Ioannis Driedonis a Turnhout sacrae theologiae professoris apud Louanienses De gratia & libero arbitrio, libri duo

21쪽

rriritus in scriptim Dpliciter . t Gr

multa me voluptate non facimM,qgae Melle sicere non postum s propter x luptatem . xy3 initiis ivlum cupiditas,con upificentia, libido. Voluptatem ex tetas 1 ii sibilibas non percipere cμm adsigntdion est nostraepoth tatis . zy3ω Peccant coniuges qua commiscenim casisse explendae volaptatis . M 3. Voluptas uenerea mirabiliter sibι non corpiis j.lum hominis uendicar,sed tos um omnino bominem. 23 Volutas esca malorum Volusias in brutis malamon est An sitiantas diuina aliqvindo fri iretur.libro. PD a

FINIS

22쪽

.ga. gratias age..e a. vllam legis opus agere. .ro. non irritam facis. 496. in anima mortuκm faciat litium..9 sic ergo credere ex Ode uiua..p . sitae π principiκm est bonorum operum..93. quod arbitrati sunt initium fiat,in qua et inm. .ss. Res igitur uera est qua incipimus orare. . .eti adultos iam flatim.. o. insenuisit Apossolus non omnes peccasse.

.ii6. sunt fina lis qui dicunt friuolum esse. item in eo loco sit precipue a

rebat.:z36. qger contrari' de luat desiderijs. libro. a. pagi. 3ο. per eandem aquam calefactam. i. .s6. insuperiore libro . . oxa propensus ferarur in peccatam.

24쪽

DRIEDONIS A TURN HO UT,

Sacrae Theologiae prolataris apud Louansen, .in lib. De gratia ec libero arbitrio

praefatio ad Iectorem.

DE potestate rationalis volutatis,aliter censetsiit tracti

tores catholici, aliter morales philosophi huius muci, aliter lirretici. Cathalici sacrae theologiae tractores chriasiana fide illustrati, quadruplicem cognouerunt humanae naturs statum. Vnum in quo ab initio condidit hominem rectum nulIi damnationis vinculo obstrictum, nulIa

Iege carnis contra mentem rebellantis viciatum , nulli socrinsecus nocumento subiectu . Sub hoc statu homo iam pace sua,& tranquillitate truebatur,ita ut nec intus pugnas, nec foris sentiret timores, plenam habena supra vires suas,& corporalia membra potestatem, neq3 in carne, neq; extra carne sentiens quicquam,aut epugnans Aut impedimentum p rsa stans internae rationis iudicio,aut rationali volutati. Hunc autem statum ignorauerunt naturales mundi huius philos, phi,aestimantes hominem nasci innocentem, & idcirco argute defendetes natura oc arbitrium liberum, arbitrati sunt se ite viribus propriae volutatis recte agere, di se posse veras habere virtutcs,quibus natura humana suum linem, ad que obtinendam eii condita,assequatur. Deinde calli lici exsa- .eris lueris edocti, alteru cognouerunt esse statum humanae naturae, in quem nunc lapsus est homo per ri dam primum nostrum parentem, qui abutens libera potestate uoluntatis,recte ab initio condita, uniuertum genus humanum suse. tanu apa titica radice victauit,quo sit,ut iam quisque ex

Adam propagatus L ntiat oc ini' pugnas, & soris timores.'sdtra ronalem sua voluntate,ita ut aliorsu trahat ro, aliorsa

25쪽

vero, aut carnalis a Selio,aui timor imminetis nocument qaibus impediatiir rationalis animus , Ut non libere valeat sua ele ita ne prosequi,quod ratione mentis decernit aequum esse at faciendum ac prosequendum , dicente Paulo Aposto. Ego autem carnalis sum, venundatus sub peccato.Caro conscupiscit aduersus spiritum,c. Hunc autem humanae miseriae

statum viderunt quide morales pili losophi, sed Ignorauersit eum esse primi peccati supplicium,sstimantes prs sentem hamani generis conditionem, sub qua nunc homines in hune

mundum nascuntur,non esse poenalem, sed naturalem,&hamanum Vn' sic ab initio aut coditum esse. aut fuisse semp. Considerauerunt quidem in homine duas esse vires inter se contrarias,sensualem videlicet & rationalem. Videntes partem sensualem esse bruta lam,qus solum intendat in prisens

commodum partem autem rationalemJsse vim quandam altiorem ad honesta prouocantem, quae futuri habens ratione, sulit,deliberat, ratiocina considera Lappetit, prosequitur saepenumero imm rtalitatem pacem, iusticiam,& c. contra corporalis vitae commodum vel incommadum. De rixa re iurgio mentis cotra carnem sic loquutus est moralis Aristoles, Ratio semper ad optima deprccatur. Uis. aute ea in homine.qus est abs p ration obuiat rationi R aduersatur. Et iterum magna,inquit,& vehementes concupiscentiae.cogitationem mentis percutiunt, mentem ipsam e suo statu diis mouent. Quemadmodum oportet puerum .inquie, secunda

prcceptum psd gQgi vivere ic S oportet concupiscitiuum obedire rationi. Vides Aristotelis hanc sententiam vicinata quae consonam esse Apostolics doctrinae,q aa dicitur, Cato concupiscit aduersus spiritum,&spiritus aduersus carne. Senserunt ergo morales philosephi in se rixam di iurgium inter mentis legem,&carnis appetitum sed causam originalem huiuscemodi rixae ignorauerunt. Tullius in libro de republica rem vidit, nam ei pronus in libidine animus displicebat causam nescivit,ignorans per Unum hocm uniuertos libes sacras esse carnales 5c venundatos sub peccato,dicente Apostolo Pau. Per unum hominem peccatu in hunc munda rauit di per Peccatum mors . In huac mundum. i. in uniuersum

26쪽

ἀpRAEFATIO.

uersum genus h imanum,de quo N propheta, Homo vanitati iactus e si similis. Et i i erum, Facta est uniuersa vanitas Oamnis homo vivens. Tertio catholici tractatores cognouearunt humanae naturς statum tertium,ad que homo restitute in hae vita per gratiam Christi redemptoris . Et huius insuperstatus prorsus ignari suetui morales philosophi,aestimates infantes nasci in hunc mundum innocentes , ignorantes semitem quo pronus est in libidinem animus. i. proesiuitate illam, qua caro propensa, procliuis, prona est concupiscere aduersus spiritum,esse in humano genere culpabile vitium, quod deus odit,quod re ipse non condidit, propter quod ocvniuersi nos homines,ltum libet etiam mens rationalis eiadem vitio reluctari conetur sumus captiui,beatifico fine spoliati,nisi regenerati suerimus Iauathro sanguinis Christi. Postremum catholici homines fide ec spe firma expectat quartum humans naturae statum,quo sumus insuturo saeculo prorsus beatificandi clara diuinitatis visione ubi lite corpora nostra mortalia induentur immortalitatis, incorruaptionis,& iusticiae stola. Hunc statum itidem ignorauerat morales philosophi,aestimantes aut post hanc vitam nullam superesse, aut vano errore decepti aliquam esse, qualem ipsi amant in hac saeculo,utpote ves carnalem corporalibus desit is plenam,sicut expectant nonnulli Epicuraei, vel naturale laudabili quadam conuersatione oc sapientia sibi sufficientem, oc iucundissimam , quemadmodum expectauerunt non illi huius saeculi sapientes Methaphysici, sed frustra expeactat,quisquis aliud qj deum ipsum poli hac vitam expectat.

Deus est verum rationalis anims bonum cui' solius ample-Xu, hominis anima vere est beata casta ec sancta. Deinde ecfrustra expectat quisquis etiam deum ipsum expectat, si noChristum veram viam qua ad il lum veniat in uac vita teneat. spse Christ' est, qui seipsum largitur in precium, sua graoperans in hac vita una cum libera arbitrio omne meritum.

Ipse est qui seipsum post hanc vitam largitur in premium. Iicirco Ulatonici qui ut inquit Augustinus, crediderunt ocexpia a ierant deum esse humans natur; beatificum bonis', ..s .atem is bioetae e selicitatis, baauat illud suis meritis ago

I ta quin

27쪽

PRAEFATIO.

qui non potuerunt quia ignorantes supradictum secundum humani generis statu esse sub peccato, ncscientes uniuersam humans generis massam iuste esse damnationi subiectam Ninnis meriti autorem Christum, veram viam, qua perueniead illud ,non inuenerimi,& cum deum cognouissent eundenon sicut deum coluerunt, idcirco iustificari in hac vita non potuerunt. Haec est enim sententia, Apostolica regula deiunita. Quatquot sunt qui ignorantes dei iusticiam, suam voluerunt intuere, hi iusticiae dei non sun r subiecti. Suam vos Iuni consitituere iusticiam inquit Augustinus, qui arbitrantur se iustificari ex studiis Sc operibus suarum voluntatum,.qui oc si deum laudare velint.quod homines sint quod tales sint conditi qui libero suo arbitrio uerent iustisse tamen laudare υolant quod iusti sint.Dei autem iusticiam ignorant,et nesciunt iusticiam esse adeo, qui iustilicat impium ex fide gratis .i. absq; vllis operibus antecedentibus. Unde re patriarchae, prophetae Sc Omnes iusti, antequam Christus nais steretur, per gratiam si Itiatoris credebant se saluos fieri, si.

cui oc nos Christiani. Si qui ergo fuerint philosophi qui deaum vident, vitam esse, incommutabile principium omnis

vita sontem* bibendae felicitaris,ignorantes iusticia Chriasti qui factus est: nobis sapientia. virtus, ec iusticia, hi non sunt assequuti neq3 veram sapientiam, neq; veram virtutem,nem iusticiam veram de qua loquitur & scriptura. de qua et ecclesiastici patres disseruerunt. . Ex huiusnstodi sundametis poterit considerari, ψ morales philosopli neque veram

humanae voluntatis potestatem aut libertatem, ne* veram illius iusticiam atq; virtutem recte intellexerunt. Definierut sane virtutem,inquit Augustinus.esse habitum naturae, mod5,8c rationi consentaneum. Recte quidem desinierunt, sed quid sit consentaneum naturae humanae iam damnatς, ut Ii- heretur, ut suu sine beatificu assequatur nescierunt,ignoranstes suam capti astatem,dei miserentis iusticiam, oc solam diuini vultus manisest itionem post hanc vitam beatificare rationalem animam. Proinde semper ab initio Merui cathoe Iici tractatores docentes abs* si de Christi, nullam esse iusticiam nullam eta veram virtutem, qus anim/m rationalem

28쪽

PRAEFATIO.

Delat vere bonam ac iustam deo 3 placentem dice te scriptirara. Sine si de impossibile est placere deo. Desinierunt iliadem phila sophi in iram te liberum esse arbitrium, distinguetes a is uam potentiam in rationalem dc irrationalem,dicentes, attonalem potentiam,vlpura volutatem esse activam, eandem tamen tam contrariem contraductorie oppositoru. Irrationalem vero non esse ad contraria, eandem,suaque dogmata declarantes. Potentia activa, inquiunt, in igne non potest nunc sursum, nunc deorsum ignem trahere, sed in saperiora trahit semper, neq; habet in sua potestate sistere mos tu , net item potest nunc calefacere, niinc frigefacere nunc emollire nunc indurare rasdem res sibi congrue applicatas similitero di Dositas. Insuper & bestiarum voluntas, quae patentia est irrationalis, non potest rebus similiter se habentibus, hac, illucque se mouere, agere,& non agere, mouere menafra in opus , Ac sistere gradum, sed ex apprehensione sensibilium rerum, mox ut corporis affectio secundum fanota si atri suborta ad aliquid trahit,in actum proruit membra-q; mouet in opus,impellente natura. pabulo mi monstrato, α sic disposito corpore bruti, ut egeat nutrimento, statim brutu appetit rahitq; , Erma illa cibi p sensum impressa, ut si videat cibum, mouet pedes iri opus. Neque potest non se ri in ea quae sic offeruntur,corpore bruti sic affecto, ae non prohibito,quod si obstet cuiuspiam sensibilis nocumenti imminentis imaginatio, quae terrendo fantallam bruti magis retrahat,quam trahat, appetitus iam illa sortius mouet, re necessitate naturae pedes ab opere cohibet. Quemadmodum ergo ignis non patest non calefacere ea, quae sibi sunt

v xima, di no potest non ascendere si nihil obstet, sie & beis sitia, quae suis agitur sit rolis secundum fantasiam & imaaginatianem sensus, non habet superizrem in se potestatem, qua valeat suos sistere motus , nec rum, cum non habeat vim ullam qua valeat praesentia.praeterita, di sutura ad insuicem conser re,ae ex praetcritis sutura contruere, di facere aliud sensibile venire sibi in fantasiam. Nim item habet alii' principiu si valeat altiore sine supra bonu sensualis appetits considerare, ac iudicare de rationibus insensibilibus , sem-

auraim, futuris, ta possibilibus contingere.

29쪽

pRAEFATIO.

Rationalis autem voluntas potest inquiunt In contrarieta contradictarie opposita corpore simi liter affecta caeteris. que omnibus similiter sese habentibus . Nam sepenumerociam similis permanet sensibilium rerum dispositio, simialisque corporis affectio, varia: oc contrariae fiunt rationalis voluntatis electior ies. Intellectus haminis supra praesentiata sensibilia ratiocina do,delibet ado,ac consul edo cx praerearitis sutura considera iustitia honestatis , immortaliratis rationem habet, & i ta ob decorem iustitia aut futurae vitae assequatione potest nuc mouere membra in op' cotra fanta sis nutu corporisq; affectione veluti si detur pauperi oportunitas auferendi clam a diuite pecuniana inter pressens coomodum oc iustitiae hanestatem ratio interna , inquiunt, ut medius constitutus est arbiter, testin xationalis voluntas mouere membra in opus ad iurandum pecuniam quia sibi indigenti utilis potest Oc cohibere membra,quia iniustum est ec lex vetat capere rem aliena. Uidcrut igitur morales philosophi semetipsos esse per liberum rationis arbitrium idoneos,qui de rebus P positis seu agendis deliberarent,con. sulerent, iudicarent. Viderunt etiam sese habere supersuamebra, luper palsones, concupiscentias,ac cupiditates do,

minium, litumq; cire in eorum arbitrio Uiuere ec operari, aut secundum carnis sensum, aut secundum rationis interns

legem. V iderut insuperesse difficile huiusmodi suas frenateae moderari cupiditates seu concupiscentias, rationale aiam trahentes cotra legem rationis. Viderunt oc hominem non posse in hac vita ad tantam venire 2sectionem, ut nulla sit contra legem mentis in carne aut rebellio,aut intolestia auto turbans, aut distrahes ronis iudiciu . Idcirco ic Aristot coarguit stoicos , in eo Q dixerunt virtutes impassibilitates quasdam ec quietcs, id est, plectiores tales , q iae redderent hominis animum .prsus sedatum di tranquilla .n,oamique passione vacuum. Aristoteles ast cum dicit oia in sudioso' viro esse iasona rationi, non id voluit quod in studioso ola motas seu passio, secundum re rationis Imperium oria.

tur, sed quod ratio in studioso nullis passsionibus 5c in tib y via virtutis abducatur, ad Inoueactis in consentam .

30쪽

pR AEFATIO.

Vera quidem sunt haec Sc huiuscemodi dogmata philosophoru a naturalem vim liberi arbitri j rcete quidem attigerunt innixi naturalis rationis lumini. Neque enim naturo. sed vitium in n2tura contrariatur gratiae. Natura enim est gratiar fundamentum, seu habitaculum mentis, gratia vero est naturae perlicitio vitium autem eiusde naturae corruptio.

Vide runt ergo philasophi naturam humanam esse in arbitrando .deliberando, iudicando, liberam plane sentientes in se facultatem libere arbitrandi ac discernendi inter prae lentis vitae iusticiam & iniustitiam, inter aequum di iniquum, inter licitum oc illicitum , 8c se possis pro arbitrio quod voluerunt eligere. Sed veram iusticiam veramque aequitatem,q ia beatificabilis est rationalis anima,non viderunt,ignorates eandem naturam humanam in foveam damnationis Iapsam, ec esse vitiatam, voluntatem in humanam in tantam corruita impotentiam, ut non posset sua vi, suam potestate recuperare,aut assequi veram iusticiam. In tenebris igitur ec in umbra mortis sedentes, Christumq; verae iustiecae sole ignorantes gratiam dei non eognouerunt arbitrantes homines fieri iustos oc studiosos exercitio 8c studio suarum volaratum . Extiterunt autem catholici tractatores diuinii' illustrati desin; entes liberum humanae naturs arbitrium cnse seruum peccati, vulneratum,captiuum, ipsumque ita huic seruituti addictu,ut non possit suis viribus domino sacrisiacare veret iusticiae sacrificium nisi leo, qui vicit de tribu Iu . da Christus dirumpat huius seruitutis vincula, ut valeo at cum propheta dicere, Dirupisti domine vincula mea, tis hi facti sic ba hostiam laudis. Haeretici autem improbi ldefensores liberi arbitria tisresis sitae segmata de natura, ecde potestate, de actumate, de viribus humanae voluntatis, hauserunt etiam ex praefatorum philosophorum doctrinis, .non ponentes Ullam inter primum 5c secundum statum di Binctionem, sed definientes humanum genus ab initio esse conditum quale nunc est,hoc solum dissidentes a gentiliure paganorum sectis,* deu rsitentur omnium rerum conditorem, di tales nos esse conditos, qui valeamus ex viribus

nostrae voluntatis omni carere peccato,di Christu illius sis