장음표시 사용
341쪽
eonsistere potest quanquam publica quae sunt,aut in sullius bonis posita, ligati onus non ferant. Scisse autem rem alienam testatorem legatarius, non haeres probat.
Porro non solum testantis aut haeredis res, sed etiam alienae legari possunt. Non tamen ut domino res suae auferantur. 2Xam haeres dominum adire cogitur cum eo de re emenda agere . Et si quidem dominus eam ve=idere non recusat, empram haeres dabit legatario. Sin mero emere eam de inuito domino non potest,
'Uimationem legatario praestabis. Quod si quis
moriens mihi rem legauerit,cuius commercium non haleo,idemius eam comparandi non solum
non debebitur mihi , quod relictum fuerit, sed neque aestimationem eius petere potero. Qid enim ,si quis mihi campum Martium legasset est autem locus publicus non longe a Roma mel basilicam, vel templum, vel quae usibus publicis destinata sunt, veluti Theatrum, Par nam , Equitium c omnia enim huiuscemodi legata, nustius momenti sunt. Sed illud quod paulo ante dictum e 3,alienani rem utiliter legarito se, tunc intelligendum est,quum ego te rator alienam rem sciebam esse: si enim ignorassem, non consiperet legatum. Nam for e si meam non esse sciuissem, interdum non eam legasesem: O hoc ita rescripto Diui Γ, cautum e r.
Si quis mihi rem alienam legauerit, neque haeres eam redimere, mibi dare velit i neque aestimapionem eius praestare, quod legatum di- ως non consistere , quia tectator alienam rem
342쪽
. a o INSTIT. LIB. II.ese nesciueri; : ego uero legatarius insem e ad Merser , prox rea quod ualidum esse contendem, quia defunctus alienam se sciuerit: utri tamdem onus probandi incumbisλhaeredine, qui ignorasse testatorem dicit , an miser letatario, sui sciuisse contendo Et dicimus , legatario onis probandi incumbere, haeredem uero probare nocogi. Nam legararius , quum actor' , merisolrobandi onus pustinet. ARGUMENΥVM. Rei legatae alii obligatae, si id legans nouit,
ad haeredem,non legatarium pertinet tuitio: nisi s. sed 'liud constiterit.
di si )' I'' Itius a Primo mutuatus , fundum Osuu M, I eius debiti nomine, in pignoris causam
dederat.Titius antequam debitum solueret , as mortem ueniens, fundum hune mihi legauit,
'Hecesse est haeredi , aes hoc alienum , quod P mo debetur soluere: O mihi fundum a tignore siue hypotheca liberum dare. Sed tamen Obie eadem distinctio adhibetur,quae in praecedente casu,quum aliena res legata est. Tunc enim haeres soluto debito cogitur fundum ab hipothe ea liberare,quum defunctus obligatam ese rem sciebat. Idque Diui Seuerus O Antoninus rescripserunt . Si tamen legatarium uoluerit d functus rem legatam ab obligatione hipothecaeliberare, hoc specialiter expresteri haeres ea
Legatae rei semel dominium legatarius gratiἀso ac iiicroso adeptustitulo,amplius legatum sed ne eius quidem aestimationem) petere non potra: oneroso
343쪽
onerom autem, non legatum, sed aestimationem potest. At ex uno consecutus, alio quoque non . . Si prohibetur petere titulo. res
REm ego tibi alienam legaui,= quum lori liena.
testamentum superuixissem, tu legata rhιs eius rei factus es dominiu. Iliud profecto extra omnem controuersiam est , se eam rem ab haerede meo petere non posie: nam quomodo , quae in suo dominio es λ ergo neque missima . itionem eius petere poteris λ Et ita distinguem , dum est. Si quidem ex causa emptionis eam consparaueris , simationem eius per actionem ex testamento contra haeredem tuten tam, conserq eris . Sin uero ex donatione ut ex legato dominus eius factus fueris, ne pretium quidem eius perere poteris. Idque propter regulam dicentem . Duas lucrativas causas in eundem hominem osteandem rem concurrere non posse.
Hac ratione , si eandem misi rem Primus cundus legauerint , deinde diem suum obiserint: quaerimus,an ab utriusqu e haeredibus remigatam petere possim Z Et dicimus , quod si ex unius ex resto rem ipsam consequutus sim ; ex alterius testamento nihil consequar ' neque rem ipsam , nam qμοmodo, quum in bonis meis sit: neque pretium eius , quoniam rem ipsam ex iis
erativa causa consecutus seum. Sin autem ex uno testamento pretium rei acceperim r nn
hil prohibet, quo minus ex altero rem ipsa mpetam. A R G V M. . Rei etiam in rerum natura non existentis,suturae taleii legatum subsistit. .
344쪽
I. Ea Ton sitim quae in rerum natura sunt, sed qMQq; etiam quae non sunt , sed ut ς speratur utiliter legamus.Veluti,fructus, qui ex illo fundo isa Aemur: aut quod ex in ancilla nascetur. , Λ R G V M.
. Res Juobus eadem coniunctim, aut disiunctim Iegata,acceptantibus ex aequo legata intelligitur: altero autem,respuente,alteri prorsus cedit. s. si ea
de res o I duobus quibusdam unam ct eandem rem legati ero, e coniunctim,siue disiunctim,Oambo legatum petant n duo inter eos scindetur
legatum. Sin alter eorum deficiat,aut voluntare sua, aut fortuna. voluntate,ur quia repudiam erit legatum fortuna, Vt quia uiuo restitore decesserit: aut si quo alio modo capere non psis, 'etu quia esuitatem amiserit , runc totum legasum ad cosiegatarium pertinet. Et coniunctim
quidem est , si ita relinquam Titio O Seio Sinehum seruum do,lego. Disiunctim vero sic : TD,io Stichum feruum do, tigo. Seio seruum S ehum do, lego. Sed Osi adiecerim,Seio eundem seruum,aeque disiunctim legatum eqsicitur. Dixi enim Titio Stichum seruum lego: Seio eundem seruum lego. Sic igitur coniunctio ilia .Et, adiecta coniunctim legatum videri facis. Quod si, adiecta non sit,disiunmm . A R G V M.
. Legati fundi proprietas,ex causa onerosa,si leo statarii facta si usisfructus autem gratioso titu- Io ac lucroso ad proprietatis duntaxat aestimationem iudicis officium superest.
TITII fundum moriens mihi legasti. Te
345쪽
asaue vivente fundum ego hunc de Titis emi g. si deducto Uru iu:hoc est,nadum proprietatem sine usis accepi,O u ructus apud Titium ma 'H.Pauco post tempore mortuus est Titius,ct ita morte ipsius extinctus usu ructus,qu em sibi exceperax , ad proprietatem recurrit. Mortuo te, eum haerede tuo ex testamento volo agere. I -
lianus at recte me per actionem in personam, simationem proprietatis fundipetere. Pomin hac petitione Uusfructus locum seruitutis obtinet. Sed licium iudicis est,ut deducto usu frusta, resimationem ab harede praestari iubeat. Vobi gratia: Fundus cum usu ructa,
centum quinquaginta solidis valet: sne usi r ictis,centum. Agens igitur centum qμinqWagis' aiasolidos petam : heu hoc licio Iudicis contine-rur,ut solim proprietatis sima tonem accipia. hoc est,solidos centum.Id.n. absurdismum est, ut Uuffructus pretium consequariquum usi fructus ex causa lucrativa ad meperuenerit. Α R G V M.
Rei,quae legatario propria esl,licet testamento facto ipsius es e desierit, legatum viribus no subsistit. At qui rem suam, alienam creditam legat, non inutiliter agit, Nam veritatem opinioni praeferri aequioris iuris est.
idam meum mihi fundum legauit.In g. sed
utile est legatum. Quod enim meum si rello, amplius meum fieri non potest. Et si maxime fundum hunc alienaverim , non dis bitur mihi , neque fundus ipse, neque sima'
tio eius. Titius serisi dominus erat: hunc me-
346쪽
I gatum. uertas opinioni praeualet. Sedα si meum , qui sum legatarius , seruum esse' tauit: ualet in ita nihilominus: quoniam mistem exitum habet legatum. Mm defuncturdominus eoi, O . ego dominus non sum:neque impaedit quicquam quo minus in me dominium transferri pos'.
Rem a se legatam qui alienat, legatum non ra uocat nisi adimendi mente factitin constet.
g . Em tuam mihi legasti, O quum super irς tu/ uenes e alienasti eam.A. it Cel uis adimendi animo, O quod ab amicitia mea recederes, eam alienaveris , legatum mihi non deberi. Quod si hunc animum in alienando non habu ris, quia forte magna tibi incubuit necessitas ob publica auipriuata debita, ct quum parata pecunia egeres, eam uendidisti: legatum ab haerede tuo petere possum. Idque etiam Seuerus OAntoninus rescripserunt. Visidam mihipraedium suum tegauit, O quum'peruixisser , pirignori id dediti ab iisdem Principibus rescriptum es,non uideri eum , qui pignori dedisset,animo
Legatum adimendi idfecisse. Vnde legatarius haeredem coget exoluto debito praedium a creditore lμere sibi dare.Quodsi quis fundum mii ' hi legauerit,=quumsuperuixisset,pars metua' alienaverit:pars quae alienata non est , omnino mihi debebitur,lari autem alienata,tunc demufisium non animo alienauit , quod ab amicitia
347쪽
pus fieri posse, at debitoris legatum creditorii de eo,quod debet, factum, utilitatem nullam giserens inutile est. g .
CE inti in mi ' i solidos debebas. Ego tibi li
berationem debiti legaui ,Valet legatu . Et neque a te haeres meus, neque ab haerede tuo petere pote i , nerse ab alio qui haeredis loco
est, ut ab eo qui uniuersitatis sideicommissism accepit , aut a bonorum possessore. Sed etiam ex contrario cum haerede meo ex testimento poteris. agere,ut te accepti latione liberet. Porro non tantum in perpetuum debitori meo id concedere possumne ab eo petatur, sed etiam ad tempus dicendor Damno te haeres, ne intra decem annos debitum petas a debitore meo.Quid autem,si excon' aris , debitor moriens debitum quod debet ereditori seuo legauerit, quaerimus an ualeat 3.
Et dicimκs , legatum hoe inutile esse , si nihil lus est in legato . Nam si is,qui centena debet
centena legarit, non ualet: igitur ut debitum. peritur quum locum habet lex Falcidia, udiminuitur ut caetera legata . Sin autem cent. c. ina quinadena legata sint, ualet legatum propter adiectionem . Quum uero sola centena sunt in legito,ideo legatum non ualet,quoniam
sine lucro est. Quod si tibi in diem debebam, quia forte stipulatus eras centum solidos tibi dari pose annos quindecim, aut debebam tibi subeonditione: ueluti, si nauis ex Asia uenerit:e debitum tibi hoc puro legaui, Rufritur an uxleat legatum. Et dicendum est, ualerepropter repraesentationem id est,quoniamstatim iamμιM 6 uitur.
348쪽
tur creditor, quod Liatim accipiat id,quodpon decennium , aut post euentum conditionis erat praestandum . Aut etiam interdum quod nuni quam daretur,si forte conditio non extitisset..i ergo , si in hoc legaro,viso testatore , qui debitor est,aut die venire,aut conditione exist re eontingat3 Et ait Papinianus utile nihilomianus esse legatis, quia semel constitit ab initio, lucru in se habuit. Od verum est. P e .n. obtinuit sententia quorunda Iurisconsultorum,qur existimabant legatu extingui,quum in eam causam peruenise a qua incipere nonpotuisset. Vt ecce adueniente die, aut existente conditione debitum purum est tempore mortis testatoris. At si quis, quod ab initio purum erat, legaueri iam dictum est legatum non valere. Hic ause rem ideo ualet, quia ab initio consuerit.
A R G V Μ . Dotis legatum uxori factum,licet dos nulla data sit, si modo certa quantitas in legato exprec. sed sa fuerit,efficax est. Uxo ego ab uxore mea accepi,edi constam
te matrimonio moriens, dotem ei legaui. Vales legatum. Id enim lucratur mulier, quod
plenior sit delegatis actio, quam de dote. scam ut adhue discere poterimus non simul atque
flutum est matrimonium, dos etiam redditur.
Ad legatum protinus soluitur. suid ergo,si dorem, quam non acceperim,uxori legauerim' S -- GOAntoninus rescripserunt i quidem simplicius legauerim , forte quod dixerim. Vxori meae dotem lego , quam mihi dedit , inutile es
349쪽
legatum. enim mihi dedit, incerta est quantitas. Sin vero certae quantitatis mentione
fecerim uisi dixerim, centu solidos, quos nomine dotis mihi dedit, ei lego.Aut forte, Isti fundum,quem mihi dedi lego ei: Vtile est legatu. . ut si dixerim, Quae in instrumento dotali e sunt,et lego. Nam ctsic valet legat; m.
A R G V M. Res legata ,si sine haeredis uel ignorantis iacto dolove praestari nequeat,damnum hoc ad legat rium,non haeredem pertinebit,at si eius facto doetove,teneri haeredem haud dubium est.
SEruum tibi legaui, is sine facto aut dou --2
redis mei moritius est. Damnum hoc eririer gua. gatari, Sed ct si alienus sit serisus, qui legatus es: O is nou ex haeredis voluntate manumisus sit a domino, aut mortuus sitwon tenetur hαres.suod si haeredis seruus legatus fuerit,ct is eum
manumiserit, teneri haeredem Iulianus ait ad Mimationem eius. IXec interseputamus,sim o rit, an ignorauerit eum seruum ase legatum esse. Idem est,ctsi ipse seruum non manumiserit,
sed alii eum donauerit, est is,cui donatus est,eum manumiserit. γ es hic ae limatio eius petetur ab haerede qua μκ ignorauerit eum legatu esse. Α R G V M. Principali subsistente,non possitnt non subsisto- ,τe quae illi accedunt. Et principalibus causis non subsistentibus, minime quae illis accedunt, viri' s-bus consistent. . . quis
Ancilia aliquis fua,cu napis suis legaNit anciu festore moralia eri ancilla. In ipsa quide legalis Ias.
350쪽
es extinctum, sed in liberis eius valet: nec cum ipsa liberorum legatum perimitur. Seruus meus dicitur ordinarius eruus autem serui mei vocatur vicarius. Quidam igitur quum seruum haberet Sticum nomine, qui vicarios habebat: ora dinarium mihi cum vicariis legauit. Contigit , ωι ordinarius moreretur. Et hic legatum in or dinario peremptum,in vicaris utile est. Habeto
haec in modum cuiusdam praeuia inspectionis. uaedam sunt principalia, quaedam sunt horum sequelaesiue accessoria. Et quandiu valent principali seu puntinea quae accedunt. Istis v νο sublatis, O haec perimuntur. Verbi gratia r'Trincipale est, Servus : Accessorium peculium elim quandiu feruu consistit,consistit e peculium . Seruo autem aut mortuo aut manumisso , aut alienato, extinguitur peculium . 2 am φιο-
modo peculium apud me pset extare , ipso illo quod principale est,non extante 3 Rursus, 'Principale es fundus. Accessὸrium Urumentum ipsius.Est autem instrumentumfundi, qui quid ad
gignendos' colligendos aut transferendos,vel conservandos fusius pertinet. Ad gignendos: miserui agricolae boues,aratria, ligones,'caete
ea id genus . Ad colligendos : vς falces, O quae
hs similia . .ad transferendose ut plaustra, corbes, ct caetera iis affinia. Ad conservandos: ut dolaa,tem,lenticulaeb, quaecunque talia sunt. His ita aecognitis,uide nunc rem quam tractamus. Seruum tibi meum cum peculio suo lega