장음표시 사용
61쪽
De seruo instituto sine libeνtate. II. Idemque iuris est, etsi fine libertate a se rivis heres institutus est. Quod nostra constitutio non solum in domino, qui soluendo non est, sed generaliter constituit, noua humanitatis ratione, x ut ex ipsascriptura institutionia etiam libertas ei competere videatur: cum non si vero simile, ἐγeum , quem heredem sibi elegit, si praetermiserit libertatis dationem, sermum mane re voluisse,& neminem sibi heredem fore.
R o orat. pro Auintio , eamque admodum exaggerat.
x Ratio dubitandi olim desumebatur x leoae Aetia Sentia, de stricta serborum iurect νum in testamentis usi. latorum interpretatio. ne , ex qua ICti antiquitus concludebant , omnia ad punctum esse exprimenda. ut non ius. ficeret scripsisse: Douinserum meus heres esto;
ώe ,quam opinionem olim secutus est U L P aAN . s in I it. m. a. si a. Facit huius contrO- uersiae imperator quo-q ie mentioncm instr debe Med. instit. quam ex
strict in hie decidit, additque, habendum esse, ac si ex ipsa siripturavi institutionu , in qua stricto iure libertatis menatio facienda erat, et Iibertas competere videatur , id quod, verbia directis sublatis. I v s T l-NIANVs merito sequi debuit. vid. I. as. C. dare ma
I Haec ratio ad modum plana est, ubi
6mta philosophandum est , quam etiam I' Av-
62쪽
uvI ET Ex uvillust. .id sis in 'audem manumittere. II l. In fraudem autem creditorum manu. mittere videtur, qui, vel iam eo tempore,
quo manum liti , soluendo non est: vel, qtu datis libertatibus. desiturin es ou.do esse. Praevaluisse tamen videtur, nisi animum quoque fraudandi manumissor habuerit , non impediti libertatem, quamuis bona eis ius ereditoribus non siniciam : saepe enim de facultatibuι suis ampliue, quam in his est. . oreant homines. Itaque tunc intelligitnus impediri libertatem,cum νtroque modo fiam dantur ereditores , id est . eonsilio manu. mittendis, re ipsa re eo, quod eius M. Ina non sunt suffectura creditoribur. Alterum ea ι legis Aelia Sentia. de minore viginti annis.
IV. Eadem lege Aelia Sentia domino minori viginti annis non Hir a manu
mit diνecta non semper Foluntatis ρνσsti mea habebatur ratio,vti ostendi dissi de seνι. ἀγνect. G isti . omnia ad unis guem erant exprimen. da , ne dicam. lpge Aelia Sentia expresse cau- eum suis , ut libertas nominatim daretur.
a Idem quoquo ldacet V LMA NYs int. 19. de R. I. unde eotin ligi potest, dari etiam δε audem ex ipsa re , si vel maxime eo summis desit, quae in 's. L sane occurrit, hie vero non sussie t. a Hoe etiam opsis
63쪽
Lis. I. ΤIT. V l. amittere permittitur, quam si pindicta, apud
constitium , iussa causa manuinissonis adiprobata, fuerint manianissi. ua sunt iusta causa manumittendi. V. Iusta autem manumitariis causa haesunt: veluti si quis patrem aut matrem, fi lium filiamve, aut fratres seroresue natu . Tales, aut paedagogum, aut nutricem, aut seducatorem , aut alumnum aluinnamue , aut tollaetaneum manumittat; aut seruum
Procuratoris habendi gratia; aut ancillam matrimonii habendi causa, dum tamen in- , tra sex menses in uxorem duratur, nisi iu- , sa causa impediat; ct semus , qui manu mittitur proeuratoris habendi gratia, non minor decem cae septem annis Lb manumittatur. cile inducere poterant, ad manumittendum, ut comoediae P L A v T i STERENTi I satis do. cent. Hine manumisiso , cauta cognita , fieri debebat apud consilium,in quod, teste V L- IAN. tit L S. I. RO-mae adhibebantur quinque senatores & quinque equites koinani: in prouincia viginti re- euperatores ciues RO-
De ι . Ab anno septi- .mo decimo ciues iam idonei esse reipublicae credebantur, teste GELLI O Lb. io. N. A. e. II. Inde ad postulandum , quoque admittebantur, g. 7. b. t. in f quis er go dubitaret, quin haec verba de pro rato G rudiciati accipi debe-j anx, quippe qui etiam
64쪽
De eausa semel probria. VI. semel autem caun adprobata, siue pera sit, siuerat a. non retractatur. Abrogativaserioris capisis Legis Aelia
Semia. VII. Cum ergo renuae modin manumit
tendi minoribua xx. annis dominis per I gem Aeliam Sentiam constitutus esset: e ueniebat, ut qui xiv. annos expleuerat, licet testamentum facere, ct in eo sibi hereisdem instituere, degataque relinquere pos sit ; tamen, si adhuc minor esset xx. annis, libertatem seruo dare non posset. Quod non erat ferendum. Nam cui totorum suo n bonorum in testamento dispositio data erat: quare non similiter ei, quemadmodum alias res, ita di de seruis suis in ultima volκntate disponere, quemadmodum voluerit, permittimus, ut libertatem
eis possit praestare e Sed cum libratas
saeuius admittitur quam prose. L. 13.d. -
- o Fragilia haec ad . modum est philosophia TRIE N AN , quae indieat, ipsum veram rationem legia Aeliae Sentiae ignorasse, quae fraudibus pessimorum struorvin obicem pone νna Imre studuid me valet
ste a dispositione excludere potuit. Quin quod
hoe argumentum C intra nouam I v g T N i ais N i correctionem rein
65쪽
masimabit res si , ct propter hoc ante
Ε . aetatis annum, antiquitas libertatem seriuo dare prohibebat: ideo nos mediam quodammodo viam eligentes, non aliterminori xx. annis libertatem in testamento dare seruo suo concedimus, nisi XVII. aninnum impleuerit. α xIIx. attigerit. Cum enim antiquitas huius modi aetati &ρνο aliis
postaura d eoncesserit; cur non etiam sui iudicii stabilitas ita eos adiuuare creda tur , ut ad libertatem daadam seruia suis possint peruenire Τ
LEge Fusia Caninia cerius modus eonia stitutus erat in seruis testamento maianumittendis: quam quasi libertates imp dientem, di quodammodo inuidam ce
solis ἀὶ Quod ex eo, quod sub M. b. dictum est, illustratur.
sib. multos a vidissaam viam inire voluit. Quod cum Imperator
perspiceret, forsan in Nos. ly. e. z. constituit, Vt minoribu eo tempore manumittere lis Wat, quo ipsis de rellis qua substantia dispone.
66쪽
tollendam esse censiimus, eum satis fuerat inhumanum , rivos quidem licentiam h bere , totam suam familiam libertate donare, nisi alia causa impediat libertatem; mMien ibin autem huiusmodi licentiam adimere, Absistapyima diuisione personarum, adridebet ahera , qua Persona sunt vel ciues Romani vel peregrini. Hi dicebantur . . qui ciues Romani non eram Pel quod numquam tales facti, νel quod ius ciuitatis amiserant, i. a. s. a. de heria. instit. b. r.
quib. moae toll. im P. P. cs consequenteν iurium Romanorum, qua talium, communionem non habebant. Soli eiura sus
patria o satis habebant, s. a. de P. P. iustas conirahebant nuptias,pr. δε nupri tantum testamenti factionem habebam.
metua pileatorum δε-gueretuν fresaeentsta . Coercenda fuit hace in . sana ambitio, ne pessi nia eolluvie seruorumitu ciuitatis RomanM Lqua
dedecoraretur, praesertim eum domini saepe in ligni mustitudine sex
uorum abundarent, tostenditFo 1 TN RU ad T sit. annal. Prori inde hae lege certus nu. merus determinatus erat, qui manumitti posiset, relatus a C A l rasib. i. instis. I i. de UL-
67쪽
quae milia alia peregrinis denegata . - BR I ss o N. lib. lineleia. antiq. c- ου. Α N-T O N IN v s tamen Primum omnibuι in orbe R omano itu cinitatu dedit. l. I. desis . hom. re tandem IusTINIANva peregrinufloriora iam Romani culta
SEquitur de iure perlonarum alia diuiso.
Nam quaedam personae sui iuru sint, quaedam alieno iuri subiectie. Q Ruis earum , quaealieno iuri subiectae sunt, aliae sunt f secundum staeum familia , quae est sese as pluraum persona um sub sn-ε pote. sate eoniunctarum, hoe est Patν amittas,qvi in domo dominium habet per L. 39s. S. a. de seis. qua de causa Paterfamilias ominus passim dictus suit. I. 37. de donat mi. FU . N μον. Imo etiam matrifamilias domina appellatio tributa legitur, L ε .l .
IV. s. FORN1 ivatib. I. sele . e. D. ex quadam forsan complacentia.
societaου inaequalis, hinc requirit imperantem in domo &ρarentes. Ille sui ' ruris vocatur ,
quod ius regenditamiliam habeat, ae suae sit potestatis, ut dicitur in l. 4. D. h. t. Hi vero alieno iuri subiecti.
68쪽
DE HIs Qv I sv I va L cte. ssimi in pote separentum , h aliae in pote sale domιnoram. Videamus itaque de his, quae alieno iuri subie me sunt. Nam si eo gnoverimus, quaeissae personae sunt, simul intelligemus, quae sui uinis sunt. Ac prius dispiciamus de his, quae in potestate dominorum sunt. i
i L In potestate itaque dominorum senti femi , quae quidem potestas iuris genti maest. Nam apud Ouines peraeque gentes se
bὶ olim etiam ma Rith in cuius potestate materfamilias, quae pere emsionem ducebatur, erat, adeoque in famisam mariti inque lo- eum sui heredis venire dicebatur, teste GEOxi sib. 38. N A. e. t 6. in fine. Unde qualis filia- familias ratione patris erat, talis materfamilias ratione inariti habebatur, et elim suis liberis succedebat, & omnia, quae eius erant, iii fiebant dotu nomi ne , nec quicquam retinebat , nisi iure pe alii vid Noo DT tib. I. prola3. iuris ev. y Inde nata est appellatio ma-
seruitutem iure gentium inuoluere proprιetatem in eo 'in serus um, ex quo fluit, domino quo que ius competere in bona seruorum , tan quam eorum accetaria,& ius vitae & necis in corpus. Idem ius quos que dominis ture amia ova Germanica in se uos competebat, sed suci modo temperatum os quia diuersa GermanOrum oeconomia a Rci mana suit. Romani seruos suos alebant:
69쪽
animaduertere possumus, dominis inferuorsire necisque potestatem fuisse: σ quode uinque per seruum adquiratu , id domino adisquiri.
De iure e/uιum Romanorum inseruos.
. II. Sed hoc tempore nullis hominibus qui sub imperio nostro sunt icet, e cavo. legibus e nisa infimos suos supra modum sevisti Nam ex conssitutione Diui ANTONINi, qui sine causa seruum suum
Apud Germanos, teste ΥΑc To emar. Serman. seruus quisque sitam stilem. , suos pς nates regebat, adeoque ex penu domini non a Iebatur. Hinc necesse fuit, ea, quae cquisiuerant , struse Viventi instar perutra relinquem , Vnde tamen domino
pecoris praestabat. post mortem vero ierui do. minus quaeuis sibi vindicare poterat, inde adhue hodie λνέου mortuarii primordia repetenda sunt.
dem inuoluit liberam dispositionem rerum ocz eum facultate eo uomenia S 'Mendi ι illa tamen facultas accom. modanda erat ad natu
ctandi , adeoque non eodem modo, ut aliae res propriae , pro lubitu perdi de absumi poterant. Germanos quo. que - sua fir necis in seruos habuisse,. testis est TΑ ei Tvs in m. orab. German. Vnde nobilium iurudietio stas i. moniatu arcessenda est quippe quae olim domi. πιcae ρotestati, ad beredes quoque deuolutae, cohaelit.
70쪽
DEHI Q I. sv I vfi L cte. 4ν oeciderit, non minus puniri iubetur,quam si alienum seruum oeciderit. Sed & maior asperitas dominoriam, eiusdem Princiis pis constitutione coercetur. Nam ANTONI N s, consulans a quibusdam Praesidi a prouisciarum de his seruis , qm ad aerem sacram, vel ad statuam Principum consu-giunt , praecepit, si intolerabilis videatur saeuitia dominorum , cogantur seruos suos bono conditionabus vendere, ut pretium dominis daretur , ct recte. Expedis enim Reipublica, ne sua re quis mala matur. 0 Cuius rescripti,ad AELI VM MARTI ANUM missi verba sunt haea: Dominorum quidem potesatem instruossuos Enbaram esse oportet , nec cuiquam hominum ius suum dum-
I In statu eisiti eorum insidiis haud eis
haec regula merito re-irant tuti. De his olimcipienda fuit, ex quMaiiactatum fuisse proveris etiam ius deria 'Hibium resert S ENE capμoduos natum est. in ep. 7. totidem osse , statu naturali , qui re- stes, quot rimos. Adishus suis abutitur. pec- dit verra sapienter: Nomeat quidem contra metae habem- ιEos hsos sed Lia honestatu . non ιμ υροπω. Aha inteνimmis, eum neminem inferuritia re ικκmam serietate fiemana lae praetereo, quo d nee tanqu4m. hymimb- quiarim sed tanquam lm