Annales Academici

461쪽

Iudaeos pro civibus vix habitos libertatem neque mercaturae neque iudustriae exercendae concessam, sacultatem opthionem cum suis civibus ope pre communicandi valde circumscriptam, ius privatum incertum et varium, iudicia multifariam composita, occulta, scripta. resecto magis est, ut miremur tamdiu passos esse Germanos, ut harum rerum res matione carerent, quam ut eam assequendi occasionem iam omni quo possint studio, adprehendant Quod si consideramus, tot tantisque rerum politicarum ante hos quinquaginta annos conversionis huctibus, ad nostra usque tempora, pariter serme caruisse omnem Germaniam, acile etiam intelligimus, qui fiat, ut communi quasi studio ad illos percipiendos tendant singulae Germaniae partes, eo magis possentes potentesque suturae, quo magis certum sibi proponant finem, quo magis totius Germaniae utilitatibus singularum regionem postponant commoda.

Sed hoc ipsum, A. H. quot quantisque premitur dissicultatibus liacis quaeso definiat, quibus finibus ita distinguatur communis Germanicarum gentium patria, quibus vero definiatur vel Austria, vel sustia, vel avaria Quis fines regat inter Tutoris Regni Germanici et singulorum Regum rincipumque potestatem Quis de imperantium recte statuat et subditorum conditione, vix eadem tamen in regnis, variique ordinis principatibus et urbibus liberis, quibus Germania continetur Eritne igitur Germania una simul et multiplexi Eritne tollenda singularum regionum laederatarum libertas, ut nova illa constituatur Germania, quae derepente cum simulacro Regis, territorium obtinuit et copias, iamque pomoeria vix condita prosere gestit 3 Est sane hic gravissimus simul et subtilis Iureconsultis explicandus locus, qui nisi ab iis explicari recte possit, novo, regno dicam an foederatae Germaniae reipublicae - neque unitas paratur, neque stabilitas, neque dignitas, sed iurium confusio et brevi bellum civile, ut in Francia, dictatoria potestate unice compescendum. Est autem Α ΗΗ. nostrorum temporum etiam hoc proprium, ut ab indoctis pariter atque a doctissimis quaestio quotidie vertatur de republica optime administranda, de tributis ad novam normam imponendis, de me catura, navigatione, industria magis minusve libera Cavendum omnino

462쪽

452 Q in Laest, ne etiam in dis Ulinis soluta ab eo recedatur quod iustum est et aequum, quoque magis homines iam ad utilitatem omnia exigunt, eo diligentius nobis emiendum est, ut in his quoque νcommuni utilitate servatis suam cuique tribuamus dignitatem.' Nam pendet totius Europaeae societatis singularumque gentium conditio primum omnium a iuris tutela. Sed quid haec omnia ad ius inarum, quid haec ad ius privatum hodiernum, mandatam illam mihi in hacce Academia provinciam p Scilicet firmissimum est in iuris privati studio praesidium civitatium et hominum, atque ex hoc veluti sonte manant etiam illae disciplinae. Nonne ipsum illud gentium ius exponitur subinde tu privatum in ma negotia gentium Nonne Corpus illud iuris civilis Romani, quod dieque scriptam continere dicitur iuris rationem, iuri etiam publico et gentium quasi sacem praetulisse videatur Profecto, cum rotas ille noster universum ius belli atque pacis non perituris commentariis illustrat, non immerito suam de gravissimis argiunentis opinionem etiam Romanorumqu- reconsultorum sententiis, utut de iure privato dicentium, confirmat. Quodsi inter gentes et in publico civitatis iure, pariter atque in iure privato, de vendi libertate, de occupatione, de dominio, de obligationibuου agatur, mirum non est, ex hisce argimentis iuris privati bene cognitis egregie illustrari etiam ius gentium et publicum. Quid quod in iure publico explicando saepe de paelo dicant, sive tacito, sive magis etiam X- presso, inter summum imperantem et subditos inito, aut inter cives ipsos in civitatem coeuntes Ius autem gentium nonne praecipua sui partes deribus nititur et conventionibus Et sic non saceret etiam iuris privati, hodiem etiam, interior cognitio ad ipsum ius gentium penitas intelligendum, interpretandum, vindicandum p Videmus o. ΗΗ hac nostra aetates mam mutare, interire vel exsurgere eum alias aliasque civitates, nonne magni momenti, et ex iuris etiam privati cognitione illustranda erit quaestio: de continuata remna, de coemone in ius et ossicium, deque iniser adiso actis quae ad alios nullo modo pertinent Νonne negata in rebus aliarum gentium his invitis infercedendi sotrata cohaeret cum libera vendi pose late iuris privati Nonne opem ferendi nece ita saepe tun id -- f

463쪽

eonventione, quae interim legem contineat, a qua neque contrahentes ipsi neque eorum successores recedant, idem est in iure privato atque in gentium iuret , utinam Imperantes et subditi, utinam Europae Hincipes et Civitates ipsae hanc iuris privati admirabilem simplicitatem, indubitatam Veritatem, verissimamque aequitatem, suis etiam negotiis publicis adplicari semper paterentur, id diligenter tenentes, nisi quod iustum sit utile esse nihil. Scilicet cum Danica Italica, caeteris, etiam ipsa illa lamburgica quaestio, quae nos hoc ipso tempore vexat turbatque ad iuris principia

revocanda est. Habeatur ratio temporum et personarum, - quae tamen

foedere nititur, regionis conditio tolli non poterit, nisi foedere in contrarium acto negligi autem non poterit quaestio, quocum foedus sit initum, quis vero ut ab eo recedatur urgeat denique vel ex iure privato constabit, neminem succedere in emolumentum quin etiam onus in se recipere videatur.

Quod cum dico A. ΗΗ. prosecto non hoc volo, nullo modo a iuris privati recedere iuris vel gentium vel publici placita, hoc vero contendo: eo plenius diligentiusque ipsum cognoscendum esse ius privatum, ut hoc

ipsum recte perspiciatur, an et quatenus eius praecepta ad alteram iuris- prudentiae partem recte transierantur nec ne Sane si in regionum occupatione nescio qua symbolica admittenda saepe magis quam oportet a iure privato recedunt, quod plenissimam adprehensionem requirit, negari tamen nequit, ipsa hominum in civitatem consociatione circumscribi naturalem singulorum agendi atque de suis rebus disponendi facultatem; quod facit, ut resp. cedere saepe cogamur, quod privatis non cedimus nisi volentes. Ita etiam in successione imperii heredes divisionis principium iuris privati frustra adplicarent, seu potius, divisionem admittentes, ipsam iuris privati distinctionem inter res dividuas et individuas negligerent. - Quo rectius igitur, ut verbo dicam, natura, vis, ambitus et ratio iuris privati intelligatur, eo melius etiam ipsius iuris publici gentiumque fines reguntur. Versatur autem praeterea ius privatum in explicandis iis iuribus ossiciisque, quae nostra penitius intersunt, res domesticas spectat et familiares, et meministis, quam temere in quaestionem quae huc pertinent revocent, hoc ipso tempore, rerum communium et ipsius adeo societatis eversores, qui se summa iniuria ommunista et metalista dicunt. His matrimonium Dj0jtjgod by

464쪽

454 IMA Laridetur, dominium nullum censetur, homo sere ex homine tollitur, ut nescio quae arte summa construatur societas, in qua homines singuli ad onmia alia adhibentur, quam ad explicandas illas animi ingeniique dotes, ad quaa cum societate civitates etiam a Deo pl. ax sunt constitutae Est profecto, est quod tueamur atque colamus illam disciplinam, quae eram non fucatam illam nos doceat philosophiam prorsus practicam, qua nostra ab impudenti iniuria atque incredibili avaritia aliorum tuemur, quae nobis debentur exigimus, negotia contrahimus, personam denique in societate civili agimus Accedit autem iuris privati etiam alio nomine mutata hodie facies. In singulis sere Europae regionibus certius magisque finitum ius scriptis codicibus inductum est, vel ipsius temporis opportunitatibus iamiam paratur. Cognoscuntur ita hodie melius quam olim iura finitimarum gentium Arctior praeterea in finitimis populis, gentibus iam intercedit necessitudo. Ita operae pretium est, ut communi quasi studi ius privatum excolam Europaeum, diversum simul et unum idque agamus adeo, ut antiquum Germanicum illud, imo Europaeum, restituamus tum inveniendi δί lium, quo, in agnoscendis adplicandisque iuris placitis, non adeo attenditur, quo vel legislatore vel loco, quam Quo iure admissa sint. Ita, ut olim Romae, secundum id quod ipsius proprium civitatis ius est, aliud enascitur, quod plurium quasi gentim sit commune, tum civibus caeteris, tum mercatoribus maxime nautisque ad res suas obeundas emecessarium. Utinam Germania, ad unitatem tendens, iuris privati, mercatorii potissimum et cam-bialis, obtineat communionem, aequabilitatem, certitudinem Est haec illa unitas quae et ipsi et reliquae etiam Europae prolatura est. Ius autem gentium, publicum et privatum, si nusquam sine damno ne-

figi in Europa his nostris temporibus potest, imprimis tamen in patria

nostra colendum est et omni studio propugnandum. Νequo hoc nunc urgeo A. quod ipsum tamen negligendum non est, ut omnium, ita parvarum maxime rerumpublicarum semper vel imprimis interesse, ut, quo minus Viribus Valeant, eo magis iure suo nitantur; sed hoc dico: his nostris potissimum temporibus omnem patriae salutem in iure unice esse positam. Quod quo magis appareat, agite, respiciamus denuo patriae necessitudinem eum aeteris et eius conditionematiublica σε MI-Mam IDj0jtjgod by

465쪽

Germaniam incendium excitavit late propagatum. Quid quaeso est, quod illud a finibus nostris arcet, nisi hoc, quod aliis agendi ut velint aut possint acultatem permittimus, simul vero quod nostrum est nobis eripi non patimur. Dicant igitur Germani, ab antiquo Germaniae imperio non alienas fuisse regiones nostros, eas novae, quam condere gestitit, reipublicae adpetant, classem nostram et colonias non respuant, nos conditionem nostram inter gentes Europaea iure nostro tuemur. Caeteras, finitimas maxime, liberas, pacatas, prosperas esse volumus, sed hoc ab illis mutuo exigimus, ut nobis etiam liberis, pacatis, prosperis nostro more esse permittant. Quodsi quaeritis, quid tandem illud sit, quo nos tueamur ab opinion a contagione, ab insatiata habendi cupiditate, unum quod reponam inculpatae

tutelae est moderamen, tua nostrum, et iuris nostri constans apud nos ipsos sententia.

Neque hoc sic intelligi velim ΑΑ. quasi sentiam numquam cedendum

esse tempori, numquam in meliora tempora reponendam esse iurium nostrorum vindicationem; sed hoc volo a cedendum est, cedendum esse non

ab ignorante suumve ius negligente, sive rincipe, sive Populo, sed ab eo, qui sui sibi iuris conscius, bene computata causa, quid agat et qua-brem, recte perspiciat. Quid autem valeat faciatque causae quam quis tueatur iustitia, a vere prudentibus in publico privatoque iure viris p pugnata, non est, quod ego, in hac doctissimorum Virorum corona, plenius latiusque exponam. Haud frustra prosecto ius belli ac pacis exposuit Grotius, ut mare ab Anglorum dominatione servaret liberum. Haud -- stra in patria nostra iurisprudentiam negotiis cum exteris finitimisque agendis tamquam facem adhibuerunt Ianus mitius, Hieronymus Beveminoius, Νicolaus usius, alii. arvam civitatem, quo minus viribus valere viderent, eo acrius fere iuris sanctitate tuiti sunt, ut religione et fide Quodsi iustissimae quam tuebatur causae conscientia nisus est, in patria conspirantibus ab omni parte exteris Ρrincipibus eripienda, Guilletinus Tertius, quam necessariam eam fuisse censetis Guilleta illiarimo, quem patriae et ipsius ad libertatis instauratorem, auctorem, atque quasi parentem merito celebram lSed digito haec indicasse sufficiat. De gravissimis quaestionibus quae hodieque exsurgunt et cum nostrae patriae salute vel imprimis sunt con-

466쪽

456 AN HALLiunctae, nisi cognita causa sententiam serae periniquum est eas plenius exponere neque huius loci est neque temporis. Faxit autem Deus s. ax. , ut in iis explicandis solvendisque ritriae nostrae hodie quoque non desint cordati, prudentes vereque politici virilQuod si haec, quae dixi, valeant de patriae conditione inter caeteras Europae gentes stabilienda curandaque, quam necessariam hodie et nostratibus esse censetis iurisprudentiam in ipsa nostra ordinanda republicat Non satis equidem scio A. an non satis firma in omnium animis inscripta sit sententia, non opinione sed natura ius esse constitutum. Vereor fere, ne suo se posse arbitrio ius mutare atque flectere censeant bene multi.

Ab hoc vitio utinam satia sibi caverint illi, qui in nova lege fundamentali

condenda suerunt occupati Quod si persuasum nobis sit, legem Vix ac ne vix quidem aliud esse oportere quam ius, quo certius magisque finitum sit, in scriptum redactum, prudenter et caute id quod iustum et aequum esse, id quod moribus nostris convenire, id quod ipsa consuetudine iam inumbratum esse videatur, investigare et scripto consignare semper conabimur. uris conditionem, qua utimur, sic flectimus magis quam mutamus et ipsi etiam fundamentali legi addimus, si opus est, aut detrahimus, ad emendandam eam, corrigendam et supplendam, ut legem non quidem omnibus numeris absolutam atque persectam, sed a persectione tamen quam minime possit obtineamus recedentem. Intelligitis igitur u me sacer cum iis, qui egem qualemcunque tandem serendam, ita componendam esse censeant, ut eam emendandi atque supplendi satis facilis detur opportunitas, tum vero ad mores nostros, ad tempora nostra, ad nostras utilitates, non vero ad normam legis per

Minae eam esse scribendam. Quanta autem in his adplicandis principiis postuletur in legislatore nostro prudentia, nemo non videt. Est enim illud opus eo magis arduum, quo plura iam in quaestionem vocata sint iuris publici nostri placita quoque magis recessum iam sit ab illa agendi simplicitate, qua emendatis admittitur perpetua, mutatio, nisi quae necessaria sit, nulla.

De singulis autem iuris publici nostri capitibus ut pluribus agam, et ab hac dicendi solemnitate et a mea persona alienum est. Et vero infinitus

467쪽

O. 457 sermo hic est dicendi locus Nam ut mittam, quam attigi, de mutanda ipsa lege sundamentali gravissimam quaestionem, quot quantisque dissicultatibus locum dat tua criminum et poenarum de novo componendum, ut poenarum finis contingatur et salva sit res publicat nes quantaeque quotidie quaestiones exsurgunt de regundis finibus inter diversas summi imperii beneque distinguendas partes Nonne iam eo ventum est, ut de singulis Decretis regiis, de singulis agistratuum dictis, quin subinde de ipsa etiam lege quaeratur, utrum civibus impositam agendorum normam eontineant, an Vero impune negligi a civibus possint Dicam igitur quod sentio non gravissimae adeo et in supremo consilio reipublicae et in curiis nostris agitantur quaestiones, sed singula sere in quaestionem vocantur, quibus ipsa respublica nititur, principia de his autem vulgus eo maioricum impudentia pronuntiat, quo est indoctius. stineamus ab illa impia levitate de causis his, quo sint graviores, eo diligentius dispiciamus aliorum commenta nobis imponi ne patiamur; sed illud tueamur, amplectamur, propugnemus, quod cum principiis conveniat iuris publici nostri, quod non hominis est inventum, sed temporis opus. Agitur enim in his omnibus res revera publica, omnium nostrorum salus. Quare quod dico non eo pertinet, ut ab iis quaestionibus, quippe gravissimis, abstineamus, sed potius, ut bene prudenterque de iis iudicium ferre discamus. Quo magis autem ratio temporis hoc erat, ut publice peragantur omnia, ut ad sum tum Vocentur plures, eo minus haec, qualia quantaque sint, negligere atque ignorare civibus licebit. Fallor autem aut hic prodesse poterit ipsa illa, quae nostrorum hominum est et temporis dubitandi atque a maioribus accepta in quaestionem rem- candi solertia Falsa et fictilia pro veris sanisque haberi non sinit rerum causas inquiri, earum naturam investigari iubet; sed ita non temere sed caute procedit, non vituperandi sed emendandi animo, Verbo non eversores nos sed artifices facit. Negari igitur non possit nostrorum temporum et

hominum dissidentia atque dubitatio, citi privatum eo diligentius erit colendum. Scilicet incerta fieri non patimur ea, quae ipsis gentium necessitudinibus ipsique iuri publico auctoritatem addunt atque stabilitatem lIlla potius colimus, amplectimur, tuemur, vindicamus, omnibus quibus

468쪽

458 AN AEALLpossumus viribus. Est enim semper ius civile dign- quod colatur, sesnostris temporibus si negligitur, negligitur ea omnium et singularum, a publicarum privatarumque rerum eversoribus iamiam occupanda. Habet autem illud studium suas cautelas. Duplicem longeque diversam viam ineunt, qui vel historiam in iure et antiquitatem unice amplectuntur, vel nescio quod unice practicum ius colere se autumant. Utrique iuris

civilis partem tantum considerant, nostrorum Ver est temporum, nostrum

est hominum, de historica et exegetica, iam paulo obsoletioribus sis, scholis in concordiam redigendis docere. criores igitur sere sint hodie, ut vidimus, et sagaciores homines in explorandis aeris, dubiis, erroribus, quam in contexendis atque in consonantiam redigendis iuris placitis facilius subtiles sint quam docti, facilius singula considerent quam universa, facilius tignum effringant quam aedes exstruant nos eripi nobis atque avelli tot saeculorin monumentum iuris interpretes non patiemur. Exploranda nobis erit iuris cum universi tum patrii potissimum historia, sed attendenda etiam recentiorum temporum ratio nostraque imprimis quam vivimus aetas. Ita autem ipsa illa, quae iurisprudentiae nocitura, hominibus Vero profutura acile videatur, scriptorum, quibus utimur, Codicum ratio, ad artem aequi bonique diligentius colendam novum adseri momentum. Est scilicet codicum nostrorum interpretis haec saepe iniquitas, ut sententia ei iam dubia videatur, quae ad eundem modum in Codicibus Napoleonticis expressa, nullam admittere videbatur dubitationem. Etenim cum leges recipiebamus peregrinas, e egrinorum iureconsultorum commentariis iam illustratas, in Franco-Gallia iam ad usum vitae relatas, eas addiscere nostrisque negotiis adplicare, in verba saepe magistri iurantes, conabamur cum vero Codices editi fuerunt, quibus conficiendis reficiendisque interfuimus, eos recepimus, contracta magis honte, non discendi simpliciter animo, sed ut eos, alto subinde supercilio, diiudicaremus. Ra,

ut mihi quidem videtur, illud vitium enatum est, quo Verba captantur, vis legis et voluntas negligitur, vera ex iuris studio iurisprudentia tollitur. Colenda autem diligenter et tuenda est iuri rudentia germana, ne in illud vitium incidamus o utinam sic quoque disciplinae nostrae suus honos restituatur Utinam leguleii locum rursus cedant veri nominis iureconsultis atque scientia legis distinguatur rursus a iurisprudentia illa civili, quae

469쪽

eum, qui ei totus se dederit, doctum faciat, cautum, sibi constantem, talem denique, cui negotia publica privataque gerenda tradantur lSic enim, ut quae dixi breviter comprehendam, sic enim sentio ut ex iuris Romani studio tractu temporis se explicuerunt caeterae disciplinae nostrae partes, sic hodieque non tantum iuris privati accuratior cognitio sine accurate iuris Romani cognitione nussa est, sed etiam ipsum illud longe gravissimum iuris publici et gentium studium iuris civili cognitione tuto

carere non potest continetur vero universa disciplina nostra communi quasi neque negligendo vinculo; - singulaeque eius partes mutuo se ossicio gustinent; universae vero ad ipsius reipublicae salutem colendae propugnandaeque suntlQuod si ita ad ipsius reipublicae summam pertinere videatur, ut iuris- prudentiam tueamur et colamus, gravissimo sane munere iunguntur illi, qui in nobilissima hacco Academia eam fovendam docendamque receperunt. Equidem cum aut virum optimum, ingeniosum, acutum IANUM RICHAR-DuM DE BRuEx i), cogitem, cui vestro, Viri Amplissimi beneficio ab augustissimo ego succemor datus sum, aut muneris ipsius rationem atque ambitum mecum reputem, vehementer me commoveri sentio, neque satis scio, an me magis temeritatis accusem, qui illud hodie in me suscipio, an

vero Vestra gaudeam in me fide, qui illud mihi obtulistis Faxit Deus

Opi. ax ut neque me neque vos aliquando huius diei poeniteat, mihi Vero datum sit, quod in me est, nisi ingenii et doctrinae, at diligentiae tamen et animi perseverantiae, ad cademiae commoda augenda adserret Tu autem Amplissime LYNDENE nobilitate generis non minus quam animi modestia insignis, venerande senex, diu etiamnunc Curatorum collegio praesis, inclyto nobilissimoque CAPPELLIO dignus datus successor, nobis autem, doctoribus atque discipulis, pietatis et humanitatis egrωum prorsus Xem-3 De JAN BIcBAM DA Baianet non minus vero atque ace aio quam pie dixit lariss. B. F. SURRHA in oratione de emendenda arii inisearia noeaeutiona a demio caet quam habui d. XXVI m. Marti a. UIoc XLVI eum academiae regundae munus deponeret, nuper autem in bonam ferendae legis spem typis describendam curavit.

470쪽

nuper munus, usum erga patriam meritorum egregium monumentum tris omnes, viri amplissimi, diu servet rerum humanarum supremus arbiter, in gratiam vestrorum, in Academiae emolumentum lAd vos me converto, Viri Clarissimi, collegae exoptatissimi ad vos imprimis, qui saccitati iuridicae estis adscripti Summa benevolentia non

tantum me recepistis in vestrum ordinem, sed id adeo egistis, ut omnem nili de suscipiendo munere animi dubitationem tolleretis, omnem dissicu1tatem summoveretis. Scilicet cognoveratis, quam arcto amicitiae vinculo cum optimo et in paucis docto coniungebar TEXIO, quem iuvenem, post HENRIod CoΝsΤΑΝΤΙΝΠ CRΑssu iam Octogenarium et IACOB- mor-CΠΜ RENENIDΜ, virum optimum, primum habui praeceptorem, mox collegam coniunctissimum censebatis autem me sic maxime prono gratoque animo munus esse suscepturum, si iam in Academia, ut olim in Athenaeo, conspirantes mecum, ad eundem finem tendentes, fidos et fideles

iuvenirem collegas; -- nihil non egistis ut mihi hanc fidem probaretis. Tuadeo, clarissimi ΗoLm, tuas illas iuris maritimi et mereatorii celebratissimas scholas in me transferendas, tu Vero, clarissime DE GERR Enem mediam iuris doctrina tua illustrandam, ut mihi saveretis, censuistis. Ita mihi contigit, quod unum optaveram, ut illa, et illa tantum, exponenda haberem argumenta, quae arctissimo imprimis incula inter se cohaererent, meo autem qualicumque ingenio maxime convenirent. Vos omnes, Viri Clarissimilita iam de me optime estis meriti utinam mihi etiam vobis gratiam reseris aliquando liceat, interim vero Traiectinae Academiae Vestra erga me benevolentia prositi Vos autem amplissimi honoratissimique Viri mecum arctissimis sanguinis, adfinitatis, amicitiae, munerisque hactenus gesti vinculis coniuncti )l Te maxime, pater optime, Te mi frater, quem praeceptoris instar olim m-lebam, e etiam quem alterum patrem mihi adfinitas dedit, os Datres