Institutionum iuris ciuilis libri 4. Olim a Theophilo antecessore in eum e Latino uberius diffusiusque translati, & nunc nuper e Graeco in Latinum per D. Iac. Curtium Burgensem iurisconsultum conuersi. In quibus multa, quae in aliarum libris, vel dee

발행: 1573년

분량: 734페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

g. Illa

quaesitatum.

INSTIT. LIB. II.

quid autem eorum quae dicta sunt, animalium 'ceperit quis,tant per is sius eri,du custodia eius continetur. Simulat' vero custodiam eius euaseris,ct in naturalem libertatem se receperit in illius qui ante osperat dominio esse desini ac ruν fus aucupantis sit. Naturaleon autein libertatem recipere animal intelligitur, quum conspectum nostrum effugeriς, aut ita sit in constem, is di citu sit eius perseqimrio. Quid enim si in summum quempiam , accessu di siem ιο-

cum confugitZARG V M.

Feram bestiam tum demum uulneratis fieri cucapta fuerit. Nam inter calicem supremaq: labra multa intercidere possunt.

Lud questum est: eruus aut aper , ita a me vulneratus est,ut facile capi possis: quida aetcunt,confestim tale animal meum sieri alitista cep,meum quidem fieri,quod ego lethali vulnere afflix ed eousque donec persequor animal.

Quod si idpersequi cessem meum esse desinit,

occupantis sit. Fuit et tertia sentetia dicentium,no alipre me, qui vulnerauerim, dominium eius fieri,quam si illud ceperim. tque hanc tertiam semetiam magis robat Imperator noster mitifimodi addens rationem. it enim,multa interim accideret se,qur me dictum animal catere nosinant.Mm forte occurrens fera aliqua longius me progredi vetuit, aut eripuit quod vulneraueram.Vel denique inpersequendo, in aspera et inculta loca incidens , in estigare beniam non potui.

182쪽

A . G V M . Apes in arbore nidulantes occupantis, fiunt, una cum melle ac'fauo:potest tamen fundi ingressus a principio prohiberi. Ac examen ab apiario euolans tandiu tuum dicitur, donec conspectum non effugerit,nec persecutio eius sit difficilis.

AP-m narura fera erit Dapιe profecto neque apes,quae in arboresua cosederint tur m antequa alueo,quam Graeci sevocant:includasequemadmodum ne'. volucres, quae nidum in arbore tua fecerint,ante quam capiantur,tus fiunt.Vnde si quis praeueniat,et eas in alueo suo recondat , dominus earum siet. πρ Poque, quos Israe effecerunt, volenti licea auferre,quamis infundo meo essem sint modsi In ius quam fauos alter contingat, ego id prae uides prohibuit,ne fundum meum ingrederetur id enim iurepsisum facero nemo obstabito quominus fauos ipse capiam . Examen quoque apiis quod alueis tuis relictis auolauerit , tanti ertuum esse intelligitur,dum in conssectu tuo est,

nec di cilis es eius persecuris . Quod si oculos tuos efugerit occupantis sit.

A R G v Μ . Quae natura sera sunt sed casu accidentario masteta,tandiu nostra dicuntur, quoad eundi ac redeundi consuetudinem retinent. Vnde iii his quae uere ac mere naturalia non sunt,accidentaria magis quam orientalis natura siccatur.

Ρ Monumer columbarum natura fera e LMe uero dixerit quis familiare litis esse , κνavoleimstrusus redeam . nam ct apes idem . faciunt,

um s

183쪽

tinaru

faciunt O tamen extra coFrouersiam efferam earum esse naturam. Sed ei ceruos aliquis ita habet mansuetos,ut O dominos relinqua in oluo abeat bac rursus redeat. 2 hilo tame minus fera eoru natura est. In his autem animalibus quae ex eo uetudine rediresolent, quu abierint, quodgenuS sui apes,colubs,pauones, cerui certissima nobis tradita est talis regula. Tatisper. n. ea nostra se dicimus, dum animum habent ad nos redeundi. Quod si animum hunc habere desinant,o nosra esie desinu occupantiA,siunt. Quoi,iam autem animum in brutis intelligere nonpossismus, ex reuertendi consuetudine is accipiendus ea. Finge enim ceruam mea me relicto solere tu θἰ-uas abire, ac eodem posterove die aut etiam tertio reuerti, neque unquam ultra tres dies extra aedes meas mansise. Si ergo ea intra tertiu die, intra quem reuerti solita es, ab aliquo accepta sit,habebo ego,ut laesus circa proprietate eius,in rem aduersus eum amonem. Quodsi quarto die quis eam ceperit, nusiam aduersus eum actione mouebo. Manifestum es enim exuo quod reuem tendi consuetudinem non obseruauer l, dominiis meum assernatam esse. ARGUMENΤUM.

Gallinarum & anserum sera non est natura:V de dominum habent. Et qui eas intercipit, licee cospectum nostrum effugerint, furtum committit.

D0mesticarum gallinarum se anserum noest fra natura Quod vel ex eo intelligere est, quod aliae sint gasiins, quas feras dicamus. Graece vocatur αγριορνιθες, ct alii item anseres quos Ieros dicam', G ce α πιονιγαρια. Vnde fans

184쪽

si anseres tui, aut gasiing aliquo modo turbati auolauerim, aut etiam conspectum tuum ess gerint,tui nihilominus sunt,quocunque tu loco,inueniantur. Et qui lucrandi cansa, aut animo in . teruertendi ea animalia retinet urari videtur, furti in eum datur actio. A R G v M . Capta ab hostibus nostra fiunt,si tamen manus

nostras evadant,priorem recipiunt libertatem. In maris litore comperta, ut gemmae ac lapilli. Item ex animalibus nostris nata, ut ea a quibus nascuntur,iure naturae nostra sunt.

N iuralis est O eorum acquistio, quae ex

hostibus capiuntur: nam hoc, iure gentium comparatum es, ut quacunque ex hostibus ceperimus, tim nostra fiant: adeo ut liberi homines capti,in seruitutem nostram redigantur. Si tamen haec mancipia a potestate nostra euaserint, O adsuos redire contingat, pristinum recipiunt satum.

tore maris reperiri solent, na:urali O:ione satim enusiunx, qui reperip. Ea quoque quae ex animalibus dominio meo subie tis nascunttiret mea sunt,sicut ilia, ex quibus nascuntur. ARGUMENTUM g. Itε ea quet

ex anin aliis bubo

Alluuione gentium iure nobis quaeritur nisi veatque impetu fluminis, ex uicini fundo nostro adieMm sit: quoniam uicini tunc remanet, sed ciuae infundo nosti o arbores gerunt radices, nostra si ta

185쪽

IVrii gentiu est O acquisitiop a mone.

luisione Graeci προσηλώσιν aut προσοθωσιν vocant, quasi Latine dicas , abundationem uel adaggerationem .- uicssid enim per ataui nem men agro nostro adiicit , iure gentium meum tr. Est autem altauionis desinitio,incre- mentum latens . Porro id per alsuuionem videtur adiici,subdita paulatim adiicitur, t inteιligere nemo post, quantum quoque tempore troprietati nostrae ari,ciatur . Finge enim duo esse prsdia, tuumisem O meum , mediumque flumen fluere . Si flumen paulatim sine c-iusquam intellectu aliquid terrae mer adiiciat , hoc per alluvionem meum sit. Sin vero , edi impetu fluminis pars aliqua fundo tuo dere a dia , praedio meo applicata sit , dubium eaves non habet, quin quod adiectum est, tuum maneat: neque enim id sineIntellectu , factum

est . Quod sipari, quae sundo tuo detracta est ,

arbores habet e cor praedio meo adiecta , longiori tempore ei actast , edi arbores quas ferebat: ita radices egerunt , ut in meum veniant , exae' tempore meaem, si quo terra mea solum

ali capere, ut quae scilicet radices habeant in

serra mea.

Insula medio mari innata occupantis fit, in flamine non aeque, sed eorum sit quoru praedia utrinque viciniora fuerint,pro modo tamen possessionis cuiusque . At si extra medium mare enata sit Hus fiet,ad cuius praedium propius accedit.

186쪽

Ager autem a flumine redactus in insulam, eius remanet,cuius prius fuit.

1 uia in medio nutris nata est , quod rarius scontingit : aucupantis sit infula. suum sulα enim nullius ante fuerit, nunc alicuitu esse incipit. Quod si in flumine nascatur , ut frequenter accidit, in medio fluminis consistat: communis erit eorum, qui ex utraque parte sum ni ad ripam possessiones habent, pro modo mensuras latitudinis hine se inde spectamium fundorum , quae latitudo ripaeproxima sit, veluti merbi gratia,extenditur insula hse in pedes cerarum . Et qui ex dextera parte insulae praedium posside latitudinem habet prope ripam pedis itidem centum, sed alter tantum septuaginta . Is ergo qui in parte dextera est, dominus siet insulae,ad pedes usque centum in latum: iis vero

qui in sinistra es, ad pedes usque septuaginta

in latum. Sin vero uni ripae proximior est inora, ct longius abest,ab altera, eorum est tantum qui ex ea parte quae proximior est , prope ripam

praedia possident. Quod si flumen , quod futι-

dum meum praeterlabitur per partes diuisum , O in duo scisum, in fundum meum excurrerit , facto' ibi circulo seu an ira tu , deinde ad extremum,in sese rediens, vitum rus Di, ita ut locus, qui in medio es, formam insula habeat, a flumine in duo scisio , per circulum quendam , anfractum circundatus: id quod

ita circundatum est, meum permanet, quia Oante meum fuerit. A R G V M. Alveus prior flumine destitii tus, eorum fit,qui

praedia

187쪽

rat . INSTIT. LIB. II.

. P RHi propinquiora habent: ac nouus publiciis fit, ut flumen ipsum: Vbi autem 'n pristinum alueum reducat flumen,nomis aluetis eis accedet, quorum propiores ripae fundi sunt. flumi-c ri 'gor inundatus eius esse non de Ν-M sinit, cuius & prius fuit.

o cub/li,in uniuersum relicto, ter aliam partem ere men coeperit:prior pudem alueus eorum reis qui frope ripam eius praedia possident pro modo scilicet latitudinis utrius eorum, qui utrinquepraedia habent,praedisequaeramen latitudo ripaest proxima. Noui autem alueus, eius se iuris incipit, cuius erat in --mm,hoc es, publici. quod si fori tempus alia rod , ad priorem redierit alueum , rursisse his iam relictus alueus , eorum se incipit, qui irve ripam eius praedialossident. Aliud quiddam essi ersere mine totus ager meus inundatus fuerit: neque enim hic dicemus , totum agrum sieri publicum, aut dominium eius mutari,psoniam nihilominus meus permanet. Vnde futurum est vG ab dis locis, quos inundatione

sua texerat, recedat, agrum meum recepturus

sim , nulti eorum facto domino qui in vicinobabent praedia :sicut nouus alueus, publicus iam factus,recessu minis eorum sit, quipraedia in propinquo habent. - Α R G V M.

Confecta species,ex aliena materia, si talis sit, i ut in priorem materiam dissolui queat, eius erit. cuius ipsa materia: at si id non fieri possit, facientis speciem erit: Quod si partim ex mea, partim ex tua materia species fatri se, facientis quoque erit. α

188쪽

TITVLVS I.

EX aliena materia speciem quis fecit. In g. Cu

quaestionem cadit, merspecie uturus sit

dominus iure naturali , isne, qui materiam in1'eciem verterit, an vero is qui materiae dom

με fuerit. Quod genus es, si quis ex alienis

medicamensis emplastrum aut coibrium composuerit,aut ex alienis uuis vel oliuis, vel spicis, vinum vel oleum, vel frumentum fecerit: aut ex alieno auro argentove vel aere, var aliquod fecerit: aut ex alieno vino O melle , mulsum: aut ex aliena lana , vestimentum: aut ex ali nis tabulis,navem. Et metu fuerunt hac de re inter Sabinianos o Proculianos contentiones.

7 am Proeuliani, dicebant eum, qui deciem fecisset , dominum eius quod fecisset sieri . con- tra Sabiniani, dominum materiae, O speciei vo libani se dominum. Extitit O tertia sentem iis, medium quiddam tenens, alias Sabinianis, alias Procutianis assentientium, quam O religiosi mus noster dominus elegit. Ea est , .si triet, quae confecta est, in priorem ex qua conmecta est , materiam resolui possit, is specie rdominus, qui materiae En vero ad pristinam . materiam reduci non possiri eius sit specie qui

tam fecerit: Quod videre est in exemplis rela - M. Vas quod ex massa aeris, argenti , vel auri feceris constatum , potest risinam reis, argenti vel auri formam induere. At vinum, oleum aut frumentum, in vi π,olivo aut spica re querit non potest. Imo ne mulsum quidem, in vinum o mel resiluipotest. Ei haec quidem de iis dicta sunt, in sιibua

189쪽

f. si

tamen

aliena

rota materia aliena fuit. Quodsi ex mea tua Materia speciem aliquam fecerim, veluti ex

meo vino se tuo meli mulsum e aut ex meis Oiuis medicamentis, emplamum : aut ex mea

O tua lana, vesimenium, dubium non eri hoe easu, eum sie dominum qui fecerit. Non enim veram tantum suam in eam speciem impendit, sed etiam tartem materiam trabuit. . A R G V M. Quod ornatus gratia alij rei adiectum est, ei

cui adiectum est. quasi accessio cedet: poterit ta- me a furore cocidere,q. rei adiectae dominus suit.

SE si quis alienam purpuram vesime ito Isso intexum G quamuis adiecta turpi r pretiosior sit vesimento cui adiecta e , tamen accessionis vice accipienda est. Et qui dominus fuit purpurae, aduersus eum quisurripuerit, haec coninii erit, furti aetionem O furti condisionem habebiς, siue ipse qui surrituit, vestimentuχη fecerit: siue alius=rripuerit alius surreptam vesi adiunxerit. actione in rem agere purpurae dum mus non potes. Videtur enim purpura quodammodo extincta esse , nec per sese esse iam sed una se cimis vese. Umnino tamen furti commictio intentabitur. Etenim quanuis ea quae extin. sunt aut interuero, actione in rem vindicari non possint, aduersu

tamen fures , quosvis post seres, licet, ii

fures non sint conditione furtiua agere poterimus. Sed ita , si is fuerit fur , qui vestem cui purpura adiuncta est, possidet, O furti actio , O condi-

190쪽

Materia 'm consessione ex dominorum voluntate facta siue diuersi sint generis, siue eiusdem, quod Inde eΠectum fuerit, commune erit domini utriusque. At si fortuito facta fuerit confusio:fiue eiu em generis sint materiae, siue diuersi non ideest futurum.

M terj duorum morundam ax uoluntate dominorum confusi sunt,totum id corpus quod ex confusione confectum est, utriusque erit commune.veluti,duo aliqui vinum suum confuderunς , aut massu argenti vel auri consim. uerunt. Sed Osi diuersi sint materir, diuersam materiaris confusiones propriasseciem confirituant i ex uino et melle mulsum, aut ex auro O argento electru: dicimus duoru commune

esse,quod confectu fueris. tiuebro quide, quo id ex uoluntate dominorum ha n est. Quod si fortuito Opraetersentetiam dominorum,confusi sunt male is, siue eiusdemgeneris, siue diuersi

sint,=non idem erit. si Titi umemum tu mistumo unus acer uui factus fuerit, siquidem ex uoluntete uestra, communis erit aceruus quoniam singula eorpora , hoc est , singula grana , de consensis uiarro communicata sunt . Quod si casu I secta fueris mi O , aut Titius praeter uetantatem tuam id miscuerit ,Vace uus non erit communis , quoniamsingulaarana, in sub an

SEARCH

MENU NAVIGATION