Anatomia, ex Caspari Bartholini parentis Institutionibus,

11쪽

CHRISTIANO THOMAE,

Daniae Senatori Primario, Reg. Academ. Halaiensis Conservatori Summo, Patrono Maximo,

THOMAS BARTHOLINUS

P. D.

I aliquod pro maximo in

me familiamq- nostram &aeterno in litteratos omnes LVore,gratae mentis & duraturi obsequii monumentum est suspendendum, quan Liam Heroicis tuis virtutibus seculo huic superioribus & posteritati inpar nullum aut dignum satis inVeniamus, certe Ho Mo tibi totus debebitur, in quora rerum Vim & majestatem suam omnem Aut in contracto compendio exseruit iVe partesu S siVe totum animo complectamur. Fatigata

12쪽

DEDICATIO.

jam illa erat per universiim coelum, terram, maria,& quicquid ubique videbatur, dispersa, antequam

mirandam singulorum virtutem in unum Hominem contraheret, Divinitatis sedem, & perfectum miraculorum omnium exemplar. Parvus dictu, sed immensus tei limatione,si utramque totiuS particulam expendamus. Animo clauso Versat uni Versum, &sola cogitationis celeritate, Solis cursum antevertit. Mens,lemula illa Divinitatis, & altrix, scientiarum omnium capax I inventrix, orbis

sui Domina & rectrix, sibi in omnia imperium la-Xat , sed prudentia temperatum, foris universi, intus fatum domicilii sui moderatur pro diversa sentiendi& movendi necessiitate. Et in facie Vultuque se prodit, quem tamen in tot centenis millibus,Vix ullis duobus voluit indiscretum. Sed nec alterius animum, ne cunctorum dicam , unus animus assequitur, Vix obvium oculis manibusque cadaver, cujus elegantem structuram, justam inter se partium proportionem, Oeconomiam Vi VentiS abStrusiam & consensum occultum, DEique denique ubique praesentiam, si ad partes VocemuS , Onere pariter succumbet calamus & admiratio. Ea tamen exiguo hoc volumine, majori in dissecando describendoque labore, quam in condendo Divinu S artifex, comprehendere sumus conati, non quae pro majestate& elegantia Naturae debuimus, sed quae comperta hactenus nobis fuere sive diligenti Autorum lectione sive experientia propria in cadaVeribus humanis dc animalibus vivis juxta ac mortuis,

13쪽

tuis, operose acquisita, per otium expressimus, Illustri tuo nomini & aeternitati sacra. Ignosce, Heros inclyte,quod merita tua in me patriam que nObilius non inVenerint argumentum, quam cui tota Natura universas vires de industria contribuit. Et tantae sunt tua: Virtutes, ut hominem ames, atque quicquid in eo desiideramus, quo te ultra humana conditionis fragilitatem evectum universa patria suspicit, Rex Serenissimus favet , Heroes eXosculantur, clientes adorant, totus denique, qua patet literatorum ordo,pro salutariNumine colunt. Pauci sunt, qui homines se sciant, aut benigno esse animo patiantur. Tu tamen inter maxima Regni negocia id maxime agis, ut homo, prudentia plus quam humana & humanitate incredibili, homines maximos, ne DEos dicam, aut aeques aut superes ;dumque illi humana sorte misere excidunt, qua se

superioreS credebant,tu,seternitatiS haereS,immor talitatem, sine fato, gloriose es consequutuS. Cala

mum reprimo,ne pauca dicentem, vel tuo fastigio baud satis digna, virtutis tuae describi nesciae magnitudo obtundat. Totum hominem tibi debuisse sem , cujus persectam exprimis imaginem, si tam animus singulorum in mea fuisset manu,quam corpus artificiosis sectionibus dividendum. Meum tamen tibi offero illibatum , quem meritis tuum fecisti, & partium ex alienis corporibus dissectarum iteratum hunc typum iusta diligentia a me adornatum, natumque in Augusto hoc Athenaeo, ubi tua

auctoritate publico docendi demonstrandique

A munere

14쪽

munere perlustrum defungor,ubi infra dignitatem nunquam putasti, quotiescunque publica sectionis Anatomicae fuit commoditas, quae tua in Rempubl. nostram literariam sollicitudine saepissime&ex Volo publico obtigit. oculos auresque mihi accommodare . & gravissimis Regni curis per vices subtrahere. Privatas benigni in me affectus non unas causaS tacitus premo,nunquam apud me intermorituras, dum mortale hoc domicilium , quod aegre circumfero, laboribus quidem sessum confectumque in publica commoda a juvene exantiatis,& vix invidentium morsibus amplius superstes,sed Te favente ad plures curas reservandum, indulserint superi. Interea patere, magrium Patriae sidus,&certum literarum solacium,has humani splendoris

cxuvias , sub splendidis Nominis Tui auspiciis

publicum iterum subire aspectum, ut publice probentur , quas tibi placuisse sum expertus. Vale, Moecenas bonorum, ut per te ae patria & Anatomica studia , quae tibi animam debent, porro Ualeant. Scripsi Halaiae Cal. Maj . CIo II c LI. I HO-

15쪽

THOMAS BARTHOLINUS

Ad Tertium hanc gnato me; Reformata editionem acce sparo,

Salutem precatur. Nierpraecipua mortalitatis nostra solatia quibus ad vitae necisque constantiam animos obfirmamus, id tintim videtur, quod ignoti jam nobis nec vivamus, nec moria

mur. SNamqtiam enim varias rerum humanarum expe

riamur vicissitudines in hoc divinioris anima ergasulo, morborum capace o sani tatis quamlis morti adjudice mur indicta subinde causia ct insperata : utrique tamen dioina providentia, temporum nostrorum felicitate, voluit consultum, ex quo, in rimandis corporum nostrorum visceribtis per sentionis artificium patulis occupari coepit erudita Dissectorum indusi ia , jam ct remedia morbis o mortis timori sunt subminis1 ata , juxta qua nemo desperet. Ignorabat seipsum homo de facies bi conscius, externum tantum velut pictam

Πmbram admirabatur,an tequam reseratopectorum claustro, manibus cordatis crevisset audacia ut mortuum odissent, quo vivum noscerent.Id

quod is statis,canibus suibus, aliisque animalibus olim evisceratis quum flustra impetras ent, ad hominem tandem diverterunt, in ipso homine

rectius quaerendum. Extitere in hoc praeclarae artis genere omni aevo nou Iauci, qui nomen immortalitati consecrartini. Sed nulla unquam aetas,

aut curiosa diligentia,aut felicitate inventionum hac nostra ditior fuistaut Decundior, ubi renovatus homo e orescit suarum action tim vicinus 'ectator partibulique auctior olim secantium negligentia absconditis, minterni motus perpetua agitatione concitatus culmen perfectionis videtur assequutus. Longum foret omnium texere catalogum, qui nihil seculo

profuturum latere Iunt passi. Solus mihi Parens sufficit qui pluribus ante me Doctissimis uer fecit. Is inter alia ingenii ct eruditionis monumenta, Insittitionibus Anatomicis corporis humani uti in Mesexus historiam tam feliciter pertexuit, ut Tyrones succincta Methodi breυitate , Eruditos varietate incredibili parique veritate in sui amorem ct laudem pelieaeerit tinde huncfoetum,posthabitis aliorum Doctissimis, sed mole sua vel confusione laborantibus voluminibus, solam theatris manibusque cunctoram adjudicarunt quotquot,seposito partium studio, rem aqua lance expendertini. GHistoria enim pressus' it o accuratus, tu Caussis promptus, ct tibisententiarum diversitate premebattir, dubiud, in partium Vsu ingeniosum,in plerisque , quantum sbi observatio-yes tum permisere, juxta verus. Magnam aetatis partem inter experi- s men ς

16쪽

menta Anatomica tonsumpsis, maximis in peregrinatione per praeripum Europa Academin usus Magistris, quos deinde non tam sequutus est, quam ex parte superavit. Quamplurima cadaυera Pataυ ii manu sua dissecuit apud Casserium, quum hujus nomine Pentastheselon adornaret, Aqua pendentis quoque, Bauhini, Plateri aliorumque in Proloquio

laudatorum assiduusssehator , quibus non eruditos tantum oculos , sed cultrum quoque commodavit. Animalium sectiones cum Democrito instituit, ut cum humanis visceribu3 subacto judicio compararet. Hinc-que tandem priυatum Auditorum in commodum Institutiones condidit, publico deinde varia facie τindicatas. Primam Witte bergae lucem viderunt, mox Rostochii repetitam. tum Argentorati Gosa riae, ab auctore superstite Contra υersiis Anatomicis auctiores, demum Oxoniae presum fatigarunt. Inter quas officinarum o legeutium contentiones , factis diuturno moνbo viribus, adsacram Cathedram, jussu Regio, evectus Pater. post paulo extinguitur, magno Reip. filiorum

sex cum filia supersitum detrimento, quibus triste , sed aeternum desiderium, θ' inliden utim practare meritorum exemplum reliquit . Videbantur ab excessu Auctoris squalere luctu Institutiones toties cusae on re

cusae, tripemque fortuna sua faciem, nativo splendore casse, sparsi quasi

lac mis, deplorare sequutura invidia, o seculi livore post fata reduce,

moriturae. Hi compilatum opus damnare , illi falsitatis notamstrenue inurere, alii neglecti ordinis incusare, si mancum mutilumque, velut e tripode, dictare. Hinc certatim de noυis Syntagmatis, Encheiridiis, Insitutionibus, Anthropographiis cogitarunt, qui Bartho liniano antea succo vactitarant. Ne autem in tanta mortalium quora udam jactantia on nocendi libidine, Parentis desimctifama obmutesceret, apud bonos omnes Θ candidos adhuc illaesa, mearum duxi partium, suadente Cl. Viro , Joh. Walaeo, quem humanis ereptum serio doleo, ut bonorum utriusque o fortunae is animi communis hares, siquidem recens apud omnes Bartitolini memoria, o Institutiones ejusdem avide a multis expeterentur, quicquid vel incuriosa pothetarum priorum manus, vel Parentis certum consilium is seculum iliud reliqui gent intactum, nova o accuratissimae apud Belgas editioni supplerem. ιo negocio quanquaν

parum in tempore incipientes peregrinationum cura onerabantur, o

μlia diviso pectore me possidebant, nequaquam tamen pudori meo OP in

Patrem venerationi decoram putavi evitare aliquid ex eo, cui alii iuuniversum vellent excusari. Papropter in his, qua diligens aetatis nostraiabor eis nova invenit seu antiqua correxit, exsequutus sum partes , a Parente non tam omissas, quam aliis relictas. Historiam partium corporis recentiorum inventis subinde auxi, cacisas per occasionem vi 2dicavi θ' usum diversis auctorum opinionibus deduxi, o ne quid Tyrones gemerarent, Icoues antea neglectim addidi, partim ad ipsius natura

17쪽

veritatem expressas, partim, ad imitationem accuratis mamm, Vesalii, Bauli ini, Casserit . Sylvii, Aselliique Aurarum , effictas. Primam eam

editionem locupletatam Leydae i6. O. procuravit Fr. Hackius, elegan-rissimis typis , nitida papstro, is correctissima opera. Sed vix ab incude

deferbuerat tinriti altera ui e anni decursu , quum avida ementium legentium manu lacunae officinartim iteratum ypum exposcerent. Nsque tum difficilior publicam spem destitui. nam Melitensi, Siculo, Italico , Helvetico Gadico expeditus itinere , secunda impressioni I 6 s. ibidem absoluta quamplurima adjunxi, qua υel ipse, vel passim Eruditi

ulterius observarant, reliciis tamen, pro pretate in Parentem, antiquis,

auditoris manu prius signatis. Vtramque magnorum Doctorum meruisse applausum T)ronibus perfusiceptum studiorum campum decurrentibus profuisse ultra mortale gaudium accipio. Enimvero nou tautum publicis suis scriptis hoc nomine immerentem laudarunt summi Viri aeter nitatis albo dudum inscripti, O laus Worm, Parentis loco aetatem colendus, Johannes Riolanus Flius, quanquam subin de iniquior, Patrem es me transversa lineaAnarit, Fortunius LicetuS, M. Aur. Severinus, Simon Paulli, Albertus Κyperus, Jo. Dan. Horstius Caecilius Folius, Joh. Jac. Wepserus , aliique qui vel tecte operis mei meminerunt, Stimasius, ο πανυ, alaeus, Vestingius, Conringius Lindanus, Fontanus, Drahius;

vel amicum is me dissensum sunt professi, Plem pius, Hogelandius, Regius, Him status: sed aliorum Latina ignorantium ingratiam varias iudialectos transfuderunt, inter quos Simon Paulli Clarissimis in Theatro Anatomico praedecessor meus; qui Germanice loquentem Halaiaefecit, Abrahamus Prataeus, Lugdunensis Eruditus Medicus, qui Gallica consuetudine Lutetiae donavit ore ignotus quidam , nou tamen sine honoris prafatione dimittendus, cujus industria Londini Anglico sermone prodiit, quibus omnibus , ne memoria tanti assensus pereat, amplissimaόjam gratias ago. Tantis animatus calculis coepi confidentius saxum hoc WVolvere, patriaqtie pridem redditus, reformanda Anatomiae sedulo incumbere, quumque vere monuissent Amici quidam , servatis, non semper tamen defensi s υeterum Patrisque sententiis eis opinionibus , tumbari nonnunquam legentium sensim ese inspersis nobis confundi, qu*u- quam haec Ο illa novisse expediat. υolui utilitatem juvandi praeferre gratiae veteres tuendi, siquidem nihil incoeptum tin quem s perfectum, Neque seculis omnibus cuncta patent , quando per intervalla o spiramenta temportim mortalibus sua dividit nunquam effoeta Natura. Tatia animo tolυentem interpellat Tnographus, o pro tertio proelo intercedit. Hinc serio in me negocium suscepi conficiendum. Utinam suo Usu voluntati is voto singulortim magnifice νυδondeat Res enim

ardu , veltastis novitatem dare, novis autoritatem , obsoletis nitorem,

si si sicuris lucem , fastiditis gratiam , dubiti fidem , omnibus verὸ natu in

18쪽

ram,'naturae sua omnia. Ogula in praesenti certum fuit exsequi. Textum Parentis obsoletum interpolavi meumque feci totum , ad naturae dem examinatum , majori veritatis ducia , quam in verba Parentis pietate , qua obscura i stravi, posterormn certis observationibus conIraria emenda ui, omnium Recentiorum inventis ubicunque

obviis exauxi, is quod caput rei es, avis anguinis Circularem motum ab Harveto' alaeo propugnatum , jamque apud plerosque receptum, summo studio, modo paucis lineis verbisque , modo , ubi opus erat, diducisi in plures periodos oratione, tiniversum composui. Proprim adhac non pauco obserυationes opinionesque superaddidi, em partium dive farum dissentientiumque animorum concordiam pro ingenii modulo

molitus hum, in omnibu , quantum tu me, naturam sequutus rq tionem, quibus fastiditis quibusdam 'ab Hosmanno, Riolano , Lauren bergio , aliisque DoLIissimis Viris, mihi Patrique praeter aequum exprobratis,gratiam conciliavi. Verbo eloquar: No Dum plane opin in publicum protrudo, omnibuου , quantum consido , rerum pondere o varietate placiturum. Quicquid tot peregrinationibuου, tot lucubrationibuου, ror denique sectionibus notaviseviqtiesve apud Praeceptores Walaeum, Falcoburgium, Sylvium, Vestingium, Severinum, Folium, Leonic*num alio que visisset propria manus industria cum alibi locorum, tum

in hac Regia Academia publice administratis o privatim, praesentibus magnis parvisque , Uiris Doctissimis, Gobilibus, Regni Senatoribud , ct Serenissimo Rege FRiDERIc o III. Domino Clementissimo , cui propter Regium favorem planeques gularem clementiam, imperii exordium is

felicitatem sectindet Sum; num Numen, omnium, inquam, aliqualem hic orbi exhibeo messem. Ne Nero ad noSi operis complementum curiosis

oculis fugientique memoriae deust quicquam prioribus iconibus detritis usu novas substituimus nunquam aes expertas. sua pulchritudine artificio naturam propius aemulante se facine probaturas, in quibus partim sectionum mearum pDbticarumque demonstrationum duisumgi tes simitatus,partim exactam manum Cl. I Joannis van Horne Anatomici

Lydensis, optat imi itinerum meorum stadiorumque quondam comitis,cui, sist D. Dionysio a Truyς herche Praectico ibidem felici ob egregiam , me absente , iconibus alii sique ad operis nitorem O perfectionem necessariis naυatam operam, plurimum semper debebo. Tu vero, Tector candide, hoc laboris no stri,at tuis commodis dicatum monumentum, eo applausu excipe , quo alia pridem in Anatomicis divulgata acclamasti, propediem his majora exspectabis. In omnibus autem con trajudiciorum varietates, supeνerit mihi adveniam regress us , volutemendaturo quicquid fuerit dos deratum. Vale, tit me amare valeas. Dymae v. Non. M o in Christiana cΙa Io C LI. IN DEX

19쪽

INDEX CAPITUM

Qui est

DE INFIMO VENTRE.

CAp. I. De Cuticula.

Cap. II. De Cute. Cap. III. De Pinguedine Cap. IV. De Membranis in genere , de membrana carnosa.& membrana musculorum propria. Cap. V. De Musiculis in genere. Cap. VI. De Musculis Abdominis. Cap. VII. De Peritonaeo. Cap. VIII. De Omento. Cap. IX. De Ventriculo. Cap. X. De Intestinis in genere. Cap. XI. De Intestinis in specie. Cap. XII. De Mesenterio. Cap. XIII. De Pancreate : Ejusque novo ductu.

Cap. XIV. De F pate. Cap. XV. De Bilis receptaculis, nempe, Folli culosellis &canali bilario. Cap. XVI. De Liene. Cap. XVII. De Renibus Cap. XVIII. De Capsulis atrabitariis. Cap. XIX. De Ureteribus. Cap. XX. De Vesica Urinaria. Cap. XXI. De Vasis spermaticis Virilibus praeparantibuς. Cap. XXLI. De Testibus. Cap. XXIII. De Vasis deferentibus seu ejaculatoriis, de Parastati , Vesiculis seminariis, & Pi ostiatis. Cap. XXIV. De Pene. Cap.XXV.De Partibus muliebribus Generationi inservientibus, & primo de vasis spermaticis praeparantibus. Cap. XXVI. De Testibus emineis. Cap. XXVII. De vasis deserentibus. Cap. XXVIII. De Utero in genere. Cap. XXIX. De Uteri lando & ore. Cap. XXX. De Uteri Collo majore. Cap. XXXI. De Hymene seu nota virginitatis. Cap. XXXII. De Pudendo muliebri externo in genere. Cap. XXXIII. De Carunculis myrti formibus. Cap.

20쪽

Cap. XXXIV. De Clitoride. Cap. XXXV. De Alis & Labiis. Cap. XXXVI. De Membranis laetum involventibus. Cap. XXXVII. De Vasiis Umbilicalibus.

DE MEDIO VENTRE seu THORACE.

Cap. I. De Mammis. Cap. II. De Musculis intercostalibus. Cap. III. De Di aphragmate. Cap. IV. De Pleura Mediastino & Thymo. Cap. V. De Pericardio, & humore in eo contento. Cap. VI. De corde in genere. Cap. VII. De Cordis partibus in specie, Auriculis, Cavitatibus cum septo. vasis & valvulis. Cap. VIII. De Vasor uin cordis unione in sortu.Cap. IX. De Pulmonibuς.

Cap. X. De fistula pulmonum seu aspera arteria. Cap. XI. De Larynge. Cap. XII. De Oesophago. Cap. XIII. De Collo. L 1 B. III.

DE SUPREMA CAVITATE CAPITE.

Cap. I. De Pilis & Capillis.

Cap. II. De Membranis extra & intra Cranium. Cap. III. De Cerebro, ejusque Medulla in genere. Cap. IV. De Partibus cerebri in specie, & primo de medulla oblongata & spinati ejusque ventriculo nobili. Cap. V. De Cere bello. Cap. VI. De reliquis, quae in cerebro observantur, partibus, Reti mirabili, glandula pituitaria , insundibulo, ventriculis cerebri, corpore calloso, sornice, plexu choroide, glandula pineali, &C. Cap. VII. De Fronte. Cap. VIII. De Oculis. Cap. IX. De Auribus. Cap. X. De Naso. Cap. XI. De Ore, Buccis, & Labiis.

Cap. XII. De Partibus in ore contentis: Gingiva, Palato, Uvula, Faucibus, 3 osse Gutturis. Cap. X m. De Lingua. L IB.