장음표시 사용
21쪽
liel nuperum Adr. Bailleti exemplum ostendit.
Ex altera uero parte alii non minus odio ct inuidia offendunt, atque a ueritatis orbita deflectunt. C
ius rei exempla iam olim praebuerunt Philistius in historia Dionysii Syracusani, Timaeus in uita Agathoclis, Zosimus in describendis rebus Christianorum, Procopius et similes ἀνεκδο- scriptores. Neque ignotum est, quod de P. Iovio testatur Ios Scaliger, eum in aula Henrici II. regis et obscurissimo
cuique mercede generiS Claritatem promittere, et tabi aduersantibus ultionem apud posteros maledicentia sua minitari istitum fuisse. Ex hac tam diuersa animorum propensione natae sunt tot. historicorum Missensiones, quales iam olim inter Herodotum et Ctesiam, inter Liuium et Dionysium Halicarnasse-um, inter Eusebium et Zosimum , ac recentioribus temporibus inter Iouium et Belcarium , inter Guiccia ardinum et Bembum, inter Surium et Steidanum, inter Haraeum et Grotium, inter Buchananum et Cam denum
Ant .s6 3. 4. tum socius eius Conradus Ianningus in Moro Actis Sanctorum Antw.- . satisfecit. Bailleti exemplum) Edidit ille Visas Sanctorum ex opti-s monuis
mentis revectas et iuxta ordinem Caia maeariorum ac mar Molatiorum
Pin, Volum. XII. Paris. 17o . Sed quia in miraculis rece sendis cautior, ueritatis in historia Eccles studiosior, et in iudiciis Differtationi praeli minari de Biographia sanctorum liberior fuerat . quam curia Romana pati potest, opus illud a congregatione inquisitionis Rom. damnatum est. Leg. BGnage Hist. des Ouorag. des Sau. A. aiod. p. -9.
22쪽
denum,inter Κyriandrum et tiro uverum, inter Chiiletium et Blondellam, inter Sanderum et Burnetum, inter Varillasium et Brunsmannum, inter Maim- burgium et Sechendorfium multosque alios intem cesserunt. Quid quod unum eundemque scriptorem, studio partium, progressu temporis, mutato, de eadem re diuersa tradere uideas: quo nomine ipse Puse 'dorfius, illustris alioquin superioris seculi scriptor accusatur, quod, cum historiam Suecicam pariter ac Brandenburgicam ex tabulariis publicis sedumpsiuse, profiteatur, nihilominus in hac nonnulla illi comtraria scripserit. 'λ Eodem reserre licet corruptelas aliorum scriptis studio partium illatas : quarum
cum uel sexcenta exempla a uiris eruditis notata et,
peculiaribus libris collecta sint, istis uel unicum hic addam , Vratistauiae in bibliotheca Elisabethana,
commonstrante excollentissimo mihique amicissimo uiro Gotti io Κrangio, qui huius aeque ac schol rum A. C. in florentissima illa ciuitate curam summa cum laude gerit, oculis usurpaui. ΕXtat nimirum in illa Io. Froissardi historia rerum suo tempore gestarum in uetusto codice membranaceo elegantissime scripta, pretiosis picturis distincta, et quod maximum, est,nulla sui parte mutilata aut corrupta. Hunc codicem si cum uulgo impressis et opera Dion. Sauuagii editis comparaueris, in istis omnia fere quae dignitati aut
rationibus Gallorum minus consentanea Uidentur, O . missa
23쪽
ng VERITATE MISTORICA missa, atque adeo integras saepe paginas suppressas esse, deprehendas. Sed haec talia obiter saltem strictimque hactenus delineata diligentius in posterum excutiendi atque in tractandis historicorum scriptis obseruandi o casio mihi ostenditur. Nam diuini Numinis nutu praeter spem et opinionem euenit, ut potentissimus poloniarum Rex et Eleictor Saxoniae Dominus ac Nutritor
noster longe clementissimus,post beneuolam amplissimi senatus Academici pariter ac ordinis philosophici Commendationem, munus historiae in hac Academia publice docendae D. H. L. Schur eis chii, uiri clarissis
mi discessu uacuum ad me Vratistauia reuocatum deserret. Quod ut demississima mente suscipio, ita, quoad eius per uirium imbecillitatem facere potero,omni cura et industria sustinere studebo. Initium huius laboris faciam praecipuis quibusdam studii historici adiumentis publice explicandis: quibus propediem Imperii R
mano-Germanici historiam iuris publici fundamenta Continentem pariter ac rerum in orbe Christiano gestarum explanationem adiungam. Iis omnibus autem cras,DΕΟ annuente, orationem auspicalem de uero historiae usu ac fine praemittam : ad quam hora locoque consuetis audiendam Magnificum pro-Rectorem,amplissimos Academiae Patres, generosos nobilissimo
que ciues, et omnes denique bonarum literarum fautores ea, qua par est, obseruantia et numanitate inuito, Operam daturus, ut primum hoc fauoris ac beneuolentie documentum non aispud ingratum collocatum esse uideatur. P. P. Vitembergae, Domin. Inuocauit A. S. R. Iacc XIv. OR
24쪽
QVod, pro deditissima mea in illustrem hanc
Musarum sedem pietate, et pro beneficiorum, quibus ei obstringor, magnitudine, sinccre semper a DEO immortali precatus sum, ut summa constantique fclicitate eam florere sineret, celeberrimosque doctores, quorum doctrina ac meritis illustratur, Coctus sui solatio, rei publicae commodo, bonorum Omnium gaudio, ac literati orbis ornamento, conseruaret: eius uoti me hodierno die compotem conuictumque esse, maximopere laetor. Nam et locum hunc amplissimum divique Lutheri nostri uestigiis uenerabilem solita praeliantissimorum ciuium frequentia stipatum uideo, et ex Patrum, quos hinc discedens reliqui, numero, nullos dcsiderari intelligo, praeter eos, quos uirtus principibus uiris spectata ad altiorem dignitatis gradum evexit. Sed ut idem illud lcmpus, quod iucundissimum eruditae huius ciuitatis conspectum D non
25쪽
non ita pridem mihi eripuit, uti reuoluto in orbem anno, non modo illum redderet, sed et cum tot e cellentissimis uiris, quos partim ut praeceptores, partim ut patronos fautoreSque colui, et absens quoque summo amore prosecutus sum, collegii societate me coniungeret; hoc ut praeter spem et meritum, ita propemodum supra uota mihi euenit. Etsi uero imbecillitatis meae optime mihi conscius diuinae uoluntati et regis potentissimi mandatis mente sublimida et imponendi oneris grauitatem reformidanti pareo . tamen eam potissimum prout clam mihi obuenisse, gaudeo, in qua bene atque utiliter industriam collocandi materia nemini facile deesse possit. Tanta enim sunt, ac tam late patent historiae commoda, ut omnes alias artes ac disciplinas' non tantum ornet, sed praestantissimis etiam praesidiis instruat ac iuuet. ino magis miror, nonnullos extitisse, qui iniquius illi detraherent, et inanis nescio cuius delectationis potius, quam selidae
utilitatis laudem relinquendam putarent. Inter hos iam olim Maximus Tyrius, cum historiae et philosophiae moralis comparationem instituit, non modo hanc longe praestri, sed et eo causae susceptae studio abripitur, ut illam tantum non prorsus de ponte deiiciat, et, uelut omnis bonae frugis expertem
Mix Tyrius) Orat. XII. P. III. ed. Cantabr.
26쪽
pertem, contemnat. Quid enim, ait, Operae pre-istium est ueteriim malorum meminisse Θ Num Qui isquam Athenienses iuvit historia Attica, aut Halia,, carnasseos lonica, aut Chios Chia ' Si quidem illi, ,,
qui historiam scribunt, honesta segregarent a tu is pibus, et his occultatis, illa tantum celebrarent, ,, id fortasse commodi ad animum inde redundaret, is quod ex elegantis picturae contemplatione ad O-6culos peruenire solet. Atenim miscentur omnia is
in historia, et maior eius pars in rebus maliS Occu- is patur: crebrius in ea occurrunt tyranni et bellato-,, res iniusti, crebrius seliCitates temere partae, lac- is Ierosa facinora, calamitateS praeter meritum ac-isceptae tragicique casus, quorum periculosa est ,, imitatio, memoria perniciosa, infortunium perperi, tuum. Quare talium potius sermonum epulaS re-quiro, quarum salubritas Socrati, platoni, Xeno- honti, Aeschini sanitatem attulit. Nam etiamsi,, eloponnesii ab armis abstinent, et latrocinia Ces-sant m mari, hostibus etiam quiescentibus moenia is quassantur, autore non Philippo, sed tempore. is ocilicet animus hominum cum affectibus conflictari, tur, cupit, timet, dolet, inuidet: pugnam uides,, acerbam et implacabilem. Huiusmodi mihi bel- tum narrato, Medorum ac Macedonum praelia fa-,,
cessant: huiusmodi morbum mihi edissere, uet is D a rum
27쪽
,rum ciuitatum pestilentiam omitte. Dic, Cu, rinam huius belli imperium, aut cui huiusmodi cu-firationem committam. Sine Hippocratem corpora is curare, Themistoclem bellum gerere maritimum, is tu mihi animi medicum profer, prosor imperato-- rem his hostibus debellandis parem. Hacc et alia in istam sententiam Tyrius ille seucro satis super-CiIio, ac, si uerborum pompam potius, quam rerum' pondera spectes, non sine ueri specie , disputat. Neque multum ab eo discedit, qui reccntiori temporc non historiae tantum, sed omnibus etiam aliis scientiis commune quoddam bcllum indixit, He
ricus Ornelius Agrippa. Nam iis, qui histo
riarum lcctione prudentiam comparari, affirmant, ex iisdem quoque summam hauriri perniciem, respondet, propterea, quod plura fere male quam be ne factorum exempla deprehendantur, eoque trahit illud Martialis : sunt bona multa, sunt mediocria multa, sunt mala multa. Vt uero praeterea etiam fidei ac ueritatis opinionem historiac eripiat, plera
que ex aliorum relatu incertoque rumore arrepta luteris mandari, assii mat, unde fieri non possit, quin multa falsa pro ueris, dubia pro certis posteritatio tradan- Agrippa de Vanitate scient. et Artium Cap. U. cum qu fere conspirat Auctor anon. libelli τμῶν Vnge risaeis inder Historis A. iro . Lipsiae ed.
28쪽
DE VERO HISTORIAE USU tradantur: quin et multa errorum distensionumque exempla ex antiquis et recentioribus historicis o- perose colligit, et in tantis sententiarum diuortiis
fieri non posse, pronunciat, quin plurimi illorum
sint mendacissimi. Atque huc fore redeunt accusationes, quibus Agrippa, uelut actor communi obtrectatorum nomine conductus, historiam in odium et contemptum adducere studet. Cum uero in omni negotio susci piendo non sine causa Cassanum illud: cui bono usurpari soleat: ego quoque, ne ad rei uanae aut inui, lis studium me accingere uidear, paucis nunCUeram, quae ex historia percipitur , utilitatem ob oculos ponere, et contra hominum illorum criminationes itindicare animum induxi. Quod antequam fac re ingrediar, a uobis, Pro-Rector Magnince, patres Academiae Conscripti, ceterique auditores Omnium ordinum honoratissimi, ut aequas mihi aures praebeatis , et dicturum beneuolentia uestra subic- metis, ea, qua decet, obseruantia et humanitate
Ita sere communi consuetudine receptum est, ut qui ad artem aliquam publice docendam se comparant, laudes eius studiose conquirant, omneSque adeo, quas habent, in dicendo uires conserant ad eius dignitatem amplificandam. Horum uero mO
29쪽
ORATIO A VsplALis rem ego in praesenti non imitabor, atque adeo data opera tacebo, quantum gloriae ac dignitatis libstoria maximis quibusque uiris conciliet, dum res praeclare gestas ab obliuione uindicat, et cum omnium seculorum memoria adaectuat: non dicam, quantum ad uirtutis commendationem, et ad uitiorum fugam momenti habeat, si quis non modo hominum aequalium ac praesentium, sed et futurorum,atque adeo omnis posteritatis iudicia, quae maxime incorrupta esse itent, sibi resormidanda esse, intelligat. Neque commemorabo, quid uoluptatis afferat, intra conclaue abditum per Omnes
terrarum parteS uagari , omniumque seculorum memoriam reuoluere , tot rerum uicissitudines, tam
uarios ancipitesque hominum casus sine periculo spectare, ipsa denique interiora regum principumque conseia intueri et cum exitu suo comparare.
Haec, inquam, omnia, et horum similia, quae ad commenclationem historiae uulgo proserri solent, flentio praetermittam, atque id unice agam, ut, cum multa, et a diuersis quidem diuersimode, de utilitate eius disputari soleant, quae ex iis optima et uerisimillima uideantur, exponam. Sunt enim , qui uero illius scopo non satis intellecto aut insisper habito, nescio quae falsa et ficta commoda imo sibi et aliis polucentur, atque 'deo optimam dist,
30쪽
DE VERO HISTRIAE US V. disciplitiam male commendando in contemptum adducunt. Quo nomine non solum homines de uulgo, sed et inter cruditissimos G. L Uossium, ILCasaubonum, Renatum Rapinum, et alios de hoc argumento ex instituto Commentatos nuper admodum a nonnemine reprehensos memini. modsi ergo manifestas tantum et apud acquos rerum aestimatores extra controuersiam positas historiae utilitates exponere uelimus, harum per omnes er ditorum ordines tantam copiam deprehendimus, ut in iis commemorandis facilius sit initium, quam exitum reperire. Vnde nonnisi summa rerum capita breuiter strictimque indicare potius, quam pro eo, ac par erat . eXplicare liceDit. Atque ut a sanctissima illa DEVM colendi disciplina ordiar, ea quidem per se nullis humanis consiliis uel adiumentis indiget; sed insita quadam, ac diuina uirtute ualet,
animosque hominum percellit, et a uitiorum consuetudine abductos cum DΕΟ coniungit. Sed quantum tamen ad eius ueritatem partim contra improbos irreligiosorum hominum conatus asserendam, partim inmeritis et S. literarum adhuc expertibus commonstrandam, momenti et eficaciae habeat historia et antiquitatis studium, nemini, qui prima saltem illius limina salutauit, ignotum esse potest.