Commentarius in Aristotelis metaphysicam. Autore magistro Petro Barbay, celeberrimo quondam in Academia Parisiensi philosophiae professore

11쪽

p. I. I E nomine , notione, & existentia

se causae exemplariS. - 2' De delinitione, & cautolitate exem-

SECTIO ULTIMA.

Art. I. De Causa per accidens. ibid. rag. I. De forma & casu.

PAR. SECUNDA METAP HYSICAE.

DIs PUTATIO PRIOR.

De Emis Proprietatibus in communi.

12쪽

Cap. I. A N & quot sint 3 ibid. p. I I. x, Quales sint superiores proprie-

. v ε unitate. ToArt. I. De notione Unitatis. - - ibid. Art. II. De Ratione constitutiv a Unitatis.

ibid

ini. III. De Proprietatibus Unitatis. 277Art. ult. De divisione Unitatis. 27S

2 e Veritate.

Art. I. De notione Veritatis.

Art. uli. An veritas reciprocetur eum Ente i

sECTIO ULTIMA.

De Bonitate.

Art. I. De notione Bonitatis.

Aia. II. In quonam consistat Ratio Bonitau

ibid. AN.iat. Au bonum reciprocetur cum Ent 28s

13쪽

TRACTATUS PRIOR.

DIs p UTATIO POSTERI OR.

De Ente Rationis. 297 p. I. UNE nomi ne , notione & existentia 1μ Vnrix Rationis ibid. Entis Rationis. Cap. II. De causis Entis Rationis. 3o2

wι substantia in genere. 3IL p. I. E nomine , notione & existentia subsistentiae. 3 3 p. II. De uatura subsistentiae. 313I. De definitione subsistentiae , sup oo

14쪽

. CAp '. ART I C. ET PARAGRA Art. II. Quid subsistentia super addat natu 1ae substant tali 32. p. III. De affectionibus suppositi & subsistentiae. - t '. uis. De divisione subsistentiae. 3 3

Dei. 34s p. II. De essentia Dei. , scap. uIt. De Attributis divinis. 37o Art. I. De modis intrinsecis Dei. . 371 res. I. De modis transcendentalibus Dei, 3726 g. II. De modis speetalibus Dei. 3 iunct. I. De simplicitate Dei. 37sonia. II. De persectione Dei. 37s III. De infinitate Dei. 38L

Puna. IV. De immutabilitate Dei. 4-Funct. v. De immensitate Dei. Tun 1. V I. De AEterilitate Dei.

tuta ab aeterno. Ir

na. uis. De invisibilitate , incomprehensibilitate, & ineffabilitate Dei. 418

15쪽

Art. I I. De potentia Dei. . . . 4 9 Art. III. De virtutibus Dei. ' 423 Art. uis. De actibus divinis. 416 Farag. I. De decretis divinis. 42 Parag. II. De providentia Dei. . 629

q. I. nomine, notione dc existentia Angelorum. Via.

p. III. De Angelorum affectionibuSQ 4 2Art. I. De loco , & ubi Angelorum. ibid. Art. II. De duratione Angelorum. 6 sArt. III. De intellectu Angelorum. 4 6 Parag. I. De objecto cognitionis Angelicae.

Iaret. I De medio cognitionis Angelicae.

ra g. III. De modo cognoscendi Angeloia

Parag. III. De assumptione corporum ab An-. geli ., in i 673 p. uIt. De divisione Angelorum. 48x

COMMENTARIUs

16쪽

COMMENTARIUS

IN ARISTOTELIS

META PHYSICAM.

3 Τε1 Physica , Metaphysicae praeia mitti aliquando soleat in Scholis ι ed quod res Physicae, ut pote materiales, rebus Metaphytaeis, ab omni nempe materiae faece avulsis , propter eam quam habent cum sensibus assinitatem, faciliores sint: commodius tamen duximus Philosophiae speeu- Iativae initium ducere a Metaphysica, eo quod recta doctrinae ratio postulet, ut sempera communioribus , ad specialiora fiat progressus , ut docet Philosophus in limine suae Physices t objectum autem Metaphysicae, Phrsicae argumentum sua communione sea universalitate transcendat.

17쪽

1 In Arso telis Metaphsicam DISPUTATIO PROGEMIALIS.

DE IPSA MET A PHYSICA.

CAPUT PRIMUM. De nomine , notione ct exissentia

HAEc disciplina, variis titulis insignitur

Dicitur Saρientia ; eo quod de rebus at tissimis, per altissima principia , discurrat. IDicitur Theologia , stilicet naturalis ; Qquod de Deo rinusque di vinis , per principia Iumine naturali nota, disserat. Dicitur per antonomasiam Philosophia ι eo quod caederas PEilosophis partes ordine didinitatis & naturae praecedat 3 propter quam rationem , scientiaram princeps & domina

etiam nominatur Oeoquoi caeterarum scien

tiarum principia probet quodammodo & con firmet. Hinc lib. 6. Metaphy sicorum capite primo,vocatur Philo phia prima. Sed vulgo ab Aristotelis Interpretibus M raph ca vocitatur , sumpta 'hujus appeti tionis occasione ab inscriptione Graeca, quam Philosophus suis libris praefixit , που; νω. μετα φυσικα; id est de iis quae sunt post , vel supra res physicas ; praepositio enim Graeca μκτα, utrumque habet sensum. Metaphysica ergo est & post & supra P sicam. Post , tum quia revera Philosophus de rebus physi-

18쪽

Commentarius. 3cis prius scripsit, quam de methaphysicis:tuni quia cognitio rerum physicarum, ordine in ventionis prior est, quam metaphysicarum, eum res physicae, propter illud quod habent

cum materia commercium, sensibus viciniores sint: omnis autem nostra cognitio, a sensibus ortum ducat. Est vero supra Phy sicam, Ruia res a materiae concretiove defaecatae , quae proprium sunt Metaphysices argumen-vum , res corporeas, quas solas Physica contemplatur , dignitate longe superant.' Melahysica vulgo, cogitatur, disciplina quae de rebus a materia abstractis lumiue -- turali ratiocinatur.

CONCLUSIO. aDatur Metaphsca. PRobatur primo , aut horitate Aristotelis.& plerorumque Philosophorum , qui de

ipsa, plurima volumina conscripserunt. 'Probatur secundo, ratione. Disciplina quae lumine naturali discurrit de rebus a materia avulsis , est Metaphysica : Atqui datur talis disciplina. Tum quia res a materia avulsae, naturalem animi aciem non planε fugiunt: tum quia de illis rebus multarc ruricimus per causas e v . g. Deum esse aeternum; quia est immutabilis 1 Angelos esse immoriales, quia sunt substantiae triritales, &c.

Objiciens. Nihil est in intellectu , quod prius non fuerit in sensu: Atqui res a materia avulsae , non possunt esse in sensa: Ergo nec in intellectu. A. ia

19쪽

Distinguo majorem. Ni hil est in intellecta quod prius non fuerit in sensu, per se, vel per

aliquid sui, concedo : per se necessario, nego. Alioqui nih1l cognosceremus praeter accidentia , eaque materialia & singularia. At, licet res a materia avulsae, non fuerint in sensu per se, fuerunt tamen per aliquid sui, v. g. Deus, per creaturas , secundum illud Apostoli, capite primo Epistolae ad Romanos : μυisibilia enim ipsius, a creatura mundi, tur eo qua facia sunt, intellecta eo piciuntur, σc. Instabis: Deum non possumus cognoscere per causas, cum nullas habeat:Ergo non pota sumus illum cognoscere philosophicd. Distinguo antecedens:Deum non possiImus. cognoscere per causas rei, concedo e per causas cognitionis, nego. Ad cognitionem autem philosophi eam, nihil refert utrum sit per causas rei vel cognitionis . . '

CAPUT SECUNDUM.

De causis Metaph'sica.

DE fine Metaphysicae nulla dissieultas r

nam ut ait Philosopus , seeundi Meta- physiorum lib. cap. I. J lcientiae speculativae finis , est veritas seu cognitio , Itaque cum Metaphysica sit speculativa , ejus finis est actualis contemplatio objecti. De causa effectrice Metaphysices eodem modo philosophandum est ac de causa effe-Qriee Philosophiae in communi.

20쪽

CommentaHus. FQuamobrem agendum tantum est de causa materiali & formali Metaphysicae.

ARTICULUI PRIOR.

De causa materiali Metaph ca. DE materia in qua & ex qua Metaphysices idem sentiendum est, ac de materia in qua & ex qua Phi Iosophiae in communi. Restat orgo tantum dissicultas de ejus objecto; ad cujus solutionem repetenda sunt, quae in Prolegomenis Logicae docuimus de Objecto in genere. De objecto Metaphysicae varii variὰ sentiunt : alii enim volunt esse Ens latissimEsumptum , prout complectitur omnia Entia, sive realia sive fictilia, sive completa sive incompleta : alii, statuunt Ens propriὰ sumptum, id est Ens reale essentialiter completum t alii, solam substantiam 3 alii,solum spi-xitum : alii, solum Deum. Prima sententia. excedit; secunda, rem attingit, caeterae deficiunt, ut deinceps patebit.

PRIMA CONCLUSIO.

Ens latissime sumptum non es legἰtimum objectum Memph sca. PRobatur. Legitimum objectum alicujus disciplinae , non debet praedicari in recto de omnibus quae tractantur in illa disciplina; sed de quibusdam in recto , de quibusdam in obliquo. Cujus propositionis, ratio est quod