Methodus medendi Francisci Vallesij Couarrubiani, Philippi secundi Hisp. regis, medici primi, in quatuor libros diuisa quorum 1. Continet victum ægrotantium. ..

321쪽

L r a g R ARTV s. 2ssplurimum urgeat, licebit, etsi minus tuto fiat , uti frigidae minus largo potu, sed repetito, & reliquo victu δc curatione attemperante. Putare enim, nullam attemperationem fieri posse, antequam omnino cocta, &expulsa materia sit, magnae est inexperientiae. Refrigerabis igitur tunc apoZematis frigidis , & niue refrigeratis, &epithematis , dc lactucae crudae. cum aceto, & refrigerati melonis multo esu. Quod si tunc vires suppetant, etsi pro re Videretur, antea rationis missius esse satis, mittes rursuS san- causa mitis guinem , vel usque ad animi deli titur Gn-quium. Multo enim minus peri-- situ culosum sit, quod ex missiones an R ς k

guinis, quam quod ex Intemperiecordis fiet , hoc enim non fuerit

minus quam syncope, quia ipsam substantiam spirituum disperdiderit. Deliquium vero animi ex mis- Deliquium sone sanguinis non adeo horrena ammi exdum est , quam veterum multis, 'gψ atque nunc omnibus tere medicis non et deo videtur, ii. n. virtute firma tentata hortendum

322쪽

MΕΥΗoni MgDENDI est quam est misso sanguinis , neque illud videtur per incuriam ultra quam par sitimul ia, negligatur , fuso adhuc amplius, postquam aut pulsus aut color, aut anxietas quaedam coepit deliquium insinuare , facile reparabile est. Nam ex moderatissimis sanguinis effusionibus, nobis neque volentibus, neque cogitantibus, ac sine ullo modo , deliquia ingruunt, ex quibus facile solius aquae ita, faciem aspersione, aut clamore, aut vellicatione reuocantur. Ob quae neque ipsi venarum sectores iam ter-Deliquium rentur. Prodest vero ipsum deli--nimi pς quium , non ob fusum sanguinem

2LA' , solum , Oxiam per se, tunc praeia

ineendio. cipue cum Ob dolorem, aut incendium , sanguis mittitur, quia deliquium per se tollit sensum, & reia frigerat. Velut autem cum vitalis facultas periclitatur a manifesta intemperie, atteperantia oportet ad- Ilibere, ita cum in pulsu, qui praeciapuu eius facultatis signum est, manuando toris laesionis notae apparent, quam

xcudRm pro febris magnitudine, quod c a .

323쪽

coethiae vocatae, seu mali moris est alexi bar- proprium, haud abs re sit, uti ale- meis, xipharmacis vocatis medicam nistis. Sunt autem talia, quae pro prietate quadam diculur aduersata venenis. aut roborare cor, quoru materiam , ut alioru omnium medicamelorum, a probatissimis auctoriabus oportet accipere,&ijs quae sint expertissima maximὶ fidere. Est enim non sine nostro malo talium hoc seculo in Hispania magnus usus, ob malignas illas febres, quibus pathognomonicum est , pullis cum morsibus similes maculas indifferenter per quasvis corporis partes sexcepta iacie , quam numquam in hoc morbo occupant) cito superuenire. Vsus & multorum approbatio maximam auctorit tem conciliauit inter simplicia Oapidi Bezaar, & primam quidem ei, qui aduehitur ex India, secundam ei qui ex America. Inter composita, confectioni celebri ex hyacinthis. Lapidi quidem multi, ij que prudentissimi attestantur , mihi

324쪽

1st METHODI M2BENDI Vero nullus non est adulterationis suspectissimus , timeo ne nullus non sit factitius. Multos autem iuuit nescio an opinione. Sed & hac debe medicus uti. Uerum ut alexiteriorum usus non omnino empuricus sit, illa cautio esse debet, ne indifferenter utamur quibusvis ad quosvis. Sed cum in horum genere sint calida & fr1gida & mediocria , dc in iis quos malignitas ma- Cautio sit gis quam magnitudo morbi vide-

in Glexi tur perdere, sit etiam manifestae in- phario cis temperiei differentia , alexiphar-fristidi, sei m quidem Omnibus, eadem ve-giosi calidis ro cuiusque intemperiei contraria

demur. accommodetur. Qi,amquam enim

Theriaca & Mithridatium primatum inter antidota ex tam multis seculis tenere putentur, tamen febricitanti non omnino leuiter,non

videntur recte dari posse ob calidam &. siccam temperiem, praeci- pue si linguam habeat aridam dc nigram , ut inulti talium solent, Mali nil quibus ea , praeter pulsus dictos, iis notae. est malignitatis nota , quae cum ad

325쪽

LI AER QUA RTV s. 2 'tactum videatur febris moderata, lingua & respiratio internae ustio innis notas habent , cum tamen horum multi non pro rati ope sitiant. Hoc enim est, quo malignitas prae cipue agnoscitur, non esse magnitudinis febris signa, quanta casuS virtutum , lassitudines magnae a principio comitantes , & anxie

tates indicibiles , quarum nullae sint manifestae causae , his mox dictae maculae superueniunt, habentes etiam illud malignitatis indicium, esse in talibus concoctionis notas infideles , quod causa eius morbi non tam sit putrescentia illa

frequens, quam concoctio cohibet, quam quaedam alia corruptio nis malignioris species, per quam in venenosam magis naturam labitur. Si quis igitur per hanc febrem, misso in principio sanguine , dc purgatione si opus sit sest autem in

his saepe necessaria ) peracta, toto

increment1 dc status tempore cetaset , plerosque nihil aliud quam

mori sinet. Increscit enim non vi

326쪽

3oo MgTA DI ME B AN Drin alijs , mitis illa putrescentia suppurationi analoga, sed veneni

In malignis vis. Igitur per hanc febrem praeter febribus communes indicationes , in aliis quae indi omnibus considerandas, peculia- - λψμς ' tis est ea , quae a venenosa materiae qualitate suscipitur. Ab ea vero timemus quod & in alijs venenis ne irremediabiliter increscat, &l serpatusque in ipsum vitae princi- pium cor. Vt aut e cohibeatur m i lignitas facere possint alexipharmaca, ut cor non occupetur , quae

illud roborandi habent vim , &quae ab eo retrahunt materiam.Nihil autem esse videtur, eorum quibus medici utuntur, potentius ad extrahendum ab alto corpore, cu-Cueurbitu- curbitulis. Merito igitur per dilarum usu ctas febres a maioribus euacuationibus, quae intra primos dies sunt peropportunae,ap OZematIs & conia

sectionibus alexiteriis, & cordi libus affigimus toti corpori cucurbitulas multas , scarificamusque eas, quae prae aliis alliciunt sanguinem. Si n. nullae adhuc maculae

327쪽

apparent, per cucurbitulas arguuntur, stin autem iam ceperunt e Iumpere , extrahuntur abundantius, iatque ita avellitur venenum a cor

de & capite, alioqui non raro quae coeperant pullulare, solent evane Cere , & recurrente sanie in cor aut caput , mori aeger syncope , aut conuulsione correptus. Non erit igitur abs re in harum febrium incrementis haec & alia eisdem in tentionibus facere, velut a capite repellere, & cor roborare,&quaecumque res praesens exiget , nam

faciendorum speciem intentio sup peditat. In his quoque , ut & in Quibus aliis quibusvis, si dum morbus in symptotua

crescit, & tu concoctionem ςXpς' iendum ctas, symptoma aliquod , eorum quouis mox quae vocantur assidentia suboritur, bi tempore. quod aut vires prosternat, aut con- coctionem . aut reliqua naturae opera impediat, aut nouarum su-xionum causa esse possit, non sit expectandum remedium s quod sane fuerit tardum) ab ipsius mor

bi sublatione , sed occurrendum

328쪽

Carpit medicos multa facientes quouis morbi tempOie.

3oa METHODI MEDENDI statim, ut somniferis ad peruigi. lium, vellicationibus , & acrium sumtu ad coma, anodynis, aut etiastupefacientibus , ab dolorem, ad suppressionem urinae cathetere & tu laxante vias, ad raptus humorum , reuulsoriis frictionibus, vin culis aut cucurbitulis , & multis alijs in hunc modum. Haec n. etsi

ob symptomata, sed non qua symptomata fiunt, sed qua causae sunt,

vel impedientes curatione prs sentium, vel minante S noua , maioraque mala. Sed haec antea diximus, nunc ea solum ea causa repetiuinuis , ut indicaremus inter duas, easque maxime regulares mouendi

occasiones principij & inclinationis , esse multa, quae incauti admo, dum & stupidi medici sit dimitte re, ut faciunt quidam , qui se ut elegantissimos methodi obseruatores venditant. Saepius autem pec

cant nescio utri grauius ) qui

quibusvis occasionibus ad ea omnia , ac multo plura procedunt remedia , numquam insolentiores,

329쪽

LIBER QUA Vs 3o, quam cum faciunt plurima. Vix aegrotus de somno queritur, cum tempora & frontem abundanter illinunt, vix capitis dolorem nominauit, Oxyrhodino irrigant sinciput. Si plusculos dies morbus

durat , vasa omnia apothecariorum serapiis exhauriuntur. Non unam deiectionum intermittit aegrotus , antequam clystere expurgante totus eius venter disten

datur , neque duas supra solitum fecit, quam adstringatur cataplatamatis. Itaque omnibus quae incidunt , statim nulloque iudicio occurrentes , nihil boni naturae fa cere permittunt , neque quo resvergat , ipsi sustinent expectare. Ego vero dixerim cum Gal. nullum remedium esse quod magnifice prosit, quin aliqua ratione noceat , quin etiam sublata illa vocula , magnifice dixerim , nihil esse quod prosit, quin aliqua ratio

ne nocere possit. Proinde ut mirus Plato de expurgatione, magno qui

dem auxilio, dixit, suscipiendam

330쪽

Iismedias non esse a viro sanae mentis, nisission est eum summa necessitas poscit, ita desisi dori minoribus illis ego dixerim,

eorum inei. cipienda non esse, nisi cum eorum ditnon om- incidit non omnino leuis necessiis niuo leuis tas. Itaque agenda illa omnia di- OGM . cimus,cum incidit necessitas tanta, cum ea minor est, omitti melius.

Verissimum. n. illud Euripidis,qui multa agit cum cessare liceret, stultus est.Ad prudentiam & iudicium medici deuoluuntur hςc omnia. Illos vero omnes vitupero,qui quidpiam eorum quae in arte fiunt, sibi impetrauerunt, semper aut numquam facere omnia potius in Occasione, Ac nihil timere. CArvT ΙΙΙ.Deoeeaso-T, E temporibus uniuersalibus ne remedii Lia morborum hactenus. De ocia, bu ' casione , quae In particularibus capi morborum dςbςt , clic Irrus, ut uniuersalia temporia tempora iunt partes totius morbi, bus. ita particularia singulorum circuia tuum, in morbis, qui circuitus h bent. Cum igitur circuitus constet

paroxysmo & interuallo, aut si