Fl. Iustiniani imperatoris Institutionum libri quatuor seu Legitimae scientiae prima elementa Iust. Henningius Boehmer, ictus recensuit et adnotationibus illustrauit ..

41쪽

gus, quae de eius imperio lata est, popua

. . tua

pergit ad eam diem, πυμ potissima arbiινιο

principis , quadam tamen fluviis tribuum fiebat. Neque popul- ademptum μου quest- st, nisi inana rumor . Paulatim itaque mutata reipublicae facie a pristino more recessum ι nec improbabile est , i Ts- η Iuri hunc prae textum, qnem Impe rator adducit, .in vulgus sparsisse , ut sub nomine princ*M eo facilius potestatem populi. Prorius exstinguereposset

se Illius scilicet,quae sub Republiea libera in . comitiis a populo condebatur , id quod sub., iecta indicatiratio. Abi initio quidem.principes

.i pleraque per Senatum. agebant, ut comitἱa in Fium tantum translata suuse viderentur.

EnIm vero In ipso Senatu omnia ad voluntatem principis iam e rant componia, ct quae per SCtum erantiaee nina, oratione prime π praevia , ut in I. g. de transae . l. lsa. si donat. imer fist. re M. quae Passῖm instar Otis in rure adducitur , O mnia fiebant. Tata dem denique larua deintracta, sine Senatu principes constitutionis v tias edidisse leguntur.

mitia populus decerne bat , lex vocabatur, Vm de & bellum lege iuberi dicebatur GELL.tib. o. c. a.. Eodem modo decretiam populi com trage s quo summam potestatem decernebat principi, lex diei deis buit quamuis retra pellatio sit Τ R i B Λ N a Miat amentum. .

42쪽

lus ei, di in eum omne imperium suum de potestatein concedat. Quodcunque ergo

Imperator per L episeolam e constituit, vel eognoscens a. decreuit, vel 3. Mdicto ig) praeeepit, legem esse constan

: Haec mili in sensu dicitur

Lox de εmperio Cn. Pom. pri. apud GELLi vucit. I. ut lex non semper iussum populi gene raum denotet. De vexitate huius legis non adeo dubitandum cum vel fragmentum eius

adhue supersit, id quod

ε Seu rescriptum, quod etiam subfriptio

huc pertinent , quae isunt m λι- , quae quae stiones iurIs dubias di. Yimunt , adeoque integra oepe adducuntur, ut in s. a. de bis qui MIa . - . sunt. g. . Gressam. mmi. 3. 3. quo. mod testam . infirm. 1. de eo eui. libera. eau Mn. σe. ' Quia enim diuesta erant Ictorum seclae , saepe fiebant rein lationes ad principem, ut rescripto dissensum tolleret. Illa itaque sententia eo ipso pr.eualuit , quae rescripto principis esset confirmata , f. 2. in f de emi. Fend. qua de causa ICti saepe ad rescripta pro

uocant.

f) saepius cauta in

litem deductae de admodum dubiae ad principem deserebantur, Veeas decreto suo decideret, qnod non tantumius inter partes, ut hodie, constituebat, sed etiam omnes In casibus limilibu x obligabat L D. C. de LL. maxἰ me postquam una cum variis rescriptis collecta essent. i. I QEae praetores olim, iuris emendandi gratia edicebant, ei sunt vocata. δd --

43쪽

Lia. I. Ti T. II.

Haec sunt, quae CoNεTIT vTIONE 2 apis pellantur. Plane ex bis quaedam sint personales quae nec ad exemplum trisn tur : quoniam non hoc Princeps ε vulis nam quod alicui ob meνtiam indui sit, vel squam poenam irrogauit, vel si cui sine exemplo subuenit ij personam non transgreditur. ' Aliae autem cum generales sint. Omnes procul dubio tenent.

rum imitationem pesncipes , quae motu pro. prio constituebant, edicta vorarunt, ut instar magistraιuum agere viis derentur , dc ratio publici regiminis pristinam faciem adhuc retinuisse

vide. etur.

hi sub republica libera lex erat ρνι-Iegiane ιrror 'to , quippe quae aequalitati admodum ossiciebant. Principes haec potissimum IntroduXere, unde con flut ιones ρεν malos dicuntur. Sunt ergo M. MDIιa ius certae perinnae vel ordini permnarum contra ius eommune indultum , ut indicant exempla adducta. Quando causu vel rab ic . ius speciale contra te norem iuris communis conceditur , magis i M'gulare dicitur veluti quod tributum est=m-tιb- faenerum , causis

piis , Lbertaιι i. ms de donat. Ipsa priuilegia sunt vel reaBae vel personalia , ch. ius diuisivis usus traditur in L lpti. d. R. I. ι Tale est . quod D. Hadrianns concesse rat , qui damnosa hereditatem adierat, quod refertur in S. s. de hered. suaL-disf Idem quoque.dueendum de iure finguia ra quouis, quippe quod

exceptionem constituita regula, ae ita Exten

aem non admittiti,

44쪽

VII. Pratorum quoque Edicta non m dieam l) obtinent iuru auctoritatem. HOC etiani ius honorarium mP solemus appellare : quod qui honores gerunt, id est, inagistratus, auctoritatem huic iuri dederunt.

quamuis enim beneficia principum plenis me intelligenda esse dicantur in I. 3. de constit. prιne., id tamen magis ita accipiendum est ut fectum habeant . de contra ius commune quid indiageant. l. I. νns ad munier .

state ut ait CiCERO Lib. u, de inueui. in ea quaedam usa iam ceγta propter se taestatem'. quo in genere re alia δε-ι multa eae eo .m mutis

acceperunt edito edicto Perpetuo opera I v L laa N I, auctoritate H Α- DR I AN l. I. stem. C. de

I . C. de Fer. iur. enuest m I v R i sappellaistio latior est legio denominatione : leges condere non poterat prae tor , quod olim solius populi erat: edicta e

rum tamen ad iuris species reserebantur,quem admodum etiam leges. Confer. AVERAN v tib. I. interpret. iur. α

inde Edictorum origo.

45쪽

LIB. I. TIT. II. η Proponebant & AEdiles Curulis Edictum de quibusdam causis, quod & ipsem iuris honorarii portio est.

De Responsis Prudentum. VIII. Ras poNs A PRvDEN TvM sunt sententia V opiniones eorum , quibus permissum erat. de tu e respondere. Nam Mutiquitus constitutum erat, ut essent, qui iura publico interpretarentur. quibus a Caeis

sare so ins respondendi datum est , qui

Lurisconsulti appellabantur: quorum omnia um sententiae & opiniones eam auctoritatem tenebant, ut iudici recedere a respon

sis eorum non liceret ; ρὰ ut est consti

tutum.

U Nee tamen magistratus olim legislatoria potestace propriel rum autoritatem totis praediti erant, inde fari nou haberent. Primus ctuin, ut ἐώου ρω tortum oppositum fuerit lini eluia , quod reliquos continet ruris feriριι species, ex potestate legislatoria vel unm e rviae vel mediate fluentes. Ο AMe tempora AvavsTI publice responitendi ius non impetrabatur , sed qui fiduciam studiorum suorum . habebat , conlulentibus resipondebat.

ut tamen respOm. eois Λ vGusTus constituit, ut ex autorstare et- re sponderent L 2. f. 67.δε orig. is . Quamuis itaque legislatoriam p testatem non affectaret directo, per 3ndirectum tamera eandem exercuit constituendo , ut certit Cti m insin aula itate de sic aut.entve re*On se darent.

p Cum vero hoc

nouum

46쪽

Ds Iu R. Na r. Ga NT. ET CIR is De Iure non scripto seu consuraudine. IX. Sine scripto ius venit, quod in apis probauit. Nam diutumi mores, se consensu utentium comprobati, se in Legem

nemum institutum diuersas IC. sectas pepe tisset , iudices saepius ancipites haeserunt, cuius autoritatem sequerentur Inde ut plurimum rem principi referebant. vi rescripto decerneret, quid stlituendum esset Nova tandem regula , sed vix suffieiens, hunc in finem constituta esti f. . C. N. de res. praed.

Mores proprioseeundum Buo A EVM ad L L f. r. a. I. re f. sunt obseruationes quadam non lete μου turiero re πιnι ne π-i-umea 'MAE , qu r retiis ui imitari haud rem haore Unde frequens illa formula: more mam 3strum'. Ex his moribus eonsuetudo perficitur, ut dicitus in LII. defer.

dos 3- , quod dicisur

νγ Ita philosophanis dum est inflatu ρopuia. ri quod etiam ICtus niscit in I 3 a. de Lia Alias

consuetudo perficitur. tum ex auιbμε fraga emtibvi, tum consensi Doriscatoris aeaedente: illi debent esse disturni, uinm ν mes, ex Nwione mee statis Aera τι σfrequentes; quamuis adprobandam consuetudionem pauci res actu see. Istriores adduxisse s fietat. Hie inde colli. 'igitur, quod iudices ad stringantur secundum leges & morest iudicare. ρν. - c. μου. Ae praeis ibabile sit, legislatovem mores , qui senio populi accommodatissimi sunt, approbasset faei-lius enim subditi morιι- , ex semet ipsis natis , quam tuum re

47쪽

- LIa. I. TIT. I. Iimitantur. s . Ratio diuisionis. X. Et non ineleganter in duas species ius eicile distributum esse videtur: nam o rigo eius ab institutis duarum ciuitatum , , 'Athenarum se. ct Lacedamnoniorum, fluis xisse videtur In his enim ciuitatibus ita agi solitum erat, ut Lacedaemonii quidem magis ea , quae pro legibus obserua.

bant, meinoriae mandarent: Athemenses vero ea , quae in Iegibus scripta comprehendissent, eustodirent. Adiuncta iuria r immutabilisas aemu- . tabili as XI. Sed naturalia quidem rura, quae apud omnes gentes peraeque obseruantur ,

diuina quadam prouidentia t eoinituta ,

a 3 Ergo Ma perfe- m constituunt , ut apparet ex μυιδαιιono pupiliari , quae contra rationem legis morabitatroducta esse dicitur in I. a. re. de Ful. π

quae ex in ι-ω 'mo. νιέ- Graecorum , eiectis

Regibus,conditae sunt, dipublica populi sacra

48쪽

D E Iun. NAT. GENT. ET CIv. 17semper firma atque immutabilia permanent. cu bEa vero , quae ipsa sibi quaeque eluitvi constituit, saepe mutari solent e.gδvel tacito consensu populi, vel alia postea

lege Iata. . '

XH. Omne autem ius, quo utimur. vel ad persa vi petrinet, vel ad res vel ad actio- ηυ. x ) Et prius de personu videamus. Nam parum est ius nosse, si personae, quarum causa constitutum es, ignorentur. i TIT.. eae, cum sicuti proui- detrasere videtur , si' dentia Dei aeterna est flerquae ius civile addit. mutari nescia, ita quo non sine seruata. Puisque meaesum iEud, h e.ipillus Ptibertati proxi-- .at ra , Per quodimus naturaliter obli Deus prouidentianiasgari dicitur, novi ver suam exercet. Confitiuuiter, si autoritas. No DTM. . probab. tutoris, quam ius ciui- in . e. H. Q le desiderat. neglecta . Equidem ius es. . in. i' l . - . ,

uile iis aliquid adderi; πὶ Leges quidem

. vel detrahere dicitur in. generatim circa negotiaol. 6. de P. rel. Indera thominum vertantur. men nulla mutatio iuris haec tamen desideraue naturae contingit. Sunt tum persuarum bis .fra regulae iuris natura. n it ratem , tum aeuotis.

, ἀνωι manata, adeoque V m rite minationea .

ciuile iis addit tum denique mod-,ius . . , mam, modum , locum dei suum persequena. s it.. lampa , imo de persuamilud per iniquitatem de- determinat. . Hoc ipso negatur. β' ιn dure uum eis quid

49쪽

DE IURE PERSONARUM.

Iin perso rum es, quod veν satuν et ea flarum ciuilem earum. Equidem flatus is genere denotat cenam personarum qua litatem, ob quam diuesu ab iis fisitur iuribus, qui non sunt in eodem flatu. Hic tamen tantum flatis civiles in iure personarum considerantuν, scilicet tiberis raris,ciuisato, re familia , quod ab bis Dibus sa ibis omnis eommunis taria Romani dependereι, re ab illa excluderentur, qui his tribrusatibus muniti haud i i essent. Lao. s. p. qui sesam.facie g. ιιδε

P,ima diuisio personarum tam Ἀ

SVnima itaque diuisio de iure person

rum haec est: quod omnes homines aut liberi sunt, autIemi. 21 Ἱ ρὶ

I. Et LIRER TAs quidem ex qua etiam liberi vocantur est naturalis faciliatas O eius, quod euique facere libet, nisis quid vi auι sare prohibetur. .

50쪽

contra naturam subucisu . . . .

. , Servi re mancipia Eumologia. . VI, IIL,Serri autem exieci appellati sunt, quod imperatores captiuos vendere,

pe dicatur. I. u. G. re ui habebantur , pto tu. - GK Nata est haee i bitu occidebantur ins, definitia in scholis Siqi- l ἰn patrimon . . erant, eorum: qui libertatem res ceterae, quibus dixerudi posestatem in Mminus vetitu et linia

ili Est oppositum s M J Imi passim ei turis , rectius dicitur

mui alte ius ρ oprieta. l pati fuere , quorum lo- νδ anquem eximie. Cum l ca hinc inde collegius emio superioris o- Tribonianus . id qqodisinino stare potest , i rursio ' rii btoicorum inbuendunt 'esse do-

gominum inducit. α) Hoe est tropria. rasi actoram , cui corrus eius subiicἱrur. Vnde vera nota seria est esse in alterinae stroprie rate quoad eo R., , Sconsequenter etῖam quoad bona. Und

instar quadrupedum ser

neris collegit S c i P i ci GEN TI Lia In libri siret M. Saepius tamen ICtos veteres lapsos suisisse . . constat, quod se in hoc loco faetim est,

cum constet, leruos non

a fruando , sed aseruiis endo fuisse dictos. '