장음표시 사용
301쪽
De Zeerarum Praeside. TRes viros monetales apud antiquos fuisse docet Pomponius Iureconsultus
a his verbis. Constitutisent eodem tempore quatuor vir; ,qur curam vi ru stererent, ct Triumuiri monetales fris, argenti,aurinitores cte. Et laos monete cudendae praefuisse aduertit Auctor antiquitatum Romanarumis , b & in antiquis monumentis ita scribi solitos , Triumuiri Α A. A. F. F. quod est, at o ardento, aere sando, seriundo; vi etiam interpretatur Valerius Probus, e ac
Titum Plautium hoc Magistratu lanctum sui sic antiqM - α'
sciri II ΑvCVSTALI III. VIR A. A. A F. F. M T. VAE NARI: uti LEG V. IN GERMANIA. Et hos populi suffragio creatos testa trir Nicolaus Gracchius e Horum etiam meminit Cicero ad Trebatium scribens f his erbis. Treviros vires censeo; audio eapitales esse , malum auro, argento , GI eltias ioeabimur ore. De monetariis meminit Iustinianus Imperator g cu ius verbi mustile ulis , interpretationem l contra Accursi, & aliorum Interpretum omnem ntium , Imperatorem intellexin eos, qui monetam IIncipis cudunt) aflati Alciatus ibi, dicens , Monetarios significare Textrini-cium,sic iit apud Flauium Vopiscum in Aurelian. CH seditio, inquit, amist riorum intramurana belium erauismum peperit ste. Et hoc idem inuit Rhodistin b ibi: Monetarios Sudas monetae arti es interpretatu unt, quι ad Textrinis Is referre vocabulum malint cte. Dicti fortasse Monetarii ab ossicii ipsius vim litate ut Alciatus loco cir. obseruat; vide , quae notat Tiberius Decianus 3 qui hanc vocem monetarit hodie apud nos in malam partem accipi notat; quori
care sortasse voluit Cassiodorus h dum ait. Monetam mi et odit sit ri
rem publicum constat inuentos, in priuatorum didicimus transide In locum Triumuirorum monetalium successisse quem hodie in Urbe Praesidentagoenarum vocant, nulli dubium et D p x0' - 1- ἔρ- Huius Praesidis notio est , expendere, utrum nummi publicd percussitioni vel puritatis habeant, itaut si minus habere suerint inuenti, corum V S prohibeatur , prout annis proxime elapsis de quadam moneta argentea , qvocant Auenionenses. percussa, successive de alijs, cum iusti ponderiso bonitati, non essent . iactum fuisse vidi inus --...4lium Antequam Magistri monetales nummos cudant, sub Praepostorum monet
c Assaggiatori in Urbe vocam so Actuarii testimonio exiguum frustum materiae, Vzimetalli: ex quo fabricanda est moneta, in pixidibus ponunt, ut Probatio naz Perquirit etiam Praeses hie diligenter, de emendat,si quid aurisces, tractores ri, nummulari j, argentarii, seu mensarii, collibile,vel alii, qui metalloractant,
in fraude legis in onctae pr. e script admittant,si radant, aut minuant e Ponder x . Vide omnino rescriptum Constantini Impzra: ris i . ..... nInsuper ius dicit de omnibus monetis Papalibus, tam in Urbe,qua alibi in Ecclesiastica ditione cusis, &aliorum quoque Principum, si de bonitate, di valore dubitetur, nummos Prohibet . . LDe delictis a magistris custodibus, praepositis, probatoribus, incisoribus, i paratoribus,tractatoribus auri, argenties, minerariis arenarum auri, aurificibus , celatoribus, S aliis negociantibus circa monetam commissis, cognoscit, ac cle licidias,& controuersiis eorum in praeuentione causarum cum Gubornatore Vrbis, aliis que iudicibus Rotnanae Curiae concurrit. - . - - : I Vt autem horum delictorum animaduersio iuxta praescriptas leges fiat m sciencuest , tria in omni numismate consideranda ; primo materia publice ela eta cum certo pondere ; secundo character, quo insignitur , seu notatur forma pubricata ;tertio valor, seu functio decreta, ad tradita per Paulum I. C. n an quiarii S Omnibus quid decretum a supcrioribus , quoue in usu sint, qui nummis utantur in
302쪽
NOTITIA CARDINALAT CAR XLVIII 1
Numismatis materia est aes, aurum, argentum , quae aliquando pura per se, aliquando miscetur; ἰquae quidem mixtio a Principe legem recipit, quam Curatores a re. , σώmonetarum sequi debent; si quis enim suo marte argento publicὰ, priuatimquὰ aes, Le C m. Vs ussi auro argentum, siue aeri plumbum misceat, capitale est delictum cum bonorum LM. ct .a de proscriptione, ut a Tacito Imperatore sancitum suisse testatur Flauius Vopiscus i I U N eius vita, & apud Vlpianum p a quod etiam decreuit Constantin. Imperator, b N 'hoc esse crimen laesae maiestatis probat Gigas; e cuius dicti rationem reddit Tiberius Decianus, a quia monetam cudere solius Principis est, & ad ipsius aestima- d. re a. rim M.tionem, famamque spectat, ne moneta sua adulteretur; videndus est Cassiodorus. Ve Quae quidem adulteratio etiam tribus modis fieri potest, nempe circa materiam, v si in auro, argento, aere fiat mixtio, ut dictum est, & vide Decianum, f circa BG ' ιι - - inam, quae nihil aliud est, quam impressi iue caracter impressus in materia,ut idem A. in .s, qua Decianus ; 3 dc circa pondus, acaestimationem, seu valorem, quae quidem ponde- moneta committis, & valoris certitudo adeo necessaria est, ut ea sublata, non raro in plebe exciten-
laris , etiam miles HieroBlymitanus, tale crimen admittat, a quo puniendus sit, b iana iudice sei licet laico, vel eeclesiastico Z vide Constitutionem Urbani VIII. Idi- husNouembris Isi' edita, cuius particula ad hanc re facientem resert Squillant. k Quae autem essent monetarum antiquarum pondera apud Graecos, & Romanos, ρ - ών. dissicile tractationem dicit Blondus: i tu tamen lege, quae scripserunt Alex. ab eaρ I. mim εn. Alex. m Gul. Budeus, o Tholoc in syntagna. o Lipsius, ρ Sephil Pigasetta; cs β- ν apud quos etiam Scriptores alia multa ad hanc rem iacientia videbis ; precipue . quis primus tam apud Graecos, quam Latinos, aliasque Nationes monetam pem ircusserit, qua forma, & quibus imaginibus; ac etiam unde denominatio Pecuniae, n. d. Q. Prismonetae, ac nummi fluxerit; videndus est etiam Plinius, ν proximum scelus se- n uicisso dicens, qui primum ex auro denarium signauit, quod et ipsum latet, au- 36 γρ pre incerto ait: Pausanias tamen f Rhaecum Phil i, & Theleelis filium , & Theo- T prdorum ambos Samios primos aes conuare, di cudere docuisse affrmat; Iulius Vr- - s. Asinus, e de ante ipsum Cassiodorus ti Servio Tullio Rege rudi aere nota pecudum semisi. Datissc aqua pecunie nomen effluxit a nummos reos signatos esse dicit , hominum vero Imno e Gri imagines in fre sculptas a Iano , siue Iaturno primum suisse, testatur, ex una enim ε ' 'vir biceps, ut Ianus ipse fingitur apparet, ex altera vero pons, corona, vel nauis s e Ar; a is
visitur; quia, ut Macrobius x ait Ianus primus gs signauit ex una parte suam en siue lib. sinu. figiem, ex altera nauem impressit; Eutropius y vero huius rei inuentorem S pM AEM 3or. turnum lacit, dum scripsit, Saturnus nummos aereos primita instituit: opinor au- up set M. atem in Iani, Saturnique memoriam; nam ut Lactantius et testatur, Ianus Satiar-num errantem suscepit, cuius rei argumentum sunt nummi veteres, in quibus est M'.
cum duplici sconte Ianu , in altera parte nauis, quod etiam cςcinit Ouidius. a Multa quidem didici, sed cur naualis in are Altera signata eis, altera forma biceps. At bona tosteγitas Puppim signauit in aere, Hospitis aduentum test rata dei . Argenteam vero monetam Fabio Pictore, & Dolino Gallo Coss. anno scilicet Sl. Primum cusam fuisse, ex Plinio b notat Fulvius Vrsinus; e quamuis in meo Codice Plinius dicat, anno ab Urbe condita s8s. in Fabri. Consquinque annis an-tς primum bellum Punicum argentum signatum suisti: & Gallis auctoribus sine aliquo adhuc signo monetam ad metalla translatam fuisse. Casiodorus d scribit.
Insuper sex Procuratores monetae, qui Comiti sacrarum largitionum parebant, Panetirolus e restri in haec verba. Monetam non ciuitates, non Pragides, Vi γ' dme p. 37. - , aut PP. euribant, sed hae facultas a Principe Magictro largitionum δε- 67. mandabatur, ut qui Principis pecuniam tractabat, eam quoque percuti curaret. AEn Occidente sex tantum in loris moneta signabatur, quibus totidem Procuratores νη rant Haec Panzirolus, qui enumerando, quinque tantum refert, nempe V DL 2 Procuratorem monetet Scistianae, Aquiliensis, Urbis Romae , Lugdunendis, & '
A latensis: sed alia multa videnda sunt apud Iacobum Cuthiere a. f
303쪽
Arceratorum visitatio nedum ob causarum expeditionem, & reorum libearationem necessaria est, sed etiam ut eorum necessitatibns , aliisque carcerum incommodis benigne succurratur, ut Eutropio Praesecto Praetorio Gratian. Valen.&Theodos Imperatores a rescripserunt his verbis. De νs, os tenet carcer incluses, id aperta desinitione sancimus, ut aut conuictos C lox poena subducoat, aut liberandos diuturna cinodia non maceret c c. atque ab H nor & Theodos. Aug. θ sancitum legimus. Iudius Dominicis diebus prodia Dir οι de eu dia carcerati videant, θ' interrogent, ne ris humanitas Hausis per eo ruptos Orestis euritodes negetur: viestialem I bstantiam non habentibusfaciant mianis ari cte. Et in Roniana Republica Triumuirorum Magistratiis aderat, ut carcerum, carceratorum curam haberet, dc Triumuir, capitales appellati , t apud Pomponium Iureconsultum e his verbis. Et Triumuiri capitales , qui careeris eniri diam haberent, ut eum animaduerti oporteret, interuentu eorum rei r quos anno
ab urbe condita 6s. suisse affirmat Auctor antiquit. Romanari u ς Danuino, &aliis ab eo relatis. Cuius etiam Magistrat is meminit Plautus Le: de octo intores habuisse indicat, dum Sosiam ita loquentem inducit l . - uid faciam nune, si tres viri me in earcerem eompei rint Inde quasi ἡ promptu ris cella depromar ad flagrum. Nec eau mlierat direre mihi, neque in hero quicquam auxilii sit; Nec quisquam sit, quin me omnes esse dignum deputent: ita uasi incudem me misertim homines octo vandi Udant. er Ime enim per octo homines octo Lictores ministrantes Triumuiris capitalibus i telligendos ait idem Auctor antiquitatum Romanarum loco citato. - Et ad Principem ipsum pertinere per tres vic , ve I ad minus bis quolibet anno generalem carcerum, & carceratorum visitationem facere. & ita in Regno Pro gini ad Palatium, ubi carceres reperiuntur, diebus Natalitiis, Paschalibus, de in . Vbolia Pestiuitatis Sanctissimae Assumptionis Beatae semper Virginis Mariae, cum .in teruentu omnium de Consilio magnae Curi causarum criminalium , dc ciuilini Pisci Patroni, Regii Patrimonii, & Auditoris gentis bellicae , Procuratorum , te solicitatorum si calium, aliorumque iustitiae Ministrorum accedere solitum, narrat Ma-
Et in urbe nonnulli ex ipsa Camerali Audientia, vices ipsius principis regias gerentes, prout necessitas suadet, saepius in anno, ut puta singulis mensibus tempore Vestri, sed hodie quater in mense , die Iouis videlicet carceres visitant; sicci non omnes, qui in Camerali Audientia Iocum habent, pro simili carceri .visitation conueniant, sed Ioco Eminentisi. Card. Camerarii is, qui vices suas gerit, de alter ex Reuerendisi. Clericis, qui carcerum Praeses,quolibet anno sorte ductus, appcllatur, aliique Camerae Apostolicae Ministri Thesaurario, Praeside , de Commissario exces tis, una cum aliis Romanae Curiae Iudicibus, Vicarijs, & Latrumculatoribus, qua bbet hebdomada die Iouis cui dixi ad ipsos carceres accedunt, ibique pei spatiunia temporis necessarium publico in loco sedent, & coram ipsis singuli rei suo ordine vocati audiuntur, si volunt, de Patres audito reo, di suae causae meritis intellectis . pro natura laeti, pro qualitate rei, pro statu cauce, pro tempore suae carcerationis , solent pro ipsius liberatione, vel alias pro eius expeditione decernere. & pl rumque etiam ubi omnino poena infligenda st reo, illam pro pictate sua mitia
Si quis vero pro ciuili debito diu fuerit carceris mancipium, vel alias suae paupertatis
304쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XLIX. 28 r
pertatis restimonium habeat in fronte, vel in ipsa audientia, solent Parrcs pro si be- ratione carcerati decernere, pro illius facultate creditori quoque consuere, utputareum certa gaudere dilatione , ac solutionis diuisione , sub cautionibus tamen , di quandoque etiam pro non cauere volentibus, sub eorum obligatione, ac triremium
Nonnunquam etiam, si paupertas debitoris sit in aperto,& ipse desperans BIuere posse bonis cedere malit, solent Patres sola professione reum ad beneficium simplicis temonis bonorum admittere, & saeta per ipsum fida bonorum indicatione , pro sua liberatione decernere, seruatis tamen in hoc Summorum Pontificum C stitutionibus, nempe Pauli III. a Pii V. b & Pauli V. e A quibus quidem facultatibus exclusos esse hebraeos constat ex Decreto Guber- natoris Vrbis, quo munere tunc sunIebatur Bertingerius psius, deinde Cardiu par. 6si nalis Eminentissimus: Decretum vero rupis euulgatum tale est. Cum in publiea Visitatione eareerum die 13. Augusti I kro re maturi cussa fuerit deriaratum ineat s. Con titutionis Pst V. de Deustati s Visitareγum Careertim Vrbis,'fr- militer eap. s Consi titionis S.D N. qui tunc erat Paulus v. super reformationen Tribunalium Urbis, tit. de facultatio. Visitator. earceri non comprehendi he reos, Melarationem praefatam idem S. D. N. viva vocis ora lo approbauit, consirmauit,ac publieari, ct in omnibus Tribunalibus Vrbis per omnes Iudicesseruari voluit, ct mandavit. Non ob Iantibus quibuscum ne in eontrarium facientibus. In quorum
sidem, ore. Datum Roma bae die ro AuguHi Hsao. Berlingeri Episcv. Mim. Gub. 9 V Cam. Verum pontisex Vrbanus Un I. alitJr statuendum censuit, hebraeos scilicet comprehensos esse in visitatioue carcerum, quia & ipsi gaudere debent priuilegila, staeues'. illius Ciuitatis, in quibus domicilium habent; ad tradita pcr Marquardum .dHanc vero carcerum visitationem in urbe ab Alexandro VI. institutam, seu potius restitutam suisse affirmae Ciaconus e his verbis. Eius Ponti catus initios quod C anno Natiuitatis Dominicae r r. fuit,= rebus Vrbanis intentur, eare ruri visitat res in tituit, ct quatuor Iudices ereavit, qui de quacumque ea a eapitali dignosce rentii ct die Martis omnibusse adire, ct algoqui volentibus se ipsum exibuit, unde sius in Urbe fuerissim ρ diei carptum, M. Istis ab Alexandro VI. se institutis Visitatoribus iurisdictionem,& facultates non vulgares concesserunt Paulus III. f Pius IV. g Pius V. θ & Paulus V. in sua generali Tribunalium Vrbis Resormatione, i ubi nedum habes , quae ad Politicam Pertinent, puta quae ab ethnicis, de secularibus quoque Principibus sancita fuisse vidimus, sed etiam quae ex Christi Domini charitatis praecepto nobis omnibus Christi fidelibus iniumsta sunt, praecipit S tamen illi, qui eius in tertis vicem gerit,cogia scere licet. Qua in re Leonis X. approbationem fi Archiconstateriaitatis a Iulio D Mediceo S. Laurentii in Damaso Presbytero Card. 8e S.I .E Vicecancellario qui
au Pontificatum euectus Clemens VII. appellatus cst γ sub Charitati et nomi ne institutae videas. Haee enim Archiconfraternitas nedum carceratis subueniendis, sed pauperibus etiam mendicare erubescentibus eleemosynas erogandi, & mortuos si peliendi curam ab initio habuit. Verium, ut Cassiodorus I ait, charitas nunquam odiosa est, semper in alterum se porrigit, & ut multi arboris rami ex una radice prodeunt, sic multae virtutes ex una charitate generantur, nec habet aliquid viriditatis ramus boni operis, nisi maneat in radice charitat rita haee Charitatis Archi constaternitas alios produxit ramos, e quibus salutares fructus quotidie prodeunt
g Nempe Archi constaternitatem Mortis in Vrbe nuncupatam, quae licet annis abhinc supra mille, &ducentum, Constantino magno, Anastasio,&Iustiniano Imperatorib. instituta reperiatur, ut videre est in ipsius Iustiniani Nouella,m & a Baronio nrelatat, attamen iam abolita, & antiquata, Pio IV. Pontifice sedente o restituta est. Sicut etiam opus subueniendi aegenis mendicare erubescentibus assumpsit Archia confraternitas SS. Apostolorum, eodem Pio IV. sedente . p. Carceratorum etiam subuentione m curat Archiconfraternitas Pietatis carcera
305쪽
Et quamuis in iras distusa sit partes Charitas, cum tamen tenacior sit glutino, re Diuus Bernardus in sermone de triplici colis rentia vinculorum, clauorum, &glutianorum, ait, nullam profecti diminutionem, aut scissi iram contraxit, quominus opei ra eius bona coram Deo, de hominibus luceant, sed enixius carceratorum subuentioni studet, pauperibus eleemosynas profusius elargitur, Ecelefig D. Hieronymo dicatae, oc de Charitate nuncupatae, necessariam , decentemq. ad Dei cultum supel- Iectilem ministrat Sacerdotes in obsequiu Christi mancipatos, in eademq. Eccleii: ad Sacra quotidie peragenda obnoxios alii: nec ulli dubium , quin haec omnia . , Eminentissi. ac Reuerendiis D. Francisco S.IRE. Card. Balberino Protectore existem te, summa fide, ac indeficienti vigilantia persoluantur Pectore cui virtus, grauitas cui regnat in ore, Cui frons est mentis perpes imago suae. Ille est, cui multum veneranda modestia debet, Cui inmotum Charitas, ingenuusq. pudor. Habet etiam haec Charitatis Archi constaternitas Monasterium S. Mariae Magd Ienae Conuertitarum in Urbe dictum suae curae, & charitati commendatum, proa: eiusdem Leonis X. diplomate a cautum repetitur.
oc nomen grasciae Grammaticis , & Iurisconsultis incognitum esse Uirmat Paulus de Castro, b addens ab usu loquendi introductum 2uem penes arbitrium e LI er ius , ct norma loquendi ut Horatius e cecinit, Et ideo si de intelligentia huius dictionis inquirendum sit,
tunc ad vocabulum iuris huic magis simile recurratum ita Castrensis, quem sequu tus est, eiusq. verba rescribit Fulgosius . d Verum apud nos Italos haec dicti O, grascia, nil aliud sonat, quam exculenta, cibaria inquam, de victualia hominibus ad vescendum necessaria a Graecis Sira,& Magistratus ad hac curam designati Sito- comta dicuntur,teste Spicilem e quem vide; quae tamen dictio magis late patet, quam annona; haec enim in propria significatione accepta panem tantummodo designat . ita Iustin. Imperator f panem ciuilem,&annonam ciuilem dixit, & obse uauit Alciat. I sub qua acceptione hodie in Urbe habemus Praesectum annonae,qui frumenti solum,& panis curani gerit. Carnis vero, olei, de victualium notio adgrasciae Praesidem pertinet, quem antiqui ni fallor I Episcopum, idest Inspectorem, ut victualia iusto pondere, ac pretio venderentur, dixerunt; b videndus Panzirolus. iEt quamuis Paulus Papa V K unam tantum Congregationem, annonae scilicet,& grasciae instituisset', Se ijsdem egregiis viris dictam Congregationem constituentiubus glasciae simul, annonaeq. curam coin miserit, nihil prosecto aliud innuere voluisse videtur,quam connexionem inter hos duos Magistratus necessariam; etenim non iasolo pane vivit homo, ut Veritas ait. Quod etiam antiquioribus innotuit, dum annonae Praesectum dixemni non solum cui panis tantum notio esset, sed carnis, olei, salis,& vini, ad tradita per scribentes, praecipue tamen Paulum de Castro, I Pangi rotum, in Franciscum a Ponte, n M
Cum autem ea quae ad frumentationem,& Praesectum annonae iuxta hodiernum avsum Romanae Curiae pertinet, satis recesta suerint supra in Cogregatione annonae,& infra etiam cap. seq. alia dicenda sint, ut nonnihil quoque de Praeside grasciae dicamus , superest, ex iisdem tamen auctoribus, qui de Praesecto annonae scripserunt, eliciendum . Cura
306쪽
Cata carnis sub Praefecti urbani
notione erat Ilpiano teste; a annonc Ita ireni'. e lectum coadiu tore m habebat ex Valent in. & Valer. sanctione b sub cuius etiam
dispositione erat, ut ex Panuinio, & aliis diximus in tract de Proesecto Vrbis , &Cassi odori verba e demonstrant, dum ait, Carpemum Praefini Urbis mixta uxost seatione consendis, erc. ct supra ad ipsius Annonae Praefecti laudes deueniens ste exorditur, Si as banc in V ram censenda sunt dignitates, in tant3 otiis bono pabilis habeatur, qu autum Gmbui profuisse cog scitur, is certὰ ribet esse gloriosus, qui ad eo iam Romam Populi probatur eo λιν; fu quidem studi Ut in cratis mi Urbi rep.rretur annona, 0 e reae det panis copia , ct tam mignus populus tanquam Onamm faturetur . Perst uastiustrum, cibos . disseris , pensim, in Munditiem panis existis, nec vilis iudicas esse , Unaee te pomi Roma laudare, crevorum quoque suarium sub eiusdem Praefecti Urbani cura quieuisse , idem Vlpianus abeo citato testat iret verum Cassiodorus d sic ait. Suarist quoque Romana: evia ea a reperti tuo deputati videntur examini. Abdie tamen ad ipsum grasciae Praesidem haec notio spectat, qui summorum Pon liseum Constitutionibus inhaerendo edicta promulgat, quibus carne. olco, cibariis omnibus Romana Ciuitas abundet, immunitates, ac priuilegia conducentibus Pra- sciam ad Urbem concedit. . Ponti fieum sanctiones hac de re loquentes multae sunt, praecipue tamen Pii R equa cautum est, ne quodvis animalium genus extra ditionem Ecclesiasticam ab dii catur, reuocatis , si quae essent, Cardinalis Camerarii concessionibus . Hanc Gregorius XIlIs Sanctionem confirmat ut, & sub illius dispositioneiANehiepiseopos, Episcopos, alios o maiori ctiam dignitate iungentes subiacere de
Clemens item VIII e super praemissis legem tulit, & confirmatis poenis ab aliis
praedece loribus comminatis, alias & ipse addidit. Habet etiam Pauli V.sanctionem b praemi ias omnes continente,& confirmatem. Harum Constitutionum promulgadarum ratio potissima est, Ud ex pro emio consestat, ne Romana Ciuitas, α qui sub Ecclesiasticae Ditionis imperio reguntur,eiba ri oram caritate labor ut . Cfasciae vero Praesidis edicta Card. Camerarii nomine promulgata solius Vrbi scommoditatem respicere videntur, quod ut magis aperte noscatur, cuiusdam edi cti summam hic addere lubet. . Conducentem grasciam ad urbem, e veniant, siue morentur, siue ad locum is unde discesserant, reuertantur, pro ciuili debito, etiain Camerali obligatione ualia ato, decem dierum personae immunitatem habeant. Si eum animalibus ad Urbem venientibus in praediis alienis damnum dederint nulla habita poenarum ratione, siue a legibus, siue a Statutis locorum inflictatum 'ad solam damni illaci resectionem teneantur. In transitu pontium, viarum, portarum ab omni vectigalium solutione immuni talem habeant. Nulla Ciuitas, siue oppidum , praesertim si perviaam die tam, spatio scilicet 1 mill . passuum ab Urbe distent, etiamsi suoru in ciuium necessitas urgeat, animalia ad Vibem venientia retineat, vel remoretur. Si cum laniis, qui ad cultum boues,&coetera emunt animalia, contraxerin , pacta, de conuentione s initar nullatenus violentur; si secus, ad intereste, & damna sa cienda , . R iurainento damnum passi liquidanda poeaae nomine compellantur, de si delicti grauitas postulauerit, quaestionibus ter premantur . . Ciuitates, & Locorum Gabernatores, ac Ius dicentes nullum conducentibus victa alia ad Vrbem inserant, vel inferri permittant impedimentum , publicanorum temeritates, & concussiones, repellaiar, auxilium denique, εἰ patrocinium praestent. Quod etiam inter Pauli V. Sanctiones. i in ea, quae Die Coenae Domini legitur ,eautum x peritur in haec verba Item excommunieamus, or anathematizamus omnes impod cutes, seu inuadentes eos, qui Uictualia , seu alia ad Uum Romans Ctiria nee Furia a uueunt, ac etiam eos, qui ne ad Romanam Curiam adducantur, Dei afferautur, nob: bent..i e iunt, seu perturpant,seu haec facientes defendunt per se , velatios uicisti quesuerint ordinis, poemiue aliae, conditionis, ct status , etiamsi Pontis alii fui Remo, aut ana quatais eccisa ricat, vel mundana prefnbeas d
307쪽
ω s. Nec inter minimas quoque Imperatorum curas haes suit adest enim Valen No uel l. t 7. de suariis, qua tenebantur Campani,Samnites, Lucam, Brutii, & Tulci , aliqui unam, ex semis, alii duas decimas pecorum, quas habebant, populo Romano exibere,ac tota haec exhibitionis suma ad tricies sexiescentena vi Inri millia, idestitiginta sex milliones, Eeviginti octo millia pondo carinis ascendebat, si rectum asse signat ratiocinium Panxirolus, a quod tamen ex eodem Valent. Novell.colligi posse a firmat, subdens, exhibitionem hanc aut in specie animalium , aut in pecunia nu. Amerata, exhibentium arbitrio fieri potuisse, di in Cos Theodosiano b cautum re- Aestimabantur autem pecora pro anni sertilitate, d. vis temporum, ut modo senos selles, idest dimidium obuli pretium in singulas earnis libras non excederet, eQuae quidem a grasciae Praeside in Urbe etiam hodie retenta videntur; siquide . quolibet anno, Quadragesimae potissimum tempore,agnos intra quadragesimum ab Urbe lapidem natos per ministros numeratores recenset, compellitq.eOru in domi nos necessariam Populo Romano copiam suppetere , eandemq. in forum bosirium adducere, ubi laniones haec , & alia animalia ad cultum emunt. Demum ad remouendum dissicultates, quae oriebantur,ut Lucani nomine suum, Dquos praeliabant, solidos oo. Campani Ipso. penderent, alii Pro pecore 9 o. s lidos darent, statutum fuit.
Atque hinc Drtasse deductum est vectigal, quod in Ecclesiastica Disone a Iulio III. introductum penditur, ut in siugula carnis libra quadrans unus sisto soluatur;
subiiciuntur vero solutioni bovum, vaccarum, vitulorum, bubalorum, ovium , c prarum hircorum agnorum, porcoru suillarum,ceruoru,caprearum,aprorum crandem cuiusuis generis bestiarum quadrupedum carnes, siue magnae, siue paruae sint, sylvestres, seu cicuratae, quae ad vescendum hominibus inserviant,hymnulis tantum,& leporibus exceptis. Haec, de multa plura ad rem pertinentia leguntur in Deci
rationibus, & Ordinibus super premissis editis, & pluri Es impressis,signanter Romae in typographia Reu. Camerae Apostolicae anno rors. cap. I de seqq; CHabes praeterea vectigal calatu vulgo dicitur pro carne silina a Pio IV incitutum ; hoc ab Vniuersitatibus, illud a publicauis,qui tamen non leui acerbitate subditos, praecipue rusticos premisit, in aerarium inferri solet. Sed mittamus h c,3e unde discesserat nostra, reuertatur oratio. Carnis diuidendet principium ab Aureliano Vopiscus d indicat, dum ait. Idem di carnem porcinam Populo Romano disribuit, quae bodie diuiditur. Aliam quoque rationem, qua Roma carnibus abundaret, inuenerat Alexander Seuerus Imperator, Lampridio teste e in haec verba. Cum edulitatem Populus Romanus abeο scilicet Alexandro p teret, interrogauit per Curionem, quam Deciem earam putarent, illi continu) ex-elamauerunt, earnem bubalam, atque poclinam: tune itae non quidem edulitatem proposuit,sed iust, ne quissummatam oceideet, ne quis lactantem re quis vaccam. Dno quis damationem, iratumq.intra biennium, vel prope annum porcina caseis fuit,
ct bubais, Ut cum fuisset octaminutalis libra ad duos unums utriusque carnis libra
redireretur. Haec Lampridius. . - . . Hinc collige, quomodo ex temporum varietate mores etiam, & vivendi ratio
mutentur, siquidem bubala caro , quam Romanus Populus adeo en e tunc postulabat, hodie in Urbe nullo fere tu pretio est, eum ex ea tantum hebraei, Sc vilius in plebs vescantur, nec praeter certo, & serὸ extra Urbem loco diuendatur : & sand non immerito, quia in thesauro sanitatis Castoris Durantis legimus , hanc esse carne infimae qualitatis, & addit carmina. Bubalus hine abeat, non intret prandia nos ,
Non erit bune aliquis,sub iuga semper e- E
sed sort8 horum animalium raritas in Italia illarum carnium desiderium excitabat; constat enim Plinii aetate , bubalos solo nomine notos in Urbe fuisse, ex iis enim , quae scribit, s nunquam se illos vidisse apparet, cum vituli, aut cerui figuram eis attribuat a primi autem bubali ex Aphrica creduntur aduecti , quibus castratis tortuosa gracilia longa nascuntur cornuata, ut Aelianus g docet. Atque haec de carnibus dixisse suffciat. Illud autem non omittam,
308쪽
illar usum; antiquissimis Romanis fuisse, &coenae tan- ' panim prandio vero carnibus vesti solitos , non elixis, sed assis i Rur ictis, Alex. ab Alex a teste; & videndus est Tiraque ili f.' a d binas
selubrioribus, et illis Potissimum conuenientibus usos fuisse i quod innuit et lain - - iniit φο Virgilius e de Aenea , et i ijs loquens
Tergora di8ipiunt eosis, is visera nudant; Pari infrustra scant, urribusq. trementi Uunt:
Subbetant verubus prunas, er visera terrent Rebugus autem e assas carnes in prandio non eme adhibendas,sed elixas, in coenis a in re a. d. M. potius Dyen is, quam aestatis tempore docet. Athletae vero casco , et m, oci ileellis alebantur, et Athletarum primus carnibus vesci Stymphalius Bronaeus ,''n c pit, Vt Pausan .s placet. ς Setd cum scriptura oleo olens optimὶ olere dieatur, et plus olei, quam vini in f si
sumendum sit a viro probo, de oleo, cuius etiam notionem habet grascie Praeses, rana dicamus . olei usus creber Romae propter balnea quotidiana fuit, et largitio antiqua; ait enim Liuius, g Scipionem, cui post Asrieani cognomen fuit, cum . MAedilis effer, congium olei in vicos singulos dedisse: Plutarchus in C. Iul Caesar. enimuero vi rediit Roma Caesar ex Africo,primδ victoria sua apud populu verbis i a ictauit, predicans se tacu iciliaris subegisse. unde quotannis in public si duceta millia atticoru medymnorii frumenti esset redditura, olei libr. tres millibus millenae; ita ut Suetonio teste, ide C sar post Africana victoriam in capita denas olei libras dederit; C et M. Agrippam in edilitate talem, et oleu dedisse in populum affirmat Dio b et ideo A L . miratur Lipsius,cur Tacitus i quasi rem nouam in Nerone hoe narret his verbis prae- ν - - - hilum oleum Equiti. ae Senatui Graeca facilitate , cte. Ex Africa vero vectum sutile oleum, et pro eodem pretio, quo e in m erat, populo venditum, ex Theod. Cod liquet Pretium vero ex ipso oleo redactum ηι C- denuo in emptionem eiusdem speci ci versum, Ulpianus , I et Papinianus in is
docent. L . , atquiaem mos etiam a Summis Pontificibus, quorum nutu Romana Ciuitas Ci- hodie sanctissimὰ regitur, retentus videtur,d.im certam pecuniae quantitatem pro continua ubertatis annonae manu tentione certis legibus designatam habent, prae t
D cipue tamen Sixti V. prouidentia commendanda erit, qui in hanc causam dueen - florum millium scutorum summam erogauit, ut in sua Constitutione, n ubi de , 'ν..ν, pia Congregatione an non ς agit. Et Constantinus A. ad Cerealem Praesectum annonae scribens, o oleum vicenis sollibus in libras venite praecepit; est autem sollis duodecima pars oboli, puta h noster quadrans, iuxta Pan 1iroli ρ sententiam.'Tansim vero olei Romani adue- pctum est Seriero Imperatore, ut per quinquennium non solum Vrbis usibu , sed nisis. I, et totius Italiae, quae oleo aegeret, sufficeret, Spartiano teste : et ab eodem Ini -- .s rin peratore populo datum, quodq. Heliogabalus imminuerat, Alexandrum Seuerum ' -- , restituisse Lampridius P in haec verba demonstrat. ω um, quod Seuerus populo - dederat, quod Heliogabalus imminuerat, tur Usimis hominibus Prxfecturam an- Al. Et nona tribusndo, integrum ressituur ac translatio vini. olei, et liquaminis ad bar- xamin. baros nulli permissa erat, ex Valen. Grat. Imperat. Sanctione. f re Diuilio autem , seu distributio in populo hoe modo fiebat . Conueniebant quotidie Capulatores sic enim appellabant ministros ad hanc rem pertractandam destinatos , ut ex Catone e liquet cum Quaestoribus, se a potitus Ratiocinatoribus in lacum, ubi erat oleum populo diuiden ' dum . ut hi rationes , idest olei quantitatem singulis datam , et accipientium nomina seriberent , illi vero Capulatores diuiderent ἰ locus au tem conuentionis erae iii tertia Vrbis Regione apud Sex. Rufum , et P. Victol
309쪽
'Pr' P. Victorem 1 ita Panti rolus. a Et in quinta Vrbis regione suisse 'isum a.
e. ers Secta o pulatoribus dictum, vicus scilicet Capulatorum, docet Panuimus o , Est etiam hodie in urbe vicus prope S. Mariam in Aquiro, vulgogi Orfanelli, o V - β m. Capranica nuncupatus, ubi multae oleareae tabernae cernuntur, & Capulatores in- ' habitant: contra quos, &alios omnes, qui olei copiam in Urbe impedire i ta - .giint , grasciae Praeses edicta proponit, quorum unius ab Alexandro Matthaeio. Camerae Apostolicae Clerico, & Praestae die is. Ianuarii isto. promulgati breui
riu in hic addere lubet. . .. '
Nemo plus olei in cellis custodiat, quam unius anni familiaris usus exigat, si quis maiorem habuerit quantitatem , intra quinque dies Tabulario deserat,vim . nupolijs occurratur. Capulatores, di mercatores, quicquid olei extra Vrbem acquisierint, vel em rint, intra quindecim dies ad Urbem deserant, quin etiam pretium, locum c ptionis ,& nomen venditoris Tabulario indicent. Cupedinarii, & qui oleum minutatim vendunt, certam olei quantitatem c pellem in Urbe vocant 2 in tabernis habeant, si plus habere suerint reperti, amissionis p .a, & quaestione ter infligenda mulctentur. DOlcum mundum, di pluries capulatum Saponari j non emant, sed amurca in sapone compaginando utantur:vtq fraudibus occurratur, si quid olei emerint, Tabulario statim deserant, nec illud minutatim vendant. ii Oleaream artem exercent, tabernas fertilitatis tempore apertas, si sterilitas immineat, ne claudant, nec ab Vrbe staudolenter absint, poena etiam triremiam, si Reu. D. Praesidi congrua videbitur, instigenda. Olei nedum extra Ditionem Ecclesiasticam, sed etiam de loco ad locum, si Rommae terga vertat, extractio prohibetur, tunc autem tergorum versio animaduersione digna erit, si intra quadragesimum ab Urbe lapidem fiat. Oleum intra d. spatium , quadragesimi scilicet ab Urbe lapidis . recollectuniae in Misis; nemo ad mercimonium emat, ne dum ementium, & vendentium numerus au- Ctio proli. getur, olei quoque pretium augeatur, iuxta illud Plauti. ed is lo C. Ma
In no Iris Uultis mercimonise emundis, vendundis Ne me Istum Iueris incere.& facit textus in iure ciuili, d ibi, In VIam, IucrumIue vertatur.
Gubernatores, & locorum Officiales intra quadragesimum lapidem quod sp tium Vrbis districtus dicitur) quicquid olei in locis suae iurisdictioni commissis r
collectum suerit, recepta a dominis praediorum delatione, illam infra decem dies ad grasciae Praesidem transmittant, qua dominorum nomina, quantitas, &rς- collecti olei loca dignosci valeant. Si quid fraudis in huiusmodi negocio committatur, Oificialium locorum noti . erit, qui prius grasciae Praeside consillio ad poenarum exactionem deueniant. Ηαc potissimum habentur in edictis tunc editis, quae quidem quotannis renouantur, si cut& ipse Praeses immutatur. Vinum quoque , sal, & ncPraetera obsonia immodico venderentur pretio, pisces praesertim primaequalitatis pius aureo in libras vicenas venirent, ficut hodie graiciae Praeses, ita antiquitus annonae Praesectus prospiciebat, uti sancitum legimus in COd. Theodosiano. e Ait enim Suetonius, s tres mullos piscis species est 2 tri ginta millibus nummum venisse, qua de re Tiberius grauiter conquestus fuit. Illi nias vero g hse scripsi r. Alsinius Oori. Confutaribus boepisce prodigus Caio Pris cise unum muHumscilicet mereatus octo millibus nummum. Ideo valde necesibrium fuit, ut hoc sub Praesidis grastiae notione esset. Vinum quoque, δέ porcinam carnem Populo Romano sub Aureliano Impera. tore datam Flauius Vopiscus B scripsit, de epistolam ab eodem Imperatore Prae secto annonae missam his verbis reserr. Aurelianus Au Lius Flauio Arabiano Praefecto Annonae. Inter caetera, quibtis di fauentibus Romanam Rempublicam iuvimus tibii bi es magnificentius, quam quod additamento unciae omne annona rum Urbicarum enus tum,quod Ct esset perpetuum, nauicularios Nitiacos apud A . raptum, nouos Roms amnicos posui,Tuberinas extraxi ripas, vada ..... ν sumentis odi; diis, ct perennitati vata confultui, almam Cererem consecraui, nunc
310쪽
tuum e; sicium Apabian/ itieundis ne elaborare, no meae ae ostiones in irritum Ueniaut . neque enim Populo Romano faturo quicquampotest esse Istius, cte. Additide Vopisciis. Statuerat er vinum gratuitum postuso dare . ut quemadmodiam Oosi, O panis, ct ρorernagratuita praeberetur fle etiam cor vinum daretur, quodperpetuum bac di positione conceperunt. Hetruriae per Aureliam Usque ad Aspes maritimas ingentes agrisunt, iique furtiles, aestuosi,sattierat igitur dominiι locorum in-eiatorum, qui tamen vellent pretia dare,atque utie familias captiuas conniituere, τι- tibus montes conferere, atque ex eo opere vinum dare, Ut nibi Ireddituum sectis acet. preet,sed totum Populo Romano conrederetiacta erat ratio Ocbs cupartim, nam. um,
er operum, sed multi dicunt, Aurelianum ne id faceret petuentum, a AP a I rase DPrstoris Di probibitum, qui dixisse fertum, si ct vinum Populo Romano damus,su perent ut 9 pullas, er anseres demus. Haec Vopiscus.
Salem quoque Populo datum a M. Agrippa in aedilitate te statur Dio, a non propter naturalem modo sertilitatem, & repetitam in alii non iis gratiam , sed amplius quia sit amicitie symbolum, ut Rhodi g. b ait unde & hospitibus apponitur ante cibos alios, quo innuitur amicitiae firmitas,enim durationis causa corporum Pleris que pernoscitur sal; aut quia velut ex aquis sal multis, ct fusilibus coit solidum . quiddam, & unum sic ex diuerso conuenien tes koalescunt animis . Sali Si quo liae pretium Statutum a Valentiniano A ex Cod. Theodosiano e liquet, dum laridi ii So. libras, olei tantundem taxauit, di duodenos modios salis, quod in gnatiam militum factum fuisse autumat Panat rolus. d Cum autem Tragasco salis vectigal Lysimacus iniunxisset, euanuit, mox denso succreuit, ut I hodiginus e ex Athene eolligit. Et inter Regalia Principis salem esse , notum cli lix libris teudorvir , fi& nos aliis late diximus in tract. de Thesaurario Papae, cap. quibus per .sitationi bus ditetur aerarium . , t . Cum igitur multis hae de causa curis detentus esset Praefectus annonae,& grasciae, a tutelis, & curationibus excusabatur, ut est Herinogeniani responsum g in haec verba. Admini antes res PrIncipum , ex indulgentia eorum, hela citra rediet Eos a tutela, ite . cura tempore a mimn rationis delata excusantur; idemq. exffoditur inbi, qui. uectura annonae, urI Uigilum gerunt: & ossicium proprium , & apparitores ab Ossicio P secti Urbis separatos habui sie, ex Antonin. Imper. responso b manifestum fit: quibus quidem apparitoribus Centurio Praeerat, Scaevola dicent. νi quod Ceaturio ex Olficio annonae missus sustulit culleos ex horreo Seij ad Anno
P R Rous annonae etiam apud acti quos maximo in libnore habitu est 5c
primus omnium Lucius Minutius fuit al, expulsis Regibuq arno decimo quinto, Appio Claudio Sabino, di Pub. Seruilio Prisco Consulibus, set tesst 'tur Pomponius Laetus, i K 5: anae eum Titus Liuius. ι Pompeius litoque eo anno, quo M Tullius Cicero ab exilio reuocatus suit, halae , Praesecturani habuit IVt Patet ex codem Tullio. m Et cum esset ossicium, seu Magistratus extra ordinem , v ordinarium fecit Augustas, ut in eius vita docet Suetonius; & ait Panu inius; o sed latius erit ditissimus Decianus, p qui verba Cassi ori, q ad ostendendum quanto pretio haberetur apud Romanos haec Dignitas annonae Praefecti, describit, ac refert, videndus, quia multa alia pulcherrima lianc materiam concernentia narrat per totum d cap. inod etiam nostra aetate euenisse vidimus; siquidem in principio cuiusuis anni Prima sessione, quae in Camera Apostolica celebratur, ad instar aliorum ossiciorum inter ipses Clericos diuidendorum,hoc etiam Praesecti annonae sorte extrahebatur, Per annum tantummodo duraturum. Gregorius vero XIlI. rei grauitatem consi derans, non sorte, sed matura animi deliberatione virum tanto negocio, & Magi
stratui idoneum ab ipsomet Pontifice,& ad Sedis Apostolic* beneplacitum cligeti.