Institutionum politicarum libri duo, conscripti a Marco Zuerio Boxhornio accessit explanatio ab eodem auctore profecta, nunc ab interitu vindicata

371쪽

men & securitatis publicae interesse populis visum est quibusdam, ut mastulo sexu deficiente, ad intereipiendas alio, irum spes, & spe masculae prolis suseipisendae,& ne facilὶ Principatus in alias familias, inter plurimas postpositorum

turbas migrarent, imperia ad foemias quoque devolverentur.

Γ Efinivinnis hujus cap. g. I. Monarchiam, quae nihil aliud est, quam Regia imperandi

ratio. Sciendum autem , varias Regum species esse, quarum fit mentio apud Antiquos . Quaesdam enim non tam totius Reipubl. cur/m, quam bellorum tantum administrationem sibi habebant commissam. Talet erant Lacedaemoniorum Reges, qui omnem suam authoritatem in bello tantum exercebant, quod prudenter & pro libertate institutum. Alia enim belli,alia pacis est conditio. Nam in pace diuinturnis & multis consiliis, aut constitutis jam legibus de rebus potest disponi: in bello autem subinde inopinata quaedam exoriuntur, quae Praesenti Imperatoris aut horitate decidi debent. Eadem ferὰ ratio fuit Dictatoris, qui Mullas leges, dum in .castris erat , agnoscebat. Qidam etiam Reges fuere, quibus barbarar

372쪽

Dominatu, de Elein alg successione. 34'

plerunque gentes parebant, qui nullis leg:bus adst ricti omniapro arbitrio disponebant, qualis etiam est hodie Imperator Turcarum. Di ferunt interim tales reges a Tyrannis. Tyranni enim imperant contra leges: at ejusmodi imperia admittunt leges. Τyranni etiam invitis imperant; hi Reges vero volentibus, ex quo respectu Aristoteles ejusmodi Reges dixit esse securos. Quidam etiam Reges fue-aee, qui patrimonio tantum suo & peculio imis Perarunt', quales plerique in Graecia sub Trois janorum tempora. Quidam denique Reges fuerunt, & nunc sunt,qui consensu populi electi vel jure mee essionis imperium adepti certis legibus adstrictam habent potestate i. Horum initio non lata fuere imperia , sed successi, temporis illa dilatavere parvis aliis regu -- lis subactis , de Regiis nominibus Marchio innatus, Comitatus nomine cumularis.

Diximus f a. non eandem esse omnis imperii rationem,& distinximus inter Principatum & Dominatum. Dominatus olim fere extiitere,dam imperia vi occupantesRespub. constituerent, cui nullam sibi ponebant legem: mox ex iis factus prinei patus, dum abutentibus imperio, qui occupaverant, subditi exue rent obsequium. Sunt tamen & nunc quae dam gentes , in quas Dominatus exercetur, ut Turcae, Moschi, Pqtiar, quae ita sunt a natura c*mparatae, ut modeste Dominatum sexant

373쪽

3so Lib.rie. I. De Monareb. de mine aede ita tanta est principum illorum potentia, ut sub diri resulere a m vindicare se in ' libertatem

non velitri aut possint. Pessimum autem in Dominatu est duxta quod ἰ ri, ceps non tam una imperio sed&dornmio omnia possideat quod manifestum estiti Hispalus. qui in I eici omnibus in rebus arbitrio sito tanquam absolutam in eas gentes haberent potesarem, utebantur. Hinc agros &fundos omnes suo, faciebant,& in similitudinem emphyliuta corum locabant. Eodem modo Romani este runt in Provinciis, inde agri provincia c. mil. tabus tributi, inde illi non fixum reruni si rarum domin tu,sed possessionem tantum habere dicuntur. Atque inde imprimis invisos semper fuit Dominatus. Domitianus maximum exinde odium contraxit,

quod se Dona num & Deum vocari curavit, quanqNam postea adulatione optimis quoque Principibus iidem tituli tributi. Quam vero invisus Romanis fuerit Dominatus, apparet eri eo, quod Reges toleraverint, quiundiutanquam Principes se gerebant: at ubi Dominatum invexitTarquinius superbus,confestim

Regium imperium mutaverunt.

Diximus 3. ubi Electio obtinet, superstite adhuc altero, aut statim a morte esse per

gendam Q iud intelligunt Galli, qui semis per duos Reges habenti superstitem & defunctum, qui non prius terrae maudatur, quam. ' alter

374쪽

Dominatu, de Elect. ais suecessione. 3 salter moriatur , ne aliquo summa Majestas tempore vacet. Quanqualia enim cadaveris nomen vacuNm sit, conferre tamen aliquid ob venerationem Regii nominis ad res nandam aliorum ambitionem potest. Intra eandem familiam Elect Ionem opti-- continera diximus 9 8. quod tamen in utramque partem disceptatur: nam saei e mutati familiam facit pro libertate, facit enim, ne nimium una familia inclarescat, & coeteris ais ditum ad principatum praecludat. Hujus mstituti sunt Veneti,qui non semper ex eadem familia Duces sumere solent; imo post mille &trecentos annos vi X duos aut tres ex eadem

familia Duces hanc Rempubi habuisse eomperias. Contra vero fi in eadem familia perseveretur, facilius princeps & sine discrimj ne eligitur, quod institutum potius Hollandis pro batur, & nobis, si modo prospiciatur,ne inde periculium Incumbat libertati. Si familiae desciant,adoptione posse suppleri diximus I. Io. quod observavit Augustus de plerique Caesares,cujus prima cura fuit, ut pluribus munimentis insisteret, ap. TAc.l. s. c. 7. g. 3. Male contra Alexander M. qui cum nullum relinquerer haeredem, nullum etiam ad optavi te Prudentissimὸ vero Elisabetha An. gliae Regina, quae cum sinaeprolei decederet,&videret, ob controversa successionis jura,regna

375쪽

33r Lib.2. 2. De Monarch. de prine. ae Angliae de Scottae esse committenda, Iacobum VI Scottae Regem in haeredem adoptavit. Diximus f. ult. quasdam gentes jure suoces sonis ad imperium foeminas ad mitisse. Ap. Britannos veteres id usitatum fuisse testatur TΑe. in Agr. e. I 6 voadica generis Regii foemina duce neque enim sexum in imperiis discernunt sium se re bellum. Quod inter Britannos hac quoque tempestate obtinet, idqtie ob securitatem publicam. Cum enim subinis desolae Reminae remanerent ἡ familiis, fami aliae essent mutandae, quod sine motibus vix peragitur. Sic in Lusitanorum regno, deficiente familia,tot turbae excitatae,done mi spanus re gnum sub se redigeret. Gilii tamen ex legis salicae eonstitutione imperium ad colum devolvi non debere ajunt.

De Monarchicipatus arcanis Uvem.

emadmodum ut verti S gens lDUsversae placent species Rerum- publicarum, ita diversis speciebus diuersa lunt arcana. Sunt autem non nisi interiora consilia ad praesentis status Reipublicae conservationem , ad prae veni eu-

376쪽

sne interioribus eoniniis. 3S3 veniendas, profligandasque mutationes, quae ex mobilitate populi iambitiosorumque conatibus facile nascuntur, proprie comparata.

F 2. Horum in Monarchia tanto major est ratio, & accuratior habenda, quanto majus est illud imperium adeoque populo invisius, & eandem magnitudinem assectanti uni immodicis desideriis magis expositum, itaque, ut eum

Quemadmodum pisbe valida, vel cum patres pollerent, noscenda est vulgi na, tura , & quibus modis temperanter ha. beatur, senatusque&optimatum ingenia qui perdidicerunt, callidi temporii creduntur: si e ubi non nisi unus rmpe. ritat, haec conquiri tradiq; debent. g. Ab Arnoldo Clapmario, eis gregio sane autore pleraque eorum ex posita sunt, vulgato de arcanis opere. sed interim haud pauea & necessa. ria visus est praeteriisse, quae nos non a

377쪽

3 4 Uib. I eo. De Monarch. salus areanis, in comparationem curae de ingenii, sed explendi hujus argumenti causa , compendio, ut caetera hactenus, perfringemus.

i. In id incumbendum est principi,

ut fusio , eoque a populo aut Proceribus confirmato titulo teneat Princ statum, quo nemo inter subditos, aut exteros

sit, qqi majore aut justiore titulo vim rerum invadere possit, aut sibi arrogare. Est autem eo titulo, & publico consensu imprimis opus in transitu rerum &familiarum, nimirum ubi diversa antea Reipublicae forma , in Monarchiam mutatur, aut movetur loco , qui hactenus gessit Principatum, aut denique regnatrix domus convertitur. Sie enim fit, ut irriti reddantur aliorum conatus,&aequissimas populus judicet, & probandas omnes, ex justo adeo titulo profectas. Principis in administrando Imperio leges& actiones. a. Neque minus laboret, ut mo re mullorum , quantum quidem licebita

378쪽

' He interioribus consiliis.

bit, iisdem omnibus, quibus priorum

Principum, solemnibus ac ritibus in a guratio peragatur, quo non justus tantum titulus sit accepti Impetii, sed etiam modus . Nam meliorum omnium

gentium judicio, hoc quoque pertinet ad legitimas rationes indipiscendi Principatus,& hac ratione judicium sit. um populus ac proceres quasi obsignat, &cum in solemnibus aliquid religionis sit, sanctior redditur Principis per sona , & aliquid horum neglectum nonnullis Principibus, ut illegitimis,

nonnunquam legimus objectum. Sub accurata custodia habeat, ut ibi occupet, ubi non possunt nocere, eos, quos ex certo judicis metuit, hoc aut isto titulo inducto, ad invadendum Imperium aliquid ausuros.Sic enim futurum

est, ut nocere non possint, etiamsi velint. Ante omnia autem id curandu, ne ad exteros aut vicinos principes trans

gressi, horumq; vi sustentati, foris accipiant,quibus impugnem Principatum.

379쪽

4. Ita fastigio impositus, & ad versiam sui imprimis sanguinis rivales

confirmatus , acta pr3orum Princ ,pum' /e cunque is cet. juga π decreta severe ac sancte tueatur, neque facile ex iis a.

liquid convellat. Tanti enim qnisque Principum fit, quanti ipse eos facit, qui bus succedit. s. Ouibus observandis legibin ' ob frinxit , si religiore observet, maxime se & Principatum est confirmaturus. Alias enim, quantum juratis a se legibus detrahet, tantum, pro obsequio , odii, ubi occasio tulerit, exercendi, subditi superaddituri sunt. 6. Summa, ubi juste id licet, poenae severitate eos omnes prosiquatur, qui Majestatem in praecedenti Pgincipe, cuis jus jam implet locum , laesisse deprehen, dentur, quicquid enim tale non punit, aliis itidem, velut licitu, in se permittit.

7. Nullum porrea aΜt c Pntemtus aut minus aestimatae Majestatis exemplum ipse statuat i um , qui eandem gerit

380쪽

e interioribus eonsiliis. 3 7 gerit personam, paremque in suos auctoritatem alibi accepit. Tanti enim fit inter suos Princeps & alios, quanti potestate similes sibi aliarum gentium Principes facit. R. Haud facile aut eum iis foedus ineata ut iis auxilio sit populis, qui Principes suos Imperio exuere. Quam enim subditis invisi sunt Principes, tam facile adversum suos seo uentur exemplum a suis Principibus probatae promotaeque defectionis. q. Fixum & immotum eidem sit, non factu omittere sedem imperii, seu

eaput rerum, hoe est urbem eam, sive ditionem , unde in omnia regimen est. IAc. l. r. A. c. I. s A. c. . .) Ab

sentia enim Principis, & vacua Imperii sede, conjurati ad invadendum imperium fere abutuntur. Io. Neque longe , neque in remotis terrarum oris arma hisa peregrinari pa

tiatare. Ab his enim defectustus, domi se tueri non potest