장음표시 사용
641쪽
minus quisque est, aestimationem iniuriae fieri ; sed ex dominoium persona , quia ipsis fit iniuria. De seruo fructuapio. V. Onod si ususfructus in seruo Titii. est, proprietas Meuit; magis Meuio ita tia fieri intelligitur. De eo, qui bona fide semis. VI. Sed si libero homini, qui tibi bona fide seruit, iniuria facta sit, titilla tibi act1odabitur, sed suo nomine is experiri poteritinis in contumeliam tuam pulsatus sit, tune enim ' competit & tibi iniuriarum vilio. Idem ergo est ct in seruo alieno, bona fideseruiente a vi totiens admittator iniuriaruna actio, quotiens in tuam contumeliam iniuria ei facta sit.
Tabb. i) propter membrum quidem ruin
H Verba eius haee erant: Si iniuriam faxit , aheri viginti quinque aeris paruae
finio. Poena haec ad modum in abusum tra hebatur. Muidam enim, ait Ga x L i us lib. 2ci
N A. eap. g. Lucius Veracius fuit, egregie homo improbus atque Q.VUj. t i aptum immani ureordia. Is pro delectamento habebat, os hominis libriri manus sere palma verberare. Lum femuus sequebatur crum nam plenam a*um portitam, o quem eunque depahnauerat, numerari statim fincundum XII. . Tabolaε
642쪽
iudex vel tanti reum condemnet, quanti in . iuriatii passus aestimauerat, Vel minoris,
prout ei visum fuerit. cn Sed poena qui
quinque ιτ viginti asses debebat. Propterea praetores postia bane abolascere di relinquieensuerunt, iniuriisque
erant: Si membrum mispit, ni eum eo pacit, tatio eso. Sed hane legem inapplicabilem su-iise, plenius itidem GEL-Livs eit. loco doces. I Similemve aliam laturiam, quod indicat
m Seu poenam determinare, quia haec pestiinatio transiit in locum antiquae Poen e, per LL. xli. labb. statutae. Est ergo rciter alaeua, non Fer perjecutio , ut quidam voluiserunt. Idem quoque' dicendum de recantatione ae deprecatione Pquae moribus loco huisius otimationis recepta est, ut electionem actor habeat, utrum ad hane, an illam agere malit. Ad utramque enim eu-lmulative agere nequit,l quod illi tamen conten dunt, qui actionem ad palinodiam se depreca
tionem volunt elle rei persecutoriam.
nam moderare, sine' ullo actoris iuramento. Neque argumentum
idoneum ex auib. possi iusiurandum. C. de iu-l die. trahitur . quae lo l iquitur de expensis , pei i uiramentum probandi ,
643쪽
Lra. IV. ΤIT. IV. dem iniuriarima, quae ex lege XII. tabula. rum introdulla est, in desuetudinem abiit rquam autem praetores introduxerunt, Ouae eliu honoraria appellatur. in iudiciis tire isquentatur. Nain secundum gradum dignitatis, vitaeque laonestatem, crescit aut miis nuitur aestimatio iniuriae. Qui gradus condemnationis re in seruili persona non immerito seruatur: ut aliud iri seruo uel te, Ο aliud in medii amis homine, aliis ud in vili si uno vel compedito ius aestituationis constituatur. De lege Coνnelia.
VIII. Sed di lex Cornelia p de iniuriis
loquitur, ct iniuriarum actionem introinduxit , quae competit ob eam tem, quGd se pullatum quis verberatinoue , vel domum Lain vi introitana q) esse dicat. Domum
autem de quarum quantitata sp) Εκ hae potest a. sepe absque iuramentolgi vel eluilifer ad poe-
nain priuatam l. 37. in ,υ h. e. vi PLAv- lf. h. t. vel 'extra ordivus loquitur in Asin. l nem criminaliter. I. u. I omnium reram h sin f d. aceus rursummam eredidit, sq) Hue etiam pertio ut reditus eIus exige-inet, si quis fraudulentervet, rationes conscri-tper tegulas alioue mois heret, de aliis rebus do-:do se in alienas aedes minicis praeesset. vid. Lidirexisset, qui dicuntur g. vlt. de ferv. eor-idirectarii, teste P A vis
644쪽
autem aecipimus , siue in propria domo quis habitat, siue in eonducta, liue gratis, siue hospitio receptus sit.
De a tranatione atrocis iniuria.
IX. Atrox iniuria aestimatur vel ex Disso: ue luti, si quis ab aliquo vulneratus si, vel lassibus caesus. Uel ex Deo i veluti sicut in theatro , vel in foro, vel in conspectu praetoris iniuria facta sit. Vel ex perissonae veluti, si magistratus iniuriam passus suetit, vel si senatori ab humili perlona iniuria facta sit, aut parenti patronoue fiata liberis vel libertis. Aliter enim senatoris re parentis patronique, aliter extranei, &humilis personae iniuria aestimatur. Non nunquam & locns vulneνis atrocem iniuriam facit: veluti, si in oeulo quis percussus suetit. 60 parui autem refert, utrum patrifainitias, an filiosamilias talis iniuria facta sit: nam haec atrox iniuria aesti in
4. i . 3e in genere omne, quicquid manu fit. I. s. pr. de iniar. r variis alis exemis piis testimoniisque hane
doctrinam exornat R T. v A R D. lib. I. var. c.y.
ea propter poenae aesti. mationem rite ineundam, sed etiam propter processum. Ob atroiscem enim iniuriam ἱmprimis eriminaliter a gi potest, non item ob quamuis leuiorem. De inde non ob hane . sed tantum ob illam si ius exheredari potest. μα. i s. f. I.
645쪽
6 ' LIB. IV. TIT. IV. De iudicio ciuili re criminali. X. In summa, t sciendum est, de Omni iniuria eum, qui passiis est, posse vel 'criminaliter agere, via civiliter. Et si quidem ciuiliter agitur, sub aestimatione facta secundum quod dictum est, poena resa imis ponitur. Sin autem criminaliter, ossieto iudicis extraoMinaria poena reo irrogatur: hoc videlicet obseruando, quod ZENONI Α-NA constitutio introduxit, ut viri illus res, quique super eos sunt, ct per procuratores posluit actionem iniuriarum erimi
terpretibus communiter ad praecedentia trahuntur absolute, ut eta iam de iure praetoρου intelligenda lint, hoc sensu, ut ex iure praetorio pollit agi riuiliter de criminaliter, de ita quoque criminales emedium anno ex piret. Verum ex iure praetorio tantum comis
paratae sunt actiones priuatae, ex quibus agitur eluiliter. Quando autem de crimine pri
minaliter agitur, quod permuIum est per l. f. D. de priu. delim ex
ture clutis agitur, di ita intra Io. annos accus
tio institui potest. v Hoc casu etiam.
deserre potest, I. s. g. g. a. iniur. quod ubi criminaliter agitur, haud permittendum est.
exceptionis hic traditur, quia olim procurat res nec a parte accusatoistoris, nec a parte accu- Ilati admittebantur iris criminalibus, i. pen. g. i. d. pubi. iudic. cum in eliminalibus procurator non poterat δε-
646쪽
dum eius tenorem, quae ex ipla mamiusti.us apparet. Qui tenetuν inis tarum. XI. Non solum autem is iniuriarum tenetur, qui fecit iniuriam, id est . qui perincussit: verima ille quoque tenetur, qui dolo seeit iniuriam , vel qui procurauit, ut cui mala pugno percuteIetur. uomodo tollitur hae actio. Xll. Haec actio dissimulatione I aboleis tur. Et ideo si quis iniuriam dereliquerit, hoc est, statim ut passus ad animum seviri
non reuocauerit; postea ex paenitentia
eremisam iniuriam non poterit recolo-
γ Tendit enim ad lmeram vindictam, queo ldesiderat , ut iniuria ad nnimum tuerit reuoca ria. Hinc non transit . in laeredes actoris, g. r. -d. perpet. o tempstr. . act. quia vindicia moriste desinit , haec actio in
bonis nostris esse non 'ceu setur, antequam Iitem conoestemur. I. .
h. e. l. a. f. 4. G A lux. Vnde te iam re leonciliatione tollitur. α Tollitur quoque
morte utriusque, nisi lis fuerit contestata. , . e perpet.'teu .a I. Excipiunt actionem ad pialinodiam vel deprecationem , quam in heredes , actoris transire volunt. Verum id con- cIudunt ex erronto
647쪽
Si iudex lirem suam feceris. SI itidex litem silain secerit, non pro prie ca) ex male sieto obligatus videtur a sed quia neque ex maleficio, neque ex contraelia obligatus est, ct utique peccanse υθ) aliquid intelligitur, licet per inpruinca) Delictum en in
Anguendi. Peccatus in men etiam culpa, non quavis, sed tali, in quam Ieges poenam constitue-Tunt, ut exempla b. t. proposita docent, adeoque cuja In contractibus admissa hue non spectat, quia obligationem ad poenam non producit, qua a tamen delictum deside- vati Unde quas ex Helicto obligatio nascidi itur, quod ob euLPam ita obligetur reus ad poenam, ae si verum alterum commisisset. Qui in eulpa imputati- μώ ratisnem quasi deliden Aorum constituunt, vel hoc extimplo hic pro posito refutantur, ubi non alienum delictum iudici imputatur, sed Neritia propria. In reliquis exemplis Oein currit quidxm delictum alienum, sed simul euia 'o rei, quae unice qua s Glictum eonstituit. b) Peccauit male iudicando per imprudentiam , quae culpam constituiti si dolo mainis iudicauit, verum dem lictum committit. V trumque est vel αδαία, iniquitas, initi ris pr. d. iniur. Non tantum vero differunt in poena , sed in eo et
648쪽
DE OBL. in QVAsI EX DEL NASC. 6o3 dramam: ideo videtur qua ii ex maleficio teneri ; dc in quantum de ea re aequum levi
ligioni iudicantis videbitur, o poenam sufiinebit. De deiectis, vel effusi .
I. Item is, ex cuius coenaculo, Q vel proprio ipsius, vel conducto, vel in quo gratis habitat, deiectum essusumve aliquid est, ita ut alicui noceret, quasi ex malefeio obligatus intelligitur. Ideo autem non proprie ex malefico Obligatus intelligitur, quia plerumque ob alterius culpam to tenetur,mtentia lata valeat, licet iniqua sit: l. ii. d.
arbitraria, cum culpa ει ii'udentia suo stadus habeat. Psa terea quoque ipsum litis periculum praestare tenetur. quod maxime tune ei imminet. ii lae sis appellars iu n potuit.
tiora domus denotat, ad quae scalis ascendiis tur. Vitila in i s. S. i.
domus totas conductas per singula coenacula inquilinis locabant, ut inde quaestum facerent. U. B v D A E vs ad L 1I. S. 8. d. vsustin. Meis rito vero bi constei gendi erant, ne ab li initi plebe conductitia tale quid admitteret , quod locatores praeca uere debebant. oncurr te in men culpa propria, quκ in eo consistit, quod euilibet inhabitatori inincumbat pro ..idere, ne quid ex c naculo quod inhabitat, effundat , I deiis tutu Uid. I. I.
649쪽
netur, aut serui, aut liberi. Cui similis essis , qui ea parte, qua vulgo iter fieri solet, id positum aut si pensum habet, cf) quod
potest, si ceciderit, alicui nocere: quo casu poena decem aureorum coni ii tuta est. De eo vero, quod deiectum est .sumue est dupli, quantum damni datum sit, eonstituta es, aetio. Ob hominem vero liberum occisum, quinquaginta aureorum poeta eonssiluitur: Si vero vivat, nocitumaeque ei esse dicatur: quantum ob eam rem aequum iudici videtur, innis datur. th I deκ enim computare de bot mercedes meo dieis praestitas, ceteraque impendia, quae in euratione iacta sunt: praeterea operas,llibus caruit. aut eanturus est, ob id quod . vitilia est factus.
eod. quia damno no dum dato, sed tantum imminente, nem ad rat , cuius prae ceteris singulati ter intererat.
pulo utroque Io casu, tum si liber homa cie eisus tum si ei nocitum, ut tamen praeseratur is, cuius potilliinum inter est. Hae de causi qumque aliis est annua. laeisso vero perpetua. i. s. S- s. es ves deme. ibi: eu a renes eum est. I. . 2.
eod. ibi: habitator fuam suorumque culpam praesare debet. ID Vel ab alio sus.
pensum patitur, q dpraecauere debebat o. eod. publice enim utile est, sine meis tu & periculo per itine
gὶ Popularis haedactio erat, I. S. S. II.
650쪽
i De suis familias seorsim habisante a
. II. si filiussamilias leorsin si a patreis
habitauerit, ct quid ex coenacu lo eius de lectum effusumve fuerit, siue quid positum suspensumve habuerit, cuius calus pericul in sis est, Iu L No placuit, in patrem nul
lam esse actionem , sed eum ipso filio agendum esse. Quod ct in filio milias iudice obseruandum est, qui litem suam se
De damno ;n nises, aut caupona, da rili I. Item exercitor natus, aut cauponae sm3t stabuli, de Uamno, aut furto, quod ianaui, aut caupona, aut stabulo cl) factum ἰ, Et hie separatam
a patre oeconomiam instruerit . id enim olim non liberabat filios a patria pote state, cum etiam in ossicio publIeo constituti non statim sui iuris eisint, a. quib. mod. ius ΡP sia. qui tamen non amplius p tris do inci de conuiis au semper usi pote
k i Contra quem alias agi po era ario ne peculii, quod filius stollitu habitans noet licessario possidere dεbeis bat , si ex contracta vel quasi obligat serae.
tem actio est ex quasi delicto, cuIus nominet in ipsum filium acti
j eompetit. Co idemn tus tenebat r ex Iudiis cato quasi ex contra ctu, de haec obligarici operabatur , ut pulex ex peculio iudicatumi praestare teneretur. l. 3. ii. de pecu