Fl. Iustiniani imperatoris Institutionum libri quatuor seu Legitimae scientiae prima elementa Iust. Henningius Boehmer, ictus recensuit et adnotationibus illustrauit ..

71쪽

xilium eontνa saeuitatem , vel famem . Pelintolerabilem iniuriam n denegetur iis , ιuste deprecantur. Ideoque cognosce de querelis eorum , qui ex familia I v n I I SABINI ad sacram statuam confugeranιssi vel durius habitos, quam aquum est, velim fami iniuria adfectos esse,cognoueris, venire sube, ita, υι inpotesatenidomini non reueris tantur. Auod si mea constitutioni stase

dem fecerit, io) sciat me hae admissumaL

DE PATRIA POTESTATE.

Summa tituli.

IN potestate nostra sp sunt liberi nosti,

quos ex iustis nuptiis procreauimus. n Quod ' sorsan

muliebria in corpor suo pati tenerentur, iis cuin, quod scire non proficit. οὶ Palam quidemia, ut ait Tullo Hi L sin paraph. b., s prima fronte seraeos senum. danssed eum re 'er .c. eutium pacUcens, fit sibi

ρ Potestas paren eum est vel naιuralis vel

mere eiariae. Illa parentibus aequaliter deis belut in liberos , & exi educatione ipsis iniuncta nascitur, ex qua liberi tenentur ad oberi antiam de reuerentiam, tam matri, quam patri praestandam. Ex hoe debito plures adhue suis persunt effectus,collecti a B STRYGo in diss

uilis potestas iure Roman

72쪽

Definitio nupIrarum. I. Nuptia autem, siue matrimonium

mano adornata, & sioli patri adscripta est eon--etque plures effectus singulares..ί' Seu consensus in

matrimonium, ut con iunctio non tam corporum quam anἐmor Μαι

intelligi debeat, cum ille nuptias perfleias, concubitus vero consim mel. Non sufficit vero qualiscunque v.luntatum consensus , pubis ea & nisi dedaratio. ne opus est in optime constitutis rebuspublicis, ut matrimonium ab allo promiscuo conincubitu distingui possit.

o Haec ipsia iure R.

non sintvlum indisso biis denotabat ob lI-hertatem diuortiorum, sed aν fimum,' quod ter c*niuges constitu-ἰtur, sita eo gytismet I I. de R. nut. ob quod

quadam quasi eommv. nia inter eos obtinero videbatur, ad minimum quoad eommunem Uum: vera enim commuia. non constuuebatur per matrimonium L . l. 1s. D. d. m. SIan. l. 3. C. de a . e nae.

Fitae ean etudo inter coniuges procreati in nem prolis semper Inintendit, ut non necesse fuiserit, eam in desinitione exprimere:ea enim,qua ex more subintelligo. tur, facile omittuntur. Nota latennia formula legitimi coniugii: Duri

73쪽

ros habemus, proprium est civium Roma--rum : nulli enim alii sunt homines, qui

talem ι in liberos habeant potestatem .

qualem nos habemus. ε) A temporibus

Romuli hane potestatem patribus Romanis iam propriam fuisse,ua- die Di ONYMvs Ha.

mores tererent, ato e ex iis maximam μά m

74쪽

ui sunt inpotesate.

III. Qui igitur ex te & vxcire tua nacciis tur, in tua potestate est, Item, qui ex filiotiio & uxore eius nascitur, id est, nepos tuus

ct neptis, aeque inrua sint potestate; u 9α pronepos, ct proneptis, ct deinceps ceteri. Qui autem ex filia tua nascunmt , in potestate tua non sunt, sed in patris e

potestate exibat. Hane potestatem asperam ex legibus regiis decem vi. ii in XII. Tabb. retule. xunt, Vt autor est prae ter Dil N Y s I V Μ eit, De. VLPIAM vs inrat. Io f. . Hi ne recte Sinus VR-tib. M. Aenrad. ait, loco Morum Νιον δε-BMfisisse babitos. Nam etiam eorum surtum

mi. quaevis acquirebant lpatrῖ, ut serui, domino

pr. quιώ. non es peν misi faeis testament. Coni G R A v I N A de origιmisu civ. M. 2. F. - - Non tamen eodem modo, sed mediate: Qui immediatessest cxj me in potestate patri sunt μι dicuntur, propriaque iura habent. His tantum pater dat tutores , S. 3. de tute . hi, patre mollivo, tantum sui iuris fiunt , ρα fur λ m ἐν L p t. potis Io . hi tantum necessiario instituendi , - 2. de exheν d. LM' hi ta

75쪽

DE NUPTIIS.

S. r. Nupti ac praecedunt SPON ALIA, quae sunt repromissio re mentio futurarum nuptiarum. l. r. desponsat. Ritum antiquum eorum G SER v Io SuL ITIO deseribit GE L L. lib. . N. A. cap. Φ. NiNxorem, inquit, ducturin eraι, ab eo, unde ducenda erat, stipulabatur eam in matrimonium ductum iri; etii datumι μυι, itidem Pondebat,daturum. Is conistra ι stipulationumsponsionumque dicebatursponsalia r Tum qua promissa erat,

sponsa appeLabatur ; qui spoponderat δε-cturum . sponsus. Sednos eas sipa

lationes νκον non dabatur; aut non duis euatur, quistipulabatur, ex sponsu age-ώat . Iudices cognoscebant. Iudex, quamobrem data acceptave non esset Mor , quarebat. Si nihil iusta causa via Meur, litem pecunia aestimabat, quantique interfuerat eam vorem aeripi, aus Dori , eum, qui stoponderat, aut quistipuis latin erat. condemnabat. Auando destoniatis v xantum tractabatur , viet sperata; νbi conuenm erat conditio, taenis tum pacta dicebatuν : nulla tamen inde

76쪽

DE N FTIIS. - s. a. Postea receptum es , ut nudo eou- sensu sponsalia perseerentur, l. s. Pr. desponsal. adeoque per procuratoνem s li . ter vi perfici possunt. Testes non requia rebantur de iure Romano , admodum caute tamen re provide in malis Gemmania prouinctu, ut inde conset, ston

diu aliquid determinandum superes, at hac imperfecta consentur. s. s. Nascitur ex stonsalibus perfectis ν litaque obligatio ad matrimonium ineundem: absoluta compulsio admitti nequit, nisi concubitus intervenerit. Alias νefractarius ad interesse asteri , ut iure Romano, renunν , nisi iustin rem

Bendi causas adduxeris, εν iudex pro bauerit. 'taui possunt nuptias conbabere. IV stas autem nuptias inter se ei res mismni se contrahunt, quisecundum pra-aepta legum coeunt, masculini quidem 'b

matrimonii Iegitimi. Secundum principia iurid canonici demum legitimum ineunt ma trimonium.

νὶ isne impiimis pertinent solennia, in

de la Latione consensita matriis

ix Et liberi: Ser

uorum nullum erat ma

trimonium legitimum, sed meνα- eant bermum , ab arbitrio dominorum dependens , ct pro eius lubitu soluis, bile , sine effectibus

77쪽

L r η. I. T I T. X. puberes, se ininae autem viri potentes: siue patresfamiliarum sint, siue filii fain ilia ruin: dum tamen si filii familiarum sint,

eonsensum habeam parentum, quorum insto

resalesunt. Nam hoc fieri debere, ct ciuilis α naturalis ratio ta suadet: in tantum, ut iussus b patentis praecedete debeat. Unde

quid sint nuptiae t assu

populo.

milias loquitu&: Filia- familias ita constricta erat, Vt pater nomine eius sponsalia iniret,adeoque ipsa mei per se principaliter nequidem hunc actum perficeret Inuito filio, pater sponsalia perficere non pol erat , I. i3. de stonsa bene tamen siti fam fias, quae neqaidem dio sentiendi facultatem habebat . nisi mor/b- εκ Agnum re turpe onsim pater ei elegisset. L. 11. eod. Sed hoc distrimen moribus cessit. s Naturalis ratio

etiam mat u consensium

postulae; sed de iure Romano tantum ex Retu

is honestatis, quae hodie quoad sponsalia,patre mortuo, in necesstatem tu in transierunt,

quatenus liberi in domo

huc vivunt,quod de iure Romano in filia quoque

cautum est. I. r. c. ac nuPr. Caeterum quae

alias in pi omissionibus desiderantur huc qὶ.oq, sunt trahenda. b Patris consensus ab ἐmperio procedebat, inde iussis dicebat rade cuius essentia erat , t Praecederat, quod hodie, imminuta patrum pol estate, non amplius at tendi.

78쪽

de quaesitum est, an furiosi filia nubere, aut furiosi filius uxorem ducere possitΤ Cumq; super filio variabatur, nosra proeesse deis 'cilio, qna permissum est, ad exempIum

filia serios, filium quoque furiosi posse, de

sine p.raris interaventu, matrimonium sibi coisputare, secundum datum ex nonra consti. tunone modum. UEua uxores duci possm vel non aede parentisau s liberis.

I. Ergo non omnes nobis uxores dueere licet: nam a quorundam nuptiis abstinenis drem est. Inter eas enim personas, qua pa-νentum liberorumque locum inter se obtinens,

contrahi nuptiae non possunt: veluti inter patrem a filiam , vel auum & neptem: vel matrem ct ullum, vel auiam & ne . tem , ct usque in infinitum. d Et si tales personae inter se coierint, nefari- atque

inmtenditur , sed si senon U- susscit. --

de nequidem parentes sine iusta causa consensum suum denegar possunt, alioquin eum consistorium supplet.

εὶ ut scilicet dotis

aut donationis propter nupetas quantitatem faciendas liberis, in furio

s ruentis potestatepo- l

sitis, iudices aestimene. praesentibus tam cura toribus furiosi, quam a gnatis proximioribus. Lal.C de Uscv audient. 3 Nulla ergo comae putatione opus est in linea recta, cum in infinitum nuPtiae prohibitas sint, si vel maxime coinguatio ex issicito eritusuerit orta.

79쪽

33. LIB. I. Trr. X. incestad nuptias contraxisse dicuntur. 9ὶ Et haec adeo vera sunt , ut quamuis per adoptiaonem parentum liberorumve loco sibi esse coeperint, non possint inter se matrimonio iungi' in tantum, ut etiam, dissoluta duptione, idem imis maneat. Itaque eam, quae tibi per adoptionem filia, vel ne piis esse coeperit, non poteris uxorem ducere , quamuis eam mancipaueris. De fratribuι s sororibus. u. Inter eas quoque personas, quae ex transverso gradu cognationis iunguntur . est quaedam similis obseruatio, sed non tanta. Sane enim inter fratrem sororemque nuptiae prohibitae sunt: siue ab eodem patre eademque matre nati fiterint, siue ab altero

eorum. Sed si qua per adoptionem soror tibi esse eoeperit: quamdiu quidem conis stat adoptio . sane inter te & eam nuptiae

e Quae tamen si

umoranter de bona fide contractae fuerint, ei octus legitimi matrimonii habent, modo con

ra. mox discasexint. I. . C. de inces. N inaesic

te confirmarunt. extra quam vim obligandi ex ernam haud habuissent, quod 1Ctus ial. 41. pr. Hrat.nvt. inisnuisse videtur, EX G-dem cauis adoptiuus non potest iungi pariis adoptiui uxori, matri, aut auiae, quamuis Proprie his non agnasci dicatur. l. 13. d. adopt. t . co-

80쪽

-- consistere non possunt. N Ciun vero per emancipationem adoptio sit dissoluta, poteris eam uxorem ducere. Sed & si tu Gmancipatus fueris . nihil est impedimento nuptiis. Et ideo constat, si quis generum adoptare velit, debere eum antea filiam suam emancipare; & siquis velit nurum adia ioptare, debere eum antea filium suum

mancipare. - .

- . De fureis vel sororisfllia vel nepte. y III. Fratris vero, vel laroriis filiam, no- . rem ducere non licet; sed nec neptem fratris, vel sororis quis ducere potest, quamuis quarto gradu sint. f Cuius enim filiam

uxorem ducere non licet, neque eius ne . .

plein permittitur. Eius . vero mulieris. xin pater tuus adoptauit, filiam non viis impediri uxorem ducere, quia neque natum , neque ciuili iure ci tibi coniun. gitur. Dest Cognatio nulla i trimonium est prohibi.

adoptione constituitur, i tum in infinitum, ut nec

hie computatione Opia sita

ι Qxiae adoptatur, inon habet filiam in sita . potestate, adeoque haec . non simul in familiam . eius, qui matrem ado ptat, cadit. Secus est, quando quis patrem, filium in potestate hau a beninsed tantum quatro haec manet attoue perit,nec ratio honestatis , quae S. I. adducta est, in hoc casu concurrit.

.) Imo, quamuis vel iacimo gradu essent constituti : si resipectus parentum & liberorum inter eo sccurrit, uia