rm.
R Espondet alius. Si desiderium
tuum justis rationibus juvaretur sicut levi cupiditate deducitur,
non crederem si culpandum. Nemo
enim existimare debet, generaliter esse prohibitum, maxime quum necessitas exigit, armis bellicis ministrare. In iis autem ab antiquo fuerunt non solum viri Seculi, sed
etiam justi plurimi, pro ut in scripturis testimonium publicum reperitur , parati utique armis ad pugnandum , quoties expedit sibi vel patriae quibuslibet esse diebus. Cogitari tamen prius debet deliberatione praevia, antequam ad pugnandum armetur, an virum ipsum pugnare necessitas decernat, an voluntas Sine cessitas hoc non est reprehensibile, quum legem non dicatur habere necessitas autem voluntas via
cupiditate . vel crudelitate nocendi
sive feritates bellandi libidine dominandi crassandi super rebus alienis . hoc juste eulpatur plerumque aeriter. Iunitur: quia Deus
violentias L abominatur injustas redundat aliquando in victorem, qui excidit improbe in oppositum. Non
debemus i ergo asseclare i nos, juvenes Bi propter istensionem moriam virtutis Civitatem nostram cum vicinis uerram habere, quia tanta posset eorum
esses de facili multitudo quod Thimale, i vel nullatenus ' resiste et fortitudo nostra. Nec ipsi sunt ita viles armis, fortitudine morporis desti turi , quin no viriliter, debellarent,l penderet dorsan victoria in even- C tu. Et licet armorum probitas nulla conferat L apud parentelam et Communitatem gentes quac in quoi eloquio per . singula numeras ii, opta rem potius esse probus scientia quim armis Eligerem utrumque, si divi- n grati v sperarem pariter obtinere. Quae . duo . tamen Indi gravi dispen- di, Communitatis nostram possemusta consequi, si vellemus. Sed incipiat
aliquis in loco matura scientiae, ubi frequenter bella Ieruntur,' vel ibi scientia Manifesto scetur Poterit in utroque, quamvis diversis temporibus, in cultu dispari, edoceri in in altero virtutem corporis, in altero ingenium spiritus exercere Militare insuper inter nos levi valemus.
erit illa talis via nobis doctrina sufficiens . ad bellandum sequemum vicinarum consuetudinem Civitatum r& reputabitur esse, communis industria nostris, suis , propulsandi repugnantes proeliis. Inter hujusmodi autem laude proelia, odiosa non est , , quod ad uium addiscendi , iis lepantia, multa, misi quod ludi
433쪽
ludi baculis, hesia ferro geruntur . Illorum, quae diximus, eis videantur varios intellectus habere, Maliquantulum Mntire, unica tamen est intentio, ad eumdem tendunt effectum , videlicet ad utilitatem propriamo communem. Verumtamen communis est praeferenda privatae status cujus si, donec esse poterit sine partis nostrae speciali culpa praecedente in tranquilla pace servabitur , crescet fortitudine , scientia moribus, di facultati hus in immensum. Si quando ver aliter contigerit, tunc juventus instructa praedictis operabitur vires suas, fictus laboribus virtuosis . le quidem qui cuncta novit suppleat in sum- cientiae nostrae defectum, Terram Cnostram sub sua protectione gubernet
M augeat culmine pleni j honoris
A o. Revertamur ad propria. Non est pro nobis dies ista Nostrum namque est secularibus judiciis, non profunditate sapientum , in qua delectantur prudentissimi, delectari. Non prosequamur in convenientia nobis , nec ingrediamur terminos alienos, ne culpemur exemplo simiae errantis in nemore, quae quum deberet, ne ca- peretur, lucum effugere tenebrosum,
resedit in dum e calceamentis ligatoriis , calcearet sicut ut talia curae, tunc deprehensa extitit abducta, ac servituti subdita venatoris . A simili possemus subtiliter laqueari, si pensaremus consiliorum onera derre,' quam vix aliquando post assueti in periti
sustinere. Quinimo quando succum bunt depressi sub pondere, praecipitant consilio opera saepe sua. Abjiciamus ergo cogitationes novaS laetemur delectationibus consuetis. Habet autem haec nostra Respublica Rectorem providum , officiales ministrantes eadem aes Consiliarios
vehementer convincor , quum veneramus spatiari, quare tam improvide, quae sunt nostra, dimisimus adhaesimus alienis. Ecce verbis in omnibus nos multi juvenes hei praetentes tracti per devia ardua, Qvalde nobis obscura ducti sumus ad tabernaculum sapientissimi Salomonis , ubi sapientes aetate longa provecti flexi sedent, deliberant super conditionibus Mundi reminiscendo de praeteritis, de praesentibus disponendo de suturis, quantum eis largitur divina potestas, perspicaciter provisuri. Portae Templi enim non patent juvenibus. Ipse enim loci Dominus dixit in Proverbiis suis: nam juveusntis V praeelectos , quibus feliciter guberna- Iror admiratione non modice, tur: Ipsi ordinent . dijudicent', disponant, quae cognoverint magis utilia tranquillitati communi: nos stemus parati viriliter' attent , ut
quoties opus extiterit, vires juventutis nostrae ostendamus taliter fore fructiferas, quod inde merito a Communitate nostra reportare possimus
gratiam di honorem, ipsa per exercitia aliorum nostra uvamina studiosa sublimem statum obtineat inter cunctas provinciae Civitates, ω ad doca remotiora fama convolet
434쪽
bellica firmare tractatum , qui pro culpis hominum ad vindictam saepe malorum per orbem velut plaga delabitur. Et tunc venit ira Dei suder filios diffidentiae pariteris nequitiae. Et ideo si quando facula discordiae ex causa quacumque succenditur inter gentes, confestim meditari debent attenta mente prudentes,
acuitate ingenii perpensim perscrutari, ut igniculus ille pessimus omnino decrescatis pereat, Ge- pulsis odii stimulis concordia dominetur vigeat remedio saniori. Concordia namque mittit amorem. Pax bonam procreat voluntatem. Ista exsuperat omnem sensum, corda
intelligentia hominum, atque divitias custodit auget. Istud donum tempore Nativitatis Christi Deus dedit hominibus, quum dixit Et in
terra pax hominibus bonae voluntatis
ipsamque reliquit eisdem, quum ascendit in coelum , dicens : Pacem
meam do vobis. Paeem meam et nquo
vobis. Haec vultu benigno respicit ad amantes, dirigit gressus suos in semitis mandatorum suorum , sub umbra alarum suarum protegit ipsos omni jucunditate uvaminis, ac abundantia ditat rerum ubertate
Virtutum. Hoc nomen gloriosum tribus figuris describitur. Per primam intelligitur ater Coelestis, qui in terris cuncta praeparavit hominibus. Per secundam Amor, idest Spiritus,
qui Patres descendit in Filium.
Per tertiam Jesus Christus, qui mediator exstitit inter Deum, homi
nes, resormans genus humanum re
parationis gratia, quam amiserant primi parentes per originale delictum. Dicet forte aliquis vestrum Hie homo vult nos There suasionibus suis ita pacificos, ut si quis dederit cin una maxilla, praebeatur ei
B altera Fateor, inquam, non esse verum immo secundum diversitates temporum qualitates negotiorum, volo vos sortes, lenes , ut res expostulat esse . Cupio vos tamen moderatos mentos ad bellat atque, si ulla instigatione contigerit, ut vos trahat necessitas, non voluntas, tunc
excusabimini delicto, quoniam , C licitum est unicuique vi repellere propulsantes, justum movere hel lum , si ex edicto, vel pro justitia
moveatur, beato Augustino testante
qui ait: usa bella diffviri solent,
quae ulciscuntur injurias . Sic gens vel Civitas petenda est, quae vel vindicare neglexerit, quod a suis improbe factum apparet , vel reddere quod per injurias est ablatum . Ex praedi-d is manifeste redarguitur indiscreta voluntas, jam maxime , quod innumerabilia . immensa pericula consuevere saepissime ex ipsis proeliis provenire, videlicet animarum perditio , strages corporum , incendium, vastatio, destitutio honorum , diminutio rerum mobilium , laga incolarum, in carceratio captorum,. dispendia, quae fiunt in vinculis, magni labores, pugnantia sub fortuna timor valde succumbendi, quando cum eminentioribus pares esse nequimus proverbium rusticorum reprobat pugnam inter unum solumis duos, ac fabula vulgi deridet conflictum ollarum, quarum una est lutea, in altera aenea, nam
435쪽
a quocumque fiat concursus ad alteram . terrea semper eliditur, succumbit fortitudine durioris. Intellexistis sub compendio praelibationes meritorum pacis guerrae, qui fructus saepe proveniant, Xeantque. Altiora istis propinabunt, quum re' qui siti fuerint Sapientes, quorum sapientia est speciosa gloriosus intellectus eorum . Ipsi utique provide cogitabunt de prospero statu ei publicae nostrae, habebunt memoriam praeteritorum, scientiam prae sentium, providentiam futurorum. Viri namque in multis experti cogitabunt multa , ponderabunt sermones
suos, prius in mente depingentillos, Qter limam sentient, antequam ad linguam deveniant. Viri siquidem sapientes liberant a molestiis
Urbem , prosapiam suam . Etenim melior est sapientia quam sortitudo, e . arma bellica Iuvenes, qui ad haec experti sunt pauca, non sunt sufficientes ad ista quia inexpertus pauca cognoscit ideo tractare vos vel disponere de praedictis, quasi inutile putaretur. Illis autem, quibus Dominus altitudinem scientiae ministravit, ostendat ordinare, quae nobis utiliora persa stant cum avgrnen- Io gloriae sanctae suae.
aliorum locorum, quod vos existitis signum positum ad sagittam, cui aliquando invidio incessanter oppressi aciunt fulminant jacula
blasphemiae. Unde vos oportet r. mari armatura justitiae, ut possitis stare adversus insidias detractorum. Induite ergo pro thorace justitiam,
accipite pro galea judicium certum, sumites scutum inexpugnabile aequi tatem, portat baculum in manu dextera non arundineum, sed ligneum ω fortem, similem laculo pastoraliquem tenet Ecclesia ab ........ Qui
baculus est ipsa parte fertilis acu
tus, ut stimulus, in medio rotundus rectus, in summitat: recurvus B purus Per acuitatem rigor, per rectitudinem vigor, per recurvitatem
mansuetudo figuratur. Rigor est domini, vigor est opuli, mansuetudo consilii. Instantia simul congruunt cuique, eis conjunctim habiti; bunt directe factores regiminis ipsius. Rigore dominus. feriat delinquentes, vigore Populi constringat terreat resistentes, mansuetudine consilii examinet diligentissime delista nocentum , antequam dijudicet vel condemnet, tune gestet stateram in manu, in utroque penso justitiam, idest rigorem misericordiam ' inde mansuetudinem portet. Et si per justitiam reddiderit peccati sententiam, per misericordiam peccati temperet poenam, si umquam facili qualitas poterit moderari, ut justo libramine quaedam pro aequitate corrigat, quaedam vero per miserationem indulgeat Circa namque subditos suos inesse debet Rectoribus, inter Consules mitericordia, pie saeviens disciplina, ut nec multa a speritate exulcerentur . subditi nec nimia benignitate solvantur. Sit pariter in Rectore discretio justitiae, quae seriat. Sit, consolatio sum mitatis baculi, quae substentet. Sit amor, sed non emolliens. Sit rigor, sed non exasperans . Sit eius, sed non immoderate saeviens. Sit pietas sed non plusquam expediat, parcenS.
Et si sic exstiterit justus Rector, non adversabitur ei quidquam mali, sed
436쪽
dabit sibi D minus rectitudinem , custodiet se opulum suum in magna plenitudine gratiarum. Ut ista
possitis, ante Domino, digne promereri, Rectores , stat oculi vestet super pauperes, egenos, Qvirtus vestra defendat ab oppressoribus suis Ortanos , viduas ac pupillos , quos miseratio divina, legum humanarum latores, quod miserabiles sunt personae, magnis privilegiis munierunt, .magnificaverunt praes diis Sed multoties Legum ministri non plene ministraverunt eisdem in adjutoriis praeceptivis. Scitote insuper quod cuique jus reddenti observandum est, ut omni petentri benignum se praebeat auditorem, sed contemni
non patiatur. Nam ex conversatione aequali contemtio nascitur dignitatis. Sed in cognoscendo nec excandescere adversiis aliquos, nec precibus calamitosorum illacrymari oportet. Id enim non est rem Iudicis constantis, cujus animi motum vultus detegit. Si quis autem Iudex
latronem filiis deprecantibus motus, vel lacrymis uxoris ejus flexus, absolvendum putat, cujus adhuc latrocinandi spiret affectus, nonne innocentes tradet exitio , quia liberat multorum XV ia cogitantem nonnesi quidem quum uni indulget indigno,
ad prolationis contagium provocat universos Scriptum est 'Facilitas Ueniae incentidium tribuit delinquend . Praemonitus fere circa principium
hujus opusculi re piloget hele, observet, quae ibi leguntur in para-
gor Populi, si aliqua vice requiritur assistat viraliter se regenti, obstet potentissime renitenti Rectori ut suo puro, forti juvamine rigor sibi subjiciat delinquentes pro suis excessibus puniendos. Suum favorem
A sibi tribuant ad promovendas magnitudines status prosperos Civitatis. Mansuetudo Consiliariorum solicite intendat. sedulo ad persuadendum tuo Rectori, ut cum multa prudentia Wdeliberatione perspicua Populum regat sibi commissum nec
nimia festinatione, nec tarda remoratione perficiat, quae imminent in regimine peragenda, sed quaecumque locum sortiantur tempus, prout discreta requirit consideratio sapientis. Si enorme vel detestabile crimen occurrerit, tunc feriat rigor Domini, mansuetudo consilii compescat si vero leve quod . modice laedat offensum, gravem dissuadeat ulti nem Memento tamen, quod si reum morti condemnari prospexerit, persuadeat judicanti, ut mortis sententiam non ferat in aliquem , nisi animadversionem in facinorosos sit adeptus indultam. Et quandocumque multitudo fuerit in causa, cogitet severitati parcendum, ne accendatur furor o uti dilaniet quaecumque sunt prospere inratiose peracta. Daret mansuetudo solicita, frequenter persuadere Rectori, ut studium suum situ sit inter cuncta praecipuum retinere Terram, quam regit, in pace, qui beati pedes portantes eam, calcantes superbiam seditionis iniquae. Et commendent jugiter Civitatem suam Altissimo custodiendam deprecationibus subjectivis ' quia aliter frustra vigilat, qui custodit eamdem , quascumque ponat excubias. Sitque obediens servitor in praeceptis
ipsius Womnia sibi prospera cedent, atque sui Regiminis adjutoriis suffultus divinis, erit exitus gloriosus. Impono finem dictis meis, ut nomd linquam n lineu mea. Et sodali prece deposco Lectores, ut parcant
insufficientiae insipientiae meae. Et
437쪽
8SI DISSERTATIO UADRAGESIM EXTAE Suedi
Et si non invenerint coloribus rite Atoricis coloratum, non ideo detrahant huic opusculo meo levibus verbis composito pro Laicis rudibus instruendis Lac enim simpliciter per potum sibi propinavi escam, quoniam pocula fortiora , duriores epulas pro debilitate nimia praesumsissent. Dursis iustit a contra Rectores
Vos, inquam , convenio, o seculi otestates. Respondete mihi, quares inanis gloriae , cupiditates fre-
ouenter etsi non ' omnes, ' mandata
Legis aransgredimini decularis quin immo praecepta , conditionis r utriusque juris nam decuti quam divini dicentis diligite iussit avi, aut judicatis erram nolite falcem in messem mittere alienam Nun es dicatis nonne sufficiundi vobis . Leges, quae diversimode funiunt laetis nocentium , ura municipalia, quibus sese pensato moderamine statuitur opuli cohaerentia, ac etiam consuetudines approbatae locorum, quibus insuper incolae se latiuntur adstringi, nisi quod arbitrio itimin L multoties stolido, maxime suum vultis mitionem dumeres inconcessam. dicentes
Si volo. Si pro ratione voluntas monreminiscimini, quod finito officio administrationis vestrae, publico destituti regimine, ibidem remanere de
betis, ubi gessistis, illud non pri Evatim in domo vel alibi, sed publi lce ante Ora omnium, quos , rex istis,
quinquaginta dierum spatio respondere super gestionibus vestris, damnari graviter maleficiis vobis per cillos quos se gravastis cindebite, quum regebatis eosdem λ Item .estis immemores juramenti quod secundum leges in Statuta praestastis in initio dominatus salutis propriae, cujus nemo debet sani capitis oblivisci quo tenemini subditosis devotos vestros paterne tractare atque
illaesos undique, quantum poteritn, custodire eos quidem, qui innoxii sunt, undique innoxios conservare, noxios autem in poenae supplicium secundum legemin omnem communem punire justitiam . Videte quamstulit m iaνdi corde ad credendum , quan tum erratis in officiis vestris propter solummodo seculi vanitatem. Abstinete itaque ab iniquitatibus & operibus pravis estote contenti praemistis finibus vobis datis, ut luceant opera vestra coram hominibus, Mexitus officii habeatur merito commendandus. Potestas respondet. O Pia mater, lux nostra constans, perpetua voluntas, jus suum cuique tribuens, regni undidomina, cundia ponderans, disponens singula, prout natura inclyta persuasit cur nos ita acerbe tuos increpasti Ministros qui ad tua sequenda vestigia totis semper viribus anhelamus. Tu ipsa jus dicentis iaficium esse latissimum statuisti, modo quum in immensum inoleverit iniquitas, acrius solito punienda, novi morbi novis indigeant medicinis, intendis coarctare licentiam corrigendi nocentes, ampliare carcerandis viam materiam malis in
me debacchandi Nihil aliud erit L
stud, quam annullare in contem- tum apud pravos quoslibet reducere Iudicantes sic excresce oppressito calamitas impotentium , orientur irae, rixae, discordiae, dissensiones , aemulationes, seditiones, con
438쪽
Iae reparabuntur cito nocendi quae- eumque per nos exstiterant limitatae,
suumque perfidia properans addet opus. arce, Domina, perscrutare perspicue lapsus humanos quibus enim saevierint obviandum, nam facilius prolabuntur in delicta moderni, quam fecerint vetusti, qui ha ctenus tuae degebant tempore novitatis Corrupti sunt mores hominum ultra modum, Mabominabiles factae sunt semitae impiorum . Si non erit qui respondeat stultis secundum stultitiam suam , replebitur terra proverbio proclamantis male qui venit qui parum poterit in hunc modum. Et certe satis est credibile, quo monstramus, quoniam postquam veniret praedicta judicari , non formidarenta nefandissima prosilire quam plurimi, quos valde majori timore terrent ministri utentes arbitrio suo, quam ex ipsa, qua nos compellis eos si deliquerint, commisi nobis regimine castigare.
pervenit de excessibus Potestatum in subditos, quod illum cumstentio pertransire nequirem nisi vellem nodos italu machinae mundia. iis, quae tegit singulas nationes, mxibus praeceptorum civilis sapientiae colligatas. Unde vos moneo, exhortor imitatores mei estote jus suum cuique tribuentes, observate
rectos tramites, non devian rex per devia, sicut saepe consuevistis ' ut
quum deficit probatio in delictum,
eonfestim concurritis ad tormenta,
vim distinguentes, ut jura distinguunt, qui inuales, quando quo procedant indicia, a quibus ex causis cuilibet, a criminalibus torquerita
A beant nec considerantes, quanta tali hus quaestionibus sit fides habenda.
Et ita non caute ioceditis multis horis. Nam plerique in patientia sui, duritia tormentorum , aliter ipsa
contemnunt, ut veritas exprimi nequeat ab eisdem Alli autem ante sunt, ut potius in quovis mentiri velint, quam brevi mora talia lustinere tormenta 'o ideo confessiones reorum sic extortae non habentur a jure pro exploratis facinoribus, nisi postea tuti dudum perleverent in eis.
Cavete igitur ab injustis judiciis,
exactionibus illicitis nec per potentiam vestram opprima sis eos, qui
non sunt vestrae jurisdictioni suppositi maxime custodes rerum villi eos Iesu Christi, ut quum tempus reddendae, prout gessistis, rati
ni advenerit, non inventat vos restitutioni obnoxios 'quoniam : non dimittetur eccatum , nis estituain . ei
remissum fuerit, ablatum. Dirigat Dominus gressus vestros in semitis suis, perducat ad exitum Regiminis gratiosum.
Nier omnes humanas conditiones , seculi varietates, nihil est salubrius deliberato consilio . psum
namque animos dubitantium recreat, vota dissidentium reformat in unum,
requiem reparat in quaestionibus dubitabilibus fatigatis . Tantam quidem utilitatem reddit in gentibus pretiosum consilium, quod varie diffinitur a multis Seneca hilosophus' prudentissimus ita diffinita Consilium
.s deliberationis tiaeuiam, quod οβιι-tatu a iνι ρν enν hus vel amicis, in communibus negotiis et privatis
Tullius praecellens: COUlium in se liquid Deiιndi vel non faciendi, ter
439쪽
eucog xata ratio . Hujus ultimae dissi Anitionis ardua est meditatio , videli
itaque oportet esse intendentem , ingeniosum,' gratiosum . Et ita haec ω alia requiruntur, rus sies facundus voce, in inventione ingeniosus. honestus moribus pronuntiatione ornatus . in consiliis, inter varios
negotiorum eventus astutus, facundus voce clara , cum modulatione sonora Nec lingua sit halbutiens, sed expedita, habeat aptitudinem in
loquendo. In inventione ingentosus ut attendat acutius, in circumspectedisquirat . ut quod securius istilius repertum fuerit subtilitates
inventiones allorum is suam meditationem capiat exponat. Monestus moribus, ut fidem conservet,
suadeat pacem , concordiam commendet. discordiam evellat de mentibus auditorum , si poterit. Gestuso gressus 'abeata moderatos, ruta placidius ab lauditoribus iecundetur In pronuntiatione ornatus, ut suavibus fruatur eloquiis . In prolixitate vel revitate verborum moderatus existat: sermo enim prolixus genera confusionem nimis ire vix obscuritatem
Sapientia terminet utrumque, pro ut tunc tempus aequiritis materia di cendorum . lingua sapientum ornat scientiam , quae procedunt de clabiis suis , mundi gratiora provide in consiliis. Asiutus sermonem, quem pariturus est, prius in mente depingat, ter limam sentiar, antequam ad clinguam deveniar. Ad mentem reducat antiqua. Fraesenti callida subtilitate disponat uxa temporum qualitates . Futura provideat quan tiam divina gratia permittit: in cinter varios megotiorum eventus Ma-
tu res ponderate delineret, ne prae cipitet consilia & opera sua . Nam impetus 9 atio Iunt inimica θι. I super Consiliarii mementote , quodo es homines , ut ait Sallustius , auἰ de ebtis tibiis constitiant, ab ara , di , , amicitia vacuos esse oportet. Impedit ἐν animum , ne possit cernere vera m . Odium ex coecat mentem hominis, deducit in tenebras , n videat justitiam vel aequitatem . micitia inebriat sensus humanos, ne Cpermittit discerni veraciter, quae pro fiteri debeant, vel negari . Solius partis, quam diligit, appetit persu dere iuvamen . Nec praetermitto quod hodie consuetudo doctrinam antiquorum nostrorum , a quibus se sum habemus, exsuperat, magI- si ratum. Salomon enim docuit, plures alii , habere consilium cum
paucis, specialiter ex senioribus , quia eorum sapientia est speciosais gloriosus intellectus. Nec debet praeteriri narratio seniorum ' nam juvenes inexperti non multa eognoscunt. Et haec Principes seculi adhuc o servant. Ex adverso Communitates locorum multos vocant, eligunt ad Consilia Terrae suae, inhaerentes forte regnis illis , quibus quod omnes tangit , ab omnibus comprobari debet, ubi honum, ibi emolumentum . Et etiam auctoritas dicit, quod omnipotens Deus aliquando revela humili, quod celat potenti. Et pluriami , praesertim iuvenes divites, gloriantur interesse consi Dis privatis patriae suae, ut videantur praeexcellere cum vicinis . Quidquid sit, tu
heat consilium peritorum . . . Cetera desuerantur
440쪽
Verum progressu temporis , sive quod nimium potestatis collatum fuit se videreturiraetoribus iis, sive quod Populus a Nobilibus discors iae fectum sibi peculiarem voluerit atque haec frequentior caussa fuit sive etiam quod interdum non bene collocata crederetur in uno Potestate tota
paene auctoritas cura civilis simul ac militaris regiminis coepere Civitates liberae praeter Potestatem alterum habere ossicium , hoc est Capitaneum Populi, exterum ipsum Eadem ratione in Romana Republica invaluit Plebis Tribunus, Magistratus videlicet amplisssimae auctoritatis. Erat ejusdem Capitanei munus militiam regere, di quoties exigebat
occasio, tumultuantes compescere atque in eos animadvertere, pro ut major minorve ei auctoritas conferebatur. Proinde in antiquis Urbium
Staturis multa habentur de juimodi
Capitaneis. Haec etiam nomina , munera, multis tamen immutatis,
perdurant in Civitatibus, Serenissimae Venetorum Reipublicae subjectis. Sedo praeter ejusmodi Capi-
no integro, aut sex mensibus durare consuevit, eligebantur interdum Capitanei uerrae, quibus cura exercitus in bello committebatur, eisque subesse consuerunt milites exteri, quo aut pedibus merentes. Utroque tamen officio unus plerumque fungebatur . Ego tantummodo proferam
exemplum Epistolae , per quam futuro Capitaneo opuli denuntiabatur illius electio . Illud nobilis vir Hubertus en vogitentus, dum vivebat, hausit e membranis adservatis in Nos comi Senensi Sanctae Mariae calensis.
Epistola Populi Senensis invitantis ridericum de Burgo ad munus
Capuaneatus, ad quod eiectus suerat, Anno 1237. Nobili O egregis viro , Domino
Frederigo de Burgo , Honorabilimiliti, quem fani laudabilis, honorabilis merit recommendat, rene υἰe
pe praesentes Literas facimus manifessum , quod nos sequentes mandatum auctoνitare nobis concessam datum
a Consilio Campanae Populi Senenses, ellaendi Capilamum optili Senens pro Anno futuνo, silicet a Kalendis I nuarii proximis, i sque ad Latindas Ia- nuari alias sequentes e confli de vestra nobilitate, a fama laudabili, ,est onomine glorioso, nominaυimus vos pro
Capitaneo in Capitaneum Populi
Senensis pro tempore memorato, pro fa
nariorum Senensium minutorum, vobis
laudo se solυendo ab Uniυersitate Populi S uens iussa formam ordinamentoνum, Constitutorum , O Confiis, um iυersitatis eiusdem. Ita amen, ac vos primo iuVetis, ct promittatis euus venire, o Senis esse in fessiυi; te omnium Sanctorum proxime ventura, ct it rare ad Conssistitum Populi Senensis clausum ne aliqua diminutione vel adjuncto, postq*am Sena fueritis , Osaie, O morari ibidem , secunda mor-norem Consei;uti praefati, cum uno Miliit