장음표시 사용
11쪽
obliga. in princ. ita clara usura non ni si in huiusmodi rerum contra. ctibus inuenitur. Et consequenter quod quemadmodum mutuu pauliatum, siue occultum in omnium rerum contractibus inueniri potest: sic etiam usura palliata, & occulta in illis omnibus inueniri potest; quin etiam reperitur in omnibus illis; in quibus ob solutionis tempus dilatum plus iusto pretio rigido, oc summo accipitur: aut ob antici-Patam solutionem datur minus iusto pretio pio & infimo , c. consuluit,& c.in cruitate. de usur. ἰk c.ad noliram. de emption. EXemplum primi ι uendo tibi domuin cuius iustuin pretium summum, e rigorosum sunt centum , & quia do tibi unum annum ad solutionem eorusaciendam, vendo tibi eam centum, Sc decem: in hoc casu, ut mutuuPalliatum contrahitur , ita dc usura palliata inuenitur. Perinde enim est, ac si mihi mutuo dares centum aureos numeratos, quos rursu in tibi ad annum crederem ue ut eo transacto centum, & decem redderes. Exemplum secundi, conduco, vel emo a te fructus, aut prouentus tui benefici j ue aut pumigemj, aut alicuius oppidi, pagi, aut alicuius domi nil I cuius iustum pretium, pium, & infimum sunt mille aurei: dc ob anticipatam solutionem anni unius conduco, vel emo non ingentis ;Perinde enim est, ac si ante annum mutuarem 9oo. vi in fine illius redderes mille. Non autem otiose in exemplo primi verbis illis, iuIIo pretio, addidimus verbum infimum, d pium; quia sicut etiam diximus
in Manua. cons. c. l7. num. 228. e c. 23. nu 79. dare minus pretio iu-llo, summo, & rigoroso ob anticipatam solutionem, non est v iura, nec peccatum, modo detur iustum, medium,uel infimum, siue piuini neque accipere plus iusto pretio infimo, siue pio, vel medio propior dilatam solutione: modo non accipiatur plus sum ino, siuς rigoroso. 'o Pro cuius rei clariori intelligentia memorandum est id, quod etiam posuimus in pra sato Manua l. c. 23.nu.79. Sc cum P rimis dicat Scot. in. q. dist. 1 f. q. a. Pretium nempe iustiam non consistere in indivisibis . immo habere latitudinem;cuius extremum in serius appellatur Pium,& superius rigorosum a dc quod inter illa duo interiacet medium, uel moderatum. verbi gratia, unius vinae Panni iustum pretium dicetur decem ivlij, uno plus, vel minus. ita quod undecim erunt rigorosum, nouem pium; & decem, dc quodlibet aliud interiacens medium, uel moderatum. Praefatorum quatuor notab. summa inseritur praesaio
ε πτS V Riae quid, cum sua definitione eram. ό V veccatum Uurae quid.
12쪽
F. Iuram esse illlicitam, O peccatum mortale in deside. , ,Δ i ' μέ lcge, Πήm inspecie, etiam mentalis. ,s Sanctus Thomas intellectu angelico donatus 12 sista 2 ' primus proditor Mi fuit octor.
1 a Vora realis, O mentatis, O cur ita dicantur. 3 Simonua mentalis ad riniturionem non obligat. 3 Peccatum mentale usura H dfert ab Uura mentuli. Ii , piam Mutuam antea νcinu eaecrata ivcro magis qua γψm opere exerceatur pultiata. δ'
si OV ' π0, ς mere huius rap. quod aliud est usura; aliud
Peccatum usurae. Peccatum enim usurae est ipse appetitus, vel
.. i. - Rivtuo, siue Propositum accipier lud quod
In hac materia, ut praedictiim est, appellatur usura. Usura vero est ipsum lucrum inicitum, quod appetitur, uel accipitur. Et quam uisa
ab Emis i. ἡ- τψ' ' 'μη ' significationem definiatur,
apertius tamen, & accommodatius verbis huius cap.& aliorum multorum huius caussae, S quaestionis 2.3. dc . & c. quoniam, c. in hoc e
πω, Vel pallian quaesitum, vel speratum. Dixi, lucrum, pro genere Dixii , , . et μ= D m v ad disserentiam lucri non aestimabili, i . V 'I suma, tum ad includendum beneficium Ecesesiasti
a b . . . . in x iure aestimabile, est tamen sua natura tale ut moQ. um ad eκcludendum lucrum rei spiritualis meriti, Sc gratiaeς
quod mutuans in mando, o uomodo & euho quaerit apud Deum ue iuxta illud Psal. Beatus vir, qui miseretur modat siue mutuat. Et illud Euangeli, Matin i .i centupia aliis Irinuod proprie non est usura: licet aliquando metaphoricos, sic dica tur, Luc. 39 ut ait Thom. recep. in secunda secundae q. 78. art I ad Primu .QDale est secundo omne lucru quasi spirituale, vel simile somtuali, virtutis, Sc amicitiae s quod mutuando quaeritur: & non est su ra ; quia suapte natura non est pecunia aestimabile; licet multi pluris aestiment amicitam, quam mutuando quaerunt; quam Pecuniam quaererent, Propter similis pecuniae mutuum. Dixi mutui ad differentiam eius, quod ratione veri interes elucri cessantis, via damni emergentis accipitur ι quia illud non est usura, iuxtagio.
13쪽
o. sing. & recep. in cap. conquaestus. de usur. facit cap. 2. 3c c. salubriter. de usuris.Dixi, meri, vel palliati ad includendum lucrum, quod de mutuo palliato quaeritur. I Seκto noto eκ illis uerbis: in hoc improbandus quod Iucrum usurieest illicitum, & eius apeetitus suo genere peccatum mortale: adeo Vt contrarium asserere sit haeresis .clem. I. de usuris. Et vetitum non solum iure humano ; sed etiam naturali, & diuino veteris, &noui testa inenti. Tum quia id sensit Conc. Lateranen se in c. quia in omnibus. de usur. & Alexand. iij. in cap. super eo. eod. titu. Quidquid AleX. Imol. in cons. i. lib. 2. & alij citati ab eo dicant:tum quia Pro- bibetur septimo praecepto Decalogi: Non furtum scies, lato. Exhod. a P. Quo omnis rei illicita usurpatio ; qualis est usura, prohibetur caP.PQzn te. I . q. I. Tum quia iustitiae naturali aduersatur, quatenus capitur, ut fructus rei, quae non est capientis ratione domini, directi, nec utilis, nec ususDuctus, neque usus, neque alterius iuris, vel sese uituris. Nam usurarius, quaerit illud eκ re mutuata, quam mutuo dedit , quae Per mutuum desinit esse omnino mutuantis, & fit omniano alterius, i. a. s. appellata .s de reb. credit. Instit. quibus mod. 8 re contrah. oblig. in princip. Tum quia in multis locis veteris i stamen. Deuteronom. 23. Ezechie. I 8. &psalm. 3 . &7i . specialiter est prohibita . Et cum illa prohibitio non esset caeremonialis, neque iudicialis ; sed moralis, etiam in nouo permanet, s.fi-Na. dist. 6. ubi glos. nota b. dc colligitur eκ Thom. a. a. q. 24. art. s. adiunctaq. I O. art. I. & Io 3. art. 3. S Io .art. 3. Tum quia etiam in Evangelio Luc. 6. per illudi Mutuum date nihil indesperantes: specialiter prohibita est, ut praefatum Conc. Lateranense, dc Praefatus. AleX. iij. ubi supra, significarunt; quatenus aiunt eam utriusque te- samenti pagina damnari: & fatis constat, eos no intellexisse de generali damnatione septimi praecepti: Non Drtum scies.Tum quia Papa Vrbanus id affirmauit in dicto cap. consuluit. eod. titu. allegando illud Luc. cap 6. Mutuum date nihil inde sperantes : Tum quia non obstat, quod Carol. Molin. impius de commerii jsnu. I I.& bor. Pius lib. 6. q. t. de Iust. & iur. dicant praefatum illud Lucae: Mutuum date, nihil indesperantes, quod Vrbanus ad id adduxit,) id non probare, dicentes , quod solum consulit, & non praecipit sine usura mutuare. Primo quidem quod quamuis prior pars eius, scilicet: Mutuum date communiter contineat consilium; posterior vero, scilicet: Nihil indesperantes semPer continet Praeceptum, ne qui mutuat aliquid amplius expe- qet, ut praedictum Conc. & Alex. iij. sanxerunti & Vrbanus expres sit, de S. Thom. Ita declarauit a. secundae a. 78. art. I. ad 6. in Prima
responsione . Secundo quod alioqui dicendum esset, Papam Vrb
14쪽
num errasse; aut certe incogita ter respondisse adducedo illud Lucae .s Et consequenter, Gregorium nonum dormitasse reponendo eius responsum in Decretalib. lib.adeo authentico,& D. Thom. angelica intellectu donatum torpuisse declarando, ut praedictum est, prae satuelogium Lucae. Nam Vrbanus non solum asserit quod colligitur sed etiam quod aperte colligitur eκ illo Luc. peccare eum, qui ad usuram . mutuat. de non solum peccare, qui mutuat cum pacto de soluenda usura : sed etiam qui mutuat absque pacto cum sola intentione accipiendi aliquid amplius. Et quod is non solum peccat, sed etiam tenetur ad restituendum illud plus acceptum. Tertio quod aliud Concialium recentius Lateranensi sess. Io. in bulla, quam approbante Concilio, Leo. X. tulit super approbatione montium Pietatis, expresse ait, illud Luc. continere apertum praeceptum usuram prohibens.
Quarto quod nisi auctoritas illa sic intelligeretur, posset quis tueri,non esse peccatum mutuare cum tali intentione, sine pacto eXprenso, aut tacito; sicut non est simonia renuntiare beneficium cum principali intentione, ut suo nepoti detur, cui, nisi crederet illi collatum iri, non renuntiaret, modo non adsit Pactum expressum, aut tacitum iuxta glos. singui. cap. ordinationes. I. q. I. Panor. in cap. dilecto. de praebend. Felin. cap. ad audientiam. a. col. q. de rescrip. Anton. 2. Par. tit. I. cap. I. g. II. quod etiam Sylv. & alii dixerunt. Et tradimus latius in manua. Conses. cap. 23. nu. Io7. Quod autem id sequeretur, ex eo collisitur, quod nullo alio loco iuris diuini videtur probari, quod sola spe sine pacto admittatur usura, saltim restituenda. Quod autem hoc non sit tenendum, constat eX omni catholicorum
sententia expressa, vel tacita. 'io Quinto quia nisi illud Lucae intelligeretur ita, ut ab Urbatio declaratur I aliqui tenerent, quod licet peccet cum tali intentiσne mutuando: ad restituendum tamen acceptum non teneretur, ut parum quide Pudenter, & nimium pertinaciter Praedictus Carol. Molinae. ubi su-Pranu. 7.& II. ausus fuit tenere, existimans se praedicta responsione
desinitionem dicti Vrbani ind. cap. consuluit enervare, citans in id aliquos, qui aut id non dicunt, aut facile in nostram sententiam ex poni possunt, tam periculosum est incipere mutare per no stras praecoces imaginationes id quod Santissima Sedes Apostolica matura deliberatione constituit. Quare suspicientes, dc reuerentes praefata duo. Concilia, & praefatos duos Pontifices Maximos, concludimus, usura esse prohibitam specialiter iure diuino Euangelico ; non solum admissam cum pacto expresso, aut tacito recipiendi aliquid amplius:
sed etiam sine ullo pacto cum spe, & intentione Principali aliquid amplius accipiendi: quod huius cap. contextus duo laus locis sen sit, in quibus
15쪽
quibus verbum expectes ponitur. Sive asseramus leges Romanas civiles vetare usuras saltim implicite, ut communis opinio asserit,ixtua late tradita a Dan. And. in Mercuria. regulae, peccatum, de reg. iu ris lib. 6. dc a Panor. dc alijs, in cap. cum sit generale, de foro com Pen. siue asseramus, eas permittere cum moderamine l. eos. C. de usuriri Quare non video quomodo ab haeresi, aut ab eius suspitione excusari possit Carol. Molinae. ubi supra a nu. 7.nu. I l.& nu. IS. Ibir.
firmant omnes licet, ego solius Neritatis, oeci qui cum magna laude impii Philippi Melant. dc maiori cum grauissimorum auctoru irreuerentia& nimia sui iudicij considentia ausus fuit affirmare, licitas esse usuras moderatas per illam l. eos, hoc textu & toto iure canonico non obstite ' Cuius impudentiae , & erroris damnatores proditores q. nos fuisse primos in celeberrimis Hispaniarum Academus credimus, ct gaudemus. Quamuis, quia nondum erat tunc eius impietas adeo manifesta, modestius quam ipse merebatur, eum notauerimus..'
i a Septimo noto ex illo verbo, expectes, bis iterato, a diunctis c.debitores, de iureiurand. dc c. sinat. de usur.& aliis multis: usuram diuidi in usuram realem, & mentalem. Realis est usura, quae ex pacto tacito, aut expresso recipitur. Vsura vero mentalis est usura,quae accipitur sine pacto expresso, nec tacito ex mutuo sacto intentione principali recipiendi eam, iuXta mentem omnium, in c. consuluit, de usuri dcc.s n. desinon.Vnde sequitur, usuram mentalem non dici menta Iem ob eandem rationem; qua alia peccata mentalia communiter dicuntur mentalia. Alia enim dicuntur mentalia, eo quod sint actus interioris voluntatis, sine verbo, & opere consecuto ; ut homicidium
mentale dicitur voluntas occidendi mente, non consecuto opere. c. Periculose. c. homicidiorum .c noli. de paenitent. dis .i .Et furtum mentale voluntas furandi non secuto furto. c. si propterea . & c. si cui . de poenit. distin. l. Mentale vero dc reale dicitur, quando Vtrunque concurrit: Et consequenter usura mentalis communiter non appellatur mentalis, eo quod sit voluntas committendi usuras sine opere consecutor sedeo, quod capitur sine Pacto eXpresso, aut tacito ex solamentis intentione, qua mutuans mutuat, ut aliquid amplius sibi reddatur. Vnde infertur, quod aliud est Peccatum usurae mentale, de aliud usura mentalis; usura quippe mentalis est illa , quae supra proxime definitur. Peccatum autem mentale usurae est voluntas exercedi, vel recipiendi usuras receptione non secuta, neque Opere consecuiato. Nam sicut omne illud peccatum quodopere perficitur , diuiditur in mentale tantum, quod est voluntas peccandi absque verbo, vel opere: Sc mentale dc reale, quod est voluntas peccandi verbo, vel opere consecuto: ita de peccatum usurae est duplex, mentale tantii .
16쪽
quod est voluntas quaerendi usuram opere non secutor de mentale,ce reale, quod est voluntas eam quaerendi opere subsecuto. Sciendum autem est,nullum Peccatum usurae mentale, quantumuis mentale sit illud, si nihil accipiatur ad restitutionem obligare; dc contra. omnem usuram receptam , quamuis solum sit mentalis, idest receptara sine pacto tacito, nec expressis, cum intentione Principali recipiendi eam obligare ad restituendum: licet timonia mentalis, ad id non oblia get; ut probamus in commentario resolutorio eap. sina I de simon. 3. notab. quem recognoscendo Μ nua. ConfesI. sermone Hispano una cum hoc composuimus; bc nunc latinitate donatus suo loco
Ponetur. 'Eκ quo insertur, quod cum Doctores disputant de usura mentali ,γε an obliget ad restituendum ι non quaeriint de Peccato mentali usurae. Certum enim est, illud non obligare, sicut nec ullum aliud peccatum mentale tantum ad restitutionem e sed disputant, an Vsura mentalis, 1 sue lucrum quaestum eκ mutuo sne Paeto cum intenuone Principa ili ob illud facio obliget ad illud. Infertur etiam, quod inuenitur, dc frequenter, peccatum mentale tantum usurie mentalis.Quippe muliati sunt, qui uolunt mutuare mente, ac intentione Principati recipim di aliquid amplius, siue ullo pacto I dc tamen non mutuant. Per quod quidem apparet, quantum disserat usura mentalis, a Peccato menta It usurae; cum dita sit frequenter obiectum huius; quae Plane hacten cquod sciam, nullibi suerunt sic declarata . .r Octauo noto ex hoc cap. dc eius pessima obseruatione, miratidum esse, quod cum totus orbis christianus nunc magis quam unquam usuram damnet, de dicentem eam lacere, haereticum iudicet; maiores tamen saltem palliatas dissimulat, quam lex ciuilis olim permittebat
Per t. eos. g. l. C. de usuris. Maxima enim usuraraim, quas illa lex permittit est centesima, quae centu mensibus ipsam sortem exaequar. Quod diligenter, α copiose ostendit Bartho. Soci. n, l. si haeresstii G
n. ad leg. falcid. cui concordat Budaeus de asse, lib.i. s. l. a .dc Alciat. lib. 3. dispunct. cap. i. dc alij recentiores alibi. Ita quod sors pariat ima cin unoquoque mense, di duodecim in anno,ict eam non permittit, nisi in pecunia traiectitia, sortis Periculum in se suscipientii ct alii,
mercatoribus duas partes centesimae concedit, hoc est octo pro centum in anno: Saliis hominibus vulgaribus dimidiam centesmae; hoc est sex pro centum in alinoa dc nobilibus tertiam Partem; quae , sunt quatuor pro centum . Nunc tamen permittuntur saltem palliatae tam grandes, ut interdum sors pariat decem, dc amplius pro centum ab unas nundinis in alias: quae tamen tres, aut quatuor in anno
OG urunt: dc ita centum Pariunt triginta, ct amplius in anno. Item B antea
17쪽
antea ex usuris surae non capiebantur, l. ut nullo C. de ustr. 3cI. Placuit. U. eod. At nunc de cambijs recambia exiguntur'. Neque Obllat, quod multi respondebunt, non recipere se illa pro usuriss ted Pro interesse, aut cambijs:quia non omne qui mutant nomen, tam ipsam mutant. Q quidem de Yeui commentario resolatorio de ca-biis, super c. sinat. de usur. altius tractamus: atquς veritate coacti addemus quaedam , quae facile terreant multos ini caminorum lucra ines nate, intrepideque anhelantes.
x6. V Vshra etiam mortifera capere quidquampro bono opere mutuandi; ci
r7. urasimoniaca mutuare ob beneficium. I 8 Vsura, νti enitur e pacto, O voluntate pisciscendi. 9 Vsura noti est mutuare cum intentione minus principali lucri contra quosdam mutuare autem eunt intentione principali lucrisiis, contra alios. η
ao Finis mas principatis esse poteII id , quod nequit esse principalis.
t NI O T A nono, quod non abs re diximus supra not. s. qu.6. defi- nitionem Vsurae ibi datam clariorem, iuribusque aptiorem esse, quam sint quaedam aliae. Illa enim, quam Dan. Maiori dedit in A. lib. senten. dist. Is q. 23. col.I. scilicet, quod est oliti obseu votin saccia piendi lucrum vi mutui, mon est satis aptae quoniam non definit usu ram, sed peccatum usurae ; inter quae magnam esse differentiam prodiκimus suora nu.13 Illa item noua, quam post nos dedit praefatus celebris Doctor Solus lib. 6. q i. de iust. dcvire; quamque potuit de I 6 perpere ea quodam dicto S. Tho. secunda a. q. 78. art. a. Usura nempe est pretium usus rei mutuata, non uidetur esse aptae. Tum quia datur verbis in hac materia inusitatis, ct rem ipsam obscurantibus; vocabulum enim, pretium, in hac materia paru usitatum est: tum quia seque retur, quod non esset usura mutuo tibi dare centum aureos, ut in s ne anni reddas mihi centum & decem: non Propter usum eorum, qui Per mutuum facti sunt tui; sed propter num mutuandi opus, quod meum estir quia nihil reddis pro pretio usus rei mutuo datae: sed in praeia. Inium operis mei boni. QSod tame est contra mentem omnium postdcante Thom. 2. 2.q. 78. arrit . Tum quod mutuare ad obtinendum aliquod benescium ecclesiasticum est dare ad usuram, ut moK dicet beneficium tamen non est pretium, nec iure pretio aestimabile, iuxta glosceleb.c.coram. de Oisi.deleg ubi eam commendat Panor. de L
18쪽
dou. sing. st 3. licet suapte natura sit aestimabile,ut, infra dicetus. quamuis ad hoc responderi possit, saepe pretiuin pro Praemio usurpari,1 ta illud Terent..in Andr. Tu ob ninitiam protium fero: replicari tamen potest, quod ratio cui definitio illa natitur, concludit illud Pro pretio Vsus assumi. Praeterea noto , quod quamuis mutuare communiter
sit consilij ; saltem quando extrema necessitas non adest: nihil tamesperare Principali ter ultra rem mutuatam Praecepti est ; quamuis non sit mortiferum, quando quod speratur exiguum est. queinadmodum nec furtum rei exigue mon est nisi veniale iuxt3 doctrinam S. Thom.
ιγ q-ε. latius declaramus. Colligitur item mutuare principaliter ob beneficium Ecclesiasticum obtinendum esse usuram.Quia licet tale beneficium non sit iure pecunia astunatale, secundum sto. celeb. d.c. coxa ine est tamen 1 uapte ita tura tale, cum sit ius percipiendi huctus, ct Prouentus aliquos, secundum Calder. recep. in c.in nostra de rescrip. latius declaratum a nobis in rubr. de praebend. Et ad hoc, ut usura cO-imittatur, sufficit,ut accipiatur, vel speretur principaliter lucrum rei su apte natura pecunia ae illinabilis ; lacet a commertio rerum aestimabilium a iure separetur.Quenaadmodum etiam omnes res consecratae, liacet dicantur iure inaestimabiles eo quod eas leκ a commertio hominuremouearii anter stipulantem s. sacrain .sf. de verb. oblig.,.sacraeanst.de rerum diuis suapte natura tamen sunt aestimabiles;&qui mutuaret obreas quaerendas vinrarius esset. Neque plane obstat, quod hoc peccatui si stimonia argumento des nitionis simoniae,datae a glos summae. .q. . latius declara Re pernos in Manual. consc. 23. nu. 99. Quia eo quodlst smon ia, non desitiit.sse usura; immo est ustra simoma ca,vel simo,
tria usuraria: ct con quenter erit re ipsa dupleX Peccatum, aut Vnum Cum circumstantia necessario confitenda; iuκta ea, quae post alios dia,2 Nimus in praeducto Manual cl6. Colligitur etram, peccatum Vsurae re-Periri posth inσΡaebcti ea messo .Haut tacito accipienda aliquid ultral rem mutuatam rammo ec .sine ulla voluntate Paciscendi , mutuando
scilicet cum sola intcntione principali recipiendi ob id aliquiiu ultrarent mutuatam, perptaediista, quod duci etiam obligationem resti tuendi, ut Papa Vrbanu declamat tin d: in consul .de usuri cuiuωndem sancta in deciaratidiae non fiui veneratus., ut debuit immo
ay ODecnetiuio induextu Ecptaedidus: vsuram requirere Pactum in pressum. ametuc tum, a intentionem principali in luctandi liquia in via urin Naiii minus principalis; & lecundaria intentio Iutraudi nostreior ad linituendum vi utam dicet noue tenuerit oppositum innue Sotari. Eiqitici iussi α incidacens Maanquontenticiar insura
19쪽
eonstituere, quod rus bene dictum est. Primo quidem,quod contrarimn tenent glos.& Inno. in d .c.consului . de usur. ab omnibus f re Theolo. dc Canonis . ecep. distinguentibus inter intentionem pruicipalem, siue primariam; & minus principalem, siue secundariam, excepto Molinae o ubi supra; qui alterum eXtrenuum a triplexus, ait, neutram, nec Principalem, nee minus Principalem obligationem restitue-di usuram sine pa to inducere. Secundo, quod Galet. Tho. 3. q. a. detvsaris scuius quandam sunteimam per eam suum dictum firmando Sot. laudat statim in quaest. sequeti,quae quarta esst,eXPresse id, quod glos. Sc commutiis tenet ; immo, I in illa ipsa quaest. 3. ubi ponit sententiam, qua se iuuat Sotus,contordat communi, in illis verbis: Oculus .isinuater,seulpes sec daria, potest dirigi circa aliquam remunerario rem quin dc si satis perpendatur, significat nunquam de hoc ut i . dubitasse. Terno quod id satis probant c. si ossicia I9.dist. & c.quid Prodest. 61. dist. cum suis glo. Per quae eommunis id affirnaat, quatenus sissimilia id quod eorum glos expresse habent, scilicet licere seruire ecclesiae, delPra lato cum spe minus prinei pali, siue secundaria obtinendi aliquodlao beneficium, licet non cum principali, & primaria. Quarto,quod qu/Plurima sunt, quae quamuis non Possim esse fines principalςs, ct Primari, operis; possunt tamen e si e minus principales, dc secundariir verbi gratia r Non licet dicerentisas, dc divina officia audας principatet ter propter distributiones quotidianas; inusitam e DPrincipyliID iis iuxta pios singui. recept.c.I.de cleric. imn residiallisis. Non licet i ii amare Deu principaliter propter aliud; quia ultimus sitis, dclide Propper seipsum. tantum amabilis, uti post Tho. secunda . q. v, 3r .
uire principaliter propter aliud:quia id ess et. sacere de ultimos ne medium : Licet tamen amare Deum minus Principaliter ProPter aliud ut seruire illi minus principaliter pro 'ter remunerationemi; iuxta hi Iud Psal. Iis. Inclinam cor meum ad custodiendas iu Isicariq*es tuasn pter retiaturionem. Adeo quod Conc, Trid. sese. 6.c. 31. anathem ZU-zat eum , qui diκerit Peccare ruinam, qui Dm intuitu praeviij sese uit . moniam tam merces temporaria, quam aeterna suim potest in finem minus principalem, dc secundarium, modo in principa Iem ,& Primarium Vltimumque linem praefigatur ipse Deus solo
dignissimus , qui suo ipsius totius intuitu ametur , ct colatur Mimi into, quod pulchra, ct firmesulta conclusio Adriani Moliberis. c ιw.col. 4. quem sequimur in repetitione c. inter verba. sanctus. I. a u.:ia. de 3 i.) habet omnem actum cuiuscunque uirtutis, cuius totus finis,
20쪽
eos esse collatione aliorum, qui eκ suis honestis actiohibus aliquod bonum temporarium honoris, famae, gloriae, salutis, rei familiaris, victus sui. aut aliorum in minus principalem non praestituant: quos nemo catholicorum peccare dicit. Noto etiam, quod nullum, nec principale nec minus principale lucrum, tanquam iure debitum eκ mutuo ex-Pectari potest: sed sic tanquam antidorale, dc remuneratorium de gratia, dc non de iustitia debitum. Vnde dc cum comuni asserimus,quod tam Principaliter, quam secundario lucrum amicitiae ct gratitudinis ex mutuo sperare Possumus .
ai 'T SV mentalis videsi tesse usura. t i et a V uisa non est lucrum ex amicitia principaliter speratum. i Sia 3 Spes principalis non omnis illa ,sime qua non mutuaretur. uisa en acceptum sine libera dantis voluntate. as Sed non receptum pro solutione debiti aut pro labore numerassi, aut mittendi.
ai vis DECIMO noto ex praedictis, quod qui posteaquam princi
V paliter propter lucrum mutuauit, suum peccatum agnoscens illa: intentionem mutat in intentionem minus principalem accipiendi: dc Postea gratis datum accipit; peccat quidem mutuando, sed non peccat ccipiendo; neque acceptum tenetur restituere. quia non recipit principaliter, eo quod mutuat, ut rite dicit Ricard.in dis .is art. I. Quem. sequitur Anget .verb.vsura .i. 6 I. adij ciendo in s. a. Quod licitu est mutuare etiam principaliter, sicut dictum est,ad comparandum amicitia, dc gratiam mutuatacij,quia huiusmodi gratia non est sua natura pec nia aestimabilis, etiam expectando aliquod lucrum pecunia aestimabi- le prinei paliter ex illa amicitia s ut docet Tho. a. a. q. 73. arr. a. adde pulchre declarat Caiet. ibid. Ediri Paruis opusculis tom. 3. q. 3 & . de usur. Sc Sot.lib. 6.q. .art. a.de tui . dc iure. ' Qua quidem conclusione, dc alijs praecedentibus, scio quosdam frequenter cosolatos ense; Sc alios quotidie consolari posset ideoque omnia esse memoranda a a maxime Consessarijs. . EX quibus colligitur,non esse peccatum expectare lucrum aliquod ex mutuo mediante amicitia, Sc gratitudine,t1-
quam quid gratuitum eκ libera eius qui recipit voluntate prouetum. 23 Coiligitur item, quod non est usurarius,qui mutuat cum spe,quod aliquid plus sibi reddetur, quam dedit; si eo animo id faciat, quod no delatieret id facere, quamuis nihilo plus quam mutuauit sibi reddendum foret;cum talis spes secundaria si Sc non principalis. Sed nec etia, qui cum tali spe lucri mutuat , quod sine illa non mutuaret, si modo fini,