장음표시 사용
651쪽
LIB. IV. Tl T. V. erit, qu.rsi ex malescro teneri videtur: si modo ipsius nullum est maleficium, sed alicuius eorum, quorum opera sm nauem, aut cauponam, aut stabulum exercet. Cum enim neque ex maleficio, neque ex conistractu fit aduersus eum constituta haec acti , dc aliquatenus eusta reus est, quod Opera malorum hominum uteretur , n ideo ex maleficio teneri videtur. In his
autem casibus in factum actio competit, so ruae heredi quidem datur, aduertus hereis
dederint, exercitor non tenetur. I. 7. D. π aut. eaup. sab. cum in eius
torum vel aliorum non tenetur hae actione poenali , respectit quorum non est in culpa: actio tamen rei persecutoria de receptis in eum datur, ad restituendum id, quod naui cauponae vel
stabulo immissum est, nisi quid damno fatali contigerit: I. f. i.
eod. hoc tantum exer-eItorem excusat.
casu ob eti*am propriam punitur, adeo ut si decesserint, quorum pera usus est, haud re- letietur, I. I. F. 4. nauncats. stabul. cum ipse eos suo periculo adhibuerit , l. 7. pr. eod. dc sie suo nomine teneri dicatur. eit. I. g. 4. eor.
duplum, L 7. g. i. eod. a) perpetuo , quod singulare est, eum sit praetoria. l. 7. S. 6. eod.
652쪽
mur. ACTIO autem nihil aliud est,
quam iit; persequendi o in iudicio, quod
emite Romanum, eiusque doctrina quoad magnum partem circa formula3 de asmnes, quibusvis uniuersi iuris inera Ergo merito haae doctrina inter obiectum iuris Romani relata fuit.
lnventas fuisse actiones, testis est I tua in I. a. S. 6. a. orig. iur. Ipse actiones in formulis, conceptis ex verbis legum, consistebant, adis eoque saepius formula vocantur, L 42. diuri. VLI IAN. tit. 1'. f. is. ει tit. 2 . g. ia. ubi per formulam petere idem denotae, ae per actionem. Unde actio nihil aliud erat, quam for
mula in albo proposi- νμι Per quam actor ius suum persequebatur equi plus petebat, fom
is eadere dicebatur. Quando lis mouenda erat, actor de formula. sollicitus erat. & p tor antea decernebat, eisetne actio, de an his verbis agendum CIα ex Ro in partit. c. 28. Harum formularum verba hine inde IvΑs TINIA N v s refert iab. t. S THEOPHIL Va
mo, seu ordino iudiciario. Differt ergo actio
ordinem de modum de notet , illa vero ipsum remedium iure proditum, quo quis ius suinum persequi potest: de ficiente eo, auxilium
653쪽
Diuisio prima. I. Omniuin autem actionum, quibus inter aliquos apud iudices arbitrosue, ι de quacunque re u quaeritur , summa diis uisio in duo genera deducitur : aut enim in rem sunt, aut in personam. Namque a git unusquisque aut cum eo, qui ei obligaῆludieis cessabat. Tune autemsricte actio voeabatur, quando, iudice pedaneo dato , lis peragebatur: si ipse pra
eor extra ordinem cognoscebat, perseeurio vel extraor naria cognitio. Vid. a. quib. moae. tost. oblis. ubi haee duo distinguantur. i) Ex iure quo ninque: si ex iure in re agitur, speciatim dicitur petitio, cuius fit mentio in eis. i S. 2. 13 Indices in nego tiis micti iuris, arbitri in actionibus b. s.ct arbitrariis dabantur. Ad iudicium, ait CER o pro Roseis, hoe
modo venimur, Ut to tam litem aut obtinea. mus aus . amittamuιζad arbitrium boe annmo adimus, vi nequ/nihil neque tantum , quantum po*ιlauimus, consepramur. In sequentibus iudicia dicit legitima , in quibus stricte secundum βρο iam legis proe ἰ-tur, unde etiam verba solonia & diresia , di cuntur legitimae. rbi ista vero vocat bonoraria,' quod iure prae. torio ex aequo er bono
u' Ergo ImperatoLhie non tradit diuisionem actionum in gen re , sed eatum tantum quae ex iure rerum oriuntur. quae ex iure personarum nascun ur, S. 33. b. t. traduntur.
654쪽
tus est cxὶ , vel ex contractu , vel ex ma. leficio : quo eatu proditae s uni actiones inpersonam: per quas intendit, aduersarium ei dare aut facere oportere , a. Iiis quibusdam modis cast. Aut cum eo agit, qui nullo iure ei obligatus est, mois uel tamen alicui de aliqua re controuerissam sab: quo easu proditae actiones in rem sunt: veluti, si rem corporalem possideat x Obligatio enim
persona inliseret, ergo tantum in personam illam agitar, quae obli
tium possessorem, qui forsan rem illam tenet,
cuius no ne agitur. γ Hare erat laris mula in actionibus personalibus usitata , in qua per vocem oportere , obligatio, tanquam aeriomsfundamentum, exprimebatur. Vid. THEOPHILus inpar.
αὶ Ergo praeter con tractum & delictum alii quidam modi obli .eandi sunt , qui scilicet immediate ex lege du-ente facto obligatorio,
quorsum pertinent actiones quidam in factum de condictiones.
αὶ Si quidem ex iuris in re specie quadam. In hac actione
erga Vnice contenditur de iure in re, eius deinelaratio petitur, & simpliciter contra possessorem rei, qui Iuo nomine possidet, agitur:
qui a leno nomine rem tenet, exceptione nominationis liberatur. I. a. C. ubi in rem. Sed in personali actione senice de obligationeia , tanquam actionis fundamento eontenditur. cuius specifica causa Acuntur, non interueni- . exprimenda.
655쪽
sdeat b) quis, quam Titius suam esse c
amrmet, possessor autem dominum eius se esse dieat. Nam si Titius suam esse intendat, d) in rem actio es. De actione confestoria, s negatoνia. II. . Eque, si agat quis, ius sibi esseco fundo forte , vel sedibus utendi fruenis dia ι Slue vere, siue
ficte, utpote , qui dolo desiit possidere, qui
ditio est eius , qui posesidet, ct eius, cuius do- Io factum est, quo minus haberet vel poisde. ret. t. vo. d. R. I. parratio est eius , qui litise obtulit, ignorante aiactore. I. as. sqq. I. 12. . R. I. e Formula olim in rei viudieatione ha eerat: hane rem ex iuresu;ritum meam es sio, secundum quam etiam hodie petitum lἰ- belli efformandum est. ἀὶ Fundamentum ergo huius actionis est dominium, cuius probatio actori incumbit. 1ussicit vero in libello hoc sungamentum alle gare , nee necesse est , titulum dominii addit cere , de quo, ubi adprobationem deuenitur, contenditur. e. f. X. delibest. oblat. Probat dominis, res restituenda est cum fructibus, prout possessor est vel in bona vel in mala fi
de rer. diuis actum. e Haee erat foramula actionis eonfessoriae: aio ius inibi esse ire, agere, ves Mifrui, B RI s s o N. de formul. p. 4 ό. in casu quando seruitus erat firmat sad si negativa, formula hae utendum 1 Aio ius tibi non esse altius Digendi, ut h.
656쪽
di, vel per fundum vicini eundi , agendi , vel ex fundo vicini aquam ducendi, in rem actio est. Eiusdem generis est actio de iure praediorvin urbanorum: veluti, si quis aiat , ius sibι esse, altius aedes suas tol
lendi f prospiciendive, vel proiicien
di aliquid , vel immittendi tignum in vicini aedes. Contra quoque de usufructu, et de seruitutibus praediorum rustic in ruin , item praediorum urbanorum , inuicem quoque proditae sunt actiones: ut si quis intendat, ius non esse adversario utendi. fruendi, eundi, agendi aquamin
ue ducendi: item , altius tollendi IJ
D seruitus atrius DE di vix hae sormula indigitatur, quod in- Nuit l. 4. g. 7. Si ferv.
vinae. Nam hae formula actionis a marivae non tantum is viniebatur , qui seruitutem sibi asserebat, sed etiam, qui contra prO-hibentem ex iure libereatis tollere volebat , cui quidem non dominium , sed tantum h-bertas in dubium vocabatur. ΛIt ICtus in
invito est,eum quo σν, quantum enim ad
eum pertinest, liberas aedes habeo.
easibus hae formula ne gatiua utendum era o I
terἰ seruitutem, qu is utebatur dominus prae
dii aduersus eum , qui sibi asserebat seruitu.
pet. de se in libertate. quae ex natura domini fluit, sundabat, quam. cum praesumebatur .
657쪽
LIA. Iv. 'TIT. VI.6ia prospiciendive vel proiiciendi immittendiue : istae quoque actiones in rem sunt, sed negativa. Quod genus actionis in
controversis rerum corporalium proditiunnon est. Nam in his is agit, qui non pO sdetr ei vero , qui possidet, non est actio prodita , per quam neget, rem actoris esse. Sane uno casu h qui possidet, nihilomi-
probare haud tenebatur et 2.ὶ Si quis feruitutem negatiuam sibi asserebat, quod indicat exemplum hie adductum: ius non esse abrius tollendi. Id quoque docet ICtus in I. 4.
in f s Istu. vindic. s eui omnino altius
tollere non liceat, adis uersus eum recte age. tur,ius ei non esse tollere. En formulam a. chionis negatiuae in seris uitute negativa. Idem euincit Lli7. S. I. eo me casu tamen actorseruitutem, in qua se fundat, probare debet. Neque enim olim alia formula , quam nega
tisa , in ruitutibus negativis adhiberi pot
b) Alii legunt: non uno casu : alii, sane in
boe easu. Utramque lectionem reprobat R
E R T v a lib. I. recepi. Dct. c. g. maxime cum
THEOPHio paraph. h. t. ei resistat. Ipse
R. V. invenisse putat, quae tamen non loquiatur de actore , qui con duxit & deposuit, sed de tertio, qui locaui commodauit vel deposuit, adeoque tertius per hos possidet, non actor. Nihil sane pr bibet , quo minus assinrere queamus , impe ratorem nihil noui hie addere , sed paucis rei petere, in uno tantumi easu h. e. in rebus in
658쪽
hilominus is actoris partes obtinet , sicut in latioribus digestorum libris opportunius
III. Sed istae quidem actionex , quarum mentionem habuimus, & si quae sunt similes, si ex legitimis & ei uilibus causis descendunt: Aliae autem sunt , quas praetor ex sua iurisdictione eomia laratas habet lain in rem , quam in per Onam ; quas ct ipsas necessarium est
exemplis ostendere. Vt ecce, plerumisque ita permittit praetor in rem agere ,
ut vel actor dicat, se quasi νβυ-pisse, quod uon usiceperit: vel ex diuerso possessor dieat, aduefarium suum non Uucepisse, quod usiaceperit.
torporalibus, eum, qui pollidet, actoris vices sustinere, ut contingit in actione negatoria . ubi qui possidet fundum , saepe agere necesse habet, tum si negat alteri seruitutem, tum etiam , si negativam fertiitutem sibi asserit. ii Nam ad reales
debet hereditatis petitio , quae est actio vul- Mersalis , qua heres Deeontra eum, qui pro herede vel pro possessore possidet, agit ut tuis dex declaret, se hereisdem essee, Hique her ditatem esse resitum-
kὶ En formulas actionum , a praetore inuentas , & ad tutis ciuilis principia applicatas pei fictionem , ut nihil noui in iure cotistitui se, sed tantum in fumper fictionem aliquid
659쪽
LIE. Iv. TIT. VI. De Publiciana. IV. Namque si cui ex justa eausa res aliqua tradita sumit veluti ex causa em sitionis, aut donationis , aut dotia, aut atomm re necdum eius rei dominus effectus est a si eius rei possessionem ea, se amiserit, nullam habet in rem diarinam actionem ad eam persequendam. Quippe ita proditae sunt iure ciuili aiactiones, ut quis dominium suum vindicet l . Sed quia sane durum erat, eo easu deficere actionem , inuenta est a
praetore actio m) , in qua dicit, ηὶ qui posses
supposuisse videretur. Mutato enim per fictis-nem facto , ius iatria consiturum ei applicari videbatur, non nonum. constitui. I Id vero hoe casu facere non poterat , cum in probatione dominii non sussiciebat titulum & bonam fidem probare , sed praeterea necesse erat, auctor is ominium ostender quod hie fieri non poterat, quia Vela nor domino acceperat, vel de auctore eiusque iure non constabat.
in bonae e possiessione , quae quasi dominium constituit, ut supra ip.
i7 . obseruaui. Daba tur autem non contra
quemvis possessorem , sed tantum contra eum, qui nullo vel infirmiore iure possidebat. l. I. in f de pubi in re Laact. Contra tertium bonae fidei possetIOreta non competit. I. p. g. .
- Per fictionem iuris . quam ideo prae tor introduxit, ne . quod minime ei integrum erat , videretur
660쪽
possessionem amist, eam rem se UueFr se , quam usu non cepit , ct ita vindiea suam esse o) e quae actio Publiciana appellatur,quoniam primum a Pu ELICIO pr. tore in edicto proposita est. De rescissoria. V. Rui sua ova minesci, si qm;a tum reipublicae causa abesset, vel in hostium potestate esset, rem eius, qui in ciuitato esset , vseceperit, ρὶ permittitur domino , si possessor reipublicae causa abesse desierit, inne intra annum , rescissa usu capione , eam petere q) id est, ita petere, ut dicat, posscssorem Uu non uis
ab. intra dux ille. Hoc utique iuri ciuili conis ueniens erat. Vt , qui secepisset, rem vindicare posset. Ο Est ergo actio realis, & ex iure in re. nascitur, cuius species p. 447. D. adducta est.
unde & hodie actor diis cit , rem ex quasi dominio suam esse, qua formula utiliter utitur, si I vel maxime verus t tia eius, qni re tibi dominus est, sed illud l rue eausa abes, neque non satis probare pot- l ei, neque alii damnosa
est. l esse debet, quia praebet
nem. Ergo contra eam actor restituendus,
&,vindicatio actori coniseedenda. Vnde dicebatur rei vindicatiores Fria , quod in alibello praemitti deberet petitio restitutionis tria integrum per adductam