장음표시 사용
321쪽
Aee pe nune, victus tenuis , quae quantaque secum Ferari imprimis valeas bene; nam variae res Ut noeeant homini, eradas, memor illius eseae,
Quae si lax olim tibi sederit: at simul assis
Miseueris elixa, simul conebita turdis a Duleia se in bilem vertent, stomachoque tumultum Lenta fere pituita. Vides ut pallidus omnis coena desurgat dubia Z quin eorpus onustum Hestimis pitiis, animum quoque Praegravat una, Atque Ugit humo ivinae particulam aurae. Alter ubi dicto estius curata lopori Membra dedit, vegetus praeseripta ad munia surgit. Prineipes igitur , si salus civium ipsis cara est , summa ope perniciosos eiusnodi mores abrogare laborent. Olim leges sumtuariae Orchia 8c Famnia . quam Lucilius centussim vocat, quod ultra ioci asses in convivio insemere vetaret, sancitae erant; hodie autem de frugalitate & temperantia altum ubique propemodum apud linislatores est flentium . Sed quot & quantae inde eveniunt noxae latius temper se dFundit luxuria , quo
longius a Gnsura abest y tota ARNISASO a , Μedico ει Politico quondam Academiae nostrae Iuliae praestantissimo ; ex quo duplex iactura.
322쪽
eum sanitate enim pecunia , nervus rerum geren darum profunditur . Haec . si privatam indie rum utilitatem respicimus . silentio premenda sui sent e quum intemperantia sive luxuria Mediectorum nutrix sit, ae recta dicatur ; verum qui publiea salus privatis commodis semper praeserem da est . ea hic monere mei esse ossicii existimavi. Sed longe adhuc maiori eura victus desectus es avertendus & potissimum cavendum , ne ancinae caritas regiones divexet: si quidem hane urge
tem morbi ει strages populorum preta pede sequuntur . Nam quos fames haud perimit . ho
aegritudines ex ingurgitatione ciborum pravorun & inusitatorum oriundae trucidare sueverunt'.
Convenit ergo Divi ad exemplum IOSEPHI a).
anona abundante , horrea replere t ut ex hia
publicis frumenti promptuariis , rei necessitate id exigente , subsidia ad cives servandos peti , ii
denique ab interitu gentes vindicari queant . Quod vero ad ipsam eibariorum salubritatem at tinet . vigilanti attendendum oculo est , ut ea , quae multiplex observatio salutifera deprehendit . concedantur st parentur et quae autem nocentia animadvertit , ex Republica proscribantur. Aaca Genes. cap. I. V. 33. Ξα
323쪽
speciatim curandum est , ut farina nullis alienis rebus . praesertim noxiis , ut lolis temulanto . ealce vel smilibus commisceatur; panis sit proba crus a ; earnes animalium morbis affectorum . vel iis desunctorum , venales non sint ; fruerus horaei nondum maturi ; aut valde insalubres , certis potissimum in annis, emptoribus haud exisponantur , & alia huius commatis . Neque vatium mihi Videtur illorum consilium , qui plan- eas νeneno diras , in terris quibusdam largius progerminantes , sollicite eradicandas suadent . Siquidem illarum improvidus & temerarius usus, saepe iam tristissimorum causia effectuum suit b) . Nec mirum est herbam Cleutae interdum pro Chaerefolio aut Petroselino , radicem vero
sa Hine variis in locis publica auctoritate viri sunt constituti , qui non solum de legitimo panis pondere , Verum etiam reliquis honis qualitatibus , ipsi convenientibus , sollieiti esse debent : vernacula nolira , Brodbesichtiger , oder Brod schauer ,
H Tragi eas istiusmodi historias permultas reperies descriptas in I O. MATTU. FABRI Strychno-mania seu lib. de DIano furioso . August. Vinde l. 1677. q. edit. & Io. IAC. WEPFERI Historia cicutae aquaticae Basil. I 679. 4. publieat. & re- euia ib. III 6. q. nee non MARDOR FFII dissde Maniacis Gisensibas a solano furioso , Giessae habita I 69 I.
324쪽
322 pro Pastinaea ab imperilis adhiberi; Bellae donis nae fructus blandiente sua elegantia ignaros , cumprimis incautos , temerarios, gulae ac palato indulgentes pueros ad illos, simulque mortem imgerendam invitare; Mose mi radix pro Ciehorii allata Helmstadii ante aliquot annos conspiscuae cuidam samiliae satalis facile fuisset, nisi Parens venerandus mortiserum detexisset errorem& homines, quibus epulae istae destinatae erant, ex orci quasi faucibus eripuisset.
Aeris vim in corpus humanum magnam quirique esse , nullus prudens facile insidias ibit . S renus autem, motu exercitus, ab halitibus putridis de ecatus , sanitati conservandae maxime idoneus est . Quicquid igitur ad has conditiones ipsi conciliandas arte praestari potest , praestandum: quicquid vero ad eas corrumpendas iacit, sollicite removendum esse arbitror . In primis aeris in urbibus re quidem maioribus evra aris habenda : quia ob vaporum & exhalationum Varietatem ic copiam in corruptionem atque putredinem maxime pronus existit. Quam ob rem ne is facile corrumpatur . urbes ab omni immunditie libere serventur ca) r plateae pavimen' a Vid. PLATNERI Μed. D. & PML Lipsiensis
325쪽
to firmo probe ornentur, sedulo everrantur . de sordes ac simeta extra urbem deserantur . Laudibus hine a LANCISl O celebrantur LUDOVLCUS XIV. . Galliarum Rex . cuius iussu hodie
Lutetianae viae, a luto exsuperante , quod a liquitus urbi nomen dedisse videtur , longe diligentius, quam olim purgantur a . Aedes 8e conclavia quavis illuvie sollerter liberentur ; ca. vendum praesertim , ne exsurgens ex latrinis Detor noxas creet. Aquae pluvia, nive , glacie, vel quovis modo in urbem illatae, aliisque sordibus per canales 8c ductus exitus parandus r nequiescendo in putredinem ruant. Artificium ostiis cinae graves , insalubres, tet sque spirantes albius , intra moenia non tolerentur ; minimum loea a reliquis longe separata teneant cl= . Ex h eeleberrimi, praeceptoris & patroni aetatem eo-lendi , diss. elegantissimam & doctissimam de, morbis ex immunditiis. Lipsiae IIII. q. Ο De noxiis paludum effluviis L. I. P. I. eap. IV. b) Olim apud Romanos olidae merces , incinaequefordidiores transtiberinam regio em occustabant, propter piniferam oe putentem auram infamem g quam regionem Romani ideo Iudaeis , victis hostibus , Omnibusque quibus infensi erant , incolendam dederunt o v. Cel. PLATNERUS l. e. g. VII. MBARTHOL. MARLIANI urbis Romae G graph. L. U. e. I9. in Thesauro GRAEUII T. III. p. et M. & ALEX. DONATUS de urbe Roma L. III. e. a I. eodem. m. p. 779.
326쪽
rum numero sunt coriarii , fullones , eetarii, sati a mei rarii , caesarii.olearii , seponarii, figuli Eclaniones o quorum omnium cssicinae M tabernae
viciniam nidore infestant ibeticlissimo , advexsissumo & infestissimo . Publica atque magna no comia sint ab udiri aliquo moco remota ν vel illas saltem occupent plagas , ubi minimum nocere valent r quod Olim diligenter in domibus , leprosis destinatis .cbservaru iri in Germania, quae plerumque extra urbes conspiciuntur . In primis vero idem de illia moneo & inculco aedibus , in quibus ex per grinis & quidem propter luem eontagroyam suspectis regiotithus adventante, moram agere quadragenariam la quarantalae solent . Exuviae denatorum haud ita multo post mortem terrae mandentur . & quidem satis profunde , praesertim quando morbis perierunt contagiosis , aut ten pore aestivo. In templia vero nulla sepem liantiar cadaνera ; immo & coemeteria extra umbem . si fieri potest , collocemur. id quod agentibus veterum cultioribus sancte iam observatum fuisse ΕΗRLICHIUS perdocte ostendit, quando ait ca): Antiquiore tempore extra urbes posi-
a Cons tractat. eui titulus e Mors ex spuishris , ubi nox us ex sepultura in templis facta , & coe meteriis intra moenia toleratis oriundas , copiose exponit. Halae Magd. II 29. q. p. II. 13.
327쪽
ta suerunt coemeteria , graece κρ μη ρrae, quae
proprie dormitoria Sc loca ad quietem & somnum comparata significatit , sicut apud Patriarchas Gen. c. 23. it. 33. v. I9. Ios. 14.; quod Iudaei quoque in more habuerunt, uti patet ex septiltura Larari & filii Naimitanae viduae . item ex sepulchro a Iosepho eondiro, quo Servator comditus est , quod quoque extra urbem positum fuit . Romani vero ab initio in domibus , quas singuli ineolebant, suos sepeliebant * postea vero lege XII. Tabular. suit sancitum t in urbe ne sepelito ; ad avertendum pessimum cadaverum foetorem & noxia inde pronata sanitati essiuvia. Quare Romae coemeterium Priscillae extra umbem erat , uti & apud a'ios gentiles . Laudatisi
simum PLATONIS institutum fuit , ut in agro vel alio quodam loco infoeeundo ct fl/rili sepubchra eo ituerentur, ne viventibus Ulaiant. SER
VIUS SULPICIUS ad CICERONEM scribit se
quentibus verbis r Ab Atheniensibus Deum δε- pulturae intra urbem , ut darent , implorare nou potui , quod religione se impediri duerent ; nee tamen id antea unquam concesserunt . Alexandriae quoque coemeteria extra urbem suisse . historia constat. Apud christianos quoque prioribus temporibus hoc stricte observatum fuit . utisaeeulum V. testatur. CHRYSOSTOMUS enim ait, omnem civitatem , omne eastellum, ante ivgressum
328쪽
26 habere sepulchra . Serm. de fide . Rationem eurhoe strictae observationi suit subiectum, gentiles suppeditant r ut urbibus mandities servaretur re
aer minus in Deretur ex eada erum putrescemium
Non parum praeterea ad aerem salubrioremessiciendum confert, si plateae, ct viae emblieae
arboribus , gratos ct resieientes odores spirant hus , condecorantur: in quem censum potissimum veniunt Tiliae . Castaneae equinae , Pseud Acaciae , nec non variae ex fructiferarum famulta . Belgium, si quae alia regio, his ornamen ltis & sanitatis praesidiis superbit. Ubi vero Imeus , stagna vel paludes in vicinia sita , auram putridis inquinant vaporibus , haee sunt vel in alia loca , ubi nocere haud possunt, derivanda . vel si seri potest, prorsus exsecanda Sc in agros, Prata, hortos aut sylvas mutanda . Cedro digna sunt, quae praestantissi LANCISIUS hae de re litteris mandavit lib. de noxiis paludum effuviis tsquidem aureo hoc scripto non solum noxas , paludibus fanitati imminentes , copiose ostendit,& commoda, quae ex harum exsiccatione in ci Vium corpora redundant , docte demonstravit; verum etiam remedia essiuviis palustribus corri
329쪽
ras mutandis accommodata , ingeniosissime proposuit . Duobus exemplis ab illustri hoc viro Commemoratis meas nunc ornare pagellas liceat, quippe quae egregie confirmabunt , auram certa. rum regionum aut urbium, paludum exsceatione atque eorrectione salubriorem reddi & emendari posse. Principum ait , beneficentiam experti,, Pisaurenses puriorem aerem , exsiccatis paludisti bus , ducere coeperunt ; atque ubi olim pauis cissimi mortales annum 3 o. vel attingebant , vel superabant, tessimonio Leandri Alberti a , is hodie quam plurimos ultra illam aetatem alit. , inter quos amittam S. S. D. N. CLEMEΝΤISis XI. , Iuliam Albanam de olivetiis, honoriso gratia commemoramus , quae decrepita ultrari annum 8 . mentem sanam, acrem ac sapiemsi iissimam servat .
Hoe in Italia gestum est . Idem vero Germanis quoque nostris experiri licuit , quod ex litteris ROSINI LΕΝTILII . Consiliarii quondam Archiatri Dueis Wiirtenbergensis ad LANCLSIUΜ perscriptis patet. Verba eius ita se habent r,, De noxiis paludum essiuviis . quae medisse raris non possunt non esse pulchra & utilia.
Q Deseripi. Italiae de Pisauro p. 291.
330쪽
328 o Magnum in ea re situst, o se momentum , ne. - mo facile dubitat . Unica iam observationeo rem declarabo ; Stularia, quae est Serenismis mi mei Principis sedes , circumquaque montisse bus cingitur , excepta sola plaga orientali . se qua versus Nicrum fluvium , unius horae intercapedine illinc diatum , patet nonnullari planities. Ad moenia civitatis orientem ει planitiem illam versus , olim fuit, piscina , seu - stagnunt amplissimu in plurium iugerum . Insari mis autem a multis annis suit eadem nostra
, Stutgardia se hribus intermittentibus . sermenon amplius epidemicis . sed endemicis . valde. ,, rebellibus , ac diuturnis, quae proinde nomen tulerunt, quod vocaremur Sivgardianae δε- bres . Accidit autem ante hos quindecim a se nos , ut stagnum illud certo fine exsiceatum. is in pratum amoenissimum converteretur , te ab eo tempore febres intermittentes adeo rarae
sunt sectae , ut ne semel quidem epidemiarum is nomen meruerint; sed sporadicae saltem nunc , hune , nune illum invaserint, etiam hactenus se curatu faciliores. Apparet inde febres ab essim
viis illius stagni putridis extitisse , quae stante
,, euro sublata civitati invecta suerunt, eo quod se Ventus , allisone ad montes facta quasi repe