Institutionum iuris ciuilis libri 4. Olim a Theophilo antecessore in eum e Latino uberius diffusiusque translati, & nunc nuper e Graeco in Latinum per D. Iac. Curtium Burgensem iurisconsultum conuersi. In quibus multa, quae in aliarum libris, vel dee

발행: 1573년

분량: 734페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

451쪽

38o INSΤIT. LIB. III.

i quili nascatur,suus mihi,futurus non in ) is si natui fuerit,quod ad ius ciuile,adire non possiet: reiecit.n .salem institutionem Ius Ciuile: uerum Praetor ei bonorum pse Onem secundum tabulas largitur, o bonorum psessorem eumfacit. Sed Imperatoris nos,i conmutis, recte hunc haeredem uult institui,quasi nec Iure ciuili incognitum.Aliquando Praetor non emendat,

sed impugnat Ius Ciuile.Veluti sicut diximus

quum libertus patronum praeterit': Lex XII .. Tab. nutam daballatrono, quasi testamento si, Ero superaretur,aditum ad bona liberti. At conrra Prgior bonorum possessionem comra tabularcommentus est. Hic igitur ex aduerso pugnar. Porro non est Drstor acerbus aut contentiosius:

quoniam ubi Ius Ciuileprobari in uulgus put Dit,n n emendari,neque impugnandi, sed consemandi eius gratiasuam iurisdictionem is iteπο- fuit. Nam si quis recte atque ordine facto teritamento, haeres in titutus sit,non solum Iure tu, li adire soteris, sed etiam Prrior ei dat bonora possessionem secundum tabulas. Et Ius quidem ciuile ex lege haeredem facis. Prytor vero O ab interiato bonorumpossessorem approbat. a suos

quide haeredes er agnutos uocat Ius ciuile: atque vi illi exi iant,ct hi adeant es*cit. At uero Traetor cum Iure ciuili concurrens,illis dat bonorum post 'nem Vnde liberi,his bonorum possessionem Unde legitimi. tque etiamsi maxime

bonorum psessionem non petierint, niihilominus haeredessent Iure ciuili. Sic igitur Praetor aut emenda aut impruna' aut comprobat. Emen

452쪽

: dat: ut in extraneo pshumo . pugna ut in να tronopraeterito. O comprobat, ut in haeredibus Ieriptis .Ex in ν qui ab intestato vocantur,ex primo aut fecundo ordine. Zor autemsolus Pettor,non etiam Ius ciuia g. Ioad successionem uocat seredes ouidem ipse Iu Q.V08 re non facit. Nam haeredis nomen nemini Petior μμ ς' tribuissed aut lex,aut quod legis vicem habeat. Veluti S.C.aut constitutio Principis.S.C.ut Tertullianum O Orficianum constitutio Principis, ut Imperatoris no ibi co stitutio,quae sororissilia. innumerum legitimorum retulit. Prgior igitur

haeredem non facit,sed data bonorum possessione loco haeredis eum constituitro bonorum possesso-, rem omis ,sic ut utiliter Oexperiri post' cconueniri. Neque uero iam dictas bonorum ps hue fessiones tantum Vnde liberi, Unde legitimi, O Vnde cognati inuenit Putor: sed etiam alias plurimas , quum unus eius sit seopus: ne quia esuccessore moriatur. 2Xam angustissim mnibus conclusum a lege duodecim Tabularum ius percipiendarum haereditatum, Putor ex bono'squo dilatauit. Porro bonorumpsessiones alis ex testamento sunt , aliae ab int lato .Et ex testamento quidem sunt hae duae .rrima , quae Contra tabulas dicitur: quam Praetor liberi praeteriti posiicetur . Secunda quae Sec dum tabulas vocatur: quam omnibus Iure ser tis haeredibus largitur. Eequum eas primas fecisset, quae ex tectamenta dantur, ad eas transiit, quae ab intestato locum haberent . Ac primo locosuis haeredibus: O dii qui

inter

453쪽

INSTIT. LIB. I.

' inter suos haeredes connumerantur duo autem emanciparuo bonorum possessionem dedit, si aeuocarur, Vnde liberi. Secundo loco ab intestato iis dedit bonorum possessionem Vnde legitimi, qui Iure ciuili adhaereditatem defuncti vocantur: ut agnatis, O patrono liberisque eius in bonis liberti libertaeve . Et ijs qui ex S.C.Tertul liano , vel Orficiano , aut Principum constitu- tionibus ius ab intestato percipiendarum haeredietatum habent. Tertio loco proposuit bonorum rossessionem Vnde decem per1οnue : per quam extraneo manumissori liberi capitis , decem personas cognatorum praetulit parentum, liberorum , ici eorum qui ex transiuerso veniunt usique adsecundum gradum. Quid autem id sit, disere ne eese est,quamuis in usu communi non versetur. Si i bi ego filium meum quem emancipassem, in1rimum ct fecundum se tertium mancipium dedis r tuque eum manumisisses, Osui iurisfecisses: propter libertatis dationem iura legitimae successionis in eo habebas ad similitudinem patrohi. Et si contigisset ut hic manumissus,intestatus decederet,iu omniures cognatis praeferebaris.quippe qiιi,ut dictum est, iura legitimi haberes propter libertatem: ct caeteri omnes cognati essent prop ter capitis diminutionem. Vereum quia inia quum erat obsolam, ct nudam libertatem omsibus cognatis te praeferri: ideo Praetor decem personas uocauit, quae in successione ab intesta rapyaeferri tibi debeant. Filium, filiam,nepotem, ne ριem sive exsilio sint ue exsilia patre, manem, auum,auiam,sive paternisint, sine materni fa-

454쪽

trem O sororem. Hoc igitur extraneo manumissori praetulis, dans ei bonorum possessionem, Vnde decem perfng. Fae numero .n. eorum qui peterepossent , nomen bonorum possessio haec accepit. vario loco, bonorumpossessionem , Vnde cognari. Quinto loco, posiicitus es bonorum possies quam , Tanquam ex familia uocant. Essinute huic locus, in casu huiuscemodi. Libertus sine liberis sines testamento decessit, quum neque patronus suterstes esset. Agnati patroni ad bona liberii veniunt per bonorum possessionem, Tanquam ex familia. Sexto loco iuuenit eam, quam patrono patronaeque dedisparentibusque eorum, e liberis: O vocavis, deliberipatroni, opatronae,ctparentes eorum. Namsi libertus decesserit: patronus vel patrona liberiis eorum per bonorum psssionem, Vnde legitimi,venire voruerint,ct tempora petendi praeterierint, nam Unaquaeque bonorum possessio certo tempore circumscripta est,ut insea latius docebimur' neque rursum eam petierint,quae , Tanquam ex familia vocatur : per hanc bonorum possessionem venire

possunt,aut patroni Vsi, aut liberi eorum , si ipsi

nonsupersit t. aulparentes patronorum patron rum ve. Septimo loco inuenit eam,quae, de viro υχον dicitur. Nam si aut vir aliquis aut mulier aliqua sine testamento decedat, neminem re linquens qui ex aliqua dictarum bonorum posses sionism , adsuccessonem eius vocetur: tunc l id sis huic bonorum possessioni. Et uir uxori, uxorq e virosliccedir. Octauum locum obtinet inter bonorumpossessiones, quae ab intestato dantur ,

455쪽

38 INSTIT. LIB. III.

ea φια,Vnde cognati manismissorii dicitur. Usi liberius intestatus decedat, nec patronum habens,neque patroni liberos neque etiam agnatos, cognati patroni ex hac parte bonorum possessi nempetum . Et has quidem bonorum possessiones Prstor inuenit,duas ex testamento, O octo ab intestato.Verum Imperator nostersanctissimur, nihil intactum inexcusiumque relinquens: ea,quα emendatione indigere videbantur, in melius ira pulit,atque eam quidem, Ps Contra tabulas diacitur,eavi , item Ps Sccundum tabulas, ut nocessarias, in suo habitu reliquit. non O me iis qur ab intestato dantur , eam qus, Vnde libe-νi, eam' quae, Unde legitimi. si s autem terris loco posita est inter eas qus ab inisato dantur ,

quinto quantum o ad eas qus ex testamento ac uocatur, Unde decem persὸnr: eam ex numero bonorum possessioniimsuHulit, breui ratione superuacaneam esse senilens. Quum enisnlrst

fata bonorum psessio decem personas cognato, tim Icut dictum em extraneo manumissoripreserret, constitutio autem praefati Imperatoris, quam de emancipationibus conscripsit omnibus patronis,est manumissoribusp sumptionem contra

siducit i , manumisionibus dederi:sic ut ipsi emancipatio tacite id in sese habeat: merito Oprefata bonarum postessio pro superuacua habenda est: quis traneusto ac manumissor nullus intelligatur. Sublata igitur bonorum possessioneVnde decem persens , quae quinta erat numero, bonorum possessionem,Vnde cognati,qus prim sexta erat in ordine , quintam fecit.

Porro

456쪽

roco erat, tanquam ex familia, eamque quae octa. uo, Vnde liberi,patroni patronaeque, Oparentes eorum .utroque inutilem fecit, in sacra sua con-Zitutione, quam de Iure patronatus composuit.

scuum enim ad similitudinem successionis Iu

nuorum O Lubertinoru successiones redegisset: eas que ad quintum gradum coarctando ut aliquid esset inter Ingeni s, ct Libertinos differentiarcontentor se eosqvoluit bonorum psessioni-bus , contra tabulas: e Vnde legitimi , ct Vnde cognati . Ex quibus haereditatem liberi ab intestato cognati patroni sibi uindicare pose funt : omni scrupulositate inextricabili errore istarum duarum bonorum possessionumsublata . Noua autem bonorum psessione , quae Vnde g. A-mir O uxor dicitur,sexto loco posita,decimam bo 'norompsessionem, qua erat, Vnde cognati ma humi floris,ργο superuacua haberi vo 'uit, propter rationes in dicta constitutione de Iure patronatu enumeratas.Ita ut iam sex tantum sint Ordinariae Onorum psessiones: dus ex testamento, Contra tabulas, O Secundum tabulas, O ciratuor ab inte Haio, de liberi , Vnde legitimi,Vnde cognati, o Vnde vir' r. Sequatur tamen eas, Os psima bonorum possessio , quam optima rationae Praeroris introduxerunt: ex ultima edictisui par e dis eam post center, quibus eam dari aut lex aut Senatus Consul aut constitutio Principii iusserit. Hanc autem nes Me iis, qus ex testamento . R damur

457쪽

Curgitur

3 af INSTIT. LIB. III.

dar itur,neque iis qus ab intestato, perpetuo posses

annumerare. Sed ut extremum auxilium edi praetor ordinem inuentum, eam Prstorra dare , quunecesse fuerir,solent,alias ex te tamento, alias ab intestato.Poreo nomen ei tale est, quibus ut d rur,uel lege, vel S c. vel Principis constitutione comprehensium est.Potes O aliud ei nomen dare ac vocare, Quibis ex legibus. A R G V M.

Quas bonorum possessiones Praetor,introduxit, eisdem certo definitoque tempore coclusit, nedum in capessenda haereditate inter personas disparis gradus mora sit, suis actionibus experiundi creditoribus occasio praecidatur, ac Proinde his Per moras fraudentur . Sicque parentibus ac liberis tum naturalibi tum adoptiuis anni spatium ad bonorum possemonem ex testamento, uel ab intestato prout competit,petendam, indulsit, agnatis vero ac cognatis,& deinceps extraneis centum dierum moras concessit. Eius autem qui intra haec tempora non petierit,portio his, qui eiusdem gradus suerint,accrescit: quibus deficientibus reliqui secundum gradus praei όgatiuam uocantur.

QVum igitur multas bonorum possessionum

sterio Praetor introduxerit, e queper ordinem disposuerit, ct in aquaque bonorumposscsione,nonnunquam multae supersint personae disparigradu : ne aestiones creditorum longius di serantur, sed ut habeant, quos conueri/re

possint: ut ne facile in possessionem bonorum olis

functi mittantur ita indemnitatisre consitans huiusce reigratia Praetor unamquanque bonorupos sionem creto tempore conclusis:quo elapsio iis P equuntur,sicio pt.1 areni tu igitur liberisque

458쪽

qu rum naturalibus tum adoptiuu, anni spatiis dedit Praetor ad petendam bonorum possessionem ex testamento vel ab inresuto sibi competente et hoc autem tempore praeterito bonorum postessione sibi competentem amistunφ.Caetereis vero agnatis svel eognatis aux extraneisspatium centum dieris dedit. Et si intra hos centum dies bonorum possessionem sibi competentem agnoscere neglexerint siunc siquidemslint alii eodem gradu, pars non petentis illis accrescim. sin autem nullus ex eodegradu praecedit qui sequenti gradu fun veniunx veluti per successionem perinde atque si i qui prαeessi neepetiis ex eo numero non fuisset. suum delata mihi eset bonorum psessio ,

ego eam intra annum petere deberem,quia ex parentibus eram aut ex liberismet intra cetum dies,

quia alius qui 'iam eram: repudiaui eam. Non dicimus exp ectandum esse , quoad tempus quod vel anno deerat vel centum diebuέ praetereat, ut sequenti locus tunc demum fiat:verum statim caeteri,qui sequenti gradu , aut ordine fiunt,ad bonorum possessionem vocabuntur.' A st o v M. 'Adpetendum bonorum pollessionem tempora utiliter connumerantur, non aute continenter supputantur,praesertim et,qui eam sibi competere sci-uit. Caeterum et,qui ignorauit,aut cum sciret,maiora negotiorum nec enitate districtus petere non potuit,huiusmodi tempora non current.Et qui bonorem pos estionem petere aut agnoscere uoluerit,

libere,ut uole citra iuris solennitatem, id efficere potest.

459쪽

N est nori continuum hoc est isti currui diei bonori possessionis, rui eam sibi scis competere,edi eam petere potest. Si enim aut nesciuit ad bonorum possessionem defunctis voca haut ignora uit aliquem cognatorum defunctum esse;aut simhaec sciret,petere tamen non potuit, quod maiori necessitate distineretur tempora ei bonorum isdisionis non current. Et olim quidem petendς erat, ef in petendo consistebant bonorumpsessionestare necesse erat Praetorem adire, O specialiter die N:Da mihi hanc bonorum possinonem:Sed hodie . constitutiynibita principum essectum est,ut quocu . que modo is,cui bonorum possessio comperit, intra statutum tempus oriendoris se dictam bonorum possessionem admittere , plenissimum habeat eius

veneficium.

De acquisitione per arro- πgationem.

A R G V . Arrogati bona, quanquam olim arrogatori om nia acquireretur his sulunt quae capitis minutione pereu't exceptis:hodie tamen principali constit tione solus ipsi bonorum adstititiqxum arrogaqusu Tructus acquiraturivi conditionis melioris nρ sit is,que ius Cluile patrem, qua que natura fecit.

3 tate acquiseri modis:de hs reditate, quis vel ex testamento vel ab in epato ad nospmptrier. Demis

460쪽

' ipsa similitervel ex resto,uel abissato nobis deferpur.Dicamus o de tertia p uniuersitate ac siti M. Haec aux neque lege duodecim Tabalaru , --que eiacto Tratoris inue, a sed eo iure,q4sine scopto et ex ambationeprusta receptu est, introdis Era es incommunem riuitatis usum. 26 longe Mliud est lex,ct aliud ciuilis usus.quonia lex propria habst appetiationem , ut lex duo cim Tabularum ex Alia Sentia, lex Furia caninia, lex Falcidia A us uero.ciuilis iappro--ibatio prudentium nulta scriptura consor quum . - 3

quid primum sine scripto indicitam es , drim de per usum longius productum di is ad extremum , quum prudentes id utile esse iudieassent,approbationesu confirmarunM. veluti , Ec-wesipaterfamilias in arrogationem se dederiti, ' : omnes illius res eorporales es incorporales, qus uel debentur, inrogatori antea quidem acquis bat , dominum eum rerum Rarum faelem: is exceptis a se quae per capitis diminutionem pereunt , euiusmodi est operarum obligati. ,

: quid autem id sit , infra dicemus )-λι

agnationis, nam iure agnationis propter c pilis diminutionem adpiperiorum a torum ureditatem non v ocabatur. VFus enim usu osctus, quanuis olim hoc quoque modo extinguerentur Nei Horis tamen mstri constitutiret prohibitum es , ne minima capitis seminutioneper rent . Sed idem. Aia sanctissimusnoster Imper tor , acquislatonem hanc 1 quae per arrogationem fiebar i in angustisu contraxit , similem eam faciens aequisitioni naturalium parentum,

SEARCH

MENU NAVIGATION