장음표시 사용
711쪽
neamus. Et quIa, siue eum seruis nemotium gestum sit, sue cum iis, qui in maiestate parentum sint, eadem fere iurata seruantnr, ne ver se fiat disputatio , diis figamus secisionem in personam strai do. minique, idem intellecturi do libero quo, que re parentibus, quorum in potessate sunt. Nam, si quid in his proprie. sera Betur, separatim ostendemus.
De serui . se uod iussu.1. Si igitur iussu domini cum seruo nea gotium gestum erit ν): in solidum praeto aduersus dominum actionem pollieetur a scilicet suta is, qui ita contrahit, fidein domini sequi videtur.
De exercisoria, σ instisopia aisione. II. Eadem ratione praetor duas alias lasolidum actiones pollicetur: quam retia Bltera exercitoria , altera insitoria va
rianum concurrunt. Inde hanc nouam ac-
espiunt qualitatem, quod actor duo hieprobare debeat : i) ipsum eontractum e a concuVum rei ad con- exactum tertii, a quo concursu etiam speciis alim denseminantur.
Et quidem in recultu seruit si do innus petaniam mutuam accepturus iusserit seruo numerari, directo cum domino, qui hic contra. xit, agitur, non acti
ne quod iusu. LI. pr. quod iussu, quae a foris mula ita dicta est i S paret, Titium Davo iussu domini emtum mutuo dedisse . e.
712쪽
quo D CvM Eo Qv I IN A L. pellatur. Exercitoria tune habet lotum, eum quis seruum suum magistrum naui praepoluerit, de quid cum eo eius rei gra-
. lia , cui praepositω co erit, contractum
fuerit. Ideo autem exercitoria Voratu ν . quia exercitor is appellatur , ad quem qπο- tisantu nauis quassus peνtinet. Insiit ria tune locum habet, cum quis labero
nae sorte , aut cuilibet negotiationi ι seruum suum praeposivinit, ct quid cum
eo eius causa, cui praepositus erit, e n- tractum fuerit. Ideo autem institoria apis pellatur , quia qui negotiationibus praeis ponuntur, institores vocentur. Issas ta.
men duas actiones praetor reddit, & si liberum quis hominem , aut alienum seris
uum naui, aut tabernae, aut cuilibet ne
gotiationi praeposuerit: scilicet, quia e
ι Fundamentum ergo huius actionis est praesto io . qua PTM P nens eoncurrit i ad contractum magistri nauis , secundum legea praepositionis initum. I. I. S. 7. d. exereit. aras. Qiiodsi magister est libera persona , lite quoque ex suo contractu obis ligatur , quatenus adhuc illud ossicium gerit. Hine nobis electio est.
virum exercitorem an magisrum conuenir velimus , I. i. f. I . eo .
illum quidem action honoraria, hunc ciuili. i. s. f. t. eod. t Et quidem vnnuersaliter, seu ut ne gotiatio priseipaliter eius directioni fit conuomissa. Non enim sunt institores, quorum o PO OO P a
713쪽
Dὸ ινisu orta .iu. Introduxit & allain amonem praeistor, quae tributoria vocatur. Namque si seruus iupeculiari merce, sciente domino, negotietur, α quid cum eo eius rei cause contractum erit,ita praetor ius dicit, ut quic
quid in his menUM erit, quodque inde receptum erit, id inter dominum, si quid
ei debebitur, dc ceteros ereditores, prorata portione, distribuatur. Et ideo ινιθμIorιa vocatur, quia ipsi domino distributionem praetor permittit . Nam . si pera vel Astitor , vel
iple dominus in negOtiatione tantum utitur.
n) Aequum enim, ait ICtus in I. r. pr. de institori My. praetori visum es, sicuti comismoda sentimus ex actu institorum , ita etiam obligari nos ex contractibus ipsorum oram
seniri. E contrario ipsi praeponentes eX con tractu suorum praeposi- eorum non i agebant i sed tantum magister, L . g. d. exerc. as. qui tamen etiam acticiis nem cedere poterat domino. Postea taMmen etiam actio MLIis . sine cessione conineessa est. I. II. g. Is de
go praetorem adibant squi, causa cognit aν cogebat dominum id omne, quod in merebbus erat, quodque eo nomine fuerat receinpium , in medium prooferre , ut later ipsum .
deberetur, & ereditores ceteros pro rara fieret
714쪽
qvon Cy M vo et v I IM A L. 6st quis ex creditoribus quaeratur , quas minus ei tributum sit, quam oportuerit, hane
IV. Praeterea introducta est actio iapeculio, d ire eo , quod in rem domiami versum erit : ut quamuis sine volam stata domini negotium gestum erat M, tamen sue quid in rem eius versum suetit, id totum praestam debeat: siue
distributio. Hoe ea su vel aesie dominus distri buebat merces, vel, ea S taeditoribu tedebat. I. . pr. de' trib. act. Quodsi dominus, at ΤΗ O Nixus in parapb. b. t. cui Praetor .mercium distribtitionem permittit, aliquar ex bis interuerserit, nee omnes in medi. attulerit aliquis creditorum id molose ferens dixerit, minus mercium. quam ferinutis in negotiatione sua habebas in medium eoι Iarum esse dabitur ei aduersus dominum a. Eris tributoria , per quam cogetur , quic
quid meretum auulta. uerat, in messium, sis
tate , quae in iussu praepositione aderata.
hilominus dominus ad contractum serui,& qui dem iὶ in actione dispeculio, quod conce dendo peculium simul potestatem contrahendi εἰ dedisse videretur: ii)in actiotae de in rami uerso, quia ob hanc ver sonem eum ipso d
mino contractum videbatur. vlt.b. t. I. I. pr. d. in rem. verss.
715쪽
n ei in rem tuam versi fuerint, totos de-gem aureos Titium eonsequi possit. Lictimini una sit actio e), qitae de peculio, deque eo , quod in rem domini versam fit, agitut 3 tamen duas hahet condem nationes d . Itaque iudex , apud quem de ea actione agitur , ante dispicere solet, an in rem domini versum sit: nee alitellia peralia aestimationem transit, quam aut nihil in rem domini versum intel liga. ur 1 aut non totum. Cum autem quaeis titur, quantum in peculio sit, ante deindueitur, quicquid seratis domIno eius,
qui ἱn potinate eius sit,idebet di quod superes , id solum peculium intelligia
s forsan probati non , partim iussus suetalis
posset, totum debitum domini. , Breuiter ex in rem domini esse ver- diurem causer poterassumi quod in sq. vers dominus concurrere ad itaque declaraturi eantractaem serui: ipsa r. eὶ Ratione eontrain actio tamen, quas m i,ctas a seruo initi, exilo contractu nasceba- quo principaliter ageba-itur, di contra domisma contra dominum Imnum extendebatur, tan- ωm fundamentum, tum una erat , lice. plainmci dominus ad eo inires allegari misent cauri tractam serui concure iste , quibus dominus ad bat, multiplex at vari- hunc contractum cou hun esse poterat 3 parin currebat.
im peculium , quod dὶ Propter duplἰ-
servo concesserat,partim cem causam. qua con verso ia rem dem ι 3icuret M ad confra ictum Disiti od by Cooste
716쪽
ω φ . LIB. IV. TIT. vII. e . tur se'. Aliquaudo tamen id, quod ei dechet seruus, qui in potestate domini sit, non deducitur ex peculio : veluti si is in ip sius peculio sit. Quod eo pertinet, ut ἐs quid virario suo seruus debeat: id ex
peculio eius non deducatur. De concursu diciarum actionum. . V. Ceterum dubium non est, qnin is , quoque qui iussu domini contraxerit,' euiisque influαν ia vel exeisoria actio compeiatit : de peculio , deque eo, quod io rem
domini versum est . agere possit δ . Sed tit stultissimus, si omissa actione, qua Leillime solidum ex contractu consequi possit, se ad difficultatem perducat proban di, in rem domini versum esse, vel habere
ctum seruit pro ea par te , qua versum era , ex versione condemna batur, pro reliqua expressio , si sumiebat, quod fundamentum in subsidium ab actore alis legabatur in libello. σὶ Dominus enim ex contractu serui non obligatur absolute, sed Deundum quia propter
peculium, quod seruus habet, adeo ut si ser. uum cum peculio MIenauerit, a. ur domi. nus enmeniendus sit. I. 32. m f. de pecvi. adineoque obligatio domiiani tantum sit respecti NO, quamdiu peculium possidet.
casu tamen , ut g. an Deia. dictum, reuer . Una tantum erat actio.
717쪽
QJOD CvM Eo Qv I IN AL. 66s seruum peculium, & tantum habere, ut solidum sibi solui possit. Is quoque , cui tributoria aes io competit, aeque de peculio, ct Ee in rem verso agere potest. Sed sane huic modo tributoria expedit agete , modo depeculio , ct de in rem verso. Tributoria ideo expedit agere , quia in eo domini conditio praecipua non est, id est, quod domino debetur, non deducitur: sed eius. dem iuris est dominus, cuius ceteri creditores g . At in actione de peculio ante deducitur , quod domino debetur; & in id, quod reliquum est, creditori dominus condemnatur. Rursiis de peculio ideo expedit agere , quod in hac actione totius peculii ratio habetur : at in tribulo ria. eius tantum , qui negotiatur. Et potest quisque tertia sorte parte peculii, aut quarta, vel etiam minima , ne otiari: maiorem autem partem in praediis, vel man-
plures causae , quibus dominus ad contra ctiam femi concurae bat, allegari potesant, fit formulae inseri, quae
in I fidium, prout actori id expedire vide.
traneus creditor conis sideratur, de in tributum vocatur. l. II. pr. d. tribui. Priuilegium enim
deauctiouis perdiderat ob iniquam distributio isnem , quae ipsi erat comis milia, I. I., 7. eod. de ita noua distributio a Praetore fiebat.
718쪽
cipiis, aut scenebri pecunia habere. Pro ut ergo expedit, ita qtiisque vel hane actDonem vel illam eligere debet. Certe , qui potest probare id in rem domini versem esse, de in 'em verso agere debet.
De silui familiay. vi. Quae diximns de seruo & de domino . eadem intelligimis ct de filio ct filia ,
dc nepote & nepte, & patre auoue , cuius an potestate sunt.
De Senatusconsutis Maledoniano.
VII. Illud proprie seruatur in eorum per Isana, quod senatui onsultum M AC DO NI A N vri prohibuit i , mutuas pecunias b) Versum enimis rem domini esse, in facto consistit, ct sie ab actore probandum. I. s. a. 3. in rem vers. Sufficit autem probasse, semel versum esse, licet id quod versum est, casu laterierit. I. I. g. 7. .I .v7. pr. eod. 1ὶ Solebant ut pluorimum sceneratores fi- vis familias hixuriosis, pessimo exemplo , in vortem parris , pecu clam foenori dare, ut T A c Ir v s lib. XI. amnat e. I3. testatur & veroba SCti in I. i. pr. Scio meia. quoquo firmant ibi: ut scirent,
num nomen , expect ta patris morte, ferri Hoc ipsum an iam libearis perdite viventibus dabet ι ut saepe ante diem patrios inquirerirens in annos, ut veraba bsitis F. .ltima dea: clarant, quod meritot prohibendum sui
719쪽
cliuia s dari,eis qui in potestate patentis sunt: α ei, qui crediderit, denegatur ainctio tam aduersus ipsum silium filiamua I , nepotem neptemve, siue adhue in potestate sint, siue morte parentis, Vel ema uocipatione suae potestatis esse coeperint; quam aduersus patrem auumue: 1iue Eoa habeat adhue in potestate, siue emanciis Paverit. Quae ideo senatus prospecCt quia saepe onerati aere alieno creditarum locunia in , quas in luxuriam Consumeis ant, vitae parentnm no insidiabantur. De actiona directa in patrem, vel domis mi VIII. Illud in sentina admonendi sit- mus , id quod iussu patris dominiue contra ctum suerit, quodque in rem eiu veris. sum I Nisi sorsin ea. troductum fuerit, hi strense vel quasi e itamen non profuisset. stteole peculium ha-lsi filii s milias ciuil=ier anti quo casu celsat obligati fuissent. . M.
SCtum ι. quia nihil meo turaliter quod fuerint tuendam est patri. I. a. ubligati, liquet ex LMI. M. G Sc. ma Liro. M Sta Maced. ad Idem quoq-e de pecu- eoque si soluerint, cor o
. . IJ Per indir/cium ei Ctuni f-πιδν 'squamuis enim, ut uerbuirentum introductum.
Iinalia ostendunt, thisine fine eorνm consensula uore u parentum i 'pecunia filiissamilias
720쪽
6ss Lia. IV. TIV. vim. suin erit, duecto quoque posse a patre dominoue condici, tanquam si principa- ιιeν cum ipso negotium gestum esset. Ei quoque, qui exercitolia , ver in litoria Metione tenetur , dilecto posse eondi ei plaeet . quia huius quoque iussit contractiun intelligitur. Ti TvLvs VIII.
si fultum feeerint, alit bona tapuerint, aut damnum dederint, aut inimia in conumiserint, noxales ustiones proditaι sunt,
daretur. His consentientibus, vel expresse, vel Nelae , vel praesum flue , etiam ipsi filii n. mil. obligati erant. n) h. e. ex formula, quae iure ciuili ex ipse contractu composita eo stat , inde actio eiunis ex
dicta fuit hae vero, in eu oeciuitat prMeo via, contra patrem vel dom num extensae, Pti-
rei appellatae. Vsu solenti tandem obtin est, - .a-b I . ive ita contra patrem vel dominum agi posset, ae si ipsimee tontraxin sene, ne quidem men tione facta rem resur, quod iure praetori ne eesse erae. .' co T bantur do mim ex deritis serum iniri ι quia per illos quo que' veru acqtareabant Ex qua perfMna sutem quis Iaeram rapit, eius factum 'inflare debet. f. Do. H IL. I. Lι. pr. Zel insω. - .